Definicje:
Logistyka – proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta.
Działania logistyczne mogą obejmować (choć nie muszą się do nich ograniczać): obsługę klienta, prognozowanie popytu, przepływ informacji, kontrolę zapasów, czynności manipulacyjne, realizowanie zamówień, czynności reparacyjne i zaopatrywanie w części, lokalizację zakładów produkcyjnych i składów, procesy zaopatrzeniowe, pakowanie, obsługę zwrotów, gospodarowanie odpadami, transport i składowanie.
Produkt logistyczny - Jest to zbiór życzeń i oczekiwań klienta co do towarów lub usług o postaci i jakości dóbr przemieszczanych iprzechowywanych w systemach logistycznych.
Struktura produktu logistycznego:
Postać fizyczna produktu (własności, cechy),
Postać ładunkowa produktu (waga, wymiar, opakowanie),
Postać finalna (oczekiwania odbiorcy, usługi dodatkowe).
Usługa logistyczna - Proces organizowania, kierowania i kontroli (sterowania) przepływem dóbr i informacji w przedsiębiorstwie – zarządzaniadziałalnością logistyczną realizowany przez specjalistyczną firmę (3PL). Jest to zatem zorganizowane przez firmę zewnętrznątransportowanie, magazynowanie produktów logistycznych wraz z pełną obsługą formalno-prawną.
Pojęcia:
Zarządzanie logistyką - Proces organizowania, kierowania i kontroli (sterowania) przepływem dóbr i informacji w przedsiębiorstwie – zarządzaniadziałalnością logistyczną. Pojęcie zarządzania logistyką odnosi się do poziomu operacyjnego (rzadziej taktycznego lubstrategicznego) logistyki. Oznacza zmniejszenie znaczenia logistyki w zarządzaniu strategicznym przedsiębiorstwa.
Zarządzanie logistyczne - Pojęcie zarządzania logistycznego odnosi się zazwyczaj do poziomu strategicznego funkcjonowania logistyki. Oznaczazwiększenie znaczenia logistyki w procesie zarządzania w przedsiębiorstwie - całość procesów zarządzania strategicznegoi funkcjonalnego w przedsiębiorstwie jest podporządkowana koncepcjom logistycznym (orientacja integracyjna, rynkowa,czasowa i przepływowa).
Pojęcia:
Logistyka marketingowa - Pojęcie logistyki marketingowej odnosi się do obszarów logistyki (zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji i ochrony środowiskazazwyczaj podporządkowywanych działaniom funkcjonalnym marketingu (logistyka jako narzędzie dla efektywnegomarketingu na poziomie strategicznym).Marketing logistyczny - Pojęcie marketingu logistycznego odnosi się do obszarów i działań marketingowych zazwyczaj podporządkowywanychdziałaniom funkcjonalnym logistyki (marketing jako narzędzie efektywnej logistyki realizowanej na poziomie operacyjnym istrategicznym).
Główne zasady logistyki. Reguły działań logistycznych.
Główne zasady logistyki
Orientacja na czas: Szybkie przygotowanie materiałów, informacji; Redukcja szczebli hierarchicznych zarządzania;Struktury proste; Ograniczenie faz decyzyjnych; Uzgadnianie celów odniesionych do czasu; Redukcja przestojów.
Orientacja rynkowa: Dostosowanie organizacji do strategii rynkowej; Różnicowanie działalności według grup klientów;Tworzenie struktur działania; Dostosowanie organizacji do zmian otoczenia.
Orientacja na integrację: Integracja przepływów materiału i informacji; Integracja podstawowych funkcji; Redukcjaorganizacyjnych sfer nieokreśloności; Unikanie organizacji sprzecznej z przepływami; Dążenie do całościowejodpowiedzialności.
Orientacja na przepływy: Sterowanie na podstawie zasady ciągłości; Decentralizacja funkcji sterowania; Centralizacja funkcjistrategicznych; Synchronizacja procesów logistycznych; Zapewnienie sprawności przepływu informacji.
Reguły działań logistycznych.
Reguły logistyczne stanowią swoiste maksymy zarządzania logistycznego. Ich podstawą jest doświadczenie w praktyce gospodarczej oraz wykorzystanie praw ekonomicznych.
Reguły są podstawą złożonych strategii logistycznych firm. Na szczeblu przedsiębiorstwa jako całości stosowane są reguły substytucji i komplementarności. Pozostałe reguły stosowane są najczęściej na szczeblu jednostki organizacyjnej firmy.
- Reguła substytucji i komplementarności
- Reguła zróżnicowanej dystrybucji
- Reguła strategii mieszanej
- Reguła racjonalizacji i standaryzacji
- Reguła konsolidacji
- Reguła opóźniania (odraczania)
Strategie logistyczne przedsiębiorstw.
Strategierynkowe firm.
Model KenichiOhmae (japoński konsultant)
Produkty istniejące | Produkty nowe | |
---|---|---|
Frontalna konkurencja. | Budowanie funkcjonalnej odmienności (np. Caterpillar, Otis). | Agresywna inicjatywa (np. Polaroid, biała czekolada). |
Unikanie konkurencji. | Relatywna przewaga (np. McDonald’s, „fast food”). | Maksymalizacja, satysfakcja Odbiorcy. |
Strategie logistyczne firm.
Znane sposoby dostarczania | Nowe sposoby dostarczania | |
---|---|---|
Konfrontacja ze strategiami logistycznymi konkurentów. | Maksymalizacja konkurencji (np. eliminacja pośredników). | Uruchomienie nowej drogi do klienta. |
Unikanie konfrontacji ze strategiami logistycznymi konkurentów. | Zmiana form dystrybucji (np. Family Frost, Timex) | Maksymalizacja poziomu obsługi rynku (np. Amway,Oriflame, Avon) |
Narzędzia analizy strategicznej w logistyce. Analiza SWOT, zasada Pareto, klasyfikacje ABC/XYZ.
Analiza SWOT.
Technika analityczna SWOT polega na posegregowaniu posiadanych informacji o danej sprawie na cztery grupy (cztery kategorie czynników strategicznych):
S (Strengths) – mocne strony: wszystko to co stanowi atut, przewagę, zaletę analizowanego obiektu,
W (Weaknesses) – słabe strony: wszystko to co stanowi słabość, barierę, wadę analizowanego obiektu,
O (Opportunities) – szanse: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu szansę korzystnej zmiany,
T (Threats) – zagrożenia: wszystko to co stwarza dla analizowanego obiektu niebezpieczeństwo zmiany niekorzystnej.
Zastosowanie: ustalenie strategii logistycznej, audyt logistyczny
Zasada Pareto - Większość wartości ("cenności") pozycji asortymentowych (surowców, materiałów, wyrobów gotowych) tworzona jest przez ilościową mniejszość pozycji asortymentowych. Zasada ta stosowana jest do podziału wszystkich asortymentów wg ich cenności z punktu widzenia różnych kryteriów.
Zastosowanie: zróżnicowanie zarządzania na każdym poziomie logistyki
Klasyfikacje ABC/XYZStosowanie metody ABC/XYZ jest korzystniejsze niż oddzielnie każdej z metod elementarnych. Metoda mieszana ułatwiaracjonalizację gospodarki asortymentowej (materiałowej, zapasami).
A | B | C | |
---|---|---|---|
X | Wysoka wartość, wysoka dokładność prognozy | Średnia wartość, wysoka dokładność prognozy | Niska wartość, wysoka dokładność prognozy |
Y | Wysoka wartość, średnia dokładność prognozy | Średnia wartość, średnia dokładność prognozy | Niska wartość, średnia dokładność prognozy |
Z | Wysoka wartość, niska dokładność prognozy | Średnia wartość, niska dokładność prognozy | Niska wartość, niska dokładność prognozy |
Zastosowanieklasyfikacji ABC/XYZ:
1. Zwiększenie poziomu obsługi dostaw materiałowych
2. Redukcja czynności administracyjnych zarządzania materiałami
3. Wskazanie obszarów wysokich kosztów
4. Identyfikacja materiałów do JIT, zarządzania dostawami
5. Identyfikacja ważnych dostawców/odbiorców
6. Rozmieszczenie materiałów w magazynie
7. Zróżnicowanie organizacji systemu dostaw
8. Organizacja procedur inwentaryzacyjnych
Ewolucja zintegrowanych systemów informatycznych, e-business w logistyce.
Wspolczesne zintegrowane systemy zarządzania wykorzystujące uniwersalne
techniki i standardy są obecnie stosowane niemal powszechnie
w organizacjach niezaleznie od ich wielkosci (nawet przedsiebiorstwa zatrudniające
kilkanascie osób mogą pozwolic sobie na taka inwestycje), zlo-
zonosci i rodzaju produkcji lub rodzaju procesu produkcyjnego. Nalezy
zauwazyc, iz protoplastą tego typu wspolczesnych systemów byly powszechnie
wdrazane w latach 60. ubieglego wieku systemy zarządzania gospodarką
magazynową (IC - lnventory Control). Wspolczesne zintegrowane
systemy zarządzania są reprezentowane przez kilka klas standardowych
rozwiazan.
Mozna wsrod nich wymienic systemy:
• MRP (Material Requirements Planing),
• MRP II (Manufacturing Resource Planing),
• ERP (Enterprice Resource Planing),
• CRM (Customer Relationship Management)
Dostawy „na czas” (JIT). Technika Kanban organizacji produkcji i dostaw w łańcuchu logistycznym.
Dostawy „na czas” (JIT).Celem systemu zaopatrzenia typu JIT (ang. Just in Time - zaopatrzenia na czas) w sferze gospodarki materiałowej jest zabezpieczenie materiałowe przedsiębiorstwa i świadczenie usług zaopatrzeniowych przez odpowiednie planowanie, sterowanie i kontrolę przepływu strumieni materiałowych, informacyjnych poprzez racjonalizację (np. optymalizację) aspektówekonomiczno-rynkowych.
Sterowanie typu JIT jest precyzyjnym uzgadnianiem wewnętrznych i zewnętrznych procesów zaopatrzeniowych w celu redukcji kosztów poprzez "likwidację marnotrawstwa". "Marnotrawstwem" jest każdy proces nieprzyczyniający się do wzrostu wartości i korzyści przedsiębiorstwa. Z tego też powodu wyróżnia się procesy użyteczne (ang.upstreamprocess) i nieużyteczne (ang. downstreamprocess).
Eliminacja procesów nieużytecznych jest naczelnymzadaniem wszystkich służb zaopatrzeniowych przedsiębiorstwa.
Technika Kanban organizacji produkcji i dostaw w łańcuchu logistycznym.
Współcześnie stosowane rozwiązania sposobu zaopatrzenia przedsiębiorstwa są zróżnicowanych ze względu na specyfikę kulturową. Japońska odmiana metody JIT, rozpowszechniona szerzej jako przypadek firmy "Toyota", posiada
nazwę kanban. Zarządzanie zapasami w systemach typu kanban oparte jest na zasadzie „ssania” (niedobór zapasu jest sygnałem sterującym przepływu).
Kanban w odniesieniu do zaopatrzenia materiałowego i współpracy z dostawcamioznacza, że:
Dostawcy są zachęcani do lokalizacji swoich firm blisko odbiorcy, co pozwala zredukować koszty transportu i czasdostawy.
Dostawy są realizowane w małych partiach a wysyłki są częste - nawet kilkakrotnie w ciągu dnia.
Za zapasy buforowe (bezpieczeństwa) odpowiada dostawca, który jest obligowany do ich tworzenia.
W systemie zaopatrzenia obowiązuje zasada: raczej jeden dostawca niż dwóch lub wielu.
Dostawca będący dla firmy-odbiorcy jedynym źródłem części, podzespołów lub produktów korzysta ze specjalnychuprawnień, co pozwala mu na stabilny rozwój.
Dostawcy z większymi uprawnieniami mogą często sami redukować swoje własne dostawy i koszty zapasów.
Być wybranym jako jedyne źródło dostaw oznacza uzależnienie od siebie sukcesu firmy -odbiorcy. Dostawcypowinni zatem oferować możliwie najniższe ceny, wysoką jakość i szybko reagować na potrzeby odbiorcy.
Firmy-odbiorcy udzielają technicznego i finansowego wsparcia firmom-dostawcom.
Jakość jest wymagana a nie sprawdzana przez odbiorców. Istnieje ścisłe uzależnienie ekonomiczne dostawców iodbiorców.
Między firmą-odbiorcą a jej dostawcą istnieje ścisła więź zamkniętej kooperacji, koordynacji i pełnego zaufania.
Logistyka dystrybucji. Czynniki wyboru fizycznej dystrybucji towarów w łańcuchu logistycznym. Formy organizacyjne handlu hurtowego. Metody konfigurowania sieci logistycznej.
Dystrybucja fizycznato:
Obsługa zamówień
Transport
Utrzymywanie magazynów
Utrzymywanie zapasów
Czynniki wyboru dystrybucji fizycznej to:
Rynek docelowy
Konkurencja
Czynniki ekonomiczne
Czynniki prawne
Czynniki technologiczne
Marketing (strategie) przedsiębiorstwa
Zasoby przedsiębiorstwa
Dotychczasowe doświadczenia w dystrybucji
Formy organizacyjne handlu hurtowego.
Kryterium sposobu przekazania towaru:
Hurt dostawczy, serwisowy zgodnie z zamówieniem
Hurt regałowy, z bezpośrednią obsługą i wynajmowaniem w handlu detalicznym powierzchni sprzedażnej
Hurt z odbiorem towaru przez nabywcę (cash and carry)
Kryterium stopnia specjalizacji
Wielobranżowy
Specjalistyczny
Kryterium miejsca w procesie dystrybucji
Zbyt (hurt producenta jako hurt funkcjonalny)
Skup (w celu odsprzedaży lub w celu zaopatrzenia)
Hurt (instytucjonalny)
Metody konfigurowania sieci logistycznej.Konfigurowanie sieci logistycznej sprowadza się do wyznaczenia najniższych kosztów lokalizacji fabryk, magazynów, centrów logistycznych. Do rozwiązania problemu lokalizacji stosuje się metody:
Sieciową (lokalizacja jako zagadnienie optymalizacyjne)
Schmennera (metoda 8 kroków w wyborze punktów modalnych jako miejsc zatrzymywania się produktów:magazyny, punkty i węzły transportowe, fabryki, sieci dystrybucji)
Analizy skupień (porównanie zagospodarowania i przydatności infrastruktury regionów lub krajów orazzastosowanie reguły centrum obszaru ciążenia)
Heurystyczną („siłami zdrowego rozsądku” – uwzględniając cykl życia, potrzeby klientów, strategie logistyczne)
Kanały dystrybucji w łańcuchach logistycznych. Centrum logistyczne.
Kanał dystrybucji- oznacza zbiór wzajemnie zależnych organizacji współuczestniczących w procesie dostarczania produktulub usługi do nabywcy.
Podejście podmiotowe pozwala wyróżnić:
Uczestników, którzy sprzedają i kupują, przekazują i przejmują prawo własności (producenci, kupcy hurtowi idetaliczni, nabywcy indywidualni i instytucjonalni)
Uczestników, nie przejmujących prawa własności, wspomagających (agenci, brokerzy, przedstawiciele handlowi)
Instytucje świadczące usługi wspomagające (banki, firmy transportowe, spedycyjne, logistyczne, reklamowe,ubezpieczeniowe, ochroniarskie)
Rodzaje kanałów dystrybucji:
Konwencjonalne lub zintegrowane pionowo
Transakcyjne lub rzeczowe
Centrum logistyczne jest to międzyregionalna jednostka gospodarcza, w której koordynuje się usługi magazynowaniai transportu na małe i wielkie odległości wraz z przepływem informacji i systemem kontroli tej działalności.