Stosowanie pijawki lekarskiej w medycynie - hirudoterapii
Pijawki nie stanowią panaceum na wszystkie choroby, ale skutecznie leczą i działają na: krwiaki i zakrzepy, hemoroidy, niedociśnienie, nadciśnienie, choroby skóry, choroby i bóle serca, zakrzepowe zapalenie żył, rwę kulszową, żylaki, trudno gojące się rany, wysoki cholesterol, choroby płuc i oskrzeli, choroby wątroby, wrzody żołądka i dwunastnicy, choroby przewodu pokarmowego, alergie, procesy starzenia, udary, chorobę niedokrwienną, choroby kobiece, bezpłodność, zapalenie korzonków nerwowych, bóle stawów, obrzęki powypadkowe, choroby nerek, prostatę, impotencję, choroby kręgosłupa (bóle), agresję, histerię, nerwice, depresję, niektóre nowotwory. Stwierdzono skuteczność w leczeniu paradontozy.
W 1996 roku udokumentowano badaniami naukowymi korzystne działanie hirudozwiązków (surowych ekstraktów z pijawek) na potęgowanie wzrostu komórek nerwowych (neuronów). W związku z tym faktem duże nadzieje wiąże się z możliwością leczenia poporodowych porażeń mózgowych u dzieci oraz choroby Parkinsona i Alzheimera. Ostatnio prowadzone również z powodzeniem leczenie cellulitisu przy pomocy pijawki lekarskiej, osiągnięto też pomyślne wyniki w terapiach związanych z bezoperacyjnym powiększaniem penisa u mężczyzn. Metody obu tych terapii chronione są patentowymi świadectwami ochronnymi. Pijawki są również bardzo często użytkowane przy replantacjach palców, kończyn, piersi, skóry, uszu, przy kuracjach odmładzających, itp.
Choroby naczyniowe:
choroba niedokrwienna serca
zapalenie mięśnia sercowego
stan przed i po zawale mięśnia sercowego
nadciśnienie tętnicze
migrena
żylaki kończyn dolnych
zakrzepowe zapalenie żył
owrzodzenia troficzne
zastój w naczyniach limfatycznych
dystonia neurowegetatywna
początkowe stadia miażdżycy tętnic
Choroby układu ruchu:
choroba reumatyczna
choroba zwyrodnieniowa stawów i kości
zapalenie stawów
przykurcze w zakresie kończyn i szyi
krwiaki pourazowe
Choroby neurologiczne:
encefalopatia nadciśnieniowa
niedowłady i zespoły uciskowe nerwów obwodowych
objawy wstrząśnienia i stłuczenia mózgu
choroba Parkinsona i Alzheimera
neuralgia nerwu twarzowego, trójdzielnego, kulszowego
mózgowe porażenia dziecięce
Choroby ginekologiczne:
zapalenie przydatków
policystyczność jajników
bezpłodność
fibro mięśniaki i fibro gruczolaki macicy (nie gruczoł akoraki)
zespół bolesnego miesiączkowania
zapalenie gruczołu piersiowego i gruczołu Bartholiniego
łagodzenie objawów menopauzy
zapalenie błony śluzowej pochwy i macicy
Choroby przewodu pokarmowego:
przewlekłe zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy
zapalenie pęcherzyka żółciowego
zapalenie trzustki
przewlekłe zapalenie wątroby bez zaburzeń krzepliwości
zapalenie okrężnicy
przewlekły wrzód żołądka oraz dwunastnicy
hemoroidy
Choroby urologiczne:
nadciśnienie nerko pochodne
zapalenie pęcherza moczowego
gruczolak prostaty ( nie gruczolakorak)
objawy przewlekłej niewydolności nerkowej
naczyniopochodne zaburzenia potencji
Choroby układu oddechowego:
astma oskrzelowa
przewlekłe zapalenie oskrzeli
rozedma płucna
przewlekła zakrzepica płucna
Choroby otolaryngologiczne:
ostre i chroniczne
zapalenie nerwu usznego
ostre i chroniczne zapalenie ucha
zapalenie zatok
zapalenie zatok czołowych
zapalenie komórek sitowych
Oftalmologia:
proces zapalny dróg naczyniowych oka
jaskra
krwiaki pourazowe gałki ocznej
Choroby dermatologiczne:
ospa wietrzna i pólpasiec
Choroby dermatologiczne:
ospa wietrzna i pólpasiec
łuszczyca
niektóre kolagenozy
zapalenie skóry i tkanki podskórnej w wielu chorobach
alergie skórne
krwiaki podskórne
blizny skórne nie koloidowe
Choroby stomatologiczne:
zapalenie dziąseł i przydziąseł
zapalenie miazgi zęba
krwiaki w zakresie jamy ustnej
zapalenie ślinianek
Chirurgia ręki i chirurgia plastyczna:
amputacje i replantacje
płaty skórne wolne i uszypułowane
krwiaki i obrzęki pourazowe
zakrzepica pooperacyjna tętnicza i żylna
zapalenie tkanki podskórnej
powierzchowne zakrzepowe zapalenia żył
zaburzenia reinerwacji nerwów obwodowych
zespoły uciskowe nerwów obwodowych
Istotne związki wytwarzane przez pijawki lekarskimi, dzięki którym pijawki mają zbawienne działanie:
HIRUDYNA to najbardziej znany produkt pijawki Hirudo medicinalis i równocześnie najlepszy z występujących lek przeciwzakrzepowy. hirudyna - substancja białkowa hamująca krzepnięcie krwi. Jej bardzo aktywne oddziaływanie uzyskiwane, dzięki współpracy z innymi wytworami gruczołów ślinowych pijawki, między innymi z: hementeryną, hementyną, i antystatyną. Każda dojrzała pijawka Hirudo medicinalis ma w sobie około 285 At-U hirudyny (Markwardt 1967), jednakże jej miara zależy od czasu, jaki upłynął od ostatniego karmienia pijawki i największą osiąga w 150. dniu życia (Zapkuvene i Sinyavichene 1967). Badania pod kątem skuteczności działania nie wykazały żadnych działań ubocznych czystej hirudyny (Markwardt, Hauptmann, Nowak, Klesson i Walsmann 1982). U osób z chorobami krwi hirudyna to o wiele lepszy antykoagulant (w dawce 1000 At-U/na kg masy ciała przez godzinę) niż powszechnie używany w medycynie wielocukier heparyna czy otrzymywana z koniczyny dikumaryna. Ma to związek szczególnie przy braku lub niskim poziomie antytrombiny III we krwi i tworzących się skrzepów śródnaczyniowych,wstrząsów septycznych, niewydolności nerek lub różnych swoistych przypadków dziedzicznych.
BDELINA inhibitorem proteaz, takich trypsyna, chymotrypsyna i plazmina, które są czynnikami stanów zapalnych i ich rozprzestrzeniania się w tkankach. Występuje w dwóch odmianach - bdelina A i bdelina B. Interesujący jest fakt, że bdelina i hirudyna mają dokładnie przeciwne działanie na proces krzepnięcia krwi.
HEMENTYNA fibrynogenolityczny enzym, który zapobiega krzepnięciu krwi oraz rozkłada (inkoagulować) utworzone już zakrzepy. Hermentyna wytwarzana jest w dużych ilościach przez oba gruczoły ślinowe pijawki Haementeria ghiliani. Z obu gruczołów ślinowych pijawki Haementeria ghilianii można wyodrębnić do 4,5 mg białka, z którego 2,8% to hementyna. Jedna pijawka posiada hementynę zdolną inkoagulować do 300 ml krwi. Nie ustalono w sposób jednoznaczny, czy Hirudo medicinalis także produkuje istotne ilości hementyny.
GILANTYNA wyizolowana z gruczołów ślinowych pijawek Haementeria ghilianii. Działa jako antykoagulant i silny lek antyprzerzutowy. Bardzo aktywny inhibitor czynnika Xa.
EGLINA silnie działa przeciwzapalnie (inhibitorem czynników stanów zapalnych) Jest bardzo aktywnym antyutleniaczem, potężnym inhibitorem proteaz, takich jak elastaza i katepsin G, uwalnianych przez ludzkie różnopostaciowo-jądrowe granulocyty, co pozwala natychmiast ukazywać urazy oraz pooperacyjne stany zapalne i skutecznie je powstrzymywać. Egliny rozkładają także chymotrypsynę i subtylizynę - proteazy produkowane przez bakterię Bacillus subtilis. W badaniach wykazano ich efektywność w leczeniu niektórych tików nerwowych oraz wrzodów śródbłonka jelit i nieswoistego rozkładu białek związanych z posocznicą (Von Bary 1979; Seemuller 1979).
ANTYELASTAZA - ogranicza działania elastaz, enzymów, które niszczą skórną elastynę. Antyelastaza opóźnia bardzo skutecznie procesy starzenia się skóry.
HIRUSTAZYNA to kolejny rozpoznany niedawno antykoagulant produkowany przez Hirudo medicinalis. Należy do związków biologicznych zaliczanych do rodziny antystazyn. Jest inhibitorem sieci kalikreinowych, trypsyny, chymotrypsyny i katepsyny.
APYRAZA świetny ferment, upłynniający krew (zmniejszającym jej lepkość).
DESTABILAZA jest fermentem cechującym się silnym działaniem przeciwagregacyjnym, który powoduje rozkładanie zakrzepłej krwi, co otwiera nowe drogi i możliwości dla hirudoterapii. Destabilaza posiada także unikalną substancję niskocząsteczkową prostoglandynę (podobną do prostacycliny). Utrzymuje ona w dobrym stanie i regeneruje naczynia krwionośne, przewód pokarmowy. Oprócz tego reguluje poziom cukru we krwi. Najbardziej zagadkowa w działaniu prostaglandyny jest „samoregulacja” ciśnienia krwi. Jeśli jest ono za niskie - zostaje podwyższone, jeśli natomiast jest zbyt wysokie - zostaje samoczynnie obniżone do stanu optymalnego. Nie jest jeszcze w sposób ostateczny wyjaśniony mechanizm tego działania i jest on przedmiotem ciągłych dociekań naukowych.
Antybiotyk CHLOROMYCETYNA - posiada bardzo silne działanie przeciwbakteryjne. Wytwarzany jest on przez żyjącą w symbiozie z pijawką lekarską swoistą bakterię. Do tej pory uważano, że bakteria ta to Aeromonas hydrophila. Pod tą nazwą jest ona nadal opisywana w literaturze oraz w wielu nawet współczesnych publikacjach. Po zastosowaniu najnowszych szczegółowych badań genetycznych wykazano, że ten mikroorganizm to bakteria Aeromonas veronii biotyp sobria. Taką samą bakterię wykryto w przewodzie pokarmowym żywiących się krwią nietoperzy wampirów Desmodus rotundus, zamieszkujących Amerykę Południową. Antybiotyk chloromycetyna okazał się być bardzo skuteczny przy leczeniu wrzodów (Catterina 1897; Muhling 1899; Weiler 1949), powracającej gorączki (Weiler 1949), tężca, zapalenia opon mózgowych, zakażenia bakterią streptococcal tularaemii (Weiler 1949) oraz przeciw zakażeniom Staphylococcus aureus (Weiler 1949). Kultura bakteryjna Aeromonas veronii biotyp sobria in vitro zabija prątki gruźlicy (Schweizer 1936), likwiduje dyzenterię oraz chroni przed błonicą i innymi chorobami (Busing 1953).
HIALURONIDAZA jest substancją o podwójnym działaniu. Jest silnym antybiotykiem oraz czynnikiem umożliwiającym szybkie przenikanie przez błony komórkowe sąsiadujących ze sobą komórek i tkanek ciała. Świadomość istnienia substancji o takim działaniu miał Heidenhain już w 1891 roku, ale dopiero późniejszy laureat Nagrody Nobla Claude (1937, 1940) przyjrzał się bliżej temu zjawisku i odkrył silne działanie rozszerzające i rozpulchniające wyciągów z pijawek na tkanki ciała i skórę. Ciekawą właściwością tego enzymu jest rozpuszczanie związków wielocukrowych tworzących ścianki przetrwalników wielu mikroorganizmów. W doświadczeniach swych Hist z powodzeniem leczył hialuronidazą zakażenia otrzewnej u myszy i świnek morskich, natomiast Bagdasarova już w 1969 roku skutecznie leczyła nią jaskrę u ludzi.
LIPAZY i ESTERAZY to czynniki powodujące rozkład tłuszczów.
Substancja ROZSZERZAJĄCA NACZYNIA KRWIONOŚNE - bardzo podobna do histaminy, bliżej nie zidentyfikowany jeszcze związek biologiczny. Fakt rozszerzania naczyń krwionośnych pod wpływem wydzieliny gruczołów ślinowych pijawki Hirudo medicinalis jako pierwszy wyjaśnił i opisał w 1939 roku Lindemann. Było to potwierdzeniem wcześniejszych obserwacji (Magnus 1928), że wokół miejsca ugryzienia przez pijawkę następuje powiększanie się naczyń włosowatych.
Substancje ZNIECZULAJĄCE - nie zidentyfikowane bliżej silne czynniki przeciwbólowe. Przypuszcza się, że oddziałanie przeciwbólowe tych substancji wynika z dużej atrakcyjności dla ludzkiego mózgu neuropeptydów produkowanych przez pijawkę. Neuropeptydy zawierają endorfiny, znane powszechnie jako „hormony szczęścia”. Poza efektami przeciwbólowymi endorfiny te powodują likwidację uczucia niepokoju i euforii oraz uspokojenie, usuwają psychiczne oraz fizyczne uzależnienia, usuwają złe samopoczucie, nudności, depresję i inne objawy zaobserwowane u osób uzależnionych od narkotyków i alkoholu.
NEUROTRANSMITERY - związki biochemiczne normalizujące przepływy impulsów elektrycznych w komórkach nerwowych. Należą do nich dopanina, serotanina, acetylocholina oraz enkepfalina. Mają one ogromny wpływ na ograniczenia w odczuwaniu bólu oraz zmiany w zachowaniu polegające na uwolnieniu od niepokoju bądź depresji, wywoływaniu snu, a także potężnych emocjonalnych i czuciowych doświadczeń, ale bez behawioralnego pobudzenia, psychozy lub obłędu, powodowanego przez narkotyki typu LSD czy amfetaminę.