1. ISTOTA ORGANIZACJI: Pojęcie ORGANIZACJI możemy rozpatrywać i definiować w ujęciu: przedmiotowym (rzeczowym) – obiekt, który można odróżnić od innych ze względu na jego cechy charakterystyczne; atrybutowym – organizacja jest cechą przedmiotów złożonych, nazywaną zorganizowaniem; czynnościowym – organizacja to tworzenie organizacji, inaczej organizowanie. ORGANIZACJĘ TWORZĄ dwie lub więcej osób, współpracują one w ramach określonej struktury stosunków, aby osiągnąć określony cel lub zbiór celów. ORGANIZACJA jest całością, której składniki (ludzie) współprzyczyniają się do powodzenia całości / realizacji celów, które są stawiane przez tą organizację. ORGANIZACJA to całość, która przyczynia się do powodzenia swych części. Podstawowe elementy wspólne każdej organizacji: #ludzie, #cele, #struktura, #zarządzanie (kierowanie, właściwe dysponowanie zasobami). Organizacja jest ustrukturalizowanym, czyli w pewien sposób uporządkowanym systemem, składającym się z PODSYSTEMÓW: #celów i wartości, określający misję, jaką organizacja spełnia w stosunku do otoczenia, w którym działa, jak również w stosunku do swoich uczestników; #psychospołeczny, który obejmuje motywacje, postawy, wartości, kulturę uczestników organizacji oraz więzi społeczne, występujące pomiędzy nimi; #struktury, który obejmuje formalne zasady podziału zadań, uprawnień, informacji oraz władzy i odpowiedzialności w organizacji; #techniczny, w skład którego wchodzą stosowane w organizacji technologie, umiejętności (know-how), maszyny, urządzenia, budynki itp.; #zarządzania, który obejmuje mechanizmy koordynacji i uzgodnienia pozostałych podsystemów w procesach podejmowania decyzji. 2. CYKL ŻYCIA ORGANIZACJI możemy podzielić na następujące fazy: 1.przedsiębiorczości: Gdy podstawowym celem jest przekroczenie progu przetrwania poprzez szybki wzrost, pozyskiwanie nowych zasobów. Organizacja w tej fazie jest zorientowana na zewnątrz na rynek, klientów, wolne zasoby, które można pozyskać, cechuje ją elastyczność działania innowacyjność i kreatywność uczestników. 2.zespołowości: Gdy następuje stopniowa reorientacja od wewnątrz, a podstawowym celem jest doskonalenie umiejętności pracy w zespole i współdziałania uczestników, w tej fazie organizacja charakteryzuje się wysokim morale uczestników, którzy silnie utożsamiają się z nią i wspólnie realizują misje i cele strategiczne. 3.formalizacji: Gdy zaczyna dominować orientacja wewnętrzna i podstawowymi celami stają się stabilność i przewidywalność oraz sterowność i wydajność, pojawiają się wyspecjalizowane i sformalizowane struktury realizacji, precyzyjnie określone (działania) zadania. 4.odnowy: Gdy orientacja przełamuje inercję (bierność), rutynę nabyta w fazie formalizacji i ponownie otwiera się na zewnątrz; podstawowym celem staje się przyśpieszenie rozwoju poprzez zwiększenie zakresu ekspansji i dywersyfikacji działalności następuje decentralizacja oraz rozluźnienie i płaszczenie struktur organizacji. 3. ZASOBY W ORGANIZACJI: ZASOBY to materialne i niematerialne budulce organizacji, które bezpośrednio pozwalają na działalność organizacji i pośrednio pomagają w budowie organizacji. ZASOBY to aktywa, które posiada lub dysponuje nimi przedsiębiorstwo, wykorzystywane do podejmowania działań w ramach realizowanej strategii. Przykłady zasobów: kapitał finansowy, hale, magazyny, lokale, meble, pracownicy i ich dyspozycyjność, urządzenia, narzędzia, sprzęt biurowy, środki transportu, znajomość przepisów prawnych, znajomość rynku, umiejętność współpracy, relacje z kontrahentami, komunikatywność, systemy szkoleń dla pracowników itd. Klasyfikacja zasobów: praca, ziemia, kapitał, technologia. Podział zasobów: MATERIALNE: kapitał fizyczny, kapitał finansowy, kapitał ludzki; NIEMATERIALNE: kapitał ludzki i organizacyjny kompetencje (wiedza, zdolności, postawy) i zasoby relacyjne (reputacja, specyficzne związki z klientami, kontrahentami i władzami). Marnotrawstwo: utrzymywanie niewykorzystanych zasobów. Funkcje zasobów odnoszą się do: #pionu produkcji, #marketingu i sprzedaży, #finansów i księgowości, #kadr. 4. OTOCZENIE ORGANIZACJI (tworzące warunki jej działania): Otoczenie to całokształt zjawisk, tendencji i instytucji, które tworzą warunki funkcjonowania danej organizacji. CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA: #polityczno-prawne (prawo podatkowe, regulacje handlu międzynarodowego, bariery importowe i eksportowe, ubezpieczenia obowiązkowe i fakultatywne); #geo-/demograficzne (struktura wieku i płci społeczeństwa); #technologiczne (dostępność technologii procesów produkcyjnych, technologii surowcowych, ochrona patentowa); #naturalne (klimat, trzęsienia ziemi); #społeczno-kulturowe (tradycje, migracje ludności, model rodziny, styl życia społeczeństwa); #ekonomiczne (stopa inflacji, polityka monetarna, kursy walutowe, poziom i tendencje stopy bezrobocia; siła nabywcza pieniądza; skłonność ludności do oszczędzania, dostępność kredytów). CZYNNIKI MIKROOTOCZENIA: klienci (odbiorcy), konkurenci, dostawcy. PEST - narzędzie planowania polegające na analizowaniu czynników politycznych, ekonomicznych, społecznych i technologicznych. Metoda PEST zwana jest inaczej generalną segmentacją (makro)otoczenia. Dzieli otoczenie na: polityczno-prawne, ekonomiczne, społeczne, technologiczne i międzynarodowe. Istotą jest określenie podstawowych sfer otoczenia, a więc tych obszarów, które mogą mieć kluczowy wpływ na funkcjonowanie organizacji i jej przyszłą strategię działania (analiza). Analiza SWOT polega na poznaniu mocnych i słabych stron swojego przedsiębiorstwa, a także szans i zagrożeń jakie pojawiają się w jego otoczeniu. Istotą analizy jest wykorzystywanie rynkowych szans i zmniejszenie zagrożeń w oparciu o mocne strony przedsiębiorstwa. 5. MISJA PRZEDSIĘBIORSTWA: #powód istnienia organizacji, a także główny kierunek jej rozwoju; #daje siłę, motywację; #dotyczy pracowników i otoczenia (klientów, kontrahentów); #zbiór wartości akcentujących rolę i istotę organizacji; #wyrażenie dalekosiężnych zamierzeń i aspiracji kierownictwa organizacji. Misja powinna spełniać następujące wymagania: #ukierunkowana rynkowo (dla kogo działamy?); #realna (niezbyt szeroka/wąska); #motywacyjna; #szczegółowa i konkretna. Trzy podstawowe zasady formułowania misji: #powinna być lapidarna, a jednocześnie pełna treści; #powinna mieć element marzenia, a jednocześnie wskazywać operacyjną drogę jego realizacji; #powinna być jednocześnie ogólna i konkretna. Trzy atrybuty strategicznej misji: #dotyczy przyszłości; #posiada motywujący i wręcz marzycielski charakter; #wiarygodna; #unikatowa. Elementy pozwalające formułować misję: klienci, usługi, lokalizacja, technologia, cele, filozofia, własna koncepcja organizacji, publiczny wizerunek organizacji, personel. 6. CELE ORGANIZACJI: CEL to określony przedmiotowo i/lub podmiotowo przyszły, pożądany stan lub rezultat działania organizacji, możliwy i przewidziany do osiągnięcia w określonym przedziale czasu. Podstawowe funkcje celów: #są miarą skuteczności działań (formułowanie celów jest powiązane z mechanizmem oceny i kontroli); #stanowią wizytówkę i nadają jednolity kierunek działaniom ludzi pracujących w organizacji; #mogą być źródłem motywacji pracowników (konkretnie sformułowane cele o odpowiednim stopniu trudności, powiązane z nagrodą, działają mobilizująco). Każda organizacja formułuje CEL GŁÓWNY oraz CELE POMOCNICZE (cząstkowe). Cel główny to taki stan rzeczy, dla którego osiągnięcia warto podjąć określone działania. Cele pomocnicze wspomagają cel główny. KLASYFIKACJA CELÓW: cel pierwotny (warunkujący realizację innych celów) to przetrwanie (ze względu na dynamiczne, złożone, turbulentne i nieprzewidywalne otoczenie) WZROST (odzwierciedla zmiany ilościowe), ROZWÓJ (odzwierciedla zmiany jakościowe) CELE: FINANSOWE, MARKETINGOWE, ZASOBOWE (jednoczesna ich realizacja umożliwia osiągnięcie sukcesu). ZASADY FORMUŁOWANIA CELÓW: 1.powinny być wymierne, co umożliwia późniejszą weryfikację stopnia ich realizacji; 2.określone w czasie (okres w którym chcemy je zrealizować); 3.muszą być realne, ale jednocześnie akceptowalne i ambitne; 4.powinny być konkretne (musimy dokładnie wiedzieć co chcemy osiągnąć. Przykłady celów (+określenie czasu itp.!): #ZASOBOWE: ilościowy = pozyskanie nowych pracowników w celu zwiększenia produkcji, jakościowy = podniesienie kwalifikacji pracowników; #MARKETINGOWE: ilościowe = wejście na nowe rynki, zwiększenie udziałów w rynku, jakościowy = kreowanie marki; #FINANSOWE: ilościowy = wzrost zysku/utargu w np. I kwartale 2011r. o 2500 zł, jakościowe = poprawa zdolności kredytowej, poprawa płynności finansowej.