PRAWA DZIECKA

WSTĘP

Każdy człowiek jest istotą rozumną, wolną, zasługującą na szacunek, miłość, pełnię przysługujących mu praw i obowiązków. Nikt nie rodzi się jednak doskonały. Z biegiem czasu przy pomocy bliskich kształtujemy swoją osobowość, a już od momentu przyjścia na świat czeka na nas mnóstwo pracy. Musimy doskonalić swoje siły motoryczne, niezbędne do poruszania się, rozwijać swoje zmysły pozwalające na kontakt z otaczającym nas światem, uczucia, dzięki którym będziemy mogli właściwie reagować na rzeczywistość i wreszcie musimy uczyć się korzystać z woli i rozumu. To właśnie one charakteryzują człowieka i pozwalają mu w sposób wolny i świadomy podejmować decyzje i ponosić za nie odpowiedzialność.
Człowiek musi się zatem rozwinąć i dojrzeć do właściwego sobie sposobu życia. Rozwój ten wyznacza sama ludzka natura, w którą wpisane są odpowiednie prawa- prawa natury. Wypełnianie ludzkich praw umacnia człowieka, ich nieprzestrzeganie degraduje.
Najważniejszym, naturalnym prawem człowieka jest prawo do życia. Z niego płynie prawo do pełnego rozwoju. Prawa natury należy jednak odpowiednio zabezpieczyć i rozpoznać. Takim właśnie zabezpieczeniem jest prawo stanowione, stworzone przez ludzi, ogłoszone i zobowiązujące do jego przestrzegania. O dobrym prawie mówimy wtedy, gdy dobrze służy człowiekowi, a więc jest mądrze i odpowiednio wykorzystane.
Dzieci posiadają szczególne prawa. Rozwój ich człowieczeństwa przebiega bowiem w szczególny sposób. Dziecko nie potrafi samo zadbać o siebie, nie potrafi samodzielnie kształcić swojej natury. Potrzebuje do tego rodziców, opiekunów, potrzebuje wielu innych ludzi. Dlatego naturalnymi "strażnikami" praw dziecka są jego rodzice i opiekunowie. Ale dziecko potrzebuje też specjalnego zabezpieczenia w prawie stanowionym. Dobre prawo stanowione może i powinno pomagać rodzicom i opiekunom w rozwoju dziecka.





szanuj mnie, żebym szanowała innych
wybaczaj, żebym umiała wybaczać
słuchaj, żebym umiała słuchać
nie bij, żebym nie biła
nie poniżaj, żebym nie poniżała
rozmawiaj ze mną, żebym umiała rozmawiać
nie wyśmiewaj
nie obrażaj
nie lekceważ
kochaj mnie, żebym umiała kochać
uczę się życia od ciebie


Materiały z plakatu kampanii "Dzieciństwo bez przemocy"

Deklaracja Praw Dziecka

Zważywszy, że narody należące do Organizacji Narodów Zjednoczonych potwierdziły w Karcie ONZ swą wiarę w podstawowe prawa człowieka, w jego godność i wartość, i wyraziły swą gotowość popierania postępu społecznego i stworzenia lepszych warunków bytu w większej wolności,

zważywszy, że w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka Organizacja Narodów Zjednoczonych proklamowała, iż każdy człowiek powinien korzystać ze wszystkich praw i swobód wymienionych w Deklaracji, bez względu na różnice rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych i innych, narodowości, pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub jakiekolwiek inne różnice,

zważywszy, że dziecko, z powodu niedojrzałości fizycznej i umysłowej wymaga szczególnej opieki i troski, a także odpowiedniej opieki prawnej, zarówno przed urodzeniem, jak i po urodzeniu,

zważywszy, że potrzebę tej szczególnej troski stwierdzono w Deklaracji Genewskiej z roku 1924 w sprawie praw dziecka i uznano w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, jak również w statutach agencji wyspecjalizowanych i organizacji międzynarodowych, których działalność ma na celu dobro dziecka,

zważywszy, że ludzkość powinna dać dziecku to, co ma najlepszego,

Zgromadzenie Ogólne proklamuje niniejszą Deklarację Praw Dziecka, aby zapewnić mu szczęśliwe dzieciństwo i korzystanie, zarówno w jego interesie jak i w interesie społeczeństwa, z praw i swobód wymienionych w niniejszej Deklaracji.

Zgromadzenie Ogólne apeluje do rodziców i indywidualnie do mężczyzn i kobiet, jak również do stowarzyszeń, władz lokalnych i rządów krajów, aby uznały te prawa i starały się zapewnić poszanowanie praw przy pomocy środków ustawodawczych i innych, wprowadzających w życie następujące zasady:

Zasada 1 Dziecko korzysta ze wszystkich praw w niniejszej Deklaracji. Prawa te rozciągają się na wszystkie dzieci, bez żadnego wyjątku i bez żadnej różnicy albo dyskryminacji z powodu rasy, koloru, płci, języka, wyznania, poglądów politycznych lub innych, narodowości lub pochodzenia społecznego, majątku, urodzenia lub z jakiegokolwiek innego powodu, przy czym zasadę tę stosuje się zarówno w stosunku do dziecka, jak i do jego rodziny.

Zasada 2 Dziecko korzysta ze szczególnej ochrony, a ustawodawstwo i inne środki stworzą mu wszelkie możliwości i ułatwienia dla zdrowego i normalnego rozwoju fizycznego, umysłowego, moralnego, duchowego i społecznego, w warunkach wolności i godności. Wydawane w tym celu ustawy powinny mieć na względzie przede wszystkim dobro dziecka.

Zasada 3 Z chwilą przyjścia na świat dziecko ma prawo do nazwiska i obywatelstwa.

Zasada 4 Dziecko korzysta z dobrodziejstw ubezpieczeń społecznych. Jest ono uprawnione do tego, by zdrowo rosło i rozwijało się; w tym celu należy zapewnić szczególną ochronę zarówno dziecku jak i matce, łącznie z odpowiednią opieką, tak przed urodzeniem, jak i po urodzeniu. Dziecko ma prawo do odpowiedniego wyżywienia i mieszkania, rozrywek i opieki lekarskiej.

Zasada 5 Dziecko upośledzone pod względem fizycznym, umysłowym lub społecznym należy traktować, wychowywać i otaczać szczególną opieką, z uwzględnieniem jego stanu zdrowia i warunków życiowych.

Zasada 6 Do harmonijnego rozwoju swej osobowości dziecko potrzebuje miłości i zrozumienia. W miarę możności powinno ono rosnąć pod ochroną i odpowiedzialnością rodziców, a w każdym razie w atmosferze życzliwości oraz bezpieczeństwa moralnego i materialnego; w pierwszych latach życia nie wolno dziecka oddzielać od matki, chyba że chodzi o wypadki wyjątkowe. Społeczeństwo i władze państwowe powinny otaczać szczególną opieką dzieci nie mające rodziny albo nie mające dostatecznych środków na utrzymanie. Zaleca się udzielanie pomocy finansowej, państwowej lub innej, wielodzietnym rodzinom na utrzymanie dzieci.

Zasada 7 Dziecko ma prawo do nauki; nauka ta jest bezpłatna i obowiązkowa, przynajmniej w zakresie szkoły podstawowej. Dziecko powinno otrzymać takie wychowanie, które podnosi jego kulturę ogólną i umożliwia mu, w warunkach równych szans, rozwinięcie swych zdolności, wyrobienie zdrowego rozsądku oraz poczucia odpowiedzialności moralnej i społecznej, a także stanie się pożyteczną jednostką społeczeństwa . Osoby odpowiedzialne za wychowanie dziecka i kierowanie nim powinny mieć na względzie jego dobro; odpowiedzialność ta spada przede wszystkim na rodziców. Dziecku należy dać wszelkie możliwości do zabaw i rozrywek, które powinny zmierzać do tych samych celów co nauka; społeczeństwo i władze państwowe powinny ułatwić korzystanie z tego prawa.

Zasada 8 Dziecko powinno zawsze mieć pierwszeństwo do ochrony i pomocy.

Zasada 9 Dziecko należy chronić przed wszelkiego rodzaju zaniedbaniem, okrucieństwem i wyzyskiem. Nie powinno ono być przedmiotem handlu w żadnej formie. Dziecko nie wolno przyjmować do pracy zarobkowej przed osiągnięciem odpowiedniego, minimalnego wieku. Dziecko nie wolno w żadnym razie zmuszać ani upoważniać do wykonywania jakiegokolwiek zawodu lub pełnienia czynności, które by wpływały szkodliwie na jego rozwój fizyczny, umysłowy lub moralny.

Zasada 10 Dziecko należy chronić przed praktykami, jakie mogą prowadzić do rasowej, religijnej lub wszelkiej innej dyskryminacji. Należy je wychowywać w duchu zrozumienia innych, tolerancji, przyjaźni między narodami, pokoju i powszechnego braterstwa. Należy wpajać w nie przekonanie, że powinno poświęcić swoją energię i swoje uzdolnienia dla dobra bliźnich.

RZECZNIK PRAW DZIECKA

Jakie sprawy kierowane są do Rzecznika?

Katalog problemów zgłaszanych do Rzecznika jest bardzo szeroki. Wiele rozpatrywanych spraw wskazuje na luki w istniejącym prawie, sprzeczność przepisów prawnych bądź brak rozwiązań systemowych. W tak trudnych przypadkach na wymienione niedoskonałości nakładają się różnice opinii zaangażowanych stron oraz brak obiektywizmu.

Największą grupę stanowią listy związane z pomocą finansową; dotyczą trudności w uzyskaniu świadczeń z zakresu pomocy społecznej lub ubezpieczeń społecznych (renta, alimenty); wiele dotyczy pomocy w uzyskaniu mieszkania bądź lokalu socjalnego.

Do Rzecznika napływają także protesty społeczności lokalnych dotyczących realizacji prawa do nauki: likwidacji szkół i placówek, zmiany obwodów szkolnych, dowozu dzieci do szkół, dwuzmianowości zajęć lekcyjnych. Najczęściej są to listy zbiorowe z prośbą o wstawiennictwo. Natomiast indywidualne wystąpienia wiążą się z niewłaściwym traktowaniem uczniów przez nauczycieli, wypadków na terenie szkoły i z przemocą rówieśniczą.

Najczęściej poruszane kwestie związane z prawem do ochrony zdrowia dotyczą finansowania kosztów leczenia oraz zwolnienia rodziców z opłat za pobyt w szpitalu przy chorym dziecku. W przypadku dzieci niepełnosprawnych sygnalizowane są problemy kosztów rehabilitacji, bezpłatnego transportu, zakupu specjalistycznego sprzętu.

Osobną grupę stanowią sprawy związane z orzecznictwem sądowym i egzekwowaniem wyroków, utrudnianiem kontaktów z dzieckiem przez jednego z rodziców, zawieszaniem lub ograniczaniem władzy rodzicielskiej, kwestie związane z uprowadzeniem dziecka za granicę.

Szereg zapytań (głównie telefonicznych) dotyczy uzyskania informacji lub porady jak i gdzie rozwiązać konkretny problem np. jak reagować na przemoc wobec dzieci.

Do Rzecznika zgłaszają się głównie rodzice i opiekunowie dzieci, krewni a także same dzieci. Liczne uwagi i postulaty formułowane są również przez osoby profesjonalnie zajmujące się dziećmi (pedagodzy szkolni, psycholodzy, nauczyciele) i organizacje pozarządowe



Art. 1. 1. Ustanawia się Rzecznika Praw Dziecka.2. Rzecznik Praw Dziecka, zwany dalej Rzecznikiem, stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców.3. Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnień kieruje się dobrem dziecka oraz bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina.

Art. 2. 1. W rozumieniu ustawy dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności.2. Uzyskanie pełnoletności określają odrębne przepisy.

Art. 3. 1. Rzecznik, w sposób określony w niniejszej ustawie, podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości.2. Rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności:

1) prawa do życia i ochrony zdrowia,
2) prawa do wychowania w rodzinie,
3) prawa do godziwych warunków socjalnych,
4) prawa do nauki.

3. Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem.4. Rzecznik szczególną troską i pomocą otacza dzieci niepełnosprawne.

Art. 4. 1. Rzecznika powołuje Sejm, za zgodą Senatu, na wniosek Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, grupy co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów.2. Szczegółowy tryb zgłaszania kandydatów na Rzecznika określa uchwała Sejmu.3. Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu.4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 3. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.5. Jeżeli Senat nie wyrazi zgody na powołanie Rzecznika, Sejm powołuje na to stanowisko inną osobę. Przepisy ust. 1-4 stosuje się odpowiednio.6. Dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu złożenia ślubowania przez nowego Rzecznika, z zastrzeżeniem art. 8 ust. 1.

Art. 5. Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków Rzecznik składa przed Sejmem następujące ślubowanie:

"Ślubuję uroczyście, że przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków Rzecznika Praw Dziecka dochowam wierności Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, będę strzec praw dziecka, kierując się przepisami prawa, dobrem dziecka i dobrem rodziny. Ślubuję, że powierzone mi obowiązki będę wypełniać bezstronnie, z najwyższą sumiennością i starannością, że będę strzec godności powierzonego mi stanowiska oraz dochowam tajemnicy państwowej i służbowej."

Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg".

Art. 6. 1. Kadencja Rzecznika trwa 5 lat, licząc od dnia złożenia ślubowania przed Sejmem.2. Kadencja Rzecznika wygasa w razie jego śmierci lub odwołania.3. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje.

Art. 7. 1. Rzecznik jest w swojej działalności niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem na zasadach określonych w ustawie.2. Rzecznik nie może być bez uprzedniej zgody Sejmu pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Rzecznik nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O zatrzymaniu niezwłocznie powiadamia się Marszałka Sejmu, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.3. Rzecznik nie może zajmować innego stanowiska ani wykonywać innych zajęć zawodowych, a także nie może prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z obowiązkami i godnością jego urzędu.4. Po zaprzestaniu wykonywania obowiązków Rzecznik ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane poprzednio lub otrzymać stanowisko równorzędne z poprzednio zajmowanym.

Art. 8. 1. Sejm, za zgodą Senatu, odwołuje Rzecznika przed upływem kadencji, jeżeli:

1) zrzekł się on sprawowania urzędu,
2) stał się trwale niezdolny do pełnienia obowiązków na skutek choroby lub utraty sił, stwierdzonych orzeczeniem lekarskim,
3) sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu.

2. Sejm podejmuje uchwałę w sprawie odwołania Rzecznika na wniosek Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, grupy co najmniej 35 posłów lub co najmniej 15 senatorów.3. Uchwałę Sejmu o odwołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu.4. Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na odwołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu, o której mowa w ust. 3. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody.

Art. 9. Rzecznik podejmuje działania przewidziane w ustawie z własnej inicjatywy, biorąc pod uwagę w szczególności zwrócić się do organów informacje wskazujące na naruszenie praw lub dobra dziecka,

Art. 10. 1. Rzecznik może:władzy publicznej, organizacji lub instytucji o złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji, a także o udostępnienie akt i dokumentów, w tym zawierających dane osobowe,2) zwrócić się do właściwych organów, w tym Rzecznika Praw Obywatelskich, organizacji lub instytucji o podjęcie na rzecz dziecka działań z zakresu ich kompetencji. 2. Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje sprawy skierowane przez Rzecznika Praw Dziecka.

Art. 11. 1. Rzecznik przedstawia właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony praw i dobra dziecka oraz usprawnienia trybu załatwiania spraw w tym zakresie.2. Rzecznik może również występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych.3. Organy, instytucje i organizacje, do których Rzecznik zwrócił się z wnioskami określonymi w ust. 1 i 2, są obowiązane ustosunkować się do tych wniosków w terminie 30 dni od daty ich otrzymania.

Art. 12. 1. Rzecznik przedstawia Sejmowi i Senatowi, corocznie, informację o swojej działalności i uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka.2. Informacja Rzecznika jest podawana do wiadomości publicznej.

Art. 13. 1. Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Dziecka.2. Organizację Biura określa statut nadawany przez Marszałka Sejmu.

Art. 14. Wydatki związane z funkcjonowaniem Rzecznika są ujmowane w ustawie budżetowej i pokrywane z budżetu państwa.

 

PRAWA DZIECKA

Na katalog praw przyznanych dziecku składają się prawa cywilne, socjalne, kulturalne
i polityczne (dla starszych dzieci). Nie przyznano dzieciom praw ekonomicznych pozostawiając je pod prawną opieką dorosłych.


Prawa dziecka:
• prawo do życia i rozwoju
• prawo do posiadania stanu cywilnego
• prawo do uzyskania obywatelstwa
• prawo dziecka do rodziny; prawo poznania swego genetycznego pochodzenia, do wychowania przez rodziców naturalnych,
• prawo do wolności religii lub przekonań
• prawo do swobodnego wyrażania poglądów i poszanowania ich przez dorosłych
• wolność od przemocy fizycznej lub psychiatrycznej, wyzysku, nadużyć seksualnych wobec okrucieństwa
• wolność od bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych (do lat 15)
• zakaz wykonywania kary śmierci lub stosowania kary dożywocia więziennego wobec dziecka
Prawa socjalne:
• prawo do zabezpieczenia socjalnego
• prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia,
• prawo do odpowiedniego standardu życia
• prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy,
Prawa kulturalne:
• prawo do nauki (nauka w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjalnej jest obowiązkowa i bezpłatna),
• prawo do zmienności swych praw
• prawo do korzystania z dóbr kultury,
• prawo mniejszości etnicznych do znajomości swojej kultury, wyznania i praktyk religijnych
Prawa polityczne:
• prawo do stowarzyszania się i gromadzenia w celach pokojowych
• prawo wolności wypowiedzi, swobody poszukiwania i przekazywania informacji i idei wszelkiego rodzaju

ONWENCJA O PRAWACH DZIECKA - fragmenty
opracowanie Jerzy Śliwa - Ogólnopolskie Forum na Rzecz Praw Dziecka

Art. 1. "DZIECKO" oznacza każdą istotę ludzką w wieku poniżej 18 lat.

Art. 2. PRAWA BEZ JAKIEJKOLWIEK DYSKRYMINACJI, niezależnie od rasy, koloru skóry, płci, języka, religii, poglądów politycznych, statusu majątkowego, niepełnosprawności, cenzusu urodzenia.

Art. 3. We wszystkich działaniach dotyczących dzieci SPRAWĄ NADRZĘDNĄ BĘDZIE NAJLEPSZE ZABEZPIECZENIE INTERESÓW DZIECKA.

Art. 4. PAŃSTWA-STRONY PODEJMĄ DZIAŁANIA USTAWODAWCZO-ADMINISTRACYJNE DLA REALIZACJI PRAW. Odnośnie do praw ekonomicznych, socjalnych oraz kulturalnych Państwa-Strony będą podejmowały działania przy maksymalnym wykorzystaniu środków.

Art. 5. Państwa-Strony będą szanowały ODPOWIEDZIALNOŚĆ, PRAWO I OBOWIĄZEK RODZICÓW (opiekunów prawnych), do zapewnienia dziecku rozwoju zdolności, ukierunkowania go i udzielenia rad przy korzystaniu przez nie z praw.

Art. 6. Każde dziecko ma NIEZBYWALNE PRAWO DO ŻYCIA. Państwa-Strony zapewniają, w możliwie maksymalnym zakresie, warunki życia i rozwoju dziecka.

Art. 7-8. Niezwłocznie po urodzeniu dziecka zostanie sporządzony jego akt urodzenia, a dziecko prawo do otrzymania imienia, uzyskania obywatelstwa oraz prawo do poznania swoich rodziców i pozostawania pod ich opiekę. PRAWO DZIECKA DO ZACHOWANIA TOŻSAMOŚCI, w tym obywatelstwa, nazwiska, stosunków rodzinnych.

Art. 9. Państwa-Strony zapewniają, ABY DZIECKO NIE ZOSTAŁO ODDZIELONE OD SWOICH RODZICÓW wbrew ich woli. W każdym postępowaniu w tej sprawie należy umożliwić zainteresowanym stronom uczestnictwo w nim oraz wyrażenie swoich opinii.

Art. 10. WNIOSKI ODNOŚNIE WJAZDU LUB OPUSZCZENIA PAŃSTWA-STRONY W CELU ŁĄCZENIA RODZINY BĘDĄ ROZPATRYWANE W SPOSÓB PRZYCHYLNY, HUMANITARNY I W SZYBKIM TRYBIE. Dziecko, którego rodzice przebywają w różnych państwach, będzie miało prawo do utrzymywania regularnych kontaktów.

Art. 11. Państwa-strony będą podejmowały WSZELKIE KROKI DLA ZWALCZANIA NIELEGALNEGO TRANSFERU DZIECI oraz ich nielegalnego wywozu za granicę.

Art. 12. PRAWO DO SWOBODNEGO WYRAŻANIA WŁASNYCH POGLĄDÓW we wszystkich sprawach dotyczących dziecka, stosownie do woli oraz dojrzałości dziecka, w tym możliwość (bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawiciela) wypowiadania się w każdym postępowaniu sądowym i administracyjnym, dotyczącym dziecka,

Art. 13. PRAWO DO SWOBODNEJ WYPOWIEDZI; swobody poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei.

Art. 14. PRAWO DO SWOBODY MYŚLI, SUMIENIA I WYZNANIA. Swoboda wyrażania religii lub przekonań może podlegać ograniczeniom koniecznym do ochrony bezpieczeństwa narodowego i porządku publicznego, zdrowia lub moralności społecznej bądź podstawowych praw i wolności innych osób.

Art. 15. PRAWO DO SWOBODNEGO ZRZESZANIA SIĘ oraz wolności pokojowych zgromadzeń.

Art. 16. Żadne DZIECKO NIE BĘDZIE PODLEGAŁO ARBITRALNEJ LUB BEZPRAWNEJ INGERENCJI w sferę życia prywatnego, rodzinnego lub domowego czy w korespondencję ani bezprawnym zamachom na honor i reputację. Prawo do ochrony prawnej.

Art. 17. DOSTĘP DO INFORMACJI ORAZ MATERIAŁÓW, KTÓRE MAJĄ NA UWADZE DOBRO DZIECKA w wymiarze społecznym, duchowym i moralnym oraz jego zdrowie fizyczne i psychiczne. Państwa-Strony będą zachęcały środki masowego przekazu do rozpowszechniania informacji i materiałów, zachęcały do współpracy międzynarodowej, zachęcały do wydawania i rozpowszechniania książek dla dzieci; zachęcały do rozwijania działalności dla ochrony dzieci przez informacjami i materiałami szkodliwymi.

Art. 18. Państwa-Strony podejmą wszelkie starania dla pełnego uznania zasady, że OBOJE RODZICE PONOSZĄ WSPÓLNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA WYCHOWANIE I ROZWÓJ DZIECKA. Państwa-Strony będą okazywały pomoc rodzicom oraz opiekunom prawnym w wykonywaniu nich obowiązków oraz zapewnić rozwój instytucji, zakładów i usług w zakresie opieki nad dziećmi.

Art. 19. Państwa-Strony podejmą wszelkie kroki w dziedzinie ustawodawczej, administracyjnej, społecznej i wychowawczej dla OCHRONY DZIECKA PRZED WSZELKIMI FORMAMI PRZEMOCY fizycznej bądź psychicznej, krzywdy lub zaniedbania, złego traktowania lub wyzysku, w tym wykorzystywania w celach seksualnych.

Art. 20-21. DZIECKO POZBAWIONE SWEGO ŚRODOWISKA, BĘDZIE MIAŁO PRAWO DO SPECJALNEJ OCHRONY I POMOCY. Państwa-Strony zapewnią dziecku opiekę zastępczą - m.in. umieszczenie w rodzinie zastępczej, umieszczenie w instytucji powołanej do opieki nad dziećmi. Przy wyborze rozwiązań należy uwzględniać wskazania w zachowaniu ciągłości w wychowywaniu dziecka oraz jego tożsamości etnicznej, religijnej, kulturowej i językowej.

Art. 22. Państwa-Strony podejmą wszelkie kroki, ABY DZIECKO UWAŻANE ZA UCHODŹCĘ OTRZYMAŁO ODPOWIEDNIĄ OCHRONĘ I POMOC HUMANITARNĄ przy korzystaniu z praw - odnalezienie rodziców lub innych członków rodziny, bądź otoczenie opieką.

Art. 23. Dziecko psychicznie lub fizycznie niepełnosprawne powinno mieć zapewnioną pełnię normalnego życia w warunkach gwarantujących mu poszanowanie godności, osiągnięcie niezależności oraz ułatwiających aktywne uczestnictwo w życiu społeczeństwa. PRAWO DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO do szczególnej troski: dostępu do oświaty, nauki, opieki zdrowotnej, opieki rehabilitacyjnej, przygotowania zawodowego oraz możliwości rekreacyjnych, dla osiągnięcia przez dziecko jak najwyższego stopnia zintegrowania ze społeczeństwem oraz osobistego rozwoju.

Art. 24. PRAWO DO JAK NAJWYŻSZEGO POZIOMU ZDROWIA i udogodnień w zakresie leczenia chorób oraz rehabilitacji zdrowotnej. Państwa-Strony podejmą niezbędne kroki w celu:
zmniejszenia śmiertelności wśród noworodków i dzieci;
rozwoju podstawowej opieki zdrowotnej;
zwalczania chorób i niedożywienia, przez wykorzystanie m.in. łatwo dostępnych technik, dostarczanie pożywnych produktów żywnościowych i wody pitnej,
zapewnienia matkom opieki zdrowotnej w okresie przed i po urodzeniu dziecka;
zapewnienia, aby wszystkie grupy społeczne były informowane i posiadały dostęp do oświaty, otrzymywały wsparcie w korzystaniu z podstawowej wiedzy w zakresie zdrowia dziecka i karmienia, korzyści z karmienia piersią, higieny i warunków zdrowotnych otoczenia, zapobiegania wypadkom;
rozwoju profilaktycznej opieki zdrowotnej, poradnictwa dla rodziców oraz wychowania i usług w zakresie planowania rodziny.

Art. 25. PRAWO DZIECKA UMIESZCZONEGO W ZAKŁADZIE W CELACH OPIEKI, OCHRONY, LECZENIA w zakresie zdrowia fizycznego lub psychicznego, do okresowego przeglądu leczenia dziecka i innych okoliczności odnoszących się do jego umieszczenia w zakładzie.

Art. 26. PRAWO DO KORZYSTANIA Z SYSTEMU ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO, w tym ubezpieczeń socjalnych.

Art. 27. PRAWO DZIECKA DO POZIOMU ŻYCIA odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu. Rodzice lub inne osoby odpowiedzialne za dziecko ponoszą główną odpowiedzialność za zabezpieczenie, w ramach swych możliwości. Państwa-Strony, będą wspomagały rodziców lub inne osoby w realizacji tego prawa - będą udzielały pomocy materialnej oraz innych programów pomocy, szczególnie w zakresie żywności, odzieży i mieszkań.

Art. 28-29. PRAWO DZIECKA DO NAUKI na zasadzie równych szans, Państwa-strony:
uczynią nauczanie podstawowe obowiązkowym i bezpłatnym dla wszystkich;
będą popierać rozwój różnorodnych form szkolnictwa średniego, uczynią je dostępnymi, podejmą wszelkie kroki, aby były one bezpłatne, udzielać będą pomocy finansowej;
uczynią szkolnictwo wyższe dostępnym dla wszystkich na zasadzie zdolności;
udostępnią wszystkim dzieciom informacje i poradnictwo szkolne i zawodowe;
podejmą wszelkie kroki na rzecz zapewnienia regularnego uczęszczania do szkół oraz zmniejszenia wskaźnika porzucania nauki.
Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie środki, aby dyscyplina szkolna była stosowana w sposób zgodny z ludzką godnością dziecka. Nauka dziecka będzie ukierunkowana na:
rozwijanie osobowości, talentów oraz zdolności umysłowych i fizycznych;
rozwijanie szacunku dla praw człowieka i podstawowych swobód;
rozwijanie szacunku dla rodziców, tożsamości kulturowej, języka i wartości, dla wartości narodowych, jak i dla innych kultur;
przygotowanie do odpowiedzialnego życia w wolnym społeczeństwie, w duchu zrozumienia, pokoju, tolerancji, równości płci oraz przyjaźni pomiędzy narodami, grupami etnicznymi, narodowymi i religijnymi;
rozwijanie poszanowania środowiska naturalnego.

Art. 30. PRAWO DO POSIADANIA I KORZYSTANIA Z WŁASNEJ KULTURY, do wyznawania i praktykowania swojej religii, do używania własnego języka przez dzieci należące do mniejszości etnicznej, religijnej, językowej lub dziecku pochodzenia rdzennego

Art. 31. PRAWO DO WYPOCZYNKU I CZASU WOLNEGO, do uczestniczenia w zabawach i zajęciach rekreacyjnych, do nieskrępowanego uczestniczenia w życiu kulturalnym i artystycznym. Państwa-Strony będą sprzyjały tworzeniu równych sposobności dla działalności kulturalnej, artystycznej, rekreacyjnej oraz w zakresie wykorzystania czasu wolnego.

Art. 32. PRAWO DO OCHRONY PRZED WYZYSKIEM EKONOMICZNYM, PRZED WYKONYWANIEM PRACY, która może być niebezpieczna lub też może kolidować z kształceniem dziecka, bądź może być szkodliwa dla zdrowia dziecka lub jego rozwoju fizycznego, umysłowego, duchowego, moralnego lub społecznego. W tym celu Państwa-Strony:
ustanowią minimalny poziom lub poziomy wiekowe dla ubiegania się o podjęcie pracy;
ustanowią przepisy odnośnie wymiaru czasowego oraz warunków zatrudnienia;
ustanowią kary lub inne sankcje dla zapewnienia skutecznego stosowania niniejszego artykułu.

Art. 33. OCHRONA DZIECI PRZED UŻYWANIEM ŚRODKÓW NARKOTYCZNYCH I SUBSTANCJI PSYCHOTROPOWYCH, zapobieganie wykorzystywania dzieci do nielegalnej produkcji tego typu substancji i handlu nimi. Państwa-Strony będą podejmowały wszelkie kroki ustawodawcze, administracyjne, socjalne oraz środki w dziedzinie oświaty.

Art. 34. OCHRONA DZIECI PRZED WSZELKIMI FORMAMI WYZYSKU SEKSUALNEGO I NADUŻYĆ SEKSUALNYCH. Państwa-Strony podejmą kroki dla przeciwdziałania:
nakłanianiu lub zmuszaniu dziecka do nielegalnych działań seksualnych;
wykorzystywaniu dzieci do prostytucji lub innych nielegalnych praktyk seksualnych;
wykorzystywaniu dzieci w pornograficznych przedstawieniach i materiałach.

Art. 35. Państwa-Strony będą podejmowały kroki dla PRZECIWDZIAŁANIA SPRZEDAŻY BĄDŹ HANDLOWI DZIEĆMI.

Art. 36. OCHRONA PRZED WSZELKIMI FORMAMI WYZYSKU, w jakimkolwiek aspekcie naruszającym dobro dziecka.

Art. 37. Państwa-Strony zapewniają, aby:
ŻADNE DZIECKO NIE PODLEGAŁO TORTUROWANIU BĄDŹ OKRUTNEMU, NIELUDZKIEMU CZY PONIŻAJĄCEMU TRAKTOWANIU LUB KARANIU. Ani kara śmierci, ani kara dożywotniego więzienia nie może zostać orzeczona wobec osoby w wieku poniżej 18 lat,
ŻADNE DZIECKO NIE ZOSTAŁO POZBAWIONE WOLNOŚCI W SPOSÓB BEZPRAWNY LUB ARBITRALNY; aresztowanie, zatrzymanie lub uwięzienie dziecka może być zastosowane jedynie jako środek ostateczny i na najkrótszy czas;
KAŻDE DZIECKO POZBAWIONE WOLNOŚCI BYŁO TRAKTOWANE HUMANITARNIE i z poszanowaniem wrodzonej godności jednostki ludzkiej; dziecko pozbawione wolności zostanie odseparowane od osób dorosłych, będzie miało prawo utrzymywać kontakty ze swoją rodziną,
każde dziecko pozbawione wolności miało PRAWO DO UZYSKANIA NIEZWŁOCZNEJ POMOCY PRAWNEJ oraz domagania się uzyskania szybkiej decyzji w tej sprawie.

Art. 38. Państwa-Strony zobowiązują się RESPEKTOWAĆ NORMY MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA HUMANITARNEGO W PRZYPADKU KONFLIKTU ZBROJNEGO i odnoszących się do dzieci:
podejmą wszelkie kroki, aby osoby, które nie osiągnęły 15 lat, nie brały bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych,
będą powstrzymywały się przed rekrutowaniem do się zbrojnych jakiejkolwiek osoby, która nie osiągnęła 15 lat. Przeprowadzając rekrutację spośród osób, które osiągnęły wiek 15 lat, lecz nie osiągnęły jeszcze 18 lat, Państwa-Strony będą starały się brać pod uwagę w pierwszej kolejności osoby starsze wiekiem.
będą stosowały wszelkie środki dla zapewnienia ochrony i opieki nad dziećmi dotkniętymi przez konflikt zbrojny.

Art. 39. Państwa-Strony będą podejmowały WSZELKIE KROKI DLA UŁATWIENIA REHABILITACJI FIZYCZNEJ I PSYCHICZNEJ ORAZ REINTEGRACJI SPOŁECZNEJ DZIECKA, które padło ofiarą zaniedbania, wyzysku lub wykorzystania, torturowania lub jakiejkolwiek innej formy okrutnego, nieludzkiego czy poniżającego traktowania albo karania bądź konfliktu zbrojnego.

Art. 40. PRAWO KAŻDEGO DZIECKA PODEJRZANEGO, oskarżonego bądź uznanego winnym pogwałcenia prawa karnego DO TRAKTOWANIA W SPOSÓB SPRZYJAJĄCY POCZUCIU GODNOŚCI I WARTOŚCI DZIECKA, które umacnia w nim poszanowanie podstawowych praw i wolności innych osób oraz uwzględnia wiek dziecka i celowość sprzyjania jego reintegracji dla podjęcia przez nie konstruktywnej roli w społeczeństwie. Państwa-Strony zapewnią:
aby żadne dziecko nie było podejrzane, oskarżane bądź uznawane winnym poprzez działanie lub zaniechanie, które nie było zabronione w momencie jego dokonania;
każdemu dziecku, które podejrzewa się, oskarża lub uznaje winnym pogwałcenia prawa karnego, następujące gwarancje:
przyznanie domniemania niewinności do chwili udowodnienia winy;
niezwłoczne poinformowanie go o stawianych mu zarzutach oraz zapewnienie prawnej lub innej pomocy w jego obronie;
rozpatrzenie sprawy bez zwłoki i przez niezawisłą i bezstronną władzę bądź organ sądowy w uczciwym procesie, w obecności jego rodziców lub opiekunów prawnych;
niestosowanie przymusu do składania zeznań lub przyznania się do winy;
w przypadku uznania winnym posiadanie prawa odwołania się od tego orzeczenia do wyższej, kompetentnej, niezawisłej i bezstronnej władzy lub organu sądowego;
zapewnienie bezpłatnej pomocy tłumacza, jeśli dziecko nie rozumie bądź nie mówi w danym języku;
pełne poszanowanie spraw z zakresu życia osobistego we wszystkich etapach procesowych.
Państwa-Strony będą sprzyjały tworzeniu praw, procedur organów oraz instytucji odnoszących się specjalnie do dzieci podejrzanych, oskarżonych bądź uznawanych winnym pogwałcenia prawa karnego.

Art. 41. KONWENCJA NIE NARUSZA POSTANOWIEŃ, KTÓRE W WIĘKSZYM STOPNIU SPRZYJAJĄ REALIZACJI PRAW DZIECKA i które mogą być zawarte w: prawie Państwa-Strony lub prawie międzynarodowym obowiązującym to Państwo.

Art. 42. Państwa-Strony zobowiązują się do szerzenia informacji o zasadach i postanowieniach Konwencji wśród dorosłych, jak i dzieci.

Art. 43. W celu badania postępów w realizacji zobowiązań Konwencji ustanawia się KOMITET PRAW DZIECKA. Komitet będzie składał się z 18 ekspertów.
Członkowie Komitetu będą wybierani z listy osób wyznaczonych przez Państwa-Strony. Każde Państwo może wyznaczyć jedną osobę.
Wstępne wybory odbędą się nie później niż po upływie 6 miesięcy od daty wejścia w życie Konwencji, a następnie co dwa lata.
Wybory będą się odbywały na spotkaniach Państw-Stron, zwołanych przez Sekretarza Generalnego.
Członkowie Komitetu wybierani będą na okres 4 lat. Będą oni mogli zostać wybrani ponownie, jeśli znów zostaną wyznaczeni. Kadencja 5 spośród członków wybranych w pierwszych wyborach wygaśnie po upływie 2 lat, niezwłocznie po pierwszych wyborach nazwiska owych 5 członków zostaną wybrane drogą losowania.
W przypadku śmierci członka Komitetu lub jego rezygnacji, Państwo-Strona, które wyznaczyło danego członka, wyznaczy za zgodę Komitetu innego eksperta.
Komitet ustanowi swoje własne zasady procedury.
Komitet wybiera swych funkcjonariuszy na okres 2 lat.
Komitet będzie odbywał posiedzenia corocznie.
Sekretarz Generalny Zarodów Zjednoczonych zapewni niezbędny personel oraz warunki do skutecznego wypełniania przez Komitet funkcji nałożonych przez Konwencję.

Art. 44. PAŃSTWA-STRONY ZOBOWIĄZUJĄ SIĘ DO PRZEDKŁADANIA Komitetowi za pośrednictwem Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych SPRAWOZDAŃ odnośnie do środków stosowanych przez nie do realizacji praw zawartych w Konwencji oraz postępów w korzystaniu z tych praw: w ciągu 2 lat po wejściu w życie Konwencji, następnie co 5 lat. Sprawozdania wskazywać będą na czynniki oraz na trudności wpływające na stopień wypełnienia zobowiązań Konwencji. Sprawozdania będą zawierały informacje zapewniające Komitetowi pełna wiedzę nt wprowadzania w życie postanowień Konwencji w danym kraju. Komitet może zażądać od Państw-Stron dalszych informacji.
Komitet będzie przedkładał Zgromadzeniu Ogólnemu NZ za pośrednictwem Rady Gospodarczo-Spo łecznej, co 2 lata, sprawozdania ze swojej działalności. Państwa-Strony będą szeroko udostępniały opinii publicznej swych krajów te sprawozdania.


Art. 45. Dla ułatwienia skutecznego wprowadzenia w życie Konwencji oraz stworzenia korzystnych warunków do współpracy międzynarodowej KOMITET MOŻE POPROSIĆ AGENCJE WYSPECJALIZOWANE, UNICEF I INNE KOMPETENTNE ORGANY:
o udzielenie specjalistycznych porad odnośnie do wprowadzania w życie Konwencji ich kompetencji. Komitet może poprosić agencje wyspecjalizowane, Fundusz Narodów Zjednoczonych
o przedłożenie sprawozdań dotyczących wprowadzenia w życie Konwencji w tych dziedzinach, które wchodzą w zakres ich działalności;
Komitet będzie przekazywać, jeśli uzna to za stosowne, agencjom wyspecjalizowanym, UNICEF i innym właściwym organom sprawozdania Państw-Stron, zawierające prośbę lub wskazujące na potrzebę w zakresie doradztwa technicznego bądź pomocy, łącznie z ewentualnymi uwagami i sugestiami Komitetu. KOMITET MOŻE CZYNIĆ SUGESTIE I OGÓLNE ZALECENIA w oparciu o otrzymywane informacje, zgodnie z artykułem 44 i 45 Konwencji. Sugestie i zalecenia będą przekazywane zainteresowanemu Państwu-Stronie i podawane do wiadomości Zgromadzenia Ogólnego, łącznie z ewentualnymi uwagami Państw-Stron.

Art. 46. Niniejsza Konwencja będzie otwarta do podpisania przez wszystkie państwa.

Art. 47. Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji. Dokumenty ratyfikacyjne składane będą u Sekretarza Generalnego ONZ.

Art. 48. Każde państwo będzie mogło przystąpić do niniejszej Konwencji. Dokumenty przystąpienia będą składane u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych.

Art. 49. Konwencja wejdzie w życie 30. dnia, licząc od daty złożenia u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych 20. dokumentu ratyfikacyjnego lub przystąpienia.

Art. 50. Każde PAŃSTWO-STRONA MOŻE ZAPROPONOWAĆ POPRAWKĘ i wnieść ją do Sekretarza Generalnego ONZ. Sekretarz Generalny zakomunikuje o zaproponowanej poprawce Państwom-Stronom, łącznie z wnioskiem o wskazanie, czy są one za zwołaniem konferencji Państw-Stron, mającej na celu rozważenie i przeprowadzenie głosowania nad propozycją. W przypadku gdy w ciągu czterech miesięcy od daty takiego powiadomienia co najmniej jedna trzecia Państw-Stron wypowie się za zwołaniem takiej konferencji, Sekretarz Generalny zwoła konferencję pod auspicjami NZ. Każda poprawka przyjęta większością głosów Państw-Stron obecnych i biorących udział w głosowaniu podlegać będzie zatwierdzeniu przez Zgromadzenie Ogólne NZ.
Poprawka wchodzi w życie po zatwierdzeniu przez Zgromadzenie Ogólne NZ i przyjęciu większością 2/3 Państw-Stron.
Poprawka, po wejściu w życie, będzie miała moc wiążącą dla Państw-Stron, które się za nią opowiedziały.

Art. 51. Sekretarz Generalny NZ będzie przyjmować oraz rozsyłać do Państw-Stron teksty zastrzeżeń dokonanych przez Państwa podczas ratyfikacji lub przystąpienia. Nie będzie dopuszczalne zastrzeżenie pozostające w sprzeczności z przedmiotem i celem Konwencji. Zastrzeżenie może zostać wycofane w dowolnym czasie w drodze notyfikacji złożonej na ręce Sekretarza Generalnego NZ, który powiadomi o tym Państwa-Strony Konwencji. Taka notyfikacja odniesie skutek w dniu otrzymania jej przez Sekretarza Generalnego.

Art. 52. Państwo-Strona może wypowiedzieć Konwencję w drodze pisemnej notyfikacji złożonej na ręce Sekretarza Generalnego NZ. Wypowiedzenie nabiera mocy po upływie 1 roku od daty przyjęcia notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.

Art. 53. Depozytariuszem Konwencji jest Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych.

Art. 54. Oryginał Konwencji, zostanie zdeponowany u Sekretarza Generalnego Narodów Zjednoczonych.

Zastrzeżenia:
Ratyfikując Konwencję o Prawach Dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 roku, Rzeczypospolita Polska w oparciu o postanowienie artykułu 51 ustęp 1 tej konwencji zgłasza następujące zastrzeżenia:
W odniesieniu do artykułu 7 Konwencji: Rzeczpospolita Polska zastrzega, że prawo dziecka przysposobionego do poznania rodziców naturalnych będzie podlegało ograniczeniu poprzez obowiązywanie rozwiązań prawnych umożliwiających przysposabiającym zachowanie tajemnicy pochodzenia dziecka.
O granicy wieku, od której dopuszczalne jest powoływanie do służby wojskowej lub podobnej oraz uczestnictwo w działaniach zbrojnych rozstrzyga prawo Rzeczypospolitej Polskiej. Granica ta nie może być niższa niż przewidziana w artykule 38 Konwencji.

Deklaracje:
Rzeczpospolita Polska uważa, że wykonania przez dziecko jego praw określonych w Konwencji, w szczególności praw określonych w artykułach od 12 do 16, dokonuje się z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodzina. W odniesieniu do artykułu 24 ustęp 2 litera f) Konwencji Rzeczpospolita Polska uważa, że poradnictwo dla rodziców oraz wychowanie w zakresie planowania rodziny powinno pozostawać w zgodzie w zasadami moralności.
 

PRAWA DZIECKA W UNII EUROPEJSKIEJ

Każde dziecko ma prawo do szacunku dla swojej indywidualności, troskliwej opieki i poważnego traktowania jako odrębnej, pełnoprawnej osoby. Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej nic tu nie zmienia.

 

Prawa dzieci w UE

Konwencja o Prawach Dziecka jest uznawana przez wszystkie państwa członkowskie rozszerzonej Unii Europejskiej i poważnie traktowana jako podstawa prawna do ochrony dzieci. W większości krajów Unii (Belgia, Hiszpania, Francja, Szwecja, Austria, Dania, Norwegia oraz Walia i Irlandia Północna), działają urzędy rzeczników praw dziecka (Ombudsman for Children), którzy - podobnie jak w Polsce - dbają o respektowanie i popularyzowanie praw młodych ludzi.

Unia jako wspólny organizm polityczny nie posiada własnego systemu ochrony praw dziecka. Szereg dokumentów zaliczanych do prawa unijnego, jest ściśle związanych z realizacją poszczególnych celów Wspólnoty. Odnoszą się one do pojedynczych, zagadnień i nie są ze sobą powiązane. Większość z nich ma charakter deklaracji, rezolucji czy rekomendacji (a więc nie są to akty prawnie wiążące), choć bywają i takie rozporządzenia, dyrektywy i decyzje, którym państwa członkowskie muszą się bezwzględnie podporządkować.

Polskie dzieci a Unia

O ile sytuacja prawna polskich dzieci po wejściu do Unii nie ulegnie radykalnej zmianie, o tyle na pewno otwierają się nowe możliwości zapewnienia dzieciom pełnej realizacji przysługujących im praw. Nasze dzieci będą mogły korzystać z nowych możliwości w takich obszarach, jak: edukacja (chociażby poprzez łatwiejszy dostęp do szkół i uczelni w innych państwach europejskich oraz uznawalność poziomu kształcenia i dyplomów); rynek pracy (poprzez możliwość podejmowania pracy za granicą, a także w nowych dziedzinach); ochrona zdrowia (poprzez ułatwiony dostęp do ośrodków i klinik zdrowia w państwach UE); turystyka (swobodne przemieszczanie się, życie bez granic.

Obecnie w Polsce, często występują problemy z zabezpieczeniem materialnym przynależnych dzieciom świadczeń np.: opieki rehabilitacyjnej, skutecznego dostępu do nauki i oświaty, przygotowania zawodowego oraz zapewnienia im możliwości rekreacyjnych. Wejście Polski do Unii, a zarazem dostęp do jej funduszy pomocowych otwiera możliwość skorzystania z dodatkowych środków finansowych na poprawę tego stanu rzeczy, a także na poprawę standardów rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, skomplikowanego i drogiego leczenia medycznego (w tym zabiegi operacyjne) oraz likwidowanie barier architektonicznych, co powinno wpłynąć na wyższy stopień zintegrowania dzieci niepełnosprawnych ze społeczeństwem oraz ich osobisty rozwój (w tym rozwój kulturalny i duchowy). W związku z olbrzymim zainteresowaniem tematyką, Rzecznik Praw Dziecka przygotowuje ogólnopolską konferencję poświęconą prawom dziecka w UE.