Egzamin z chemii nieorganicznej zestaw A, dopełnienie

1. Ogólna charakterystyka węglowców

1. Nazwy, symbole, konfiguracja elektronów walencyjnych, charakter

C –węgiel (niemetal)

Si – krzem (niemetal)

Ge – german (półmetal)

Sn – cyna(metal)

Pb – ołów(metal)

Uuq - Ununquadium (metal)

ns²np²

tworzą zawsze wiązania kowalencyjne

tlenek węgla, krzemu, germanu mają charakter kwasowy, cyny-amfoteryczny, reszta zasadowy

1. Które z węglowców tworzą wiązania jonowe? Dwa przykłady.

Sn(II)

Pb(IV)

Na₂C₂, CaC_2, Al₄C₃

1. Na jakich trwałych dodatnich stopniach utlenienia występują poszczególne węglowce? Po jednym przykładzie związków - wzór i nazwa – na każdym trwałym stopniu utlenienia węglowca

CO₂

SiO₂

Cu₂GeS₃

SnH₄, SnS₂ 

PbS

1. Jak zmienia się trwałość połączeń węglowców na różnych stopniach utlenienia ze wzrostem ich liczby atomowej? Czego jest efektem?

*ze wzrostem liczby atomowej maleje tendencja do tworzenia łańcuchów

Energia wiązań kowalencyjnych jest największa dla C a najmniejsza dla Pb

Tylko atomy C mogą tworzyć wiązania wielokrotne dzięki bocznemu nakładaniu się orbitali atomowych – powstawanie orbitali π, pozostałe węglowce nie mogą się do siebie zbliżyć ze względu na wielkość

Energia Si-O jest większa niż Si-Si dlatego silany są nietrwałe

1. Który pierwiastek odgrywa w przyrodzie nieożywionej podobną rolę jak węgiel w przyrodzie żywej i jakie tworzy trwałe łańcuchy?

Krzem zajmuje drugie miejsce pod względem zawartości w przyrodzie (zaraz po tlenie). Nie występuje jednak w stanie wolnym, ale w postaci krzemionki,krzemianów i glinokrzemianów.

Krzem, podobnie jak węgiel, tworzy łańcuchy krzem-krzem, krzem-tlen-krzem oraz krzem-azot-krzem.

1. Tlenowe kwasy siarki na VI+ stopniu utlenienia(5):

2. a) Związki azotu z wodorem:

- wzory, nazwy, struktura

1. NH₃ – amoniak, bezbarwny gaz o charakterystycznym zapachu

2. N₂H₄ – diazan, hydrazyna, bezbarwna, toksyczna ciecz

3. HN₃ – azydek wodoru, bezbarwna, silnie trująca ciecz

- właściwości kwasowo-zasadowe

1. wodne r-ry amoniaku zobojętniają kwasy tworząc sole amonowe; mocne zasady wypierają amoniak z soli amonowych; r-ry wodne mają charakter zasadowy

2. diazan – z kwasami tworzy sole; silny reduktor; wodne r-ry mają charakter słabo zasadowy

3. azydek wodoru – kwas azotowodorowy

- właściwości redoks

1. amoniak – w wysokich temperaturach jest silnym reduktorem

2. diazan – silny reduktor, może być utleniaczem

3. azotowodór -

b) hydroksyloamina:

-wzór, struktura H₂N-OH - związek chemiczny, będący pochodną amoniaku, w której jeden atom wodoru został zastąpiony grupą hydroksylową. Najprostsza hydroksyamina.

Bezbarwne higroskopijne, krystaliczne ciało stałe.

- dlaczego ma właściwości zasadowe (równanie z HCl)

- właściwości redoks – właściwości zasadowe, słabsze od amoniaku

NH₂OH + H₂O -> NH₃OH⁺ + OH^-

1. Może być reduktorem: (zawiera azot na –I) Hg(II) - > Hg(I) -> Hg(0), Cu(II) -> Cu(I) w płynie Fehlinga , Fe(III) -> Fe(II) utlenia się do N₂

2. Może być utleniaczem: HI -> I₂, Sn(II) -> Sn(IV) redukuje się do NH₃

1. Chrom i jego związki

1. Symbol, grupa, konfiguracja elektronów walencyjnych

Cr, gr 6, blok d, 3d⁵4s¹

1. Najtrwalsze stopnie utlenienia (przykłady związków)

CrCl₂, CrO,

CrCl₃, Cr(OH)₃,

CrO₃, CrO₂Cl 

1. Jak zmienia się charakter kwasowo-zasadowy i redoks połączeń chromu na różnych stopniach utlenienia? Przykłady.

II – zasadowy CrO

III – amfoteryczny Cr(OH)₃

VI – kwasowy CrO₃

1. Dwa przykłady związków kompleksowych chromu

[Cr(H₂O)₆]Cl₃

1. Ogólne właściwości pierwiastków zewnętrzno-przejściowych

1. Ogólna konfiguracja elektronów walencyjnych, charakter

ns2(n-1)d^1-10

Metale tej grupy mają właściwości pośrednie między metalami alkalicznymi a metalami z bloku p układu okresowego. Niektóre z nich (np. itr, cyrkon) mają właściwości zbliżone do metali alkalicznych i są bardzo reaktywne, zapalając się nawet na powietrzu. Z kolei na drugim końcu skali reaktywności są metale szlachetne, takie jak złoto czy platyna, które nie reagują nawet z bardzo mocnymi kwasami izasadami. Wspólną cechą prawie wszystkich tych pierwiastków jest zdolność do tworzenia złożonych kompleksów, z których bardzo wiele wykazuje intensywne zabarwienie. 

1. Gęstość ( w porównaniu z gęstością pierwiastków bloku s i p)

Pierwiastki bloku d charakteryzują się dużą gęstością.

1. Roztwory których z podanych poniżej związków są barwne i dlaczego:

Na[Cu(CN)₂], TiCl₃, CuSO₄, La(NO₃)₃, NaVO₃, FeCl₃

Tytan, miedź, wanad i żelazo mają niesparowane elektrony na podpowłoce d (brak barwy gdy d⁰ lub d¹⁰)

1. Co to są bertolidy? Podać przykład.

związki niestechiometryczne – związki chemiczne nie spełniające prawa stałości składu (w przeciwieństwie dodaltonidów). Zmieniają swoje własności fizyczne w sposób ciągły, wraz ze zmianą stosunku stechiometrycznego. Nieregularna struktura.

Przykładami bertolidów są związki międzymetaliczne. Np. FeO