Niedodma. bezpowietrzność miąższu płucnego spowodowana zamknięciem oskrzela doprowadzającego powietrze do określonego obszaru miąższu płucnego lub uciskiem (niedodma z ucisku) będącym skutkiem obecności płynu w jamie opłucnowej lub innej zmiany uciskającej na miąższ płucny.
Wyróżniamy 4 typy niedodmy:
resorpcyjna,
kompresyjna,
retrakcyjna,
uogólniona (rozsiana).
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania
Skrzep (łac. cruor) – struktura wytworzona przez składniki krwi w celu zatamowania krwawienia i reperacji uszkodzonego naczynia krwionośnego.W przypadku uszkodzenia naczynia krwionośnego dochodzi do: skurczu naczynia, uwolnienia czynników tkankowych, odsłonięcia warstwy podśródbłonkowej z włóknami kolagenowymi i ekspozycji jej na kontakt z płytkami krwi i osoczowymi czynnikami krzepnięcia
Zakrzep, inaczej skrzeplina skrzep jako grudka skrzepniętej krwi lub grudka ściętego mleka) – tworzący się za życia organizmu, w świetle naczynia, czop, powstały na skutek wykrzepiania krwi lub zlepiania się i osadzania płytek krwi.
Miażdżyca tętnic (łac. atheromatosis, atherosclerosis) (potoczna nazwa to "arterioskleroza") – przewlekła choroba, polegająca na zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych w błonie wewnętrznej i środkowej tętnic, głównie w aorcie, tętnicach wieńcowych i mózgowych, rzadziej w tętnicach kończyn. Miażdżyca jest najczęstszą przyczyną stwardnienia tętnic
Niemożliwe do modyfikacji
Wiek
Płeć męska
Zaburzenia genetyczne
Potencjalnie poddające się kontroli
Palenie tytoniu
Czynniki ryzyka mniej ważne, niepewne lub trudne do oceny ilościowej
brak aktywności fizycznej
stres (osobowość typu A)
niedobór estrogenów (po menopauzie)
duża ilość węglowodanów w diecie
wysoki poziom lipoproteiny (a) [Lp(a)]
spożycie nasyconych oraz nienasyconych (trans) utwardzonych tłuszczów
zakażenia Chlamydia pneumoniae[1
Tętniak (łac. aneurysma, ang. aneurysm lub aneurism z gr. ana- w górę, więcej, eurys szeroki, aneurynein rozszerzać) - wypełnione krwią, ograniczone poszerzenie światła naczynia krwionośnego (tętnicy, wyjątkowo rzadko żyły).
Żyły (łac. venae) – wszystkie naczynia krwionośne prowadzące krew do serca. Najczęściej jest to krew odtlenowana. Tylko w wypadku żył płucnych i pępowinowych jest to krew natlenowana.
Naczynia żylne mają cienką warstwę mięśniówki gładkiej, ściany wiotkie, przez co ich przekrój jest owalny. Żyły mogą posiadać zastawki zapobiegające cofaniu się krwi. Prowadzą krew z obwodu do serca. Zależnie od tego gdzie żyły prowadzą krew ma ona różny kolor. Jeżeli z obwodu do serca, do przedsionka prawego prawej komory - krew jest ciemnowiśniowa. Wynika to z tego, że jest ona pozbawiona tlenu oraz bogata w produkty przemiany materii. W żyłach idących od płuc ku przedsionkowi lewemu - krew jest jasnoczerwona, mocno natlenowana.
żyła nieparzysta, nieparzysta krótka vena azygos, hemiazygos,
żyła wrotna vena portae,
żyła szyjna wewnętrzna i żyła szyjna zewnętrzna vena iugularis interna et externa.
Budowa ściany żyły:
błona zewnętrzna,
warstwa mięśniowa,
śródbłonek.
Żyły krążenia wielkiego dzielimy na 2 grupy:
żyły głębokie (towarzyszące tętnicom),
żyły powierzchowne (niezależne od tętnic).
Tętnica, naczynie tętnicze (łac. arteria) - makroskopowo widoczne naczynie krwionośne o nieprzepuszczalnej ścianie, które bez względu na fizjologiczny skład krwi, prowadzi krew z serca do narządów ciała. Układ naczyń tętniczych jest połączony z układem naczyń żylnych poprzez sieć naczyń włosowatych.
Rana – uszkodzenie ciągłości skóry, a często również głębszych tkanek lub narządów na skutek urazu mechanicznego. Istnieją rodzaje ran, które powstają w wyniku innych procesów chorobowych, np. owrzodzenie żylakowe, owrzodzenie troficzne (odleżyna), owrzodzenie neuropatyczne, czy też rana powstała w wyniku niedokrwienia lub zakażenia tkanek.
W zależności od sposobu działania siły, mechanizmu jej działania, rozróżnia się rany: cięte, kłute, postrzałowe, tłuczone, szarpane, kąsane. Często uszkodzeniom skóry i naskórka towarzyszą uszkodzenia tkanek głębiej położonych: powięzi, mięśni, naczyń krwionośnych, nerwów, ścięgien, kości, stawów, czy też uszkodzenie przydatków skóry takich jak paznokcie. Obecność dodatkowych uszkodzeń ma istotne znaczenie dla procesu gojenia rany. Uraz o niedużej sile może nie uszkodzić wszystkich warstw skóry, tylko jej części powierzchowne, mówimy wówczas o otarciu naskórka.
Najczęściej rana powstaje w wyniku działania ostrego przedmiotu – noża, ostrza – wtedy rana ma równe brzegi. Tkanka podskórna może być również niekiedy przecięta. Czasami dochodzi do uszkodzenie głębiej położonych struktur. Jeżeli nie dojdzie do poważniejszej infekcji to powierzchowna rana cięta jest tym typem rany, który goi się najlepiej. Dzieje się tak dlatego, że tkanki sąsiadujące z raną nie są uszkodzone.
Rana tłuczona powstaje w wyniku działania tępego przedmiotu. Oprócz przerwania ciągłości skóry dochodzi do zmiażdżenia tkanek przyległych do rany. Zmiażdżone tkanki ulegają martwicy, martwe tkanki muszą zostać wchłonięte i wypełnione tkanką bliznowatą. Proces gojenia takiej rany jest długi i zagrożony infekcją. Rany szarpane również goją się gorzej z podobnych powodów.
Proces gojenia rany rozpoczyna się bezpośrednio po jej powstaniu. We krwi, która przedostaje się do rany są obecne płytki krwi. Ulegają one agregacji i tworzą czop płytkowy, który hamuje dalszy wypływ krwi. Następuje aktywacja kaskady enzymów odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi i w efekcie dochodzi do polimeryzacji fibrynogenu. Tworzy się galaretowaty skrzep, sklejający niczym klej, brzegi rany. W pobliżu rany gromadzą się fibroblasty i makrofagi. Rozpoczyna się oczyszczanie rany z bakterii i uszkodzonych tkanek. Jeżeli uda się opanować infekcję wzmagają się procesy syntezy kolagenu, wrastają drobne naczynia krwionośne. Rozpoczyna się proces tworzenia blizny. Martwica tkanek lub infekcja komplikuje, zakłóca i opóźnia te procesy.
Rana może goić się przez rychłozrost– brzegi rany sklejają się, odtwarza się ciągłość skóry, powstaje linijna blizna. Jest to najbardziej korzystny sposób gojenia ran. Jednak nie zawsze rana goi się w ten sposób.
Gojenie przez ziarninowanie jest dłuższym procesem i ma miejsce wtedy, gdy z różnych powodów (brak zaopatrzenia rany, ubytek naskórka, zakażenie) nie doszło do pierwotnego zamknięcia rany. W dnie rany powstaje ziarnina z wrastających naczyń krwionośnych. Ziarnina jest podłożem do regeneracji powierzchownych warstw skóry i naskórka, który narasta z brzegów rany na ziarninę. Takie gojenie rany wymaga starannej pielęgnacji i częstych zmian opatrunków. Blizna pozostała po wygojeniu się rany przez ziarninowanie jest duża i widoczna. Niekiedy pojawiają się zmiany w zabarwieniu skóry.
Gojenie pod strupem zdarza się wtedy, gdy początkowy skrzep ulegnie wyschnięciu, tworząc strup będący naturalnym biologicznym opatrunkiem, zaś ziarninowanie i regeneracja naskórka odbywa się pod nim.
Są również odrębnie klasyfikowane rodzaje zaburzenia ciągłości powłok ciała: oparzenie, odmrożenie, odleżyna, owrzodzenie.
Blizna po wygojeniu rany
oczyszczenie
revisio – kontrola rany
excisio – usunięcie tkanek martwiczych (chirurgiczne opracowanie rany)
evacuatio – usunięcie ciała obcego
zapewnienie prawidłowego ukrwienia i unerwienia okolicy rany
suturae – szycie brzegów rany
stosowanie antybiotyków (miejscowo i ogólnie)
stosowanie przeszczepów skórnych
stosowanie opatrunków klasycznych i np. hydrożelowych
Reguła ta ma zastosowanie do oceny rozległości oparzeń u niemowląt. Przyjmuje ona, że powierzchnia głowy, przodu i tyłu tułowia stanowi po 20% powierzchni ciała. Na każdą kończynę przypada 10% ogólnej powierzchni.
Zapalenie naczyń chłonnych -- to stan zapalny powierzchownych naczyń chłonnych, spowodowany najczęściej przerwaniem ciągłości skóry (np.rana) lub powstaniem ropnia.Wokół uszkodzonej skóry pojawia się zaczerwienienie, a następnie pojawia się linijne zaczerwienie o nieregularnych obrysach, biegnące od miejsca zakażenia w kierunku pobliskich węzłów chłonnych. W przypadku "dotarcia" stanu zapalnego do węzłów chłonnych, pojawia się ich obrzęk i ból. Chorobie mogą towarzyszyć objawy ogólne, takie jak gorączka, dreszcze. Najczęstszą przyczyną zapalenia naczyń chłonnych są bakterie: paciorkowce i gronkowce. Inne typy bakterii sporadycznie wywołują objawy, najczęściej u osób z obniżoną odpornością. Wyjątkiem są rany kąsane, gdzie głównym czynnikiem etiologicznym są bakterie beztlenowe
Ropień jest to ostro odgraniczone zbiorowisko ropy w przestrzeni tkankowej, dające objawy bólowe.
Przyczyną ropnia jest zakażenie mieszane spowodowane gronkowcami i beztlenowcami. Ropa powstaje na skutek rozpuszczenia mas martwiczych oraz bakterii przez granulocyty i makrofagi, które następnie same ulegają lizie doprowadzając do uwolnienia do otoczenia aktywnych form enzymów proteolitycznych.
Samoistne wyleczenie ropnia należy do rzadkości. Może on opróżnić się samoistnie na zewnątrz przez martwiczy odcinek skóry bądź błony śluzowej lub do światła jelita w przypadku ropnia brzucha. Zasadniczym leczeniem ropnia jest nacięcie i założenie drenów i sączka by umożliwić odpływ ropy. Niekiedy podawanie jednocześnie leków przeciwbakteryjnych (np. pochodnych penicyliny i metronidazolu) może prowadzić do wyleczenia ropnia.
Ropowica to zapalenie ropne, nieodgraniczone tkanką włóknistą czy ziarniną, obejmujące różne warstwy danego narządu i dotyczące luźnej tkanki łącznej: tkanki podskórnej, pozaotrzewnej, śródpiersia, ściany wyrostka robaczkowego, ręki, stopy, wywołane mieszaniną drobnoustrojów, wśród których najczęstsze są paciorkowce. Do ropowic zalicza się również:
czyraka, czyraczność i karbunkuła
Ropowica ma przebieg ostry z gorączką i złym samopoczuciem. Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu zaczerwienienia, bolesności i gorączki. Leczenie polega na wykonaniu jednego lub kilku nacięć i założeniu drenów do swobodnego odpływu ropy przy jednoczesnym zastosowaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania.
Zanokcica– rodzaj ropowicy, zapalenie ropne związane z zakażeniem wałów paznokciowych, wokół paznokci palców dłoni lub stóp.
Może przebiegać jako:
postać ostra (najczęściej wywołana przez bakterie: Staphyloccocus aureus (gronkowiec złocisty), paciorkowce lub Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej), u dzieci - różne bakterie beztlenowe z jamy ustnej wskutek ssania palca
postać przewlekła wywołana przez - wieloczynnikowa reakcja zapalna pod wpływem różnych środków drażniących w wyniku których dochodzi do oddzielenia się wału paznokciowego od płytki paznokciowej, co zwiększa narażenie na zakażenie[1].
Niezależnie od przyczyny powoduje następujące objawy:
pulsujący ból palca nasilający się po opuszczeniu kończyny,
bolesny, czerwony obrzęk wału paznokciowego,
wyciek treści ropnej pod wpływem ucisku z wału paznokciowego,
czasem pod paznokciem jest widoczna ropa,
zielonkawe zabarwienie paznokcia w przypadku zakażenia bakteriami z rodzaju Pseudomonas[potrzebne źródło],
zwykle nie występują objawy ogólne (np. gorączka, dreszcze).
postać ostra:
urazy wału paznokciowego
obgryzanie paznokci
paznokieć wrastający w wał paznokciowy
wycinanie skórek wokół paznokcia
niewłaściwy sposób obcinania paznokci
korzystanie z zakażonych butów i skarpet
postać przewlekła:
narażenie dłoni na chemikalia
narażenie na częste mycie (moczenie) rąk
Zastrzał– rodzaj ropowicy, zapalenie ropne dłoniowej części ręki. Powstaje najczęściej w wyniku urazu i szerzy się przez ciągłość na okoliczne części kończyny.
Wścieklizna – niebezpieczna wirusowa choroba zakaźna zwierząt (niektórych ssaków), mogąca przenieść się na człowieka (antropozoonoza). Główną przyczyną śmierci jest niewydolność oddechowa[1].
Kamica żółciowa - choroba polegająca na powstawaniu tzw. złogów, czyli kamieni żółciowych w drogach żółciowych. Kamienie mogą być pojedyncze lub mnogie, przy czym mogą powstawać w samym pęcherzyku żółciowym lub w przewodach żółciowych wskutek wytrącania się z żółci złogów cholesterolu, bilirubiny, białka, węglanu wapnia i bilirubinianu wapnia. Kamica pęcherzyka żółciowego prowadzi często do jego przewlekłego zapalenia. Kamica przewodów żółciowych może powodować ich częściowe lub całkowite zatkanie, co prowadzi do żółtaczki mechanicznej; bywa też przyczyną ostrego zapalenia trzustki w wyniku zatkania przewodu trzustkowego.
Serce– centralny narząd układu krwionośnego położony w klatce piersiowej, w śródpiersiu środkowym, wewnątrz worka osierdziowego. Serce człowieka jest narządem czterojamowym, składa się z 2 przedsionków i 2 komór