METODY BADAŃ TERENOWYCH – OGÓLNE ZASADY PRZY WYCHODZENIU W TEREN:

Trudności, jakie mogą się pojawić, gdy chcemy wyjść w teren:
- niezbędne zezwolenia przy poszukiwaniu niektórych gatunków zwierząt i roślin,
- obowiązujące prawo łowieckie,
- ochrona gatunkowa,
- niektóre środowiska także podlegają ochronie,
- obowiązujący program „Natura 2000”, zapewniający ochronę przyrody na wyznaczonych obszarach w całej UE.

Warunki i zasady bezpieczeństwa podczas wychodzenia w teren:
- odzież i obuwie,
- zaopatrywanie się w tzw. „zatruwaczki”, będące pojemnikami, wypełnionymi watą oraz kółkiem z bibułki, nasączonymi jednym z środków działających uśmiercająco/ usypiająco na owady (np. octan etylu, chloroform, eter),
- ważną rzeczą jest także zaopatrzenie się w probówki do zbierania owadów oraz igły i pensety preparacyjne, mające na celu umożliwienie przenoszenia owadów,
- należy być ostrożnym i uważać na owady żądlące oraz kleszcze, które mogą przenosić boreliozę (chorobę atakującą stawy oraz powodującą silne zaczerwienienia ciała, która może prowadzić do poważniejszych powikłań).

Metody wykorzystywane, podczas wychodzenia w teren:
- metody półilościowe,
- metody ilościowe – zagęszczenie danego gatunku, występującego na określonym terenie,
- metody jakościowe – występowanie określonego gatunku oraz jego skład jakościowy.

PRZYRZĄDY UŻYWANE PODCZAS ŁAPANIA ORGANIZMÓW ZWIERZĘCYCH:
- zwierzęta wodne -
a) siatki (tzw. dragi) – służą do wyławiania organizmów z tzw. BENTOSU (zespołu organizmów zwierzęcych związanych z dnem środowisk słodkowodnych i morskich),
b) siatka planktonowa – służy do wyławiania planktonu,
c) podbierak – służy do łowienia większych organizmów wodnych.

Łowienie chociażby planktonu możliwe jest dzięki gazie młynarskiej, której powierzchnię stanowi duża liczba oczek o bardzo małej średnicy.

- ptaki -
a) rozpoznawanie ptaków po dźwiękach/ głosach,
b) metoda obserwacji (np. przy użyciu lornetki) z pomocą przewodnika terenowego, z rysunkami ptaków.

- ssaki -
a) pułapki,
b) obserwacje.

-owady-
a) czerpaki entomologiczne,
b) siatki entomologiczne,
c) płachty do odtrząsania,
d) łowienie owadów na światło,
e) pułapki feromonowe,
f) padlina, zwabiająca padlinożerne okazy,
g) lejek Barbera/ Murphiego.

Użycie lejka Barbera:
- ułożenie ściółki na sicie,
- wystawienie lejka, z podłożoną pod niego zatruwaczką na działanie światła,
- bezkręgowce, znajdujące się w ściółce chcąc uchronić się przed promieniowaniem wnikają w głębsze warstwy ściółki, przedostając się w ten sposób w pory sita, przez które następnie wpadają do zatruwaczki, ustawionej pod lejkiem.





Zatruwaczki mogą być używane do łapania larw owadów o przeobrażeniu zupełnym oraz do łapania owadów w stadium dorosłym (pomijając motyle). Inne larwy należy zbierać do pojemnika z płynem utrwalającym, jakim jest np. formalina.

PREPAROWANIE OWADÓW:
- owady przed preparowaniem należy osuszyć,
- do przypinania owadów na podkładkę należy używać szpilek entomologicznych,
- po nakłuciu owada na szpilkę należy umieścić go na 1/3 wysokości szpilki,
- do preparowania motyli służą „rozpinadła” – drewniane podkładki.


NA KAŻDYM PREPARACIE NALEŻY UMIEŚCIĆ DWIE ETYKIETY:

ETYKIETA I
- miejscowość, - data, - kto zebrał.

ETYKIETA II
- gatunek, - kto oznaczył („det. …….”).