Poł spaw są połącz nierozłącz i pows w wyni skrzepn nadtopi materi łącz element oraz spoi.Z pkt widz pods konstr masz rozró się spoi czoł, pachwi oraz otwor.Mechan śrub, są połącz rucho i mogą być obciąż jedyn siła skierow osio do śruby lub moment skręcaj. Inne obciąż mogą powod zgin lub wybocz śrub i muszą być przenosz przez inne element konstruk urządz jak rolki, prowad. Przed przystąp do oblicz należy dobr mater z jakieg będzie wykon śrub.Warun wytrzymałośc śruby rozciąg lub ścisk ma post: rozciąg lub ścisk gd:F-siła osiowa w [N];S-pole przekro [m²];k_r-napręż dopuszcz na rozciąg [Pa];k_c–napręż dopuszcz na ścisk [Pa];Podcz oblicz przyjm się, że obciąż będzie przeno przez walec wewn śrub, na którym „nawini” są zwoj gwint. Zakła się, więc, że zwoj nie przenosz obciąż. Dla przekr okrągł śruby otrzymuj warun wytrzymałoś do oblicz rdze śrub:lub dla ścisk Wynik uzyskuj w met. Na podst znajom d_r możli jest teraz dobra gwint trapezow symetrycz lub niesymetryc. Dobór polega na wybr z tabel gwint, dla którego d_r≥d₃ odpowiadają najmnie śred gwint. W przyp śrub ścisk niezbę jest sprawd wymi gwint ze względ na możliw wybocz śruby.W przypad śrub z gwint grubozw i mechaniz śrubow smarow (niski współczynnik tarcia) niezbęd jest sprawdz samohamown gwint, jeśl taka jest wymag. Czasem koniecz jest równ sprawdz wymiar gwint śruby ze względ na napręż złoż (ścisk lub rozciąg wraz ze skręca). Po tym etapie następu oblicze wytrzymałości nakręt. IIMaszy jest wytwor wykonujac pozadan dziala dzieki ener dostarczo z zewnat. W tej defin wytwór jest rozum jako ukl material, zaœ pozada dzial polega na przeksztal 1 post energii w 2. Stad, w zalezn od form przeksztalc energii, mozna wyró silniki i masz robo.II Maszyn robocz sa:- masz technolog, sluz do przetwarz surow lub materiał w prod gotow do tej grupy nalez obrab, maszy górni, budowl, drog, rolni itp.;- masz energety, dokonu przetworz ener, jak: spreza, pompy, turbi itp.;- maszy transport, sluzace do przemieszcz materiał, przedmiot czy ludzi; zalicz tu pojazd samoch i szyno, statki powietrz, okret, przenos, dzwigni itp.IIW projekto (tworz) masz nalez uwzgled nastepuj (ogó) zasad:- zasad funkcjonal (inacz dobro konstruk), mówiac o tym, ze konstruk musi spełn wszystk sformulow podstawo warun projekt w stopn rów lub wyzszy od zalozo,- zasad optymal, determinuj uzysk w proce projektow konstru optymal ze wzgl na przyjet kryte, np. takie jak:niezawodn ,wytrzymalo,trwalo,sprawno , technologiczn, ergonomicz czy kryteria ekologicz,- zasad optymal tworzy dla opracowy konstr oprócz fizycz i technologi cech uzytko, trzeba uwzgled jego dostep i cene jednostk; jest ona szczeg istot w odniesie do tych konstr, który realiz material przewid sie w duzych seria.IIW proc projektow, któreg cele jest nowa względ zmodernizo konstruk, mozna wyróz nastepuja etap:- sformulow zadania projekto,- opracow koncep mozliw rozwi konstrukcy i wybór najbar racjonal wariant,- opracow modeli obliczenio sluzac do wstep weryfik konstr,- wykon wstep oblicz obejmujac wyznacz podstawow cech geometryczn i materialow,- sporzadz wstepn dokumen,-przeprowad symulacyj badan modelow w celu optymali postaci geometrycz-funkcjon i dynamicz przyjet rozwiaz,- sporzad dokume konc,- wykon protot i jego weryfi doswiadczal,- opraco koncow zapi konstru (rys, opi dzial, obsl, konser, itp.) IIDostep i cena material stanow istot warun, od spełnie które zalez dalszy los zaprojektow obiekt. Istnie duza róznorod tworzy konstrukc, obejmuj 4 podst grupy, a miano: met i ich stop, polime, materi ceramicz i kompoz. Wymien grupy material maja znacz rózni sie cechy uzytko, takie jak: wlasn wytrzymalosci, tribolog, termic, antykoroz, tlumi drga. Pona rózn sie wlasciwos technologic okreslo przez takie cech, jak: spawaln, skrawal, tloczn czy wlasciw odlewni. Technologic polega na zharmonizo strukt konstrukcji z mozliwosciami technologicznymi w rozwazanym obszarze wytwórczym. Dostosow to powi gwarant najkorzystni pod wzgle technicz ekonomi wybór technol, która zapew speł wymag uzytkow oraz uzysk oczekiw stand maszy. Podat eksploat jest waz warunk ocen jakoœci masz w faz eksploa; dotyc ona latwo obslug i usuw zaistni niespraw. Ma to istotn wplyw na efektyw wykorzysta masz, a zwlasz na wydaj i koszty uzytkow. General podatn obslug i napraw masz skraca czas bezprodukt przest masz.

Bud spoi czoł:1spoina,2lico,3strefa wpływów cieplnych, 4wtop,5grań,6rąbek.

Pasow - to skojarz pary elemen o tym sam wymi nominaln ina mówi połącz 2 element,z któr 1 obejm 2. Doty zwyk wał i otwo, a tak stożka i otwo stożko.W bud masz wymag pasow realiz się popr odpowie dobór tolera wałk i otwor. Pasow ozna się podaj toler otw i wał za znaki "łama" pomię nimi(H7/e8).W bud masz używ się następują rodzaj pasow:pasow luź:Zaws istni w nim luz pomię wałk i otwor. Wał moż porusz się wzdłuż lub obrac w otwor. Stosow w połącz rucho:pasow mieszIst w nim niew luz lub lek wcisk. Stosow do połą nie przenosząc obcią.pasow ciasW tym pasow wałek jest wciś w otwó. Połącz takie może przeno obciąż.Teoret możli jest do zastoso dowol kombin tolera wałk i otwor. Stos się tu następu zas:zas stał otwoTolera otwor dobier się z grupy toleran H (toleran w głąb materiał) gdzie EI=0, a o rodz pasow decyd toleran wał, np. tolera luźna - H7/g6, tolera miesz - H7/k6, tolera cias - H7/s6.zas stałe wałToleran wał dobi się z grupy tolera h (toleran w głąb materiał) gd es=0, a o rodz pasow decyd toleran otwor, np. toleran luź - G7/h6, tolera miesz - K7/h6, tolera cias- P7/h6. Toleran wym–m.Wymiar pokazyw na rys technicz są wymiar nominal, pożądan przez konstrukt. Ze wzg na nieunikn niedokład wykonaw wymiar rzeczyw odbieg od nominal. Konstr projektuj elem musi sobie zdaw sprawę jaką klasę dokład będą repre masz wykonuj dany elem. W wielu przypad, dla krytycz wymiar wymu się tolera wykon, dod wielk tolera do wym Istni jedn przypad, kied odchyl od wymiar nominal jest pożąd. Ma to m-ce przy wykon otwor oraz element cylindrycz, w celu osiągni odpowied pasow.W przypad otwor mamy do czynie z tolera wymia otwor, w przypad element walcow toleran wym wał.Toleran T okreś się jakoT=B–Agdz:A–wym grani dolnyB–wym granicz górOdchył gór Es dla otwor lub es dla wałk oblicz się ze wzo:Es=B–N;es=B–NOdchyłk dolna Ei dla otwor lub ei dla wałk oblicz się ze wzor:Ei = A – N;ei = A – NOdchył mog mieć wartoś + lub - w zależn od okoliczn.Odchył tolera są znormaliz. Gwint,to śrub naci na powierz walco lub stożk, zew lub wew. Komplement gwint wew i zew mają tak dobra kszt, że pas do siebie. Ruch obrot elemen z gwint zewnętrz powod przesuw się tego element wzg element z gwint wew.Gwint może być interpreto jako równ poch nawini na powierzch walco. W zw z tym mechan gwint jest ident jak równi pochył, dlate też śrub zalicza się wraz z równi pochył do masz prost.Podstawo param gwint walcow średni gwint d: jest to średnic okręg opisan na zew wierzchoł gwint w prostopadł przekr poprzec śruby. Średn ta odpow średni wew D nakręt.skok gwint P: odl pomi wierzchoł gwint w przekr wzdłuż śruby lub nakręt.zaokrągl szczyt i dna bruzd gwint R: w gwinta trójkątn unika się pozostaw ostrych kraw szczytu gwint jak i bruzd gwint, gdyż powod to spiętrz napręż w obszarz takieg karbu. Prom R typo wyno około 1/10 część skoku gwint (R ok. 0.1 * P) Gwint są znormal przez PN. Defini się w niej gwint metrycz, to znaczy takie, który średn gwint w mm jest typoszere liczb natural lub ich ułamk dziesięt w przypadk gwint drobn. Zgodn z tym gwin metrycz kodu się Mn, gdzi n to śred gwint w mm np. M5, M20. W gwinta, w który skok P jest inny niż by to wynikał z ogóln zasa, dodatk specyfik się ten param w kodzi gwint metrycz, np. M20x2 (gw metry o śre d = 20 mm i skok P = 2mm), M20x1.5, M20x1, M20x0.75. M20 posi normal skok P = 2,5 mm.

Przykład

Sprawd wytrzymał połącz ze spoiną czołową 0,5V zacz cięgna ze

słup, wykonan ze stali S235JR. Połącz przedsta poniższy rys.

Nap cięg wynosi S = 1,5 kN. Kąt utworz przez cięg z poziomem 60

sto, a wym zacze: b =12mm, h = 25mm, l = 80mm.

Siłę napięcia cięgna można rozłożyć na składowe:

Sz - powodując rozciąganie połączen,

Sy - zginająca i ścinająca połączenie.

Sz= scosalfa=1,5x cos60=0,75kN

Sy= ssinalfa=1,5x sin60= 1,3kN

Przekrój obliczeniowy spoiny stanowi prostokąt b x h

Fsp=bh= 12x25=300mm^2

Wskaznik wytrzymałości na zginanie

Wx=bh ^2/6=12x25^2/6=1250mm^3

Naprężenia wywołane w spoinie

Ror= Sz/Sfp=750/300=2,5Mpa

Rog= Mg/Wx= SyL/Wx=1300x80/1250=83,2Mpa

Tt= sy/fsp=1300/300=4,33Mpa

Przykład

Połączenie pokazane na rysunku zostało poddane działaniu obustronnie

zmiennego obciążenia o wartoœci P = 2,4 kN. Sprawdzić wytrzymałość spoiny

niepodlegającej kontroli jakości, jeżeli grubość blach g = 10 mm, l = 60 mm, a

materiału to stal S235JR (Re = 235 MPa)

Grubośc spoiny:

a = 0.7 g = 7 mm

Wielkość kraterów:

k = a = 7 mm

Dł. obliczeniowa spoiny

lo = l – 2 k = 60 - 2 x 7 = 46

t=P/Fs<ki’

t=p/2xloxa

t=2400/644=3,73Mpa

ki’=zxzaxkr

ki’=0,5x0,22xkr

ki’=12,14Mpa

kr=Re/xe=235/2=117,5Mpa