Utwórz odpowiednią formę:
B lp
kotlet
hamburger
ząb
polonez
fiat
rover
papieros
faks
SMS
wychowawczyni
M lm
kość
śmieć
postać
psycholog
chirurg
szpieg
szympans
alians
seans
łajdak
chłopak
bliźniak
forum
D lm
żołnierz
stróż
przybysz
kocz
mecz
kolec
gość
pokój
napój
lokaj
klej
nabój
cywil
nauczyciel
koral
akcesoria
akwarium
brzoskwinia
babcia
Jaką postać przybiera temat?
D lp od kisiel
M lp od wiatru
M lp od swetra
D lp od bitwa
D lp od widnokrąg
D lp od żołądź
D lm od łoże
Ms lp od getto
Ms lp od mokka
Ms lp od mułła
Ms lp od pascha
Popraw błąd, jeśli jest.
Poszedłem wczoraj z Wiesławem na grilla do Marioli.
Mariola nie mogła wyrwać się z miłosnych szpon Wiesława.
Na Wiesława źle wpływają ujemne temperatury.
Wiesław postanowił spotkać się z Mariolą na dworzu.
Wiesław zapłacił za kwiaty 30 peset.
Wiesław - w cudzysłowiu - „lubi” Mariolę.
Wiesław przed chwilą wrócił z kolegium.
Wiesław zobaczył na targu piękną pomarańcz i kupił ją Marioli.
Określ rodzaj (oceń alternatywne formy)
frędzel
kontrola
podkoszulek
cytat
żołądź
strucla
pomarańcza
sędzia
doktor
informatyk
Praca ze zdaniem
Cztery krwiożercze jeżozwierze napadły na niewinną młodzież.
Wyrazy scharakteryzuj pod względem gramatycznym
Określ typ każdej kategorii (klasyfikacja morfologiczna i składniowa)
Przyporządkuj wyrazy do grup deklinacyjnych (ze względu na budowę tematu)
rzeź, bitwa, masakra, lanie, jatka, bój, potyczka, starcie, batalia, zmaganie, front
pokój, rozejm, gołąb, cisza, demilitaryzacja, rozbrojenie
Który z leksemów odmienia się według deklinacji przymiotnikowej (bez względu na to, czy dotyczy to całego paradygmatu, czy jego części)
brat, ksiądz, hrabia, włościanin, oko, poeta, muzeum, gospodyni, sędzia, pełny, śmiały, ten, mój, który, trzy, pięć, drugi, czworo, podwójny, dwojaki
Określ temat główny, tematy poboczne (jeśli występują) oraz wskaż wszystkie alternacje. Do jakiej grupy deklinacyjnej należą te leksemy ze względu na zakończenie tematu?
paw, koń, stopień, grób, kos, wóz, wyrok, piec, wódz, zarzewie, ustronie, słowo, serce, imię, ziemia, pani, cnota, ostroga, nędza, brew, rzecz
Co jest charakterystycznego w odmianie leksemów:
mieszczanin, zwierzę, trofeum, człowiek, dwoje, on, peso, złość
Kategoria fleksyjna przypadka jako jedyna przysługuje wyrazowi (wyrazom):
on, się, wszystko, żaden, nic, coś, troje, trzy, trzeci
Odsyłam do Doroszewskiego, zwłaszcza do paragrafu wprowadzającego typy tematów w deklinacji męskiej (§69, s. 133-134). Wyjaśniona tam zostaje m.in. kwestia tematów zakończonych na k, g, x (które zresztą traktujemy jako osobny typ).