Ryzyko kontroli jest niezależne od biegłego rewidenta i polega na tym, że system kontroli wewnętrznej w jednostce nie zapobiega powstawaniu uchybień, nie wykrywa ich ani nie naprawia. Na wysokość ryzyka kontroli wpływają m.in. poziom ryzyka nieodłącznego, poprawności koncepcji przyjętych zasad sprawdzania, dokumentowania i księgowania operacji gospodarczych oraz poprawność koncepcji i sprawność działania systemu kontroli wewnętrznej. Punktem wyjścia oszacowania ryzyka kontroli jest rozpoznanie systemów księgowości oraz kontroli wewnętrznej w jednostce.
Ryzyko nieodłączne jest niezależne od działania biegłego rewidenta, a właściwie danej jednostce. Wynika ono z czynników zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych. Jego wysokość zależy m.in. od rodzaju branży i działalności jednostki, doświadczenia, wiedzy i uczciwości kierownictwa jednostki, rodzaju dokonywanych operacji gospodarczych, podatności aktywów jednostki na nadużycia, stopnia w jakim do wyceny sald aktywów i zobowiązań konieczne jest stosowanie szacunków. Podstawą oszacowania ryzyka nieodłącznego jest osąd zawodowy biegłego rewidenta
Ryzyko to wiąże się z działalnością gospodarczą jednostki, jej otoczeniem oraz rodzajem salda konta bilansowego lub grupy operacji.
Określając przypuszczalną wielkość ryzyka nieodłącznego na poziomie sprawozdania finansowego, należy rozpatrzyć wpływ czynników, które ryzyko takie mogą potęgować; są to np.:
Przeszkody napotykane w działalności gospodarczej przez jednostkę,
Czynniki oddziałujące na branżę, do której zalicza się jednostka,
Prawość kierownictwa lub wątpliwości w tym zakresie,
Doświadczenie i wiedza kierownictwa oraz zmiany, jakie zaszły w danym okresie,
Szczególne naciski wywierane przez kierownictwo.
Ryzyko przeoczenia to ryzyko, że stosowane przez biegłego rewidenta procedury badania nie wykryją nieprawidłowości istotnych sald kont lub grup operacji. Innymi słowy, wartość ryzyka przeoczenia to ryzyko, że istotne nieprawidłowości niewykryte przez kontrolę wewnętrzną zostaną przeoczone przez badającego mimo badań wiarygodności.1
Ryzyko oszacowane przez biegłego rewidenta
R y z y k o k o n t r o l i
Wysokie | Średnie | Niskie | ||
---|---|---|---|---|
R y z y k o n i e o d ł ą c z n e |
Wysokie | Najniższe | Niższe | Średnie |
Średnie | Niższe | Średnie | Wyższe | |
Niskie | Średnie | Wyższe | Najwyższe |
A. Hołda, J. Pociecha, Rewizja finansowa, Kraków 2004, s.55↩