Informacja jako produkt
-Informacja współcześnie jest generowana, gromadzona, przechowywana i udostępniana w wyniku procesów wykazujących wszelkie cechy procesów produkcyjnych, w odróżnieniu od ogólnego modelu procesu informacyjnego jako procesu semiotycznego, społecznego, ekonomicznego i techniczno-organizacyjnego.
-Użytkownik finalny i gestor systemu informacyjnego postrzega proces informacyjny przede wszystkim jako proces semiotyczny natomiast informatycy widzą wyłącznie jego aspekty organizacyjno-techniczne.
-Należy uświadamiać informatykom, że ich wiedza obejmuje tylko jeden z czterech aspektów informacyjnych, a użytkowników informacji przekonywać, że nawet najlepiej podpisany kontrakt na realizację systemu informatycznego nie zdejmie z nich odpowiedzialności za stronę semiotyczną oraz konsekwencje gospodarcze i społeczne wdrażanych procesów informatycznych.
-Model procesu informacyjnego jako procesu produkcyjnego jest abstrakcją metodyczną, chociaż abstrakcja ta umożliwia badanie relacji między procesami informacyjnymi i innymi procesami ekonomicznymi (schemat systemu komputerowego i produkcji biurek).
Przykłady informacji jako produkt:
-archiwowanie (magazynowanie) - archiwa państwowe, biblioteki, w firmach specjalne pomieszczenia, w domach szafki na dokumenty
-udostępnianie (upowszechnianie) informacji, np. gromadzenie przez dziennikarzy informacji z różnych źródeł, przekazywanie opracowanych wiadomości (np. do redakcji), przetwarzanie - opracowanie redakcyjne przez zamieszczenie w druku.
-generowanie informacji - fakty prasowe czy medialne niekoniecznie zgodne z rzeczywistością (faktami)
-podstawowa funkcja badań naukowych - generowanie nowych informacji pochodzących z diagnozy zjawisk lub procesów lub ich analizy podstawowe funkcje w badaniach naukowych:
Gromadzenia informacji (zbieranie danych statystycznych)
Przetwarzania (opracowywanie wyników lub danych z innych źródeł
Wykorzystywania informacji (wykorzystywanie uzyskanych wyników w dalszych badaniach)
-w sądzie podstawową funkcją procesów informacyjnych jest interpretacja przez sąd informacji przedstawianych przez strony postępowania oraz interpretacja przepisów prawa
- w przedsiębiorstwach i innych podmiotach działających w gospodarce występuje wiele procesów informacyjnych powiązanych ze sobą, które są względem siebie komplementarne - dlatego należy badać nie poszczególne procesy informacyjne, ale całe systemy lub podsystemy informacyjne obsługujące dany system społeczno gospodarczy, np. przedsiębiorstwo, państwo
-Proces produkcji informacji w ramach informatycznych systemów zarządzania
-Procesy tworzące systemy informacyjne projektowania, aktualizacji i monitorowania budżetu gminy, powiatu lub województwa
-Procesy informacyjne uchwalania ustaw i innych dokumentów z udziałem organu wnioskującego: Sejmu, senatu, Prezydenta, TK, partii politycznej, organizacji społecznej, obywateli itd.
Informacja jako produkt specyficzny.
Cechy odróżniające go od innych produktów.
-Informację można bardzo łatwo upowszechnić przez reprodukcję materialnych nośników lub dostępność w sieciach - problemy z ochroną praw autorskich, szyfrowaniem, kodowaniem, regulacjami prawnymi
-Trwałość informacji jako produktu zależy od trwałości nośnika materialnego i ich rodzajów, np. problem kopii archiwalnych CD-romów w bankach
-Nośnik materialny ma zróżnicowany wpływ na proces semiozy, np. kilkusekundowe migawki w TV, wykład, narada, publikacja naukowa
-nie ma dotychczas zadawalających kryteriów oceny jakości informacji jako produktu
-syndrom „kota w worku” - odbiorca może ocenić jakość informacji dopiero po jej odbiorze (ex post) (zakupie); aby uniknąć tego syndromu często publikowane są kawałki książki, fragmenty filmów, problem ten próbuje się rozwiązywać, ale nie zawsze można go uniknąć.
-Produkcja informacji we współczesnej gospodarce jest produkcją masową, co prowadzi do standaryzacji i dominacji pewnych typowych struktur danych oraz typowych treści wiadomości
-w społeczeństwie informacyjnym następuje zdominowanie podstawowej funkcji informacji, a więc odwzorowania rzeczywistości przez jej funkcję sterującą i konsumpcyjną, co prowadzi do deformacji przekazywanego obrazu rzeczywistości, a ma temu zapobiegać normalizacja, która jednak nie przynosi pokładanych w niej efektów.
-Wyrobem informacyjnym (w sensie używanym w systemie rachunków narodowych SNA/ESA) jest skończony zbiór informacji odwzorowany w określonym języku na względnie trwałym, wydzielonym, identyfikowalnym nośniku materialnym informacji, np. typowe wyroby informacyjne to książki, czasopisma, kasety, płyty kompaktowe, obrazy, fotografie, przestrzenne pomoce naukowe.
-Związek technologiczny między informacją a jej materialnym nośnikiem łatwo ulega zmianom. Ta sama informacja może stanowić jeden, lub kilka wyrobów. Można je łatwo reprodukować i stąd ich produkcja ma cechy elastycznych systemów produkcyjnych.
-podlegają prawu popytu i podaży jak każdy towar
INFORMACJA JAKO WYRÓB-SPECYFIKA:
-przedmiotem transakcji jest nośnik materialny, a nie sama treść informacji
-o wartości, cenie i użyteczności decyduje nie nośnik materialny, ale sama informacja
-nabywca nie wie, jaki wyrób nabywa
-łatwość dostosowywania treści informacji- indywidualizacji wyrobów informacyjnych do potrzeb informacyjnych powoduje, że trudno jest rozgraniczyć, kiedy informacja jest wyrobem, a kiedy usługą
-oferenci proponują usługi informacyjne, jeśli koszt wygenerowania informacji jest znacznie wyższy aniżeli koszt nośnika
-liczba potencjalnych nabywców informacji jest niewielka i można sprzedać mało wyrobów
-koszt reprodukcji informacji przez skopiowanie nośnika materialnego jest niewielki
-informacje mają bardzo dużą wartość użytkową dla jej odbiorców gotowych zapłacić wysoką cenę
usługi informacyjnych
-producent lub dostawca mają na rynku informacyjnym pozycję monopolisty w zakresie konkretnej informacji, np. GUS, Reuter, Bloomberg - rynek informacji finansowych
-oferowanie informacji w postaci usługi jest jedną z form jej ochrony
Informacja jako dobro konsumpcyjne
-Rośnie udział informacji przeznaczonej do konsumpcji, np. show-business
-specyficzną cechą informacji jako dobra konsumpcyjnego jest fakt uzależnienia charakteru jej postrzegania przez odbiorcę, np. czy będzie ona traktowana jako dobro konsumpcyjne, lub inaczej zadecyduje użytkownik informacji
INFORMACJA JAKO INFRASTRUKTURA GOSPODARKI NARODOWEJ
Tworzą ją zasoby i systemy informacyjne, które warunkują funkcjonowanie innych zasobów
O zakresie i funkcjach informacji tworzących infrastrukturę decyduje państwo ustalające poprzez prawo reguły ładu informacyjnego (demokracje, totalitarne)
Państwo jest odpowiedzialne za tę infrastrukturę i nikt inny nie może go w tym zastąpić. Hasła liberalizmu i wolności wypowiedzi są nadużywane przez biznesmenów próbujących na przejętych od państwa funkcjach w zakresie infrastruktury informacyjnej zrobić interes
Infrastruktura informacyjna gospodarki narodowej staje się w świecie zglobalizowanym częścią światowego systemu informacyjnego i musi uwzględniać wymogi i wyzwania z tym związane (np. standaryzacji, unifikacja itp.)
SCPECYFIKACJA WSPÓŁCZESNEGO RYNKU INFORMACYJNEGO
-Rynek informacyjny obejmuje, jak każdy rynek, procesy produkcji, wymiany i konsumpcji informacji
-wzajemnie uwarunkowane aspekty semiotyczne technologiczne są wyznacznikami specyfiki tego rynku
-w warunkach współczesnych technologii informacyjnych cechami charakterystycznymi rynku informacyjnego są:
Globalizacja- producent i użytkownik działają na rynku o zasięgu ponadnarodowym
Normalizacja w skali globalnej produktów informacyjnych, która jest warunkiem efektywności ekonomicznej i technologicznej procesów i systemów informacyjnych
Funkcje regulacyjne tego rynku przejmowane przez organizacje międzynarodowe o charakterze politycznym lub gospodarczym, które przedtem były domeną organizacji na poziomie państw