1. Klasyfikacja sygnałów

sygnał- proces zmian w czasie pewnej wielkości fizycznej lub stanu obiektu fizycznego;

reprezentacja fizyczna wiadomości.

Kryterium podziału sygnału jest związane jest ze zdolnością do przewidywania wartości sygnału w

dowolnej chwili t:

- sygnał nieskończony – cały czas nadawany

- sygnał impulsowy – np. alfabet Morsea

Podział ze względu na charakterystykę dziedziny i przeciwdziedziny:

- sygnały ciągłe w czasie i amplitudzie (zwane także analogowymi)

- ciągłe w czasie i dyskretne w amplitudzie

- dyskretne w czasie i ciągłe w amplitudzie

- dyskretne w czasie i dyskretne w amplitudzie

Podział:

- sygnał analogowy- zmienia się w sposob ciągły w czasie

- sygnał cyfrowy – sygnał przechodzi skokowo do jednego z możliwych (dopuszczanych) stanow,

co stały określony czas T.

2. Parametry charakteryzujące cyfrowy system telekomunikacyjny

3. Techniczne wyposażenie telekomunikacji

Metody komutacji- cztery podstawowe:

• komutacja łączy (kanałow) - polega na tworzeniu, na żądanie, między dwiema lub więcej stacjami

końcowymi drogi połączeniowej będącej do ich wyłącznego użytku aż do chwili rozłączenia.

• komutacja wiadomości - informacje są przesyłane między stacjami końcowymi w postaci

wiadomości zawierających adres stacji docelowej, przy czym wiadomości te mogą być

przechowywane przez pewien czas, jeżeli jest to niezbędne, w węzłach sieci, zanim zostaną

przesłane dalej. W tej metodzie komutacji kanały są zajmowane tylko w czasie rzeczywistego

przesyłania wiadomości między sąsiednimi węzłami.

• komutacja pakietow – informacja jest wymieniana między stacjami końcowymi w postaci grup

elementow binarnych o ograniczonej długości, zwanych pakietami. Długie wiadomości, przed

przesłaniem ich w sieci, są dzielone na pakiety, a następnie odtwarzane w stacji docelowej. Pakiety

mają nagłowek zawierający adres i informacje sterujące oraz część wiadomości mogą także

zawierać informacje zabezpieczające przed błędami.

• komutacja ATM

Struktura techniczna

a) Urządzenia końcowe – abonenci

b) Teletransmisja - sieć dostępowa, łącza międzycentralowe

c) Telekomutacja

– centrale abonenckie (PABX)

– centrale końcowe (CK)

– międzymiastowe (CMM)

– międzynarodowe (CMN)

Procedura przekazywania informacji – rozmowa

fala akustyczna → mikrofon → fala elektromagnetyczna → sieć → fala elektromagnetyczna →

słuchawka → fala akustyczna

Tor telekomunikacyjny - zbior urządzeń od jednego aparatu końcowego do drugiego aparatu

końcowego (np. między aparatami telefonicznymi). Tor telekomunikacyjny jest to urządzenie,

będące układem biernym, umożliwiające ruch fal elektromagnetycznych (świetlnych), w kanale

przestrzennym w taki sposob, że energia tych fal zostaje skupiona w umyślnym walcu o

dostatecznie małym promieniu.

Przyk ł ady torow:

- przewodowe (symetryczne, koncentryczne),

- światłowodowe,

- radiowe (radiolinie),

- falowodowe.

Kana ł telekomunikacyjny jest to zespoł środkow technicznych umożliwiających przesyłanie

sygnałow telekomunikacyjnych od punktu A do punktu B ALBO od punktu B do punktu A.

Łą cze telekomunikacyjne jest to zespoł środkow technicznych umożliwiających przesyłanie

sygnałow telekomunikacyjnych od punktu A do punktu B I od punktu B do punktu A.

TELETRANSMISJA (def.) - dział telekomunikacji odpowiedzialny za przesyłanie sygnałow

telekomunikacyjnych od punktu do punktu drogą:

- przewodową (teletransmisja kablowa -

miedziana, falowodowa, światłowodowa),

- radiową (teletransmisja radiowa wykorzystująca

fale radiowe - radiolinie, urządzenia

radiowe nadawczo-odbiorcze).

Tor teletransmisyjny - droga od jednego urządzenia sieciowego do drugiego urządzenia sieciowego.

TELEKOMUTACJA - dział telekomunikacji obejmujący zagadnienia związane z zestawianiem

(budową, tworzeniem) za pomocą urządzeń nazywanych łącznicami (centralami) drog

połączeniowych służących do przesyłania sygnałow telekomunikacyjnych. Zestawienie połączenia

realizowane jest w łącznicy zgodnie z życzeniami abonenta wywołującego (aparat telefoniczny,

system wybierania).

Łą cznica telefoniczna - urządzenie przeznaczone do zestawiania (komutacji) łączy (kanałow)

telefonicznych, „budowy drogi” pomiędzy łączami doprowadzonymi do centrali, w ktorej znajduje

się łącznica (np. łącza pomiędzy abonentami tej samej centrali końcowej).

Generalne podzia ł y:

- łącznice: ręczne, automatyczne, (połautomatyczne - awizo);

- łącznice z komutacją: przestrzenną (komutacja łączy),

czasową (komutacja kanałow).

ł ą cznica telefoniczna automatyczna – zestawienie połączenia dokonywane jest przez abonenta (bez

udziału obsługi centrali) z wykorzystaniem układu wybierczego (tarczy numerowej, klawiatury).

Centrala telekomunikacyjna – pomieszczenie (zespoł pomieszczeń) wraz z pełnym wyposażeniem,

w szczegolności z zainstalowaną łącznicą.

Modem - urządzenie przystosowujące (przekształcające) impulsowy (stałoprądowy, izochroniczny)

sygnał transmisji danych do postaci transmisyjnej, tj. do postaci wymaganej dla łącza

telefonicznego (przekształcenie analogowo-cyfrowe i cyfrowo-analogowe - przetwornik AC i CA).

4. Charakterystyka techniczna telefonii (węzeł, centrale, terminale końcowe).

W ę ze ł komutacyjny ( commutation node ) – fizyczny punkt dostępu do sieci lub punkt łączący kanały

telekomunikacyjne.

Centrala telekomunikacyjna – pomieszczenie (zespoł pomieszczeń) wraz z pełnym wyposażeniem,

w szczegolności z zainstalowaną łącznicą.

Terminal - urządzenie pozwalające człowiekowi na pracę z komputerem lub systemem

komputerowym. Terminal musi posiadać urządzenie wejściowe do wprowadzania instrukcji oraz

urządzenie wyjściowe do przekazywania informacji operatorowi. Terminal jest stacją sieci

komputerowej lub w systemie (np. w Internecie), służącą do wprowadzania lub odczytywania

danych; fachowe określenie telefonu komorkowego;

Łącze (circut) – fizyczne połączenie dwupunktowe pomiędzy dwoma urządzeniami końcowymi

(para kanałow).

Łącze telekomunikacyjne (exchange line) – stanowi zespoł środkow technicznych

umożliwiających przesyłanie sygnałow telekomunikacyjnych.

Łącze komutowane (switched line) – łącze zestawiane przy każdorazowym wywołaniu przez

użytkownika. Zaletą takiego rozwiązanie jest możliwość nawiązywania połączeń z rożnymi

punktami przeznaczenia.

Łącze dzierżawione (private wire citcuit) – dwu- lub czteroprzewodowe łącze stałe wynajmowane

od operatora telekomunikacyjnego. Opłata za łącze nie zależy liczby połączeń, a więc wskazane jest

maksymalne wykorzystanie łącza. Umowa z operatorem dotyczy czasu i parametrow łącza

dzierżawionego (np. QoS).

5. Usługi dostępne w sieci telekomunikacyjnej.

Sieć telekomunikacyjna – obiekt techniczny, będący zbiorem węzłow oraz linii

telekomunikacyjnych i łączy pomiędzy węzłami. Sieć telekomunikacyjna wykonuje przekazywanie

danych, informacji lub wiadomości w celu komunikacji pomiędzy dwoma lub wieloma

określonymi punktami.

Przykładami sieci telekomunikacyjnych są:

- publiczna komutowana sieć telefoniczna (PSTN)

- sieć komputerowa

- Internet

- sieć teleksowa

- cyfrowa sieć z integracją usług (ISDN)

Usługi:

telefonia - umożliwia użytkownikom możliwość rozmowy,

teletekst - służy do przesyłania tekstu w postaci kodow znakow przez co transmisja jest o wiele

szybsza w stosunku do teleksu, gdzie tekst przesyłany jest jako obraz pikslowy,

telefaks - umożliwia dzięki analizie pikslowej zarowno przekazywanie tekstu jak i grafiki oraz

rozrożnianie kolorow,

wideotekst - podobnie jak teletekst jest przeznaczony do transmisji tekstu wzbogaconego o znaki

semigraficzne; podstawową zaletą jest prezentacja odbieranego obrazu na monitorze ekranowym.

Użytkownik ma w tym przypadku możliwość decydowania o tym, jaką informację chce przeglądać

na ekranie,

poczta elektroniczna - umożliwia umieszczenie wiadomości w wyodrębnionym obszarze sieci;

wiadomości w formie pisma, mowy bądź ilustracji. Adresat wiadomośc tę może odebrać w

dowolnej chwili,

transmisja danych - za jej pomocą można realizować połączenia pomiędzy komputerami dwoch

abonentow lub uzyskać dostęp do wybranej sieci komputerowej,

wideofonia - zapewnia jednoczesną transmiję fonii i obrazu, wykorzystywana podczas

wideokonferencji,

telewizja

teleakcja - zbior usług, ktore zapewniają przekazywanie krotkich komunikatow pomiędzy

terminalem i siecią:

telealarm - odpowiednie centra dyżurujące otrzymują od czujnikow zainstalowanych u

abonenta komunikat o alarmie,

telealert - ten sam rodzaj komunikatow tylko w odwrotnym kierunku, centra dyżurne

ostrzegają abonentow,

telekomenda - zdalne sterowanie urządzeniami zainstalowanymi u abonenta,

telemetria - zdalne odczyty wskazań licznikow zainstalowanych u abonenta.

Us ł ugi dodatkowe w ISDN

Przekazywanie numeru abonenta wywołującego abonentowi wywoływanemu

Przekazywanie numeru linii przyłączonej abonentowi wywołującemu

Tworzenie zamkniętych grup użytkownikow

Przenoszenie terminala

Tymczasowe zawieszenie połączenia

Wybieranie skrocone

Czasowe wyłączenie „nie zakłocać”

Zamawianie zestawienia połączenia na konkretną godzinę

Zamawianie automatycznego budzenia

Połączenia konferencyjne

Połączenia „na trzeciego”

Wywołanie grupowe

Identyfikacja wywołań „złośliwych”

Połączenie bez wybierania numeru „gorąca linia”

6. Podział i charakterystyka mediów transmisyjnych- przewodowe i bezprzewodowe.

Medium transmisyjne jest nośnikiem używanym do transmisji sygnałow w telekomunikacji i jest

podstawowym elementem systemow telekomunikacyjnych. Możliwości transmisji zależą od

parametrow użytego medium. Wyrożnia się media przewodowe i bezprzewodowe.

Przewodowe media transmisyjne:

- skrętka - składa się z ośmiu żył (czterech par żył). Żyły w skrętkach są ze sobą splecione parami.

Każda para skrętki posiada jedną żyłę do przenoszenia napięcia, a drugą uziemioną. Szum

pojawiający się w jednej żyle, występuje także w drugiej. Ponieważ żyły w parze są spolaryzowane

przeciwnie w stosunku do siebie, szum pojawiający się w jednej żyle jest "znoszony" przez szum z

drugiej żyły. Stopień w jakim zakłocenia są wyeliminowane zależy od ilości splotow

przypadających na jednostkę metra. Większa ilość splotow na metr gwarantuje zmniejszenie szumu.

Dla jeszcze większej ochrony przed zakłoceniami stosuje się ekran w postaci folii, w ktorą

zawinięte są pary żył oraz uziemienie.

Zalety:

• łatwa diagnoza uszkodzeń

• do 1 Gb/s

• łatwa instalacja

• akceptowane przez rozne rodzaje sieci

• najtańsze medium transmisyjne

- kabel koncentryczny - składa się z dwoch przewodnikow - zewnętrznego i wewnętrznego, ktore

są oddzielone ochronną warstwą izolacyjną. Zewnętrzny przewodnik pełni rolę ekranu chroniąc

wewnętrzny przed zakłoceniami i zapewniając jego dobre właściwości.

zalety:

• niskie koszty

• mało wrażliwy na szumy

• twarda osłona – odporny na uszkodzenia fizyczne

wady:

• rożne typy kabla wymagane przez rozne sieci lokalne

• trudny w wykorzystaniu, trudności przy lokalizowaniu usterki

• niewygodna instalacja

• niska odporność na poważne awarie

• słaba skalowalność

• brak odporności na ostre zakręty

• ograniczona szybkość do 350Mb/s

- kabel światłowodowy - składa się z cienkiego włokna szklanego, ktore przenosi informację w

postaci światła w zakresie widma światła widzialnego i poniżej.

Zalety:

• przepustowość,

• mała masa i wymiary

• niezawodność

• niewrażliwość na zakłocenia

• szybkość

wady:

• cena

• instalacja przez wykwalifikowany personel

• koszty instalacji i napraw

• cena urządzeń do napraw złamanego włokna

• trudne znalezienie miejsca uszkodzenia

- kable energetyczne - oferują najsłabszej jakości transmisję danych. Jest to spowodowane brakiem

ochrony przed szumami zakłocającymi, ktore pochodzą z innych źrodeł niż nadajnik. Z tego

względu te media nie nadają się do transmisji danych na większe odległości. Teoretyczna

maksymalna przepustowość tego medium wynosi 200 Mbit/s.

Bezprzewodowe media transmisyjne:

- fale elektromagnetyczne (fale radiowe)

podział:

→ długie- 10 - 100 kHz (30 - 3 km)

→ średnie- 100 kHz – 3MHz (3000 - 20 m)

→ krotkie- 1,5 – 30 MHz (200 - 10 m)

→ bardzo krotkie- 30 – 300 MHz (10 - 1 m)

- promień lasera

Zalety medium bezprzewodowego:

- mogą przenieść duże ilości danych przy odpowiednio wysokich częstotliwościach pracy

- niski koszt instalacji anten nadawczych (nie zajmują dużych powierzchni)

- dla dużych częstotliwości (krotkich fal) wystarczają małe anteny

Wady medium bezprzewodowego:

- tłumienie i dyfrakcja sygnału powodowane przez rożne przedmioty znajdujące się na drodze fali

niosącej sygnał (np. ptaki) oraz warunki atmosferyczne (np. deszcz, śnieg, mgła)

- odbicie sygnału od płaskich powierzchni (np. woda, metal)

- każdy może "podsłuchiwać" transmisję sygnału.

Usługa dodatkowa - usługa, ktorą można realizować za pomocą właściwości i możliwości

środkow technicznych, dla ktorych ww środki techniczne zostały zastosowane (w centralach

ręcznych – np. wszelkie usługi, ktore realizuje obsługa centrali).

Usługa dodana - usługa, ktora wymaga dodania środkow technicznych (np. w centralach ręcznych

dla przekazania telegramu, teleksu czy danych konieczne jest zastosowanie odpowiednio czytnika

taśmy perforowanej, dalekopisu, modemu).

7. Kodowane informacji:

Przedstawiając liczbę dziesiętną w systemie binarnym czy też heksadecymalnym należy pamiętać, że w dalszym ciągu jest to ta sama liczba lecz przedstawiona za pomocą innego zestawu znaków

Możemy więc mówić o kodzie binarnym czy też kodzie heksadecymalnym. Do przechowywania i przetwarzania danych przez układy elektroniczne komputera używany jest system binarny. Należy przedstawić tekst za pomocą liczb czyli jednoznacznie przyporządkować literom i innym znakom alfanumerycznym - liczb (numerów). W ten sposób powstał kod ASCII.

ASCII - kod jest jawny i używany przez wszystkich użytkowników i twórców oprogramowania jest to kod 7 bitowy, a więc możemy za jego pomocą przedstawić 2⁷ czyli 128 znaków w 1981 r. IBM wprowadził rozszerzony do 8 bitów kod, co pozwala na przedstawienie 256 znaków (w tym znaki specjalne, graficzne, matematyczne i diakrytyczne znaki narodowe).

Drugi kod o którym warto wspomnieć to UNICODE:

UNICODE - 256 znaków alfanumerycznych nie dawało możliwości zakodowania znaków diakrytycznych wielu języków np.: japońskiego, arabskiego, hebrajskiego itp. odpowiedzią jest kod nazywany UNICODE o długości 16 bitów dla każdego znaku, to daje już możliwość zakodowania 2¹⁶ czyli 65536 znaków

8. Zabezpieczenie informacji przed błędami: (sorki że tyle, ale no nie mogę mniej)

Pierwszym narzucającym się rozwiązaniem tego problemu jest przesyłanie informacji dwukrotnie. Ponieważ odbiornik "wie", iż informacja odebrana podwójnie, powinna być taka sama, może ją sobie porównać. Na przedostatniej pozycji jest różnica. Teraz odbiornik wie już, iż odebrał dane z błędem. Kanałem zwrotnym może poprosić nadajnik o powtórzenie ostatniej transmisji danych.

Warto zwrócić uwagę, iż w tym systemie nie wiemy, które z dwóch odebranych słówek jest poprawne, a które zawiera błąd. Sama różnica nie wystarcza do odtworzenia właściwej informacji. Dlatego taki kod nazywamy kodem wykrywającym błędy - kodem detekcyjnym (EDC). Prawdopodobieństwo, iż błąd pojawi się w obu przekazach na tej samej pozycji jest naprawdę bardzo małe. W praktyce nikt o zdrowych zmysłach nie zgodziłby się na opisany powyżej system zabezpieczania transmisji przed błędami. Powodem jest dwukrotny spadek przepustowości (ilości przesyłanej informacji w jednostce czasu) kanału transmisyjnego - ponieważ każdą informację musimy przesyłać dwa razy. Jeśli błędy pojawiają się w kanale transmisyjnym bardzo rzadko, stosuje się bardziej oszczędny system kodowania przesyłanej informacji, zwany transmisją z bitem. Polega to na tym, iż do przesyłanego słówka dodajemy jeden bit o takim stanie, aby liczba wszystkich bitów o stanie 1 w tak powiększonym słowie informacyjnym była parzysta (czyli podzielna przez 2).

Kod korekcyjny (ECC) ma za zadanie odtworzenie, naprawę informacji w przypadku wystąpienia błędu (lub błędów) spowodowanych zakłóceniami sygnału w kanale transmisyjnym. Kody ECC stosujemy zwykle tam, gdzie:

powtórzenie transmisji jest niemożliwe, np. odbiornik nie ma łączności z nadajnikiem. powtórzenie transmisji jest utrudnione, np. komunikacja z próbnikiem kosmicznym znajdującym się w dużej odległości od Ziemi. powtórzenie transmisji nie usuwa błędu, np. zarysowany nośnik CD lub DVD.

Najprymitywniejszym kodem ECC jest po prostu trzykrotne przesyłanie każdego bitu danych. Jeśli w trakcie transmisji nastąpi przekłamanie jednego bitu, to dwa pozostałe pozwolą odtworzyć właściwy bit danych.

Potrójne przesyłanie danych nie jest stosowane w praktyce - przepustowość kanału transmisyjnego spada trzykrotnie, na co nikt nie mógłby sobie pozwolić ze względów ekonomicznych. Jeśli błędy pojawiają się rzadko w kanale transmisyjnym, to przesyłaną informację można zabezpieczyć kodem Hamminga. Kod ten, wynaleziony przez Richarda Hamminga w 1950 roku, pozwala naprawić pojedyncze przekłamania bitów w odebranym słowie binarnym.

9. Kodowanie informacji przed transmisją stosuje się przede wszystkim w celu:

• lepszego wykorzystania pasma transmisji – dany kod może mieć właściwości kompresujące,

• zwiększenia odporności na zakłócenia – szumy i interferencje międzysymbolowe¹,

• umożliwienia detekcji – kody detekcyjne lub korekcji – kody korekcyjne,

• wykorzystania przebiegu widma danego kodu do wsparcia procesu synchronizacji w odbiorniku.

W transmisji stosuje się głównie, takie kody liniowe jak:

1. NRZ - jest najbardziej intuicyjnym sposobem prezentacji informacji binarnej, jedynce logicznej odpowiada wysoki stan logiczny, a zeru niski. Poziom ten utrzymuje się przez cały okres cyklu zegarowego;

2. RZ - różni się od kodu NRZ tym, że wysoki stan logiczny utrzymuje się jedynie przez połowę okresu cyklu zegarowego;

3. AMI – kolejne „jedynki” są odwzorowywane w impulsy o przeciwnej polaryzacji. Nie mogą wystąpić dwa kolejne impulsy o tej samej polaryzacji.

4. HDB-3 – zasada kodowania HDB-3 jest taka sama jak AMI, jeśli nie występuje sekwencja zawierająca więcej niż trzy „0”. W sekwencjach dłuższych każde czwarte zero jest zastępowane przez urządzenie kodujące impulsem zaburzającym regułę przemienności, tzn. o polaryzacji zgodnej z polaryzacją ostatniego

.10. Najpopularniejsze techniki modulacji:

• Modulacje amplitudy – zmiana amplitudy

DSB-LC inaczej AM– modulacja dwuwstęgowa z nośną

DSB-SC– modulacja dwuwstęgowa z wytłumioną nośną

SSB – modulacja jednowstęgowa

VSB – modulacja amplitudy z częściowo tłumioną wstęga boczną

• Modulacje kąta

PM - modulacja fazy, zmiana fazy fali

FM – modulacja częstotliwości, zmiana częstotliwości

11. Modulacja impulsowo-kodowa (PCM) jest najprostszym sposobem konwersji sygnału analogowego na sygnał cyfrowy przed jego nadaniem. Sygnał jest próbkowany w regularnych przedziałach czasowych i przekształcany do postaci cyfrowej za pomocą przetwornika analogowo-cyfrowego (A/D). Każda próbka jest następnie transmitowana szeregowo za pomocą pojedynczego kanału w formie ciągu bitów. Każdy ciąg bitów reprezentujący pojedynczą próbkę może być uważany za kod impulsu i dlatego mówimy, że sygnał został poddany modulacji impulsowo-kodowej.

12. Zwielokrotnienie to technika transmisji pewnej ilości sygnałów w jednym torze transmisyjnym.

• FDM

• CDM

• TDM

FDM - w systemach tych często stosowana jest transmisja koherentna. Zwiększa to czułość odbioru i umożliwia znaczne zagęszczenie kanałów optycznych. Dużą niedogodnością jest jednak konieczność stosowania drogich, bardzo stabilnych laserów emitujących fale o zbliżonych długościach. Często stosuje się specjalne układy stabilizujące dla źródeł światła, co dodatkowo komplikuje cały układ oraz zwiększa koszt przedsięwzięcia. Fakt, ze jako źródła fal wykorzystywane są lasery o wąskich długościach fal pozwala na „zagęszczenie” kanałów częstotliwościowych, co w konsekwencji pozwala na stworzenie systemu o dużej pojemności. Systemy bazujące na FDM znajdują największe zastosowanie w dużych sieciach telekomunikacyjnych (w tym również sieci telewizji kablowej HDTV) o dużej pojemności i w szerokopasmowych rozdzielaczach sieci lokalnych.

13. Transmisja równoległa - transmisja więcej niż jednego bitu w tym samym czasie poprzez kanały równoległe, w przeciwieństwie do transmisji szeregowej, w której transmitowany jest jeden bit w jednostce czasu. Kabel równoległy może zawierać osiem kanałów do transmitowania jednego lub więcej 8-bitowych bajtów informacji w jednostce czasu. Niektóre z kanałów mogą być wykorzystywane do transmisji sygnałów sterujących zamiast danych.

Transmisja szeregowa - sposób transmitowania jednego bitu po drugim, w przeciwieństwie do transmisji równoległej, w której jednocześnie przekazywanych jest więcej bitów.

Tryby transmisji:

• Simpleks - jednokierunkowa transmisja, w której odbiornik nie może przesłać odpowiedzi ani potwierdzenia, a urządzenie odbiorcze nie wymaga żadnej obsługi przez użytkownika;

• Półdupleks - dwukierunkowa, ale nie jednoczesna, naprzemienna transmisja - w danym momencie jest ustalony tylko jeden kierunek transmisji.

• Dupleks - jednoczesna transmisja z pełną szybkością w obydwu kierunkach. W sieciach cyfrowych potrzebne są zwykle dwie pary przewodów do utworzenia takiego połączenia.

14. Sieć ISDN – charakterystyka i usługi (teleusługi, usługi dodatkowe i usługi wzbogacone).

Sieć ISDN – wielousługowe sieci zapewniające cyfrowe połączenie między terminalami.

Usługa dodatkowa – usługa, którą można realizować za pomocą właściwości i możliwości środków technicznych, dla których w/w środki techniczne zostały zastosowane (np. w centralach ręcznych wszelkie usługi, które realizuje obsługa centrali).

Usługa dodana (wzbogacona) – usługa, która wymaga dodania środków technicznych (np. w centralach ręcznych dla przekazania telegramu konieczne jest zastosowanie odpowiedniego czytnika, modemu).

15. Sieci pakietowe – zalety sieci pakietowych, zasada działania węzła tranzytowego, zasada działania węzła dostępowego, dobór trasy pakietu w sieci.

Zalety:

- Lepsze wykorzystanie łączy sieci;

- Łatwiejsze buforowanie informacji w węzłach sieci;

- Wystąpienie przekłamań w transmisji wykrywane jest z dokładnością do pakietu;

- Retransmisja dotyczy tylko fragmentów, w których wykryto błędy;

Węzły tranzytowe:

- Odbierają i buforują nadchodzące pakiety;

- Testują poprawność przybyłych pakietów;

- Wyznaczają kierunek przesyłania pakietów;

- W razie potrzeby retransmitują pakiet;

- Sposób pracy – przechowaj i podaj dalej.

Dobór trasy pakietu w sieci:

- Metoda wstępnego trasowania drogi: Polega na zaplanowaniu drogi przejścia pakietu przez sieć jeszcze przed jego wysłaniem. Wadą jest wymagana znajomość stanu każdego węzła sieci.

- Metoda dynamicznego trasowania drogi: Wyznaczanie kierunku przesyłania pakietu jest wyznaczane w każdym węźle tranzytowym sieci, w której pakiet aktualnie się znajduje.

16. Ogólna charakterystyka sieci IP oraz zbiory usług dostępnych w tej sieci.

Podstawowa usługa – przenoszenia pakietów bez użycia połączenia – Internet Protocol (IP)

- zdefiniowana jako zawodny system przenoszenia pakietów bez użycia połączenia (nie ma gwarancji, że przenoszenie zakończy się powodzeniem),

- każdy pakiet obsługiwany jest niezależnie od innych,

- pakiety z jednego ciągu, wysłanego z danego komputera do drugiego, mogą podróżować różnymi ścieżkami, niektóre z nich mogą zostać zgubione, inne dotrą bez problemu,

- pakiet może zostać zgubiony, zduplikowany, zatrzymany lub przesłany z błędem, a system nie sprawdzi, że coś takiego zaszło

- datagram IP – podstawowa jednostka przesyłanych danych;

• Podzielony na nagłówek i dane,

• Nagłówek zawiera adres nadawcy oraz odbiorcy oraz pole typu, które identyfikuje zawartość

• Zawartość i format datagramów nie jest uwarunkowana sprzętowo, tylko programowo

- adres IP

• 32-bitowa liczba całkowita zawierająca informacje, do jakiej sieci włączony jest komputer i jednoznaczny adres w tej sieci

• Zapisywany jest w postaci czterech liczb dziesiętnych oddzielonych kropkami, przy czym każda liczba odpowiada 8 bitom adresu IP

• Podzielone są na klasy (A, B, C, D, E)

- usługi

• DNS (Domain Name Service) – usługa nazw domenowych

• Tradycyjne: www, poczta elektroniczna (e-mail), sieciowe wiadomości, zdalne logowanie, przekaz plików FTP (File Transfer Protocol)

• VoIP (Voice over Internetwork Protocol – głos przez IP) – polega na stworzeniu cyfrowej prezentacji sygnału mowy, poddaniu go odpowiedniej kompresji, podzieleniu na pakiety i przesłaniu za pomocą sieci pakietowych

• VPN (Virtual Private Network) – wirtualne sieci prywatne zapewniają szyfrowany transfer danych przesyłanych przez internet

17. Ogólna klasyfikacja systemów radiokomunikacji ruchomej.

Wspólną cechą wszystkich bezprzewodowych usług telekomunikacyjnych jest możliwość poruszania się jednego głównego użytkownika połączenia i brak przewodowego połączenia jego terminala z resztą systemu.

Jednym ze sposobów podziału systemów radiokomunikacji ruchomej jest stopień ich komplikacji i możliwości realizacyjne usług, wyróżniamy tu systemy:

- przywoławcze; (tonowe, lokalne, numeryczne i alfanumeryczne, tekstowe)

- dyspozytorskie; (tradycyjne, trankingowe analogowe i cyfrowe)

- bezprzewodowej transmisji danych; (analogowe telefony bezsznurowe, centralki domowe i zakładowe)

- telefonii bezprzewodowej komórkowej i satelitarnej; (analogowe, cyfrowe, łączności osobistej, regionalne, globalne)

18. System cyfrowy telefonii komórkowej GSM – architektura i usługi.

Najważniejsze elementy systemu GSM:

- zespół stacji bazowych (BTS) – służą do połączenia abonentów z siecią

- sterownik stacji bazowych (BSC) – sterują pracą BTSów

- centrale MSC – zestawiają połączenie w obrębie sieci danego operatora lub kierują połączenia do innych systemów telekomunikacyjnych

- rejestr HLR – baza danych, w której przechowywane są dane dotyczące każdego z abonentów (uprawnienia, aktualne położenie itp.)

- rejestr VLR – rejestr skojarzony z centralą MSC; pobiera informację HLR o abonencie przebywającym w obszarze obsługiwanym przez niego

- AUC (Authentication Center) – zabezpieczenie systemu przed niepowołanym dostępem

Pasma częstotliwości

- dla GSM 900 zostały zdefiniowane dwa pasma , każde o szerokości 25 MHz – kanały w górę (890-915 MHz) służą do transmisji od telefonu do BTS; kanały w górę (935-960 MHz) służą do transmisji od BTS do telefonu

- dla GSM 1800 zostały zdefiniowane dwa pasma , każde o szerokości 75 MHz – kanały w górę (1710-1785 MHz) służą do transmisji od telefonu do BTS; kanały w górę (1805-1880 MHz) służą do transmisji od BTS do telefonu

- jedna częstotliwość może być wykorzystywana wiele razy, ale nie w bezpośredniej bliskości

- każda ze 124 częstotliwości dzieli się na 8 kanałów (7 do rozmów, 1 do sygnalizacji i SMS)

Usługi:

- SMS

- EMS

- MMS

- poczta głosowa

- roaming

- GPRS – pakietowa transmisja danych do 115 kb/s

- dostęp do sieci WLAN

- poczta elektroniczna

- WAP

- przesyłanie faksów

- przesyłanie danych

19. Systemy GSM trzeciej generacji.

Telefoniczna sieć cyfrowa telefonii komórkowej bazująca na rozwiniętych w stosunku do 2.5G standardach i technologii trzeciej generacji z rodziny standardów IMT-2000. Dzięki poszerzonej pojemności sieci umożliwia ona wprowadzenie dodatkowych usług wykorzystujących transmisję wideo oraz transmisję pakietową (komutacje pakietów). System telefonii trzeciej generacji (3G) umożliwia nieograniczony dostęp radiowy do globalnej infrastruktury telekomunikacyjnej za pośrednictwem segmentu naziemnego, zarówno dla użytkowników stacjonarnych jak i ruchomych. Jest systemem integrującym w zamierzeniu wszystkie systemy telekomunikacyjne (teleinformatyczne, radiowe i telewizyjne). W odróżnieniu od systemu telefonii drugiej generacji GSM, w których dominującą usługą miała być usługa głosowa, a następnie rozwinięte o transmisję pakietową w oparciu o standardy GPRS oraz EDGE (zwane też systemem 2.5G) w systemach 3G od momentu rozpoczęcia projektowania zakładano „równoprawne” świadczenia różnych usług jak transmisja dźwięku, wideo i transmisji danych (pakietowa).

20. System lokalizacyjny GPS – architektura, charakterystyka technologii, lokalny system monitorowania.

Systemu lokalizacji GPS polega na wykorzystaniu systemu pakietowej transmisji danych GPRS. Jest to nowoczesna technologia przesyłania danych w sieciach telefonii komórkowej. Największą zaletą technologii GPRS jest połączenie z autem on-line i transmitowanie z określoną częstotliwością sygnału zawierającego kompletną informację o stanie auta. Wszystkie dane dotyczące pojazdu są przesyłane z pojazdu na serwer monitoringu. Cały system działa w oparciu o technologię klient/serwer, co oznacza, że wszystkie informacje są dostępne z każdego punktu świata – wystarczy posiadać połączenie internetowe. Główne obszary zastosowań systemu to:

- Monitoring przeciwkradzieżowy: To najskuteczniejsza obecnie zdalna ochrona dla samego pojazdu jak i jego ładunku

- Nadzór nad działaniami przedstawicieli w terenie
Masz dosyć wycieczek pracowników za Twoje pieniądze? Nasze urządzenia rozwiązują ten problem raz na zawsze.

- Ewidencjonowanie tras przebytych przez pojazdy
Jeśli zależy Ci na analizie gdzie najwięcej czasu spędzają Twoje pojazdy, z jakimi prędkościami jeżdzą, ile paliwa palą, albo po prostu chcesz policzyć przejechane kilometry.
Zdalny pomiar temperatury by zagwarantować świeżość towarom w chłodniach.

Architektura tego systemu: Satelity systemu GPS, centrum sieciowe operatora GSM, stacje przekaźnikowe operatora GSM, serwer usług lokalizacji, Internet, oraz osprzęt w śledzonym pojeździe.

---