CYKL DECYZYJNY - typowy dla wszystkich szczebli dowodzenia, składający się z cyklicznie powtarzających się faz.
FAZY CYKLU DECYZYJNEGO w procesie dowodzenia:
1) Ustalenie położenia - proces ukierunkowany na nowe zadanie. Cel to: stworzenie dowódcy obrazu sytuacji, na podstawie którego może on ją ocenić, podjąć decyzję, postawić zadania i pokierować działaniami. Faza dotyczy analizy informacji dotyczących jednostek oraz warunków prowadzenia działań.
2) Planowanie - zadanie od przełożonego warunki do podjęcia decyzji
3) Stawianie zadań - wydanie RB
4) Kontrola - zapewnia ciągłość procesu dowodzenia. Rezultaty kontroli stanowią podstawę do uaktualnienia posiadanych danych o sytuacji (ustalenia położenia i realizacji kolejnych faz cyklu).
ETAPY FAZY PLANOWANIA w procesie dowodzenia.
ocena sytuacji,
podjęcie decyzji,
sporządzenie planu operacji,
sporządzenie rozkazu operacyjnego.
CZYNNOŚCI
analiza zadania,
ocena czynników wpływających na wykonanie zadania,
opracowanie wariantów działania,
rozważenie warunków działania,
porównanie wariantów działania.
RB Rozkaz Bojowy - 4 etap, fazy planowania, jego realizowanie pozwala na przejście do 3 fazy cyklu programu dowodzenia, stawianie zadań
WZB Wstępne Zarządzenie Bojowe – wydane przez dowódcę tak samo jak RB który jest rozwinięciem
ZP Zarządzanie Przygotowawcze – umożliwi podległym dowódcom przygotowanie we właściwym czasie odpowiednie ilości informacji oraz zapewniają możliwości ich wymiany z sąsiednimi podwładnymi.
PODSTAWOWE ZASADY DOWODZENIA (jedność, ciągłość, skrytość, struktura, integracja, decentralizacja, cel działania).
Zasady dowodzenia - czynniki (reguły, prawidłowości, wytyczne, wskazówki) wywodzące się z tradycji dowodzenia:
a) opracowane teoretycznie i stosowane w praktyce,
b) określające racjonalne sposoby działania dowództw podczas przygotowania i prowadzenia działań (walki, operacji)
Jedność dowodzenia - przekazanie uprawnień do dowodzenia i koordynowania działań wszystkich jednostek jednemu dowódcy (jednoosobowe dowodzenie)
Ciągłość dowodzenia - wzmacnia jedność dowodzenia poprzez zapewnienie realizacji zadań w trakcie trwania operacji
Struktura dowodzenia - struktura systemu dowodzenia jest hierarchiczna
Integracja dowodzenia - poprzez połączenie struktur dowodzenia zapewnia się najlepsze wykorzystanie zdolności poszczególnych komponentów jednostek do wspólnego osiągnięcia celu kompanii czy operacji
Decentralizacja dowodzenia - dyrektywy, rozkazy do kolejnych podwładnych mogą zawierać zadania dla wybranego elementu ich sił (w wyjątkowych sytuacjach)
Określenie celu działania - stwarzanie motywacyjnych przesłanek koordynacji kierownictwa (działań kierowniczych) wewnątrz organizacji
FUNKCJE DOWODZENIA
Planowanie, organizowanie, motywowanie, kontrolowanie, decydowanie, informowanie, koordynowanie
WYMAGANIA DOWODZENIA
Operatywność, skuteczność, efektywność, elastyczność, trwałość, sprawność.
METODY PORÓWNANIA WARIANTÓW DZIAŁANIA
METODA ZALET I WAD:
Istota: wykorzystanie tabel wad i zalet wariantów działania, wypełnionych treścią w trakcie poprzedniej czynności – ich rozważania
Zalety: metoda prosta, jasna i szybka w stosowaniu
Wady: metoda mało obiektywna;
METODA GŁOSOWANIA:
Istota: głosowanie przez poszczególnych członków sztabu (zazwyczaj kierowników komórek) za jednym z wariantów – przy założeniu, że każdemu przysługuje 1 głos
Zalety: prostota, możliwość zastosowania w warunkach ograniczonego czasu
Wady: subiektywność ocen poszczególnych uczestników głosowania
METODA KRYTERIÓW:
Istota: kroki postępowania: - przyjęcie poszczególnych kryteriów, - wartościowanie kryteriów (na podstawie przeprowadzonej analizy zadania), - przekazanie kryteriów oficerom sztabu
DOWODZENIE - Proces, przez który dowódca narzuca swoją wolę i zamiary podwładnym, oraz w ramach którego wspomagany przez swój sztab planuje, organizuje, koordynuje, ukierunkowuje działania podległych mu jednostek (np. wojsk) przez użycie standardowych procedur działania i wszelkich dostępnych środków przekazywania informacji.
SYSTEM DOWODZENIA – odrębny zbiór elementów wzajemnie powiązanych. To uporządkowana zgodnie z zasadami dowodzenia całość złożona z organów dowodzenia i środków dowodzenia sprężonych do siebie informacyjnie i zapewniająca podejmowanie stosownych decyzji na wszelkich szczeblach organizacyjnych SZ oraz ich sprawną, terminową i bezwzględną realizację.
SYSTEM DOWODZENIA – to wzajemnie ze sobą powiązane funkcjonalne i wewnętrznie skoordynowane elementy organizacyjne, ludzkie i materiałowe zgrupowane w 3 zasadnicze komponenty:
1) ORGANIZACJA DOWODZENIA:
- ogólne zasady działania poszczeg. elementów organizacyjnych systemu dowodz.(doktryna)
- sposób zorganizowania dowództw i stanowisk dowodzenia
- relacje pomiędzy dowództwami i w samych dowództwach oraz pomiędzy stanowiskami dowodzenia
- uprawnienia i odpowiedzialność dowództw
- podział dowództw na stanowiska dowodzenia i strukturę funkcjonalną tych stanowisk dowodzenia
2) ŚRODKI DOWODZENIA – to zasoby techniczne i materiałowe zorganizowane jako stanowiska dowodzenia, sieci telekomunikacyjne, informatyczne, pocztowe, sygnalizacyjne, wspomaganie dowodzenia;
3) PROCES DOWODZENIA:
a) proces informacyjno-decyzyjny realizowany w cyklach decyzyjnych przez dowództwa rozmieszczone w sieci stanowisk dowodzenia swojego szczebla organizacyjnego
b) proces polegający na cyklicznym zbieraniu i opracowywaniu informacji a następnie ich przetwarzaniu w informacje decyzyjne, które w formie zadania doprowadza się do wykonawców
PROCES DECYZYJNY – to zbiór operacji mających miejsce między sytuacja wyjściową (problemem) a sytuacją końcową (podjęcie działania do rozwiązania problemu)
WIĘZI INFORMACYJNE
a) służbowe (rozkazodawcze) - związane z podległością służbową: „w dół” rozkazy, „w górę” meldunki
b) funkcjonalne - współdziałania, koordynowania i synchronizowania
- związane z wymianą inf. pomiędzy osobami funkcyjnymi wewnątrz dowództw
- związane z wymianą inf. w ramach specjalności
Wg kryterium kierunku przepływu informacji:
a) zewnętrzne wchodzące - związane ze zbieraniem informacji np.: „z otoczenia”,
b) wewnętrzne - związane z wytwarzaniem i przekazywaniem inf. wew. stanowiska dow.
c) zewnętrzne wychodzące - związane z przekazywaniem inf. poza stanowisko dowództwo .