36. Kresomózgowie - budowa i funkcje.
To dwie półkule podzielone przez szczelinę podłużną mózgu, a połączone przez ciało modzelowate, czyli spoidło wielkie - duży twór zbudowany z istoty białej.
Są tu I i II komora mózgowa
Każda półkula składa się z: płaszcza, węchomózgowia, jąder kresomózgowia
Istotę białą tworzą włókna nerwowe:
- kojarzeniowe (asocjacyjne) - wiążą różne części kory w obrębie tej samej półkuli
- spoidłowe - łączą przeciwległe części półkul (z nich utworzone jest spoidło wielkie)
- rzutowe (projekcyjne) - łączą korę półkul z innymi częściami mózgowia i rdzeniem kręgowym. Włókna rzutowe czuciowe prowadzą impulsy do kory (włókna dośrodkowe), a włókna czuciowe ruchowe - od kory (włókna odśrodkowe).
Tu zaczynają się drogi piramidowe (korowo-rdzeniowe)
W utkaniu istoty białej - u podstawy półkul i w ich wnętrzu leżą skupienia istoty szarej, zwane jądrami podkorowymi kresomózgowia (jądrami podstawnymi). Tworzą one układ ruchowy pozapiramidowy. Umożliwia on wykonywanie bardzo złożonych czynności ruchowych, zwanych czynnościami instynktownymi. Najważniejsze z nich to:
- ciało prążkowane (jądro ogoniaste + skorupa) - najwyższy ośrodek układu pozapiramidowego, w którym scalane są bodźce ruchowe wysyłane na obwód przez pozostałe ośrodki.
- ciało migdałowate - część układu limbicznego; bierze udział w analizowaniu podniet węchowych, reguluje czynności popędowo-emocjonalne, pobieranie pokarmu; wyzwala reakcję ucieczki, wzbudzając strach.
- przedmurze
Po stronie brzusznej każdej półkuli mózgowej jest węchomózgowie składające się z opuszki węchowej, pasma węchowego i trójkąta węchowego.
Substancja szara tworzy korę mózgową; dzieli się ona na:
- płat czołowy (ośrodek węchu, ruchowy mowy)
- płat ciemieniowy (ośrodki równowagi)
- płat potyliczny (ośrodki wzroku)
- płat skroniowy (ośrodki słuchu, smaku, pamięci, czuciowy mowy)
Budowa kory mózgowej
- zawiera 3 rodzaje komórek: piramidalne, ziarniste, różnokształtne
- ma 6 warstw komórek:
>drobinowa, zbudowana głównie z tkanki glejowej
>ziarnista zewnętrzna
> piramidalna zewnętrzna - odchodzą od niej włókna spoidłowe
> ziarnista wewnętrzna - zawiera komórki czuciowe
> piramidowa wewnętrzna - najważniejsza; zaczynają się w niej drogi
piramidowe odpowiedzialne za czynności świadome
>warstwa komórek różnokształtnych - w niej zaczynają się drogi
pozapiramidowy, które przekazują informacje do międzymózgowia i
jąder czerwiennych śródmózgowia.
Funkcja kresomózgowia Tu odbywa się analiza, segregacja informacji oraz ich synteza, połączenie.