PESTALOZZI- 1746-1827

- w wieku 6 lat zmarł mu ojciec, wychowywany przez matkę

- studia prawnicze i teologiczne, których nie ukończył

-pod wpływem lektury „Emil” Rousseau, przeprowadził się na wieś i założył tam wzorowe gospodarstwo, zakład dla ludzi biednych, aby pomóc im wyjść z biedy ( za pieniądze żony), uczył ich tam czytać, pisać i liczyć

- zwracał uwagę na umiej, praktyczne- uczył tkactwa i ogrodnictwa, chciał tych ludzi uszlachetnić

- uważał, aby uszlachetnić czł należy zbliżyć go do Boga, a aby zbliżyć go do Boga należy wyciągnąć go z biedy

- jego gospodarstwo nie wypaliło, słabo nim zarządzał i zaczynało brakować pieniędzy

- założył zakład wych dla dzieci osieroconych NEUHOF- ponieważ tych dzieci było najwięcej , z powodu działań wojennych. Dzieci żyły nieetycznie, a on chciał stworzyć dla nich dom, chciał je wykształcić na pożytecznych ludzi. Pracował 2 metodami- nauczył ich pracy praktycznej i stworzył im rodzinę- zakład upadł, ponieważ dzieci były w różnym wieku i starsze demoralizowały młodsze, nie udało ich się umoralnić, nieudany eksperyment ped i ekonomiczny; CEL- aby czł był szczęśliwy, uszlachetnienie, zbliżenie go do Boga, aby wydobyć się z biedy przez pracę; nabycie podst zręczności; umoralnienie, rodzina jako podst. Środowisko wych

- 1780 opisał wszystkie swoje błędy ped i przemyślenia w „ Wieczorach samotnika”

- 1798- posada w STANZ zakład dla sierot- rodzina, praca, nauka; nie było podziału na gr wiekowe ( podobny wiek), jedyny nauczyciel, wspomagał się starszymi uczniami, rozwijanie w dzieciach spostrzegawczości- dziecko chodzi do szkoły aby zrozumieć świat- poprzez zmysłowe doświadczenia

- największy rozgłos dała mu szkoła w Burgdorfie i Yverdon- stosował tam system nauki:

3 etapy poznania naukowego:

Głowa

Postrzeganie poznanie zmysłowe nazwanie

Liczba kształt słowo serce ręka

Liczenie mierzenie mówienie moralność praca

Rachunki rysunki, pisanie, geometria Czytanie, śpiew, recytacja

- w pracy ped z dziećmi najuboższymi, osieroconymi stworzył teoretyczne podst nauczania początkowego, Cel: nie wiedza i umiej rolnika, ale ogólny rozwój dziecka

- swoją myśl przedstawił w książce „Jak Gerturda uczy swoje dzieci”

- opracował metodę nauczania elementarnego opartą na analizie i syntezie- jej podstawą było upoglądowienie procesu dydaktycznego, tak aby w umyśle ucznia powst jasne i precyzyjne pojęcia

- kład nacisk na wyrabianie sprawności działania, umiej stosowania nabytej wiedzy w praktyce, rozpoznawania otaczającej dziecko rzeczywistości i odnajdywania w niej swojego miejsca, wiary we własne siły i rozwijania zdolności; do programu włączył nauczanie rzemiosła, metody pracy fabrycznej.

- Rewolucja francuska (1789): zjawisko sieroctwa dzieci w tym wieku (tylko dzieci biedne)- bez domu, rodziców i opieki, czyny kryminalne, kradzieże przez dzieci ( zjawisko powszechne, widziane i niebezpieczne)

HERBART- 1776-1841

- praca w Szwajcarii jako prywatny wychowawca,

- wcześniej ped postrzegano jako sztukę praktyczną, dzięki niemu ped stała się dyspliną naukową

- był filozofem, prawnikiem, pedagogiem i psychologiem

- 1797-1800- przebywał w Bernie jako wychowawca domowy w tym samym czasie odwiedził Pestalozziego

- 1809- 0bjął katedrę po Kancie w Królewcu, gdzie otworzył seminarium dla kandydatów na nauczycieli; prowadził tam wykłady i lekcje matematyki, na których pozwalał studentom prowadzić lekcje poznawcze; Szkoła upadła, bo wykładał on swoim filozoficznym językiem, którego osoby nie znały, nie rozumiały go.

- jego książki nie cieszyły się uznaniem ze względu na język filozoficzny, dopiero po jego śmierci zostały one „przetłumaczone” na język bardziej zrozumiały, mniej filozoficzny przez co stały się ogromną sensacją.

- miał 3 synów, których wychowywał zdrowo moralnie- był źródłem wiedzy idealnej.

- interesował go czł dorosły, silny i piękny charakter moralny

- jego system opierał się na etyce i psychologii

-etykę uważał za cel wychowania, a psychologię za pomoc w osiągnięciu tego celu, etykę pojmował jako naukę o pięknie moralnym, jako odmianę estetyki.

- uważał, że dobro powinno mieć charakter uniwersalny, obiektywny- dla wszystkich dobro powinno znaczyć to samo

- opisał 5 idei, którymi powinien charakteryzować się dobry czł ( idee praktyczne). I i II reguluje relacje z samym sobą, a III, IV i V reguluje relacje czł z drugim czł- jako indywidualność:

I- idea wew. Wolności- nakazuje aby postępować zgodnie ze swoim przekonaniem.

II- doskonałości- aby doskonalić swoje ciało i duszę, uświadamiać sobie ich wartości; należy pamiętać, że istnieją granice doskonalenia się- jest to Bóg i rodzina. Bóg jest doskonały a czł jest tylko dążeniem do tego- wych religijne

III- życzliwości- dobroć i szacunek dla drugiego czł

IV- prawa- nakazuje podporządkowanie się normom prawa i zaniechania sporów; należy znać prawo i spełniać swoje obowiązki

V- sprawiedliwości- zadośćuczynienie za wyrządzone krzywdy lub nagroda za okazanie dobrodziejstwa.

- myśl na temat dobra, jest idealna i ponadczasowa jednak nie spełnia swojej roli ze względu na to, że każdy z nas ma inny pogląd na temat dobra. Również idee mogą spełnić się tylko wśród ludzi, którzy je stosują.

- w nauczaniu wyróżnił 4 stopnie nauczania dostosowane do stopni przyswajania wiedzy:

Stopnie przyswajania stopnie nauczania

- zagłębianie spoczywające JASNOŚĆ

- postępujące KOJARZENIE

-ogarnianie spoczywające SYSTEM

- postępujące METODA

- SZKOŁA TRADYCYJNA- założona przez niego i jego współpracowników; była pierwszym krokiem do utworzenia ped naukowej

- chcieli nadać pedagogice naukowy charakter

- nauczanie- rząd- hodowanie (pielęgnowanie)

Nauczanie- jest przedmiotem dydaktyki

Rząd i hodowanie- przedmiotem hodogetyki, czyli teorii prowadzenia

- uważał , że nauczanie musi mieć charakter wychowujący, podporządkowany zasadom moralnym, a jego celem jest uformowanie silnego charakteru wychowanka; osiągnąć to można poprzez odpowiedni dobór treści nauczania tak, by zainteresowania ucznia kierowały się ku słusznym ideom, dzięki studiowaniu literatury antycznej i zawartemu w niej bogactwu idei humanistycznej.

DIESTERWERG- 1790- 1866

- był dyrektorem seminarium nauczycielskiego w Moss i Berlinie- przez 15 lat, wzorem dla innych tego typu zakładów

- opierając się na poglądach Pestalozziego na temat roli nauczycieli ( elementarne) uważał, że seminaria powinny realizować 2 cele:

1. wyposażyć przyszłych nauczycieli w odpowiedni zasób wiadomości ogólnych, niezbędnych do gruntownej realizacji programu nauczania szkoły ludowej.

2. wyposażyć nauczycieli w wiedzę metodyczną, nauczyć ich sztuki nauczania

Nauka w seminarium powinna trwać 3 lata- 2 lata dawać uczniom wykształcenie ogólne, rok 3- przygotowanie pedagogiczne wspomagane praktyką we wzorowej szkole ćwiczeń

- założył szereg zakładów wychowawczych, ochronek i żłobków na wzór Pestalozziego

- starał się, aby w Niemczech powstała ogólnokształcąca państwowa szkoła powszechna

- wymyślona przez niego szkoła ludowa miała być placówką wychowawczo- oświatową; miała pełnić tą funkcję dzięki odpowiednio dobranemu programowi nauczania, który umożliwi wszechstronny rozwój umysłu, charakteru uczniów oraz przygotować ich do przyszłych zadań życiowych

- uważał, że państwo powinno umożliwić kształcenie każdemu dziecku, chciał aby szkoła była powszechna i świecka

- do zadań szkoły zaliczał:

* usamodzielnienie dziecka poprzez myślenie i działanie

* zapewnienie możliwości rozwoju indywidualnych zdolności

* przygotowanie do życia i pracy

* kształcenie charakteru

- ogólne inf:

• Usunął kary cielesne

• Nauki języków

• Podwyżka zarobków nauczycieli

• Program dostosowany do wieku uczniów

• Rozbudował program nauczania dla dobrego obywatela

• Działacz oświatowy, konkurował z Herbartem

• Postulat dotyczący upaństwowienia szkół został niezrealizowany

• Zainicjował ruch nauczycielski

• Czasopisma (głównie metodyczne) szansą na doszkalanie nauczycieli

- zwracał uwagę na znaczenie twórczej roli nauczyciela, ponieważ efekty nauczania zależą od nauczyciela i właściwego doboru metod, a nie od podręcznika.

- 1834- opracował i wydał Przewodnik w kształceniu nauczycieli niemieckich, stał się klasycznym podręcznikiem pedagogiki w seminariach.

- kierował się przekonaniem, że celem szkoły ludowej nie jest uczenie dzieci zawodu, ale wyrabianie w nich samodzielności życiowej i umysłowej- nauce szkolnej przypisywał rolę pobudzającą, a nauczycielowi rolę budziciela sił ludowych.

- wg niego Nauczyciel:

* powinien pomóc w samodzielności uczniów na ich twórczość

* posiadać takt pedagogiczny

* ciągle się doszkalać

* udzielać uczniom wskazówek

* mieć kontakt z rodzicami

FROEBEL- 1772-1852

- niemiecki pedagog, teoretyk i kreator wychowania przedszkolnego o orientacji humanistycznej

- za podstawową formę aktywności dziecka uznał zabawę, która powinna być odpowiednio zorganizowana

- zaproponował odpowiednie przedmioty, które nazwał DARAMI ( zabawki), służące do rozwijania wszechstronnej osobowości dziecka, dla 3 okresów przedszkolnych:

1. okres kuli- piłka jako kula- jako pierwsza forma wszechświata, dodał jej barwy tęczy, aby związać ją z przyrodą

2. okres walca

3. okres sześcianu- klocki o kształcie sześcianu; jako całość

- opracował projekt kształcenia nauczyciela

- 1837- założył instytut Zabawy i Aktywności, w 1840 przybrał nazwę KINDERGARDEN ( ogródek dziecięcy) dziecko- roślina, czyli rozwój, wychowawca to ogrodnik- w placówce brano pod uwagę:

* zabawki niewymagające dużej aktywności umysłowej- dary

* gry i tańce wspierające aktywność ruchową

* obserwację oraz hodowlę roślin w ogrodzie, kształtujące świadomość istnienia świata naturalnego

- 1826- pierwsza praca „Wychowanie człowieka”- zabawa istotnym czynnikiem ped dziecięcej, naturalne środowisko- rodzina

- organizował kursy, w których słuchaczki otrzymywały nazwę „przewodniczek zabaw”- duża popularność

- 1838-40 tygodnik ped „Sonntagsblatt”

- ochronki- instytucje zapewniające bezpieczeństwo dzieciom oraz wyżywienie

- cenił przyrodę

- kładł nacisk na naukę matematyki, przyrody, chemii, fizyki, geografii oraz dużo uwagi poświęcał zajęciom praktycznym jak też kształtowaniu samodzielności ucznia.

MONTESSORI- 1870-1952

- dorastała w zamożnym domu

- ukończyła szkołę średnią o profilu technicznym- podjęła studia medyczne

- 1896- została pierwszą kobietą lekarzem

- praktyka w klinice psychiatrycznej- zwróciła uwagę na ped specjalną

- pracowała z dziećmi upośledzonymi

- do podst elementów jej systemu ped należało przekonanie, że powodzenie metod wych zależy od środowiska rodzinnego dziecka, od urządzania samej szkoły, od zaangażowania wychowawcy.

- utworzone przez nią domy dziecięce miały stanowić przedłużenie środowiska rodzinnego dziecka

- otwierała przedszkola dla dzieci rodzin robotniczych w wieku 3-6 lat pozostających w czasie pracy rodziców bez żadnej opieki

- jej zasadą było, aby dzieci czuły się jak w rodzinnym domu, najczęściej przedszkola były tworzone w pobliżu domów rodzinnych, tak aby rodzice w każdej chwili mogli skontaktować się z dziećmi

- wprowadziła swobodny wybór materiałów dydaktycznych, dowolność czasu i miejsca pracy

- zniosła nagrody i kary

- wprowadziła naukę czytania i pisania, oraz podstawy matematyki

- jej ped daje dziecku szansę wszechstronnego rozwoju; fizycznego, duchowego, kulturowego i społecznego

- wyróżnia twórczą aktywność i spontaniczność

OKRES II RZECZPOSPOLITEJ

Dekret o obowiązku szkolnym Józefa Piłsudzkiego z 27 lutego 1919r. wprowadzał:

- obowiązek szkolny dla dzieci od 7-14 roku życia

- z powodu braku nauczycieli i szkół ten obowiązek mógł być realizowany w szkole przez 4-5 lat nauki i do obowiązku szkolnego była zaliczana praca na gospodarstwie u ojca trwająca odpowiednio 3-2 lata

-takie rozwiązanie było tylko na okres przejściowy

-szkoły powszechne powinny być w każdej gminie i należy szybko wykształcić nauczycieli

-szkoła powszechna miała być Obowiązkowa, dla wszystkich bezpłatna, pod opieką państwa, utrzymywana przez samorząd terytorialny-gminę.

Sejm Nauczycielski- 1919:

- został zwołany przez Ministerstwo, którego celem było omówienie istotnych problemów szkolnictwa odrodzonej Polski.

ROLA:

- ujednolicenie systemów oświaty we wszystkich dzielnicach Polski,

- opracowanie ustaw szkolnych, które miały obowiązywać na całym obszarze ziem polskich

Ksawer PRAUSS- minister Oświaty, opracował projekt, w którym zawarł rolę sejmu

SZKOŁY POWSZECHNE:

- 7, 5 i 4 oddziałowe

- wszystkie szkoły powszechne miały być 7-letnie

SZKOŁY ŚREDNIE:

- zmiany wprowadzono od 1919r-

- podst. Zadaniem szkoły był rozwój fizyczny, intelektualny i moralny młodzieży

- koncepcja szkoły zakładała oparcie wychowania na gruncie przedmiotów pokrewnych sobie, utrzymały się szkoły typu matematyczno-przyr, humanistycznego oraz klasycznego

Ustawa o szkolnictwie akademickim z 1920 roku

Chodziło o to żeby jak najszybciej wykształcić elity potrzebne do funkcjonowania państwa.

-ustawa uznawał dyplomu studiów wyższych zdobytych zagranicą

-wprowadzała opłaty za studia

-wprowadzała stypendia i pożyczki na studia

-studia były bez egzaminów

-za uczelnie wyższe uznano Uniwersytety, Akademie, Politechniki, Szkoły Wyższe oraz Wszechnica –było 6 uniwersytetów

-wolność głoszonego słowa przez profesorów

-autonomie szkół wyższych ( na czele stoi rektor pomaga mu ciało kolegialne-senat)

-uczelnie wyższe podzielone na wydziały( na czele wydziału stoi dziekan, pomaga mu rada wydziału)

-możliwość skupienia się studentów w organizację, związki.

REFORMA SKZOLNA JĘDRZEJEWICZA Z 11.03.1932

- sejm uchwalił ustawę „ O ustroju szkolnictwa”, rząd dokonał reformy całego systemu szkolnictwa

- reforma:

* podporządkowała sprawy dotyczące ustroju i zadań; przedszkoli, szkół powszechnych, średnich, zawodowych, kształcenia nauczycieli, kwestie szkół wyższych

* ustawa dokonała przebudowy systemu kształcenia nauczycieli

- założenia:

* wych jednostki w duchu patriotycznym,

* ideologia skierowana dla państwa,

* założenie ulepszenia opieki medycznej, sprawności fizycznej

* kształcenie postawy obywatelskiej

* wycieczki dla dzieci, które miała ukazać im potęgę państwa

* państwo wzięło sobie obowiązek zakładania przedszkoli ( wcześniej było to w kwestii prywatnej)

* zmniejszono liczbę stopni szkół powszechnych z 7 do 3

SZKOŁY POWSZECHNE:

I stopnia- 4 klasy: 1kl (rok), 2kl (rok), 3 kl (2 lata), 4 kl (3lata)= 7 lat; Realizowała najwyższy program nauczania i była zorganizowana tam gdzie liczba uczniów w obwodzie szkolnym wynosiła do 120, pracowało tam 1 lub 2 nauczycieli. Była na wsiach. Po tej szkole nie można było kształcić się w gimnazjum, tylko w niższych szkołach zawodowych, szkołach przysposobienia zawodowego i szkołach rolniczych. Z tej szkoły można było przejść do szkoły powszechnej 2 stopnia , ale ze stratą roku.

II stopnia- 6 klasowa; szkoła realizowała drugi szczebel programu nauczania, szerszy od szkoły 1 stopnia. Była umiejscowiona gdzie liczba dzieci wynosiła 121-210, pracowała 3-4 nauczycieli. Była w większych gminach, po niej można było iść do szkoły średniej.

III stopnia- 7 klasowa; Realizowała najwyższy program nauczania, była tam gdzie liczba dzieci wynosiła powyżej 211, pracowało 5 nauczycieli.

Do szkoły średniej gimnazjum można było iść już po 6 klasie. Klasa 7 była klasą dodatkową dla tych co nieśli do szkoły średniej. Klasa siódma była nazywana czapką Jędrzejowiczowską i stanowiła przygotowanie obywatelskie do życia w państwie.

SZKOŁY ŚREDNIE:

• Gimnazja- 4 lata- system jednolity; podzielone na ogólnokształcące trwa 4 lata i zawodowe trwa 2-3-4 lata. Do gimnazjum był egzamin, po gimnazjum również był egzamin który się nazywał mała matura

• Liceum- 2 lata: Kończyło się maturą, później można było iść do pedagogium- 2letnie.

+ zawodowe

+ nauczycielskie- ped- 3 lata

+ zprofilowane- humanistyczne, mat-przyr, klasyczne

- celem szkoły było wychowanie i kształcenie młodzieży na świadomych swych obowiązków i twórczych obywateli RP przez kształcenie religijne, umysłowe i fizyczne

- szkoła miała pielęgnować i rozwijać zainteresowania i samodzielność

SZKOLNICTWO WYŻSZE: 15.03.1932

SZKOLNISTWO NAUCZYCIELI:

- 2 lata- pedagogia

WADY Reformy

ZALETY

- dzieci wiejskie miały zamkniętą drogę do dalszego kształcenia - krytyka ze str Lewicy: zarzucali rozczłonkowanie systemu szkolnego, nie odpowiada on fazom rozwoju psychicznego dzieci i młodzieży - L: program daleki od demokratycznych postulatów Praussa, sejmu nauczycielskiego - egzaminy selekcyjne, zastąpić oceną uzdolnień - demokratyzacja szkoły; powinien być dostęp do wszystkich szkół

- zmniejszono liczbę szkół powszechnych z 7 do 3 - podniosła znaczenie szkoły średniej zawodowej, po której można iść na studia wyższe - położyła nacisk na przygotowanie obywatelskie do życia w państwie - wprowadziła obowiązek kształcenia do 18 r, życia - stała się jedyną drogą realizacji obowiązku szkolnego - opracowanie uwagi metodyczne, dobór treści podporządkowany idei naczelnej, zasada korelacji treści nauczania przedmiotów - programy wprowadziły zasadnicze zmiany w treści nauczania, przekształciły szkołę z instytucji nauczającej w wychowującą.

- dziedziną wych, w której dokonał się duży postęp było WYCH. FIZYCZNE i higiena szkolna. Oprócz gimnastyki wprowadzono obowiązkowe gry i zabawy szkolne, oraz sporty i wycieczki. Zbudowano wiele sal gimnastycznych i boisk sportowych, powstało szereg schronisk

- w zakresie higieny; położono nacisk na odpowiednie budownictwo szkolne, instytucję lekarza i dentysty szkolnego oraz profilaktykę chorób