RYSUNEK RODZINY W DIAGNOZIE PEDAGOGICZNEJ
Na podstawie rysunku widzimy:
więź emocjonalną w rodzinie
stopień zaspokojenia potrzeb psychicznych
postawy rodzicielskie rodziców
stosowanie metod wychowawczych
czy dziecko jest np. molestowane
Wprowadzenie do zagadnienia
N-l przeprowadza rozmowę np. o rodzinie, nie wolno tutaj kłamać dzieci i trzeba ukazać im różnorodność rodzin, różne postawy rodzin.
Np. -A teraz narysuj rodzinę jaką chcesz, a nie koniecznie swoją,(bp wtedy blokujemy emocje dziecka ).Dziecko i tak narysuje swoją rodzinę, chyba że marzy o innej rodzinie, lepszej rodzinie.
-Narysuj, jak współczesna rodzina spędza wolny czas?
-Jak będziesz dorosły, to jaką założysz rodzinę?
-Kogo zabrałbyś na bezludną wyspę?
RYSUNKÓW DO DIAGNOZY MUSI BYĆ OD 8-10!
Rysunków do diagnozowania ( np. o rodzinie) nie wolno wywieszać i organizować wystaw ( bo jest to sprawa intymna każdego dziecka ). Nie wolno przeprowadzać rozmowy z dzieckiem nt rysunku w obecności całej grupy, na tle grupy.
W ANALIZIE RYSUNKU PRZYJMUJE SIĘ KRYTERIA
Kolejność rysowania postaci
- postać rysowana w pierwszej kolejności świadczy o tym, że jest to osoba najważniejsza w rodzinie, z którą się dziecko identyfikuje lub ta osoba ma władzę w rodzinie, przejawia postawy autokratyczne
-gdy jest jako pierwsza rysowana osoba z rodzeństwa- świadczy to o przywilejowanej pozycji brata lub siostry w rodzinie, a rodzice koncentrują się na rodzeństwie
- jeśli pierwsza rysowana babcia lub dziadek- to dziecko ma silniejszy związek z nimi niż z rodzicami, albo są zakłócone relacje z matką, ojcem
- osoba rysowana w ostatniej kolejności- świadczy o tym, że nie zajmuje ona waźnego miejsca w rodzinie, brak jest więzi emocjonalnej z tą osobą, brak z nią kontaktów
Przedstawianie osób znaczących
- w centrum umieszczona jest osoba najbardziej znacząca, jest ona większa, dziecko rysuje ją bardzo starannie, dobierając różnorodne kolory, dziecko dorysowuje tej osobie ładne przedmioty np. kokardki, kolczyki. Rysuje tę osobę najdłużej, poświęca jej najwięcej czasu
- osoby mało znaczące dziecko rysuje w zdenerwowaniu, pośpiechu, umieszcza je w rogu kartki a nie w centrum, rysuje tę osobę 2-3 kolorami, niestarannie i mało czasu poświęca na narysowanie tej osoby
Relatywna wielkość postaci
- jeśli narysowana osoba jest powiększona, są u niej elementy agresywne ( duże zęby, rozczochrane włosy), to ta osoba przejawia agresję wobec dziecka czy członków rodziny
- jeśli narysowana osoba jest powiększona bez akcentów agresji( np. mama królewna), to świadczy to o więzi emocjonalnej dziecka z tą osobą
jeśli dziecko pomniejsza postać, to świadczy to o pomniejszaniu wartości tej osoby wobec dziecka
jeśli dziecko przedstawia osobę jako „ fruwającą”, to dziecko ma zaburzone bezpieczeństwo, chciałoby uciec z domu
jeśli dziecko rysuje osobie krótkie ręce, oznacza to trudności w nawiązywaniu kontaktów np. z ojcem, matką
jeśli dziecko rysuje ręce w górze, to oznacza że może ono być maltretowane, że są stosowane kary wobec tego dziecka
jeśli dziecko rysuje siebie z rękoma do góry, to jest to „ krzyk dziecka”( potrzebuje ono miłości, akceptacji)
brak na rysunku dłoni oznacza brak więzi emocjonalnej
4. Ozdabianie postaci
jeśli dziecko używa ciepłych kolorów, to świadczy to o więzi i zaspokojeniu potrzeb psychicznych w środowisku rodzinnym
jeśli dziecko używa zimnych kolorów, to świadczy to o braku miłości i bezpieczeństwa, dziecko żąda miłości, ale jej nie doznaje
Symbolika barw( jest ważna w diagnozie rodziny, a nie samego dziecka)
ciemny brąz, czarny oznacza brak ciepła, patologię w rodzinie
kolory jasne( żółty, różowy, niebieski) oznacza więź emocjonalną dziecka z rodziną
czerwony połączony z brązem, oznacza agresję w rodzinie, napięcie emocjonalne (ale w 10 kolejnych rysunkach)
Relacje w rodzinie
-rodzina przedstawiona poziomo, w jednym szeregu, trzymająca się za ręce, świadczy o głębokiej więzi emocjonalnej w tej rodzinie, wszyscy są szczęśliwi
- jeśli każdy członek rodziny jest w pewnej odległości od siebie, to świadczy to o braku kontaktów, o braku więzi emocjonalnej w tej rodzinie
-jeśli dziecko między członkami rodziny rysuje przedmioty( np. kota), to ważniejszy w tej rodzinie jest np. pies, kot niż to dziecko
-jeśli na rysunku ojciec, matka są przedstawieni w pozycji leżącej, narysowani kolorem czarnym lub brązowym, to świadczy to o braku zaspokojenia potrzeb dziecka, o jego smutku, a w rodzinie może być pijaństwo, narkomania
- narysowany ojciec z elementami seksualnymi( język, penis) lub ręka dziecka na pupie, pod sukienką, może świadczyć o molestowaniu seksualnym
-jeśli ojciec narysowany jest w pozycji lwa i trzyma w ręku kij lub kabel, może świadczyć o maltretowaniu dziecka
-narysowane piekło i języki , może świadczyć także o molestowaniu dziecka
-jeśli dziecko rysuje niemowlę w wózku i przekreśla je czarnym kolorem, to świadczy to zakłóceniu relacji w rodzinie, rywalizacji, o niejednakowym traktowaniu rodzeństwa
7. „ Test zaczarowanej rodziny”
Mówimy dziecku: Wyobraź sobie, że jesteś czarodziejem i zaczarowałeś swoją rodzinę
Kryteria oceny:
-jeśli dziecko zaczarowało wszystkich członków rodziny w jeden gatunek ( np. psy, gąski), to świadczy to o jedności w rodzinie, o więzi emocjonalnej
-jeśli wszyscy są zaczarowani w kamienie, to w rodzinie panuje lodowatość uczuć, a rodzice nie darzą miłością i sympatią swoich dzieci
-rodzina zaczarowana w różne przedmioty, zwierzęta, świadczy o zagrożonych relacjach w niej, np.
Ojciec- w goryla, dinozaura ( groźne zwierzęta), to świadczy to o ogromnej sile agresywności tego ojca(matki), braku zaspokojonych potrzeb
Matka - w mysz malutką, to świadczy to o występowaniu u niej wysokiego poziomu lęku przed ojcem, nie ma ona nic do powiedzenia, ona nie obroni dziecka
Jeśli dziecko rysuje wtedy siebie jako tygrysa, lwa, to znaczy że chce pomóc matce, a z ojcem walczyć(podświadomie)
Jeśli w rysunku występuje postać czarodzieja, tzn. że dziecko pragnie posiąść moc czarodzieja i mieć wpływ na zmianę postaw rodzicielskich, chce zmienić rodzinę, relację rodzice - dziecko
Jeśli dziecko rysuje rodziców jako kościotrupy, w trumnie, tzn. że wódka zjadła rodzicom rozum, ciało i nadają się oni do trumny