7. ETYCZNY I SPOŁECZNY KONTEKST ZARZĄDZANIA

Na etyczny kontekst organizacji składa się etyka poszczególnych menedżerów oraz to, co wynika z praktyk organizacji.

Etyka - osobiste przekonania jednostki dotyczące zachowania słusznego i niesłusznego. Etyka jest definiowana w kontekście jednostkowym (to ludzie mają etykę, a nie organizacje) ponadto zakres tego co, co uznaje się za zachowanie etyczne jest różne u poszczególnych osób, etyka jest względna - dotyczy ogólnie przyjętych norm społecznych.

Zachowanie etyczne - zachowanie, które mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych.

Zachowanie nieetyczne - zachowanie, które nie mieści się w ogólnie przyjętych normach społecznych.

Etyka jednostkowa określana jest przez połączony wpływ rodziny, kręgów koleżeńskich, doświadczeń życiowych, osobistych wartości i obyczajów, a także czynników sytuacyjnych.

Etyka zarządzania obejmuje normy zachowania kierujące poszczególnymi menedżerami w ich pracy.

Szczególne dziedziny zainteresowań etyki zarządzania:

• Stosunek firmy do jej pracowników - zachowanie menedżerów określa normy etyczne, zgodnie z którymi firma traktuje swoich pracowników. Przykładowe problemy: zatrudnienie i zwalnianie, warunki pracy i płacy, prywatność.

• Stosunek pracowników do firmy - problemy: konflikt interesów (gdy decyzja korzystna dla danej jednostki przynosi uszczerbek organizacji np. przyjmowanie prezentów w zamian za wybór tego dostawcy), poufność 9ujawnianie tajemnic konkurencji), uczciwość i koszty.

• Stosunek firmy do innych podmiotów gospodarczych: klientów, konkurentów, akcjonariuszy, dostawców, agentów (dealerów), związków zawodowych.

Etyczne bądź nieetyczne działania zachodzą w kontekście organizacyjnym, są to działania menedżerów różnych szczebli a także kultura organizacji. Niektóre organizacje otwarcie dopuszczają nieetyczne praktyki gospodarcze pracowników, o ile leżą one w interesie firmy. Jeżeli menedżer wiedząc o takich nieetycznych praktykach toleruje ich kontynuowanie, to przyczynia się do wykształcenia kultury organizacyjnej uznającej takie działania za dozwolone. Kontekst zachowania etycznego kształtuje również otoczenie organizacji np. w gałęzi wysoce konkurencyjnej menedżer może odczuwać silniejszą presję na uzyskanie wysokich wyników.

Wiele organizacji kładzie ostatnio nacisk na postawę etyczną pracowników. Wzmocnienie etyczne organizacji powinno dotyczyć przede wszystkim najwyższego kierownictwa. To właśnie oni budują kulturę organizacji i określają jakie zachowania będą akceptowane, a jakie nie. Niektóre firmy uruchomiły specjalne szkolenia w tym zakresie, powstają specjalne komitety etyki oraz kodeksy etyki (formalne, pisemne zestawienia wartości i norm etycznych, którymi kieruje się firma w swoich działaniach).

Społeczna odpowiedzialność - zestaw zobowiązań organizacji do ochrony i umacniania społeczeństwa, w którym funkcjonuje.

Organizacje mogą byś społecznie odpowiedzialne wobec swojego „elektoratu”, wobec środowiska przyrodniczego oraz wobec ogólnego dobrobytu społecznego.

„Elektorat” organizacji - osoby i organizacje bezpośrednio dotknięte zachowaniem organizacji i materialnie zainteresowane jej wynikami. Są to: klienci, społeczność lokalna, dostawcy, pracownicy, grupy interesu, stowarzyszenia handlowe, właściciele (inwestorzy), sądy, szkoły i uniwersytety, rządy innych państw, władze lokalne, wierzyciele.

Środowisko przyrodnicze - stosunek do środowiska: emisja zanieczyszczeń, ścieki i inne.

Ogólny dobrobyt społeczny - datki na cele dobroczynne, na rzecz organizacji i stowarzyszeń niekomercyjnych, publicznego radia, TV i inne.

Organizacja może przyjąć cztery typy postaw wobec swoich społecznych zobowiązań:

Opór - firmy robią możliwie najmniej dla rozwiązania problemów społecznych czy ekologicznych. Typową ich reakcją w przypadku przekroczenia etycznej lub prawnej granicy jest wypieranie się odpowiedzialności lub tuszowanie sprawy.

Społeczny obowiązek - organizacja uczyni wszystko, czego wymaga prawo, ale nic poza tym.

Społeczna reakcja - organizacja wypełnia swoje podstawowe obowiązki prawne i etyczne, a w wybranych przypadkach wychodzi poza nie (np. uczestniczy w wybranym programie społecznym).

Społeczna reakcja - najwyższy poziom społecznej odpowiedzialności, organizacja postrzega siebie jako obywatela społeczeństwa i aktywnie poszukuje możliwości wkładu w dobro społeczne.

Państwo a społeczna odpowiedzialność:

Rząd i organizacje wykorzystują różne metody w dążeniu do uzyskania wzajemnego wpływu.

Oddziaływanie państwa:

Regulacja bezpośrednia: stanowienie prawa i przepisów określających, co organizacje mogą, a czego nie mogą robić. W celu egzekwowania tych praw tworzone są specjalne agencje mające nadzorować i kontrolować prawne aspekty działalności gospodarczej.

Regulacja pośrednia: poprzez ustawodawstwo podatkowe.

Oddziaływanie organizacji:

Osobiste kontakty i powiązania - np. wpływ na przywódców politycznych

Lobby - wykorzystanie osób albo grup do formalnego reprezentowania firmy lub grupy firm wobec organów politycznych w celu wywierania wpływu na proces legislacyjny.

Komitety działań politycznych - organizacje powołane do zabiegania o środki i rozdzielania ich pomiędzy kandydatów ubiegających się o stanowiska polityczne.

Przysługi i inne taktyki wpływu - np. łapówki, szantaż.

Społeczna odpowiedzialność może być osiągana poprzez zarówno formalny, jak i nieformalny wymiar kierowania.

Formalny:

Stosowanie prawa: zakres, w jakim organizacja przestrzega aktów prawnych i przepisów lokalnych i międzynarodowych.

Stosowanie norm etycznych: zakres, w jakim organizacja i jej członkowie przestrzegają podstawowych etycznych norm zachowania.

Działalność filantropijna: świadczenia pieniężne lub inne na rzecz instytucji charytatywnych i godnych celów.

Nieformalny:

Przywództwo i kultura organizacji: określenie postawy organizacji i jej pracowników przez kierownictwo.

Uruchomienie „dzwonka alarmowego”: ujawnienie przez pracowników nielegalnego lub nieetycznego postępowania innych członków organizacji.

Organizacje powinny oceniać efektywność swoich praktyk dotyczących społecznej odpowiedzialności tak samo jak efektywność każdej innej strategii.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---