1. samochód jest systemem. System- zb. umyślnie wybr. obie., ich atrybutów(cech) i relacji między atrybutami.System- samochód;Cel- samochód sportowy;Obiekty-sportowe koła, spoilery, kubełkowe fotele;Atrybuty-szybkość,aerodynamika,przyczepność;Relacje-przyczepność-bo sport. koła 2. 4 kat. zasobów probl. CELE okr., co decydent chciałby zrobić WARIANTY sposoby, za pom. kt. moż. jest os. celów KOSZTY miara wydatku zasobów potrzebnych na realizację wariantu – k (w) JAKOŚĆ DZIAŁANIA – miara spełn. celu przez dany wariant – J (w)3. Projekt P. środowiskowym nazywamy zespół skoord. czynności wyk. przez grupy ludzi (organizacje) w celu rozw. problemu środ. zgodnie z przyj.i kryt., w okr. t oraz w ramach posiadanych zasobów i zident. ograniczeń. 5. Środowisko,zbiór wszys.obiektów ( z ich atrybutami i relacjami m. atryb.), które, z uwagi na przyj. kryt.przynależności do systemu, NIE zostały do niego zal.9. Pr. miękki brak wyraźnie sprec.celów. Pr.rozpoczyna się od uzgodnienia hierarchii wartości( cz.w war. konfliktu, - negocjacje i kompromis) oraz okr., doboru i sprecyz. celów. 10. Problemem naz. k.sytuacje, w kt.czł. czuje ból lub dysk.fiz. lub psych.y.Uw1: Zd.czł. do antycypacji pow. że może on odczuwać również pewne przyszłe (a wiec w danym momencie czasu nieistniejące) sytuacje jako problem Uwaga 2: Problemy ochrony środowiska są w dużym stopniu problemami antycypowanymi

4. min. 5 kroków rozw. problemu/Nazwania problemu/Określenie nośnika problemu, tj. człowieka lub grupy ludzi, których problem dotyczy/Zbadanie (sprawdzenie) czy istnienie problemu istnieje lub może zaistnieć/Określenie skali problemu/Opisanie sytemu, w którym problem wyst. /Okr. innych syst.zw. z syst., w kt. wys. problem/ Wykr. przyczyn, sprawcy problemu/Opis problemu z historią /Zdefiniowanie wariantów rozwiązania, ich efekt./Zdefiniowanie zasobów do realizacji/Koszty realizacji/Efekty uboczne6.wym. 2 char. mierz.i 2 niemierz. Zmienne cechy statystyczne to właś. różnicujące jednostki z bad.j populacji, czyli pos. więcej niż 1 wariant. Liczba wariantów zmiennej cechy może być skończ. lub niesk. dzielimy cechy zmienne na:-ilościowe (mierzalne) – np.wzrost, masa,wiek -jakościowe (niemierz.) – np. kolor oczu, płeć, grupa krwi8. 3 kategorie obiektów1.ich atrybuty (właściw.) zupełnie nie zależą od obiektów wyróżnionego systemu (tj. od ludzi)2.ich atr.y są częściowo wyzn. przez cywilizacyjne lub biolog.zach. sie ludzi (grup ludzi)3.atrybuty tych ob. są całk.zdeterm. przez czł.W skład uczelni wchodzą ludzie. Człowiek jest systemem ponieważ pos. zd. do:Analizy (co jest? Jak się rzeczy mają?)Oceny (jak jest? Jak powinno być? Czy jest / będzie dobrze?)Pod. decyzji (co / kiedy należy zrobić?)Działania (jak/kiedy/gdzie/za pom. czego należy robić?)Przewid.(jaki będzie skutek?)

1.Rodzaje, sys. dynamicznego:a) s. stacjon.:gdy:F ( z ( t ), x , t ) = F ( z ( t ), x) tj. gdy operator F nie zależy jawnie od czasu; gdy ZAWSZE zachowuje sie tak samo.b) s.niestacj. gdy : F =F ( z (t ), x , t ) tj. gdy operator F zależy jawnie od czasu.c) przyczynowy - jeśli wektor stanu:nie zal. od „dalekiej” przeszłości;nie zależy od przyszłości (jest nieantycypatywny)d) deterministyczny jeśli: jest przyczynowy oraz; tak samo przygotowany w dwóch eksperymentach i poddany takim samym wymuszeniom tak samo reaguje, tj. trajektorie stanu w obydwóch eksperym.h są takie same e) liniowy jeśli: Operator F(.,.,.) jest f. liniowa 2 pierwszych argumentów, tj. gdy spełn. sa 2warunki: addytywnosci, multiplikatywnosci f) s.dynam. z czasem dyskretnym:1interesują nas tylko wybrane stany2są sytuacje w których z natury rzeczy są dyskretne - (przechodzenie chorób z pokolenie na pokolenie) y(k+n)=f[y(k+(n-1), y(k+(n-2)),…,y(k)]. Są to równ. różn. Wyliczamy wartość , aby to zrobić musimy znać dynamikę i wart. w chwili poprzedniej np.ci. Fibonacciego y/9k+2)=y(k+1)+y(k) g) s.m dyn. z cz. ciągłym –s. dyn. który ewaluuje w t -my musimy założyć czas pocz. od którego interesuje nas zjaw., oraz cz. końc.y ft0t=ftot’*ft’th) s. dyn.losowy/stochastyczny -jeśli F[ ] jest generatorem losowym to system dynamiczny jest losowy. Przykładem jest maszyna do losowania lotto. Tak samo przyg. i tak samo wymuszony , ale stany końcowe są losowe i zach.się jak zm.los.

Post factum polega na monit.i analiz. skutków danej decyzji. Dzięki zastos. takiej anal. jesteśmy w stanie spr. czy dany wariant jest w. opt.czy konieczna jest jego korekta lub wprow. zmian do naszej decyzji. Nazwij 4 zmienne systemu dynamicznego1. Zm. stanu z(t) - zm. syst. gwar.jednozn. pom. wymuszeniami i reakcjami, np. wys. hydraul., st.subst. rozp. w wodzie2. Zm. wymuszeń x(t) - zm. otoczenia wpł. na zm. stanu, np. wydatek studni, strumień zan. z pow.ziemi 3. Zm. reakcji/ odpowiedzi y(t) - zm. syst. o char. użytkowym; definiowane w zal.od celu modelowania , np. depr. zwierciadła w.p., pole stężenia pewnej substancji rozpuszczonej w wodzie4. Parametry p - zmienne systemu niezależne od innych zmiennych; np. wsp. filtracji,w. porowatości, miąższość w. wodo. Metody Monte Carlo stan. klasę algorytmów wyk.losowe próbkowanie w celu policzenia rezultatu. Są szcz. przydatne do symulowania układów lub procesów o dużej złożoności (np. cieczy, gazów, ośrodków porowatych) gdy metody deterministyczne okazują się niemożliwe do zastosowania. Ryzyko to kombinacja częstości (lub prawdopodobieństwa) wystąpienia określonego zdarzenia niebezpiecznego i konsekwencji z nim związanych. Zasoby w zadaniu złożonym Surowce , Półprodukty,Ludzie (ich umiejętności) ,Pieniądz, Czas, Infrastruktura,Informacja Strategia Optym. s. – s.która w długim horyzoncie czas. minimalizuje koszty/straty

Jakie probl.trzeba uwz. przy pr. środowiskowych1brak jednolitej metodyki oceny oddziaływania na np.. stan wód przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,2nie do końca idealne metodyki oceny niektórych elementów stanu wód (np. hydromorfologia, ichtiofauna, bezkręgowce bentosowe),3niekompletne dane monitoringowe, 4niedociągnięcia transpozycyjne w zakresie oceny wpływu realizacji przedsięwzięcia na stan wód 5duża liczba źródeł danych na temat danego problemu środowiskowego Sterowalność System dynamiczny może być sterowalny Lub niesterowalny. Jest sterowalny jeśli dla dowolnego stanu początkowego z0 i dla dowolnego stanu końcowego z(t) istnieje przedziałami ciągłe wymuszenie (sterowanie) które przeprowadza system w przedziale czasu (t0, t) od stanu początkowego z0 do stanu z(t) na chwilę t. Obserwowalność (W)System dynamiczny jest całkowicie obserwowalny jeśli dla dowolnej chwili czasu to oraz dowolnego sterowania (τ) istnieje taka chwila t’ > to , że ze znajomości tot′ oraz tot′ w przedziale czasu [to , t’] można jednoznacznie wyznaczyć stan początkowy = (to) 2 powody dla wariantu 0 (P)1.względem niego porównuje się inne warianty- miara względna 2.wariant najtańszy