F = 3400[N]
a = 150[mm]
d = 50[mm]
F = 3400[N]
krj = 54, 4[MPa]
|
Obliczenie połączenia gwintowego między śrubą rzymską a częścią gwintową widełek.
(w projekcie 2/2 na części gwintowanej widełek)
Jako materiał widełek i pręta do nagwintowania przyjęto stal konstrukcyjną S235JRG2 (stal spawalnicza)
Założono obciążenie zmienne jednostronnie tętniące
Dobór granicy wytrzymałości na rozciąganie
z PN-EN 10025:2002;
Na podstawie normy dobrano granicę wytrzymałości na rozciąganie Rm= 340 [MPa]
Przyjęcie współczynnika bezpieczeństwa
Współczynnik bezpieczeństwa dla obciążeń jednostronnie tętniących dobrano z zależności xz = 2,5÷4
xz = 3,5
Wyznaczenie wytrzymałości zmęczeniowej na rozciąganie Wytrzymałość zmęczeniową na rozciąganie przy obciążeniu jednostronnie tętniącym przyjęto z tablicy 1.1 Z. Osiński:
Zrj = 0,56Rm
Zrj = 0,56⋅340[MPa] = 190,4 [MPa]
Wyznaczenie naprężeń dopuszczalnych na rozciąganie:
$$k_{\text{rj}} = \ \frac{Z_{\text{rj}}}{x_{z}} = \frac{190,4\lbrack MPa\rbrack}{3,5} = 54,4\lbrack MPa\rbrack$$
Wyznaczenie średnicy rdzenia śruby z warunku na rozciąganie Warunek na rozciąganie (zerwanie śruby)
$\sigma_{r} = \ \frac{F}{A} \leq k_{\text{rj}}$ gdzie: $A = \ \frac{\pi \bullet d_{r}^{2}}{4}$
$$\frac{F}{\frac{\pi \bullet d_{r}^{2}}{4}} \leq k_{\text{rj}}$$
$$d_{r} \geq \sqrt{\frac{4 \bullet F}{\pi \bullet k_{\text{rj}}}} = \sqrt{\frac{4 \bullet 3400}{\pi \bullet 54,4}} = 8,92\lbrack mm\rbrack$$
Przyjmujemy rdzeń śruby dr = 9,16[mm]
Gwint M11, zatem średnica nominalna gwintu dg=11[mm]
Obliczenie połączenia sworzniowego luźno pasowanego dla złącza przedstawionego na rysunku poniżej
Pasowanie sworznia z uchem: F8/h6;
Pasowanie sworznia z widełkami: S7/h6;
|
Rm= 340 [MPa]
xz = 3,5
Zrj = 190,4 [MPa]
krj = 54, 4[MPa]
dr ≥ 8, 92[mm]
dr = 9,16[mm]
dg=11[mm] |
Dane |
Obliczenia i rysunki |
Wyniki |
Rm = 490[MPa] |
Wyznaczenie naprężenia dopuszczalnego na zginanie:
Dobór stałych materiałowych
Przyjęto gwint wykonany ze stali maszynowej E295
Re=295 [MPa]
Rm=490 [MPa]
Przyjęcie charakteru obciążeń oraz współczynnika bezpieczeństwa
Założono obciążenie jednostronnie zmienne
Założono współczynnik bezpieczeństwa xz = 3,5
Wyznaczenie granicy wytrzymałości zmęczeniowej dla zginania jednostronnego
Na podstawie tablicy 1.1 Z. Osiński założono:
zgj = 0, 76 • Rm = 0, 76 • 490[MPa] = 372, 4[MPa]
Wyznaczenie naprężenia dopuszczalnego w przypadku jednostronnego zginania
$$k_{\text{gj}} = \ \frac{Z_{\text{gj}}}{x_{z}} = \frac{372,4\lbrack MPa\rbrack}{3,5} = 106,4\lbrack MPa\rbrack$$
Wyznaczenie średnicy sworznia z warunku na zginanie:
$$\sigma_{g} = \ \frac{M_{g_{\max}}}{W_{x}} \leq k_{\text{gj}}$$
Wyznaczenie maksymalnego momentu zginającego i wskaźnika wytrzymałości na zginanie:
|
Re=295 [MPa]
Rm=490 [MPa]
xz = 3,5
zgj = 372, 4[MPa]
kgj = 106, 4[MPa]
|
Dane |
Obliczenia i rysunki |
Wyniki |
F = 3400[N]
pdop = 90 [MPa]
kgj = 106, 4[MPa]
F = 3400[N]
pdop = 90 [MPa]
d = 8 [mm]
l1 = 5 [mm]
|
$M_{\text{gmax}} = \frac{F}{2}\left( \frac{l_{1}}{2} + \frac{l_{2}}{4} \right)$, $\text{\ \ }W_{x} = \frac{\pi \bullet d^{3}}{32}$
Stąd średnica sworznia:
$$\frac{32 \bullet F}{\pi \bullet d^{3} \bullet 2}\left( \frac{l_{1}}{2} + \frac{l_{2}}{4} \right) \leq k_{g}$$
$$d \geq \sqrt[3]{\frac{32 \bullet F}{\pi \bullet k_{\text{gj}}}\left( \frac{l_{1}}{2} + \frac{l_{2}}{4} \right)}$$
W powyższym równaniu założono grubość ucha równą podwójnej szerokości ramienia widełek:
l2 = 2l1
Wyznaczenie szerokości ramienia widełek l1 z warunku na docisk powierzchniowy:
Przyjęto naciski dopuszczalne z tablicy 2.4 Z. Osiński:
pdop = 90 [MPa] dla materiału ucha i widełek (materiał słabszy)
$$p = \frac{F}{2 \bullet d \bullet l_{1}} \leq p_{\text{dop}}$$
$$l_{1} \geq \frac{F}{2 \bullet d \bullet p_{\text{dop}}}$$
Wstawienie otrzymanej wartości do warunku wytrzymałościowego na zginanie:
$$\frac{32 \bullet F}{2 \bullet \pi \bullet d^{3}}\left( \frac{l_{1}}{2} + \frac{2 \bullet l_{1}}{4} \right) \leq k_{\text{gj}}$$
$$\frac{32 \bullet F}{2 \bullet \pi \bullet d^{3}}l_{1} \leq k_{\text{gj}}$$
$$\frac{32 \bullet F}{2 \bullet \pi \bullet d^{3}}{\bullet \frac{F}{2 \bullet d \bullet p_{\text{dop}}}}_{} \leq k_{\text{gj}}$$
$$\frac{32 \bullet F^{2}}{4 \bullet \pi \bullet d^{4} \bullet p_{\text{dop}}} \leq k_{\text{gj}}$$
i otrzymano zależność na średnicę sworznia:
$$d \geq \sqrt[4]{\frac{32 \bullet F^{2}}{4 \bullet \pi \bullet p_{\text{dop}} \bullet k_{\text{gj}}}} = \sqrt[4]{\frac{32 \bullet 3400^{2}}{4 \bullet \pi \bullet 90 \bullet 106,4}} = 7,45\ \lbrack mm\rbrack$$
Dobór średnicy sworznia:
Z PN-90/M83002 dobrano sworzeń o średnicy d = 8 [mm]
Obliczenie szerokości widełek l1 podstawiając do wyznaczonego wcześniej warunku na docisk powierzchniowy:
$$l_{1} \geq \frac{F}{2 \bullet d \bullet p_{\text{dop}}}$$
$$l_{1} \geq \frac{3400}{2 \bullet 8 \bullet 90} = 2,36\ \lbrack mm\rbrack$$
Wyznaczenie szerokości ucha z założonej zależności:
Założono szerokość ramienia widełek: l1 = 5 [mm]
l2 = 2l1 = 2 • 5 = 10 [mm]
|
pdop = 90 [MPa]
d ≥7,45 [mm]
d = 8 [mm]
l1 ≥ 2, 36 [mm]
l1 = 5 [mm]
l2 = 10 [mm]
|
Dane |
Obliczenia i rysunki |
Wyniki |
l1 = 5 [mm]
l2 = 10 [mm]
gp = 1, 6 [mm]
d1 = 2 [mm]
s = 6 [mm]
Zrj = 318, 5 [MPa]
xz = 3, 5
F = 3400[N]
l1 = 5 [mm]
krj = 91 [MPa]
|
Wyznaczenie minimalnej długości sworznia:
Założono sworzeń gładki z dwiema podkładkami oraz dwiema zawleczkami
Długość sworznia:
lw = l2+2l1 + 2gp + d1 + 3d1
lw = 10 + 10 + 3, 2 + 2 + 6 = 31, 2[mm]
gdzie: l2 - grubość ucha,
l1 - grubość jednego ramienia widełek,
gp - grubość podkładki,
d1 - średnica otworu pod zawleczkę,
3d1 - odległość od osi otworu zawleczki do końca sworznia
Z PN-90/M83002 dobrano sworzeń o średnicy d (większej od obliczonej) i długości l > lw
lw = 50[mm]
Głębokość widełek
Z warunku wytrzymałościowego na rozciąganie
Dobór stałych materiałowych
Przyjęto, że gwint wykonany jest ze stali S275,
Re=275 [MPa], Rm=490 [MPa];
Przyjęcie charakteru obciążeń oraz współczynnika bezpieczeństwa
Założono obciążenie zmienne;
Założono współczynnik bezpieczeństwa xz=3,5;
Wyznaczenie granicy wytrzymałości zmęczeniowej jednostronnej
Zrj=0,65Rm=318,5 [MPa]
Wyznaczenie naprężenia dopuszczalnego
$$k_{\text{rj}} = \frac{Z_{\text{rj}}}{x_{z}} = \frac{318,5}{3,5} = 91\ \left\lbrack \text{MPa} \right\rbrack$$
Wyznaczenie promienia widełek
$$\sigma_{r} = \frac{F}{A} \leq k_{\text{rj}}$$
A = (R−rw)l1
$$\sigma_{r} = \frac{F}{2\left( R - r_{w} \right)l_{1}} \leq k_{r}$$
$$R \geq \frac{F}{2 \cdot l_{1}{\cdot k}_{\text{rj}}} + r_{w} = \frac{3400}{2 \cdot 5 \cdot 91} + 4 = 7,74\left\lbrack \text{mm} \right\rbrack$$
Przyjęto R=10 mm
|
lw = 31, 2[mm]
lw = 50[mm]
Re = 275 [MPa]
Rm = 490 [MPa]
xz = 3, 5
Zrj = 318, 5 [MPa]
krj = 91 [MPa]
R ≥ 7, 74[mm]
R = 10[mm]
|
Dane |
Obliczenia i rysunki |
Wyniki |
krj = 91 [MPa]
F = 3400[N]
dr = 9,16[mm]
ktj′ = 54, 6[MPa]
|
Wyznaczenie minimalnej grubości spoiny pachwinowej w połączeniu części gwintowanej z widełkami z warunku na ścinanie
$$\tau = \ \frac{F}{A} \leq k_{\text{tj}}'$$
ktj′ = z0 • z • krj
ktj′ = 0, 75 • 08 • 91[MPa] = 54, 6[MPa]
Po podstawieniu przekroju spoiny pachwinowej:
A = π • dr • g
gdzie dr - średnica spawanej części gwintowanej
Wyznaczono minimalną grubość spoiny pachwinowej g
$$g \geq \frac{F}{\pi \bullet d_{r} \bullet k_{\text{tj}}'}$$
$$g \geq \frac{3400}{\pi \bullet 9,16 \bullet 54,6} = 2,16\lbrack mm\rbrack$$
Spoina nie może być mniejsza niż gmin = 3 [mm]
Przyjęto grubość spoiny g = 3 [mm]
|
ktj′ = 54, 6[MPa]
g ≥ 2, 16[mm]
gmin = 3 [mm]
g = 3 [mm]
|