Wprowadzenie

Środowisko przyrodnicze jest źródłem różnych dóbr materialnych, powstałych w wyniku pracy produkcyjnej człowieka z przekształconych tworów przyrody. Oprócz tego , dzięki temu, że potrafimy dostrzec jej piękno jest dla nas źródłem przeżyć duchowych i intelektualnych. Bezpośrednio łączy się z ruchem turystycznym. Uprawiając turystykę, korzystając z dóbr przyrody( rzeki, jeziora, morza, pola, lasy, góry), które decydują o atrakcyjności podróży odnajdujemy w środowisku przyrodniczym różnorodne korzyści, wartości potrzebne w życiu. Kontakt z przyrodą jest także sposobem na zagospodarowanie wolnego czasu. Uczestnictwo w turystyce ma przypominać o tym, że należy dbać o środowisko przyrodnicze i je chronić.

Negatywny wpływ turystyki

Postęp naukowo-techniczny, procesy uprzemysłowienia, niezrównoważony rozwój turystyki, nieprawidłowe zarządzanie nią, nadmierna koncentracja ruchu turystycznego, źle zlokalizowana baza turystyczna, brak kultury turystycznej wywołują de gradotwórcze skutki w środowisku przyrodniczym. Do negatywnych skutków turystyki zaliczamy:

Zabór ziemi i wody- zużywanie wody do celów eksploatacji bieżącej obiektów, infrastruktura pochłaniająca wielkie powierzchnie gruntów, powstająca w okolicy najatrakcyjniejszych terenów

Ubożenie krajobrazu- zaśmiecanie regionów turystycznych, powstawanie miast turystycznych, zagęszczanie obiektów turystycznych, co zaburza rodzimy charakter krajobrazu,

Zanieczyszczenie powietrza- emisja szkodliwych związków( dwutlenek siarki, tlenek azotu, tlenek węgla) wywołana przez motoryzację i nowoczesne technologie grzewcze

Zanieczyszczenie wód( jeziora, rzeki, morza, plaże)- ścieki wydzielane przez obiekty hotelarskie i gastronomiczne, śmieci wytworzone przez organizatorów turystyki i turystów, wycieki benzyny i ropy z łodzi motorowych,

Degradacja gleb( erozja, osuwanie się zboczy)- wydeptanie gleby spowodowane turystyką pieszą, narciarstwo zjazdowe,

Niszczenie roślinności- deptanie, łamanie gałęzi drzew, zbieranie roślin i grzybów, fragmentacja lasu wywołana uprawianiem narciarstwa, wycinanie lasów,

Szkody w świecie zwierząt( wyparcie gatunków rodzimych)- płoszenie zwierząt, ginięcie zwierząt w wypadkach samochodowych, szlaki turystyczne kolidujące z szlakami wędrówki zwierząt, zanik niektórych gatunków, hałas

Niedostosowanie rozwoju techniki, poziomu zamożności do dopuszczalnego obciążenia potencjału przyrody

Zmniejszenie znaczenia funkcji zdrowotnej turystyki- agresje biologiczne wynikające z zanieczyszczenia wody, powietrza, agresje nerwowe wywołane nadmiernym hałasem

Pozytywny wpływ turystyki

W związku z napiętrzeniem się skutków turystyki nieprzyjaznych środowisku przyrodniczemu należy uświadomić sobie jak ważne jest zachowanie harmonijnych stosunków między człowiekiem a przyrodą. Dlatego, aby przeciwstawić się turystyce twardej, czyli masowej, która narusza stan równowagi w przyrodzie i nie zważa na wymogi środowiska utworzono koncepcję rozwoju turystycznego przyjaznego środowisku. Jej podstawę stanowi ekoturystyka, czyli forma podróżowania związana ze środowiskiem przyrodniczym, forma aktywnego zwiedzania obszarów przyrodniczych, zawierająca elementy edukacji ekologicznej, przyczyniająca się do ochrony środowiska. Dzięki koncepcji ekorozwoju możemy wymienić kilka pozytywnych skutków turystyki:

Zapewnienie harmonii ekosystemów przyrodniczych i odrębności kulturowej lokalnych społeczności, ochrona tradycji i zwyczajów, kreowanie wrażliwości na sprawy przyrody,

Źródło środków finansowych przeznaczonych na ochronę dziedzictwa przyrodniczego i kulturalnego( pobieranie opłat za wstępy do parków, sprzedaż pamiątek, przewodników, fundusze przekazywane przez biura podróży).

Źródło korzyści ekonomiczno- społecznych ludności miejscowej,

Zwiększenie świadomości ekologicznej wśród turystów, zwiększanie poparcia społecznego dla terenów chronionych. angażowanie turystów w działanie na rzecz ochrony środowiska, wspieranie programów ochronnych, wydawanie broszur informacyjno-edukacyjnych,

Ustalenie granic zagospodarowania obszarów dzikich, wyznaczanie szlaków do poruszania się, wprowadzanie technologii proekologicznych, określanie dopuszczalnych emisji zanieczyszczeń wody, powietrza,

Tworzenie rezerwatów, parków narodowych.

Korzyści i koszty turystyki pokazują, że konieczność ochrony i odnowy środowiska przyrodniczego jest oczywista. Z roku na rok zauważamy znaczny wzrost turystyki, postęp cywilizacyjny, nadmierna eksploatacja przyrody, która jest nieodłącznym elementem turystyki przyczynia się do niszczenia terenów bogato wyposażonych przez naturę, tym samym prowadzi do niszczenia samej idei turystyki.

Bibliografia

Gaworecki W., Turystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1997

Gołembski G., Kompedium wiedzy o turystyce, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Poznań 2002

Zaręba D., Ekoturystyka, wyzwania i nadzieje, PWN, Warszawa 2000