Klasyfikacja funduszy własnych

Rodzaj funduszu (kapitału)	Przedsiębiorstwo państwowe	Spółdzielnia	s.a.	Sp. Z o.o.	Spółka jawna, komandytowa, cywilna
Fundusz (kapitały powierzone)	Fundusz założycielski	Fundusz udziałowy	Kapitał akcyjny	Kapitał udziałowy	Kapitał wspólników (właściciela)
Fundusz (kapitały) samofinansowania	Fundusz przedsiębiorstwa	Fundusz zasobowy	Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy	Kapitał zapasowy Kapitał rezerwowy

Fundusze (kapitały) własne stanowią równowartość środków gospodarczych wniesionych na stałe (trwałe) do jednostki gospodarczej przez jej właściciela (właścicieli) oraz wygospodarowanych przez samą jednostkę w toku jej działalności i zatrzymanych a własne potrzeby części zysków.

Przez fundusz samofinansowania rozumie się głównie fundusz (kapitał) tworzony z pozostającej w jednostce części wygospodarowanego zysku, która jest przeznaczana na uzupełnienie funduszy własnych jednostki.

W zależności od formy własności i formy prawnej jednostki gospodarczej fundusze (kapitały) samofinansowania przybierają różne nazwy.

W przedsiębiorstwach państwowych fundusz samofinansowania nazywany jest funduszem przedsiębiorstwa, w spółdzielniach - funduszem zasobowym, w spółkach akcyjnych i spółkach z o.o. występuje w postaci kapitału zapasowego i kapitału rezerwowego.

Fundusz własny jest pojęciem abstrakcyjnym, nie należy go identyfikować z określonymi składnikami majątkowymi. Każdy fundusz powinien mieć pokrycie w składnikach majątkowych, ale nie należą do niego ani zapasy materiałów, ani pozostałości środków pieniężnych na rachunkach bankowych, ani park maszyn i urządzeń technicznych, którymi rozporządza jednostka. Fundusz (kapitał) stanowi równowartość, nie oznaczonego pod względem składu rzeczowego, majątku pozostającego w jednostce gospodarczej.

Źródłem pochodzenia wszystkich pozostałych środków gospodarczych są tzw. Fundusze obce, do których zalicza się pożyczki i kredyty bankowe, zobowiązania wobec dostawców oraz inne zobowiązana.

DOWODY KSIĘGOWE

Każda operacja gospodarcza musi być uzasadniona odpowiednim dokumentem, zawierającym jej opis. Bez dokumentu nie może nastąpić żaden zapis księgowy. Tylko księgowość oparta na dokumentach posiada moc dowodową.

Dokumenty księgowe powstają w wyniku realizacji umów zawieranych przez jednostkę gospodarczą z kontrahentami zewnętrznymi, innymi jednostkami bądź osobami fizycznymi lub w wyniku wydawanych dyspozycji, dotyczących rozchodu i przychodu określonych środków (np. środków pieniężnych, materiałów)

Same umowy i dyspozycje zwykle nie są księgowane, gdyż nie wywołują zmian stanu aktywów i pasywów. Zapis księgowy następuje dopiero wówczas, gdy nastąpiła realizacja umowy, dyspozycji, czy inne zdarzenie gospodarcze, które powoduje zmianę stanu aktywów lub pasywów (faktura dotycząca zakupu materiałów, dowód rozchodu środków pieniężnych, dowód rozchodu materiałów).

Udokumentowania zdarzeń wymaga interes każdej ze stron (ostrożność na wypadek sporu, wymogi podatkowe, milczący aspekt).

Ogół dokumentów można podzielić na:

1.Dokumenty podlegające księgowaniu, zwane dowodami księgowymi

2.Dokumenty nie podlegające księgowaniu

Wśród dokumentów podlegających księgowaniu można wyodrębnić dwie zasadnicze grupy:

a)dokumenty obce, które jednostka otrzymuje z zewnątrz, zawsze jako oryginały, np. faktury dostawców, wyciągi bankowe, nakazy płatnicze, stanowią one zawsze podstawę zapisów księgowych. Mogą być też dokumenty zastępcze, gdy np. chłopi na targu czy przekupki nie chcą wystawić dokumentów

b)dokumenty własne, które sporządza sama jednostka dla osób trzecich, oryginał wysyłany jest na zewnątrz, a u wystawcy pozostaje kopia, np. faktury sprzedaży wysyłane odbiorcom

c)dokumenty własne: wystawione dla potrzeb wewnętrznych, dowody przychodu i rozchodu gotówki, listy płac, dowody przychodu i rozchodu materiałów, wyrobów gotowych itp. Szczególnym rodzajem dowodu jest polecenie księgowania (przeniesienie kosztów i przychodów na konto :wynik finansowy”, poprawianie błędów w księgowaniu, udokumentowanie technicznego uproszczenia przy księgowaniu dokumentów jednorodnych.

Wszystkie dowody księgowe bez względu na ich rodzaj powinny: (egzamin)

a. określić strony uczestniczące w danej operacji gospodarczej

b. zawierać opis operacji gospodarczej (na czym polega, ilość, cena, wartość, kiedy nastąpiła)

c. mieć podpis wystawcy dokumentu

Od zasad tych mogą być stosowane w uzasadnionych wypadkach drobne odstępstwa. Dokumenty mogą być wystawione w języku i walucie obcej, wtedy należy je przeliczyć na złote polskie.

Przed księgowaniem każdy dokument jest poddawany kontroli merytorycznej, formalnej i rachunkowej.

Kontrola merytoryczna dokumentów- chroni firmę, jej celem jest stwierdzenie, przez specjalnie do tego powołanego pracownika, czy dane jakościowe, ilościowe i wartościowe podane w dokumencie, odpowiadają rzeczywistości, a więc są rzetelne.

Kontrola formalna- dokumentu polega na sprawdzeniu, czy dokument odpowiada przepisom, tj. czy jest kompletny, czy zawiera dane właściwie charakteryzujące ujętą w nim operację gospodarczą (nazwy, adresy kontrahentów, datę wystawienia, podpisy osób reprezentujących wystawcę itp.) oraz czy został czy został wystawiony na właściwym formularzu.

Kontrola rachunkowa- polega na stwierdzeniu, że dokument nie zawiera błędów arytmetycznych w obliczeniach (poprawne iloczyny, ilości, ceny, sumowania).

Zgodność operacji z jej zapisem, a dalej kontrola merytoryczna, formalna i rachunkowa służą ustaleniu prawidłowości dokumentu. Fakt przeprowadzenia kontroli powinien być potwierdzony podpisem i datą. Dokumenty nie poddane kontroli nie mogą być księgowane.

Po przeprowadzeniu kontroli następuje dekretacja, a więc określenie sposobu i daty zaksięgowania operacji na kontach syntetycznych. Dekretacja następuje na każdym dowodzie księgowym. Polega na nadaniu numeru i określeniu sposobu zapisu w urządzeniach księgowych, oraz w urządzeniach do kont analitycznych.

Dział księgowości nadaje dowodowi księgowemu kolejny numer w danym miesiącu. Jest to numer niezależny od numeru nadanego przez wystawcę dokumentu.

Celem nadawania dokumentom numerów księgowych jest ułatwienie kontroli poprawności zapisów księgowych, zachowanie chronologii przy zapisach, usprawnienie przechowywania dokumentów.

Po kontroli i dekretacji dokumentów księgowych są one grupowane według rodzajów dokumentów i następuje księgowanie.

---