1. Określenie natury człowieka jako duszy i jego konsekwencje w filozofii starożytnej (Sokrates, Platon).
Istotą człowieka jest dusza – myślenie, rozum. Nie ma indywidualizmu, człowiek kieruje się ideałem. Istota człowieka, natura nadaje się dla każdego człowieka. Każdy posiada duszę, jest duszą. Dusza jest centrum człowieka. Dusza równa się myślenie (czyste) równa się rozum – wymiar duchowy. Zdobycie wiedzy moralnej. Człowiek realizuje siebie po przez duszę moralnie. Człowiek jest duszą wcieloną. Dusza – natura duchowa człowieka – myślenie ma charakter poznania, wiedzy. Utożsamia się duszę z myśleniem. Skoro istotą człowieka jest dusza to świat idei jest mu najbliższy, naturalny. Duchowość człowieka jest równoznaczna z dobrem, wartościami moralnymi.

2. Dualizm duszy i ciała u podstawy ujęcia człowieka i jego konsekwencje wg filozofów starożytnych (Sokrates, Platon).
Rozdzielność dwóch aspektów człowieka – duszy i ciała. Człowiek jest rozdarty między duszą a ciałem – dualizm człowieka. Dusza – najwyższa wartość człowieka (wiedza, moralność). Pogarda, negatywna ocena ciała. Nazwanie ciała i cielesności złem, czymś negatywnym. Myślenie czyste (dusza) jest nienakierowanie, niezwiązane z ciałem. Cielesność czyli przeżycia, zmysłowość, pragnienia, doznania cielesne są wyzwalane przez ciało. Cielesność wg Sokratesa to zwierzęca natura człowieka, który może nad nim panować, kontrolować je. Trwałe, stałe i wieczne to dusza, zaś chwilowość, jednostkowość to ciało. Platon – radykalny dualizm duszy i ciała. Oddzielenie, przeciwstawienie dwóch pierwiastków człowieka: duszy i ciała. Myślenie – dusza. Doznawanie – ciało. Dusza jako najwyższa wartość człowieka, boskość. Jest niematerialna. Negowanie cielesności. Pogarda dla ciała, jest ono złem. Ogranicza niszczy człowieka. Kierowanie się cielesnością jest zgubne dla człowieka. Ja świadome - ja myślące ->dusza - myślenie czyste, niezależne od ciała, rozumne. Dusza jest nieśmiertelna może istnieć samodzielnie. Zbliża człowieka do tego co boskie, pokrewna ideału boskości. Ciało jako źródło zła, przeżycia zmysłowe, przyjemności, pożądanie, emocje. Wytwory ciała nie są człowieczeństwem. Potrzeb ciała nie powinniśmy zaspokajać. Ciało jest przemijalne, dalekie od wieczności. Ciało oddala człowieka od dobra. Dusza uwięziona w ciele. Ciało – cierpienie dla duszy.

3. Intelektualizm moralny wg Sokratesa i pragnienie dobra i prawdy (ich znaczenie dla człowieka) wg Sokratesa i Platona jako założenia koncepcji człowieka.
Intelektualizm moralny:
-każdy człowiek potrafi rozpoznać dobro i zło, ma intuicję, wiedzę
-człowiek wybiera dobro, odrzuca zło; chce, pragnie dobra i dlatego jest dobry
Jeśli wybiera zło to ze wzglądu pomyłki, braku wiedzy, ignorancji, wpływu cielesności, nieświadomej woli człowieka.
Dla człowieka ważne jest poznanie dobra, ponieważ go pragnie. Człowiek jest dobry. Naturalne dążenie do dobra może zostać zakłócone pomyłką, niepoznaniem dobra. Wiedza o dobru prowadzi do poznania prawdy. Jak człowiek pozna dobro to zawsze je wybiera.

4. Ideał samodoskonalenia moralnego wg filozofów starożytnych (Sokrates, Platon).
Samodoskonalenie moralne jest sensem życia człowieka. Ideał ascetyczny człowieka, samokontrola nad ciałem, poświęcenie, wysiłek - jedyny sposób życia. Szczęście to doskonałość moralna. Proces wznoszenia - doskonalenie człowieka (sens, cel, szczęście) wyzwolenie, oczyszczenie duszy z więzów ciała po przez odrywanie tego co cielesne oraz zbliżanie do świata idei czyli obcowanie z ideami (kontemplowanie, poznawanie prawdy). Poznanie idei (poznanie dobra, nauka, wiedza). Poznawanie dobra, idei moralnych musi równać się z wyborem dobra, ma być procesem wznoszenia, doskonalenia siebie.

5. Znaczenie dobra i wartości dla sensu życia człowieka wg filozofów starożytnych (Sokrates, Platon).
Człowiek jest nakierowany na dobro i wartości, rozpoznaje dobro, wartości intuicją. Niezależnie od człowieka, rozpoznawalne adekwatnie przez racjonalne myślenie duszy. Rozpoznawać idee to znaczy analizować, myśleć w sposób adekwatny, kierowanie myśleniem bez związku z cielesnością. Podporządkowanie dobru jest obowiązkiem człowieka. Wartości są obiektywne, absolutne, uniwersalne, niezmienne i wieczne. Odrzucają jedną koncepcję dobra, prawd moralnych, subiektywizm, relatywizm.

6. Sposób poznania dobra i wartości (dla Platona - idei) jako założenie koncepcji człowieka wg filozofów starożytnych (Skrates, Platon).
Wg Sokratesa każdy człowiek ma możliwość poznania dobra i zła we własnej duszy. Ma wiedzę o dobru i złu w duszy, może je poznać po przez myślenie czyste, racjonalne. Wiedza wrodzona. Intuicja dobra i zła. Wg Platona rzeczywistość idealna, doskonała (świat idei) jest poznawalna za pomocą rozumu i myślenia, nie zmysłów. Świat idei poznawalny za pomocą umysłu, intelektu, odnosi się do duszy (tego co w człowieku najważniejsze).

7. Człowiek wobec dobra i wartości wg Sokratesa.
Każdy człowiek ma możliwość poznania dobra i zła we własnej duszy. Ma wiedzę o dobru i złu w duszy, może je poznać po przez myślenie czyste, racjonalne. Wiedza wrodzona. Intuicja dobra i zła. Mądrość ->poznanie dobra i zła jest niewystarczające. Wybór dobra jest drogą do szczęścia. Dobro istnieje niezależnie od człowieka jest prawdą, którą człowiek poznaje. Jest niezmienne, wieczne i uniwersalne. Dobro wyraża się po przez wybór wartości (niezmienną, stałą, ważną dla każdego człowieka – hierarchia). Najwyższe wartości to duchowe, moralne czyli dobro i prawda. Niższe wartości – zło – cielesne (antywartości). Wartości moralne: prawdomówność, sprawiedliwość, posłuszeństwo, prawość, wypełnianie obowiązków. Dobra zewnętrzne – wartości duszy obce, neutralne – bogactwo, władza, kariera, relacje z bliźnimi. Wartości cielesne, zmysłowość – niszczą człowieka, oddalają od duszy (przyjemności cielesne).

8. Obiektywny, uniwersalny i absolutny status dobra i prawdy (idei) i jego znaczenie dla człowieka wg Platona.
Wartości są obiektywne, absolutne, uniwersalne, niezmienne i wieczne. Odrzuca jedną koncepcję dobra, prawd moralnych, subiektywizm, relatywizm. Człowiek poszukuje tego co stałe, trwałe wieczne –> świat idei (prawda, dobro). Każda idea zawiera prawdę o każdej rzeczy stałą, niezmienną, ogólną. Te idee nie są tylko wytwarzane przez człowieka. Człowiek odzwierciedla prawdę. Tylko idee istnieją obiektywnie, w sennie trwania i niezmienności, istnieją bowiem po za naszą świadomości, niezależnie od tego czy je poznajemy i jak je poznajemy, ale zarazem mogą zostać poznane tylko dzięki świadomości czyli rozumowi.

9. Dualizm duszy i ciała w filozofii starożytnej i jego negacja w filozofii św. Tomasza.
patrz pkt 2. Wg. Św. Tomasza: człowiek i jego cielesność jest dobra. Brak negacji cielesności. Istotą człowieka jest osoba ludzka – rezygnacja z dualizmu. Człowiek jako osoba to jedność duchowo cielesna, jest to jedność substancjalna w każdym akcie człowieka, połączenie to jest celowe i wartościowe – brak negacji ciała ponieważ jest ono stworzone przez Boga. Cielesność nazwana materią człowieka (jego aspektem materialnym, ukazuje fakt, że każdy człowiek jest inny, odmienny), pragnienia, namiętności, pożądania to życie afektywne człowieka. Dusza to forma ciała, dusza to „ja” będące centrum, źródło myślenia; dusza nie jest zdolna do platońskiego czystego myślenia, jej myślenie wyrażane jest po przez życie afektywne człowieka, myślenie kształtuje ciało i afektywność człowieka. Jedność i integralność jest wtedy gdy wszystko poporządkowane jest duszy. Integralność jest całością człowieka i jest drogą do Boga.

10. Idee religijne u podstawy koncepcji człowieka wg św. Tomasza i ich rozwinięcie w obrazie świata i ujęciu człowieka.
-idea transcendencji Boga – bycie po za Bogiem, Bóg jest ponad i po za światem, odległy, niepoznawalny, niewidzialny przez człowieka.
-idea stworzenia świata z niczego (ex nihilo), w akcie stwórczym Boga; również człowiek-byt stworzony
-określenie relacji między Bogiem a człowiekiem – relacje miłości, Bóg kocha człowieka, człowiek kocha Boga.
-idea zbawienia – przekonanie, że zbawienie zostało obiecane człowiekowi przez Boga – śmierć, zmartwychwstanie; wizja życia po śmierci człowieka, obcowanie z Bogiem najwyższe szczęście w późniejszym życiu.
Idea miłości i zbawienia kieruje człowiekiem.

11. Człowiek jako byt stworzony wg św. Tomasza.
Człowiek jako byt stworzony, jego miejsce jest wyróżnione wśród innych bytów, człowiek jest bytem najwyższym, ma godność, stworzony na podobieństwo Boga, ma rozum i wolną wolę (duszę), to upodabnia go do Boga.

12. Osoba jako natura człowieka wg św. Tomasza: jedność duszy i ciała, rozum i wolna wola.
Człowiek, jego natura jest nieprzypadkowa, ma pewne dane od Boga cechy ogólne tworzące jego naturę. Natura człowieka kieruje go ku Bogu. Dążenie do boga jest naturalne. Natura człowieka zawiera skłonności do poznania wartości i prawd moralnych. Człowiek może być pouczany i wychowywany. Rozum poznaje dobro i wartości. Rozum zawiera skłonności do poznania dobra. Wolna wola wybiera, decyduje o tym co poznaje rozum, czyli człowiek podąża za rozumem lub odwraca się od tego. Człowiek to byt wolny może odwrócić się od Boga, dobra, wartości, lecz powinien podporządkować wolną wole rozumowi. Wolność to nie samowola. Człowiek jako osoba to jedność duchowo cielesna, jest to jedność substancjalna w każdym akcie człowieka, połączenie to jest celowe i wartościowe – brak negacji ciała ponieważ jest ono stworzone przez Boga.

13. Perfekcjonizm jako model samodoskonalenia się człowieka.
Perfekcjonizm - wzrastanie osoby, natury, istoty człowieka; rozumienie siebie na płaszczyźnie moralnej. Dążenie do Boga polega na poznaniu świata po przez drogę moralną. Zbliżenie się do Boga po przez samodoskonalenie. Perfekcjonizm można osiągnąć poprzez posiadanie, gromadzenie dobra moralnego (dobro raz osiągnięte pozostaje w człowieku). Dzięki temu człowiek może wzrastać w dobru – wzrastanie osoby. Człowiek ma żyć aby wzrastała w nim osoba, do osiągnięcia integralności.

14. Człowiek wobec dobra i prawa moralnego, hierarchia wartości wg św Tomasza.
Hierarchia wartości jest uniwersalna – uniwersalność dobra. Wartości same w sobie są cenne. Najwyższe wartości to wartości: religijne, duchowe, witalne związane z radością życia.