Zarządzanie bezpieczeństwem w szkole

OPRACOWANIE: Renata NOWAK WARSZAWA - 2013 R.

Co składa się na bezpieczeństwo szkoły?

-Bezpieczne i higieniczne warunki pracy

-Działania przeciwpożarowe

-Działania prewencyjne

-Działania sprzyjające prawidłowym stosunkom społecznym

-Ochrona danych osobowych

Bezpieczeństwo uczniów w szkole

 Dyrektor szkoły odpowiada za bezpieczeństwo i zdrowie oraz co najmniej dwóch kategorii osób:

 wychowanków

 pracowników.

Art.. 7 KN stanowi: "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad dziećmi i młodzieżą uczącą się w szkole"

 Art.. 29 Ustawy o systemie oświaty brzmi: "Dyrektor szkoły sprawuje opiekę nad uczniami oraz stwarza warunki harmonijnego rozwoju psychofizycznego poprzez aktywne działania prozdrowotne".

Podstawa prawna dot. bezpieczeństwa

 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (D. U. z 2002 r. Nr 6, poz. 69 ze zm.).

 2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 3 listopada1992 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr 92, poz.460) wydane na podstawie ustawy o ochronie przeciwpożarowej z 24 sierpnia 1991r.

 Dział X Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy (1)

 dyrektor szkoły organizuje i sprawuje ogólny nadzór nad bezpiecznymi i higienicznymi warunkami nauki i pracy, a w szczególności:

 • zapewnia uczniom oraz pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy i nauki w czasie ich pobytu w szkole, jak również podczas zajęć obowiązkowych i nadobowiązkowych organizowanych przez szkołę poza jej terenem,

 • w tygodniowym rozkładzie zajęć dydaktyczno-wychowawczych

równomiernie rozkłada zajęcia w poszczególnych dniach tygodnia, zapewnia różnorodność zajęć w każdym dniu, nie łączy w kilkugodzinne jednostki lekcyjne zajęć tego samego przedmiotu (z wyjątkiem przedmiotów, których program tego wymaga),

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy (2)

 organizuje dla pracowników szkoły różne formy szkolenia w zakresie BHP,

 zapoznaje ich na bieżąco z nowymi przepisami,

 instrukcjami i wytycznymi w tym zakresie

 sprawuje nadzór nad przestrzeganiem tych przepisów przez osoby prowadzące zajęcia z uczniami.

 Dyrektor szkoły musi pamiętać, aby plan ewakuacji szkoły umieszczony był w widocznym miejscu, w sposób zapewniający łatwy do niego dostęp a drogi ewakuacyjne oznaczone w sposób wyraźny i trwały.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy (3)

 wszelkie prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły przeprowadzane były pod nieobecność uczniów.

 Jeżeli zajęcia odbywają się w pomieszczeniach poza szkołą (np. Ognisko Pracy Pozaszkolnej) należy pamiętać, aby uczniowie nie przebywali w tych pomieszczeniach, gdzie odbywa się wszelkie prace remontowe czy naprawa.

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 Art. 207. § 1. (174) Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

 Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu pracy (o których mowa w art. 23711 § 2)

 § 2. (175) Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie

bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 W szczególności pracodawca jest obowiązany:

 organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

 wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,

 reagować na potrzeby w zakresie bhp i ppoż.

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom

 uwzględniać ochronę zdrowia (…) pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych,

 zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,

 zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy (również nauczyciela)

 Pracodawca oraz osoba kierująca pracownikami są obowiązani znać, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy.

 Art. 2071. (177) § 1. Pracodawca jest obowiązany przekazywać pracownikom informacje o:

 zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników,

 działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń,

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 Art. 2091. (184) § 1. Pracodawca jest obowiązany:

 zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, gaszenia pożaru i ewakuacji pracowników,

 wyznaczyć pracowników do: *

 udzielania pierwszej pomocy,

 wykonywania czynności w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ewakuacji pracowników, zgodnie z przepisami o ochronie przeciwpożarowej,

 zapewnić łączność ze służbami zewnętrznymi wyspecjalizowanymi w szczególności w zakresie udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, ratownictwa medycznego oraz ochrony przeciwpożarowej.

 * Liczba pracowników, , ich szkolenie oraz wyposażenie powinny być uzależnione od rodzaju i poziomu występujących zagrożeń.

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 W przypadku możliwości wystąpienia zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany:

 niezwłocznie poinformować pracowników o tych zagrożeniach oraz podjąć działania w celu zapewnienia im odpowiedniej ochrony,

 niezwłocznie dostarczyć pracownikom instrukcje umożliwiające, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia, przerwanie pracy i oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne. (Art. 2092. (185) § 1 KP)

 W razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia pracodawca jest obowiązany:

 wstrzymać pracę i wydać pracownikom polecenie oddalenia się w miejsce bezpieczne,

 do czasu usunięcia zagrożenia nie wydawać polecenia wznowienia pracy. (Art. 2092. (185) § 2 KP)

Zadania i obowiązki dyrektora wynikające z Kodeksu Pracy

 Art. 2093. (186) § 1. Pracodawca jest obowiązany umożliwić pracownikom, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla ich zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub życia innych osób, podjęcie działań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa - nawet bez porozumienia z przełożonym - na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych.

 § 2. Pracownicy, którzy podjęli działania, o których mowa w § 1, nie mogą ponosić jakichkolwiek niekorzystnych konsekwencji tych działań, pod warunkiem że nie zaniedbali swoich obowiązków.

Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp wynikające z Kodeksu Pracy

 Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika. (art.. 211 KP)

 W szczególności pracownik jest obowiązany:

 znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy,

 brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym,

 wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,

 dbać o należyty stan (…)urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy,

Prawa i obowiązki pracownika w zakresie bhp wynikające z Kodeksu Pracy

 stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,

 poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,

 niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia o grożącym im niebezpieczeństwie,

 współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Zadania opiekuńczo-wychowawcze a bhp

 Szkoła realizuje zadania opiekuńcze z uwzględnieniem przepisów BHP w szczególności w zakresie:

1) sprawowania opieki nad uczniami w szkole podczas zajęć obowiązkowych, nadobowiązkowych, pozalekcyjnych.

 a) każdy nauczyciel systematycznie kontroluje miejsce, gdzie prowadzi zajęcia, dostrzeżone zagrożenia ucznia niezwłocznie zgłasza dyrektorowi szkoły,

 b) każdy nauczyciel kontroluje obecność uczniów na swojej lekcji, reaguje na nagłe "zniknięcie" ucznia ze szkoły,

Zadania opiekuńczo-wychowawcze a bhp

 c) w pracowniach o zwiększonym ryzyku wypadku każdy prowadzący zajęcia:

• dba o przestrzeganie zasad BHP,

• opiekun pracowni opracowuje regulamin pracowni, a w nim zasady bezpieczeństwa i każdorazowo na początku roku zapoznaje z nimi uczniów,

 d) w salach gimnastycznych i na boiskach nauczyciel prowadzący zajęcia:

• sprawdza sprawność sprzętu sportowego przed rozpoczęciem zajęć,

• dba o dobrą organizację zajęć i zdyscyplinowanie uczniów,

• dostosowuje wymagania i formę zajęć do możliwości fizycznych uczniów,

• asekuruje uczniów podczas ćwiczeń na przyrządach

Zajęcia poza terenem szkoły

 2) W zakresie sprawowania opieki nad uczniami podczas zajęć poza terenem szkoły w trakcie wycieczek organizowanych przez szkołę:

 a. każdy nauczyciel organizujący jednostkę lekcyjną w terenie zgłasza swoje wyjścia dyrektorowi szkoły,

 b. zasady opieki nad grupami uczniowskimi:

• jeden opiekun na 30 uczniów, jeśli grupa nie korzysta z publicznych środków lokomocji,

• jeden opiekun na 10 uczniów, jeżeli jest to impreza turystyki kwalifikacyjnej lub jeśli przepisy szczegółowe nie stanowią inaczej,

• grupa rowerowa wraz z opiekunem nie może przekroczyć 15 osób,

• kąpiel odbywa się w grupach nie więcej niż 15 osobowych i wyłącznie w kąpieliskach strzeżonych z ratownikiem,

Zajęcia poza terenem szkoły

 c. na udział w wycieczce oraz imprezie turystycznej organizowanej poza granicami miasta kierownik musi uzyskać zgodę rodziców ucznia,

 d. wszystkie wycieczki i imprezy pozaszkolne wymagają wypełnienia "karty wycieczki",

 e. obowiązkiem każdego kierownika imprezy (opiekuna grupy) jest ciągłe liczenie uczestników przed wyruszeniem z każdego miejsca i po przybyciu do celu.

 Kierownik wycieczki (biwaku) wydaje polecenia uczestnikom, w razie wypadku podejmuje decyzje, tak jak dyrektor szkoły i odpowiada za nie,

 f. nie wolno organizować żadnych wyjść w teren w wypadku: burzy, śnieżycy i gołoledzi,

 g. kierownikiem wycieczki może być każdy nauczyciel, opiekunem grupy zaś każda osoba pełnoletnia (po uzgodnieniu z dyrektorem szkoły).

Dyżury nauczycielskie

 3) W zakresie pełnienia dyżurów nauczycielskich w szkole:

 a. nauczyciele pełnią dyżury wg wywieszonego na tablicy ogłoszeń grafiku,

 b. dyżury pełnione są od godz. 7.30 do zakończenia zajęć w szkole oraz podczas przerw międzylekcyjnych,

 c. wychowawca świetlicy pełni dyżur na placu szkolnym, dbając o bezpieczeństwo,

 d. dyżur musi być pełniony aktywnie, nauczyciele dyżurni zapobiegają niebezpiecznym zabawom i zachowaniom na korytarzach i w sanitariatach,

 e. w razie nieobecności nauczycieli dyżurnych w wyznaczonym dniu, dyrektor wyznacza w zastępstwie innych nauczycieli do pełnienia dyżuru.

Rola nauczyciela w tworzeniu bezpiecznej szkoły.

Obowiązki nauczyciela pod kątem przepisów i zasad BHP.

 W celu tworzenia bezpiecznej szkoły dyrektor obowiązany jest do ciągłego przypominania nauczycielom o ich obowiązkach w zakresie bezpieczeństwa.

 Zgodnie z art.. 100 Kodeksu Pracy nauczyciel jak każdy pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

 W szczególności jest obowiązany:

 przestrzegać czasu pracy ustalonego w zakładzie pracy,

 przestrzegać regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku,

 przestrzegać przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych,

 dbać o dobro zakładu pracy, chronić jego mienie oraz zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę,

 przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach,

 przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Nauczyciel jako kierownik procesu dydaktycznego

 Nauczyciel jest również kierownikiem procesu dydaktycznego i obowiązuje go zapisy art. 212 Kodeksu Pracy.

Nauczyciel kierując uczniami jest obowiązany:

 organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

 dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

 organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie uczniów przed wypadkami przy pracy,

Nauczyciel jako kierownik procesu dydaktycznego

 dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

 egzekwować przestrzeganie przez uczniów przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

 zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniami.

Powstrzymanie się od wykonywania pracy

 Nauczyciel (art. 210. KP) w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bhp i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

 Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego (dyrektora szkoły).

 Nauczyciel powinien umieć udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej oraz zobowiązany jest do posiadania regulaminów porządkowych w pracowniach ,warsztatach, salach gimnastycznych, basenach oraz na tych rodzajach zajęć, gdzie istnieje zwiększone ryzyko wypadku.

Sankcje prawne za nie przestrzeganie przepisów prawa

 Za nieprzestrzeganie przepisów BHP nauczyciel ponosi:

 odpowiedzialność porządkową wynikającą z Art. 108.KP.

 odpowiedzialność dyscyplinarną wynikającą z Art. 76 KN.

 odpowiedzialność administracyjną

 Mandaty nakładane przez Policję (np. prowadzenie wycieczki jako zorganizowanej kolumny pieszych po jezdni podczas mgły)

 Kary pieniężne nakładane przez PIP (np. przechowywanie przez nauczyciela chemii środków chemicznych w naczyniach po produktach spożywczych)

 odpowiedzialność karną

 Prokurator –wkracza w przypadku rażącego niedopełnienia obowiązków przez nauczyciela przez co naraził ucznia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, uszkodzenie ciała lub ciężki rozstrój zdrowia

 odpowiedzialność cywilną

 Odpowiedzialność w formie zadośćuczynienia dla poszkodowanego ucznia wynikająca z Kodeksu cywilnego (Art. 444-446).

Uwagi ogólne

 Niedopuszczone jest prowadzenie jakichkolwiek zajęć w szkole bez nadzoru upoważnionej do tego osoby.

 Również przerwy w zajęciach uczniowie spędzają pod nadzorem nauczyciela. W czasie przerw należy, jeżeli pozwalają na to warunki atmosferyczne, umożliwić uczniom przebywanie na świeżym powietrzu, należy przewietrzyć klasy, a jeżeli zajdzie taka potrzeba czynić to również w czasie zajęć.

 Jeżeli pomieszczenie lub miejsce, w którym mają prowadzone być zajęcia, lub sprzęt i wyposażenie tych miejsc stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa nie należy dopuścić do rozpoczęcia zajęć, jeżeli zaś zagrożenie to ujawni się w czasie prowadzenia zajęć, należy je bezzwłocznie przerwać i opuścić zagrożone miejsce.

 Miejsca pracy oraz pomieszczenia, do których nieuprawnionym osobom wstęp jest zabroniony należy odpowiednio oznakować i zabezpieczyć przed swobodnym do nich dostępem.

Uwagi ogólne

 Pomieszczenia szkoły a w szczególności takie jak pokój nauczycielski, pracownie, gabinet nauczycieli wychowania fizycznego, a także kuchnię i świetlicę należy wyposażyć w środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy (apteczki), a nauczycieli w szczególności tych pracujących w wymienionych pomieszczeniach, przeszkolić w zakresie udzielania pierwszej pomocy.

 W pracowniach , a także w sali gimnastycznej powinno się wywiesić regulaminy korzystania z tych pomieszczeń zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy.

 Przy maszynach i innych urządzeniach technicznych wywiesza się w widocznych miejscach instrukcję bezpiecznej obsługi

Zajęcia z wychowania fizycznego

 Specjalny apel o przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy kieruje się do nauczycieli wychowania fizycznego, gdzie uczniowie, jak wynika ze statystyk, najczęściej ulegają wypadkom.

 Stopień trudności i intensywności ćwiczeń dostosowuje się do aktualnej sprawności fizycznej i aktualnej wydolności ćwiczących.

 Uczestnika zajęć uskarżającego się na dolegliwości zdrowotne zwalnia się w danym dniu z wykonywania planowych ćwiczeń, informując o tym jego rodziców (opiekunów).

 Wszystkie ćwiczenia powinny być przeprowadzane z zastosowaniem metod i urządzeń zapewniających pełne bezpieczeństwo ćwiczących, a przed każdymi zajęciami należy sprawdzić stan techniczny urządzeń i sprzętu sportowego.

 Należy również zapoznać osoby biorące w nich udział z zasadami bezpiecznego wykonywania ćwiczeń oraz uczestniczenia w grach i zabawach.

Bezpieczne boisko szkolne

 Szkolne boisko powinno być także bezpieczne, czyli obciążone niewielkim ryzykiem powstania urazu.

 Przyczyną nieszczęśliwego wypadku na boisku szkolnym może być:

 zamontowanie bramek, koszy i siatek niespełniających wymagań Polskich Norm;

 niewłaściwe przymocowanie bramek, koszy do gry i innych urządzeń do podłoża lub brak takiego mocowania;

 nieprofesjonalny serwis uszkodzonego sprzętu sportowego;

 brak okresowych kontroli urządzeń i sprzętu sportowego;

 niewłaściwe zachowanie dzieci (nieprzestrzeganie regulaminu korzystania z boiska);

 brak nadzoru lub niedostateczny nadzór nad dziećmi.

 Przepisy nakładają na dyrektorów szkół obowiązek wydawania odpowiednich regulaminów, szkolenia użytkowników obiektów i sprzętu oraz kontroli obiektów sportowych. Sezonowe kontrole pozwalają oszacować ewentualne zagrożenia i w wyniku podjętych działań zmniejszyć ryzyko wypadków.

Bezpieczny szkolny plac zabaw

 Od 1 września 2009 r. do pierwszych klas mogą przyjść również sześciolatki. Tak małym dzieciom należy stworzyć szczególne warunki do zabawy, aby były bezpiecznie w nowym otoczeniu. Producenci, importerzy oraz dystrybutorzy urządzeń montowanych na placu zabaw mają obowiązek wprowadzać na rynek wyłącznie bezpieczne produkty, które muszą spełniać warunki techniczne wynikające z obowiązujących norm. Jeśli zamawiamy nowy sprzęt, sprawdźmy, czy spełnia normy PN-EN 1176 (urządzenia na placach zabaw) oraz PN-EN 1177 (nawierzchnia placu).

 Dostawcy urządzeń na plac zabaw powinni przekazać dyrektorowi:

 informację identyfikującą producenta/importera;

 dokumentację techniczną, w której wskazane będzie, w jaki sposób sprzęt został wyprodukowany (informacja o konstrukcji urządzenia, wymiarach, użytych materiałach);

 instrukcję z zalecanym sposobem montażu;

 instrukcję obsługi, włącznie z danymi na temat bezpiecznych odległości pomiędzy urządzeniami oraz zasadach kontroli i konserwacji;

 dokumenty potwierdzające zgodność sprzętu z normami.

Plac zabaw

 Brak należytej kontroli nad placem zabaw jest przyczyną wielu wypadków na tego typu obiektach.

 Dyrektor szkoły musi pamiętać o konieczności przeprowadzania systematycznej kontroli placu zabaw.

 Norma polska PN-EN 1176-1 zobowiązuje dyrektora do przeprowadzania trzech rodzajów kontroli placu zabaw:

 regularna kontrola przez oględziny (co 1 do 7 dni),

 kontrola funkcjonalna (co 1 do 3 miesięcy),

 kontrola podstawowa (coroczna).

Kontrola placu zabaw

 Czynności kontrolne powinny być udokumentowane i wykonywane przez odpowiednio wykwalifikowany personel.

 Zaleca się, aby właściciel placu zabaw zapewnił odpowiedni plan kontroli i jego przestrzeganie.

 Udokumentowania kontroli placu zabawa można dokonać za pomocą dziennika placu zabaw, w którym dokonywane będą wszelkiego rodzaju zapisy związane z przeprowadzona kontrolą. Obowiązkowa kontrola urządzeń na placach zabaw wynika z przepisów Prawa Budowlanego i powinna być przeprowadzana raz na pięć lat przez osoby posiadające uprawnienia budowlane.

 Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego zaleca przeprowadzanie przeglądów placów zabaw podczas rocznych przeglądów budynków.

Czasowe zawieszenie zajęć

"§ 18. 1. Organ prowadzący szkołę lub placówkę może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, w przypadku gdy na danym terenie może wystąpić zagrożenie bezpieczeństwa uczniów związane z utrudnieniem w:

 1) dotarciu ucznia do szkoły lub placówki lub powrotem ze szkoły lub placówki, l

 2) organizacji zajęć w szkole lub placówce - w związku z organizacją i przebiegiem imprez ogólnopolskich lub międzynarodowych.

 2. Dyrektor, za zgodą organu prowadzącego, może zawiesić zajęcia na czas oznaczony, jeżeli:

 1) temperatura zewnętrzna mierzona o godzinie 21.00 w dwóch kolejnych dniach poprzedzających zawieszenie zajęć wynosi -15°C lub jest niższa;

 2) wystąpiły na danym terenie zdarzenia, które mogą zagrozić zdrowiu uczniów.".)*

 *Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (D. U. z 2011 r. Nr 161 poz. 968)

Bezpieczeństwo pożarowe w szkole

 Ustawa o ochronie przeciwpożarowej nakłada szereg obowiązków na instytucje, organizacje, osoby fizyczne, prawne korzystające z budynków, obiektów lub terenów.

 Dyrektor zapewniając ochronę przeciwpożarową obowiązany jest w szczególności:

 1) przestrzegać przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technicznych,

 2) wyposażyć budynek, obiekt lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,

 3) zapewnić konserwację oraz naprawy funkcjonowanie, sprzętu przeciwpożarowego i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie

 4) zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,

 5) przygotować budynek, obiekt lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,

 6) zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,

 7) ustalić sposoby i zasady postępowania na wypadek pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.

 Za bezpieczeństwo przeciwpożarowe w szkole odpowiada dyrektor ale również organ prowadzący.

 Czynności kontrolno-rozpoznawcze z zakresu działań przeciwpożarowych wykonuje

Państwowa Straż Pożarna

Ogólne zasady ewakuacji

 1. Ściśle stosować się do przekazywanych zaleceń;

 2. Wyłączyć i zabezpieczyć wszystkie urządzenia elektryczne i gazowe;

 3. Zakończyć pracę sprzętu komputerowego oraz zabezpieczyć dane informatyczne przed dostępem osób niepowołanych;

 4. Przygotować do ewakuacji / zabezpieczyć/ ważne wytypowane mienie, dokumenty, pieczęcie, środki finansowe itp.;

 5. Pozamykać okna lub pozostawić otwarte w zależności od sytuacji.

 6. Wytypowane osoby do działań zabezpieczających ewakuację winny przystąpić do wykonywania przypisanych im zadań;

Ogólne zasady ewakuacji

 7. Wszystkie osoby opuszczające szkołę powinny zabrać rzeczy osobiste i przystąpić do ewakuacji postępując zgodnie z postępującymi zaleceniami i udać się na wyznaczone miejsce ewakuacji -/załącznik nr

 8. Nie zamykać pomieszczeń ;

 9. Wychowawcy /nauczyciele/ informują woźnego lub nauczyciela dyżurnego o opuszczeniu klas przez uczniów;

 10. Wychowawcy / nauczyciele/ na miejscu ewakuacji sprawdzają obecność i przekazują informację nauczycielowi dyżurnemu.

 11. Na miejscu ewakuacji nauczyciel i uczniowie przebywają do czasu otrzymania stosownej informacji co do powrotu i kontynuacji nauki lub jej zakończenia.

Wypadek ucznia

 Wypadek - nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć.

 Wypadek ucznia - to nagłe zdarzenie, wywołane czynnikiem zewnętrznym mające miejsce na terenie szkoły lub poza nią w trakcie sprawowania opieki nad uczniem: (wycieczki, zawody sportowe, olimpiady, wyjścia pod opieką nauczyciela).

 Wypadek śmiertelny-uważa się wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie nie przekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku.

 Wypadek ciężki - w wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej, lub inne uszkodzenia ciała albo rozstrój zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy, albo trwałe zeszpecenie lub zniekształcenie ciała.

 Wypadek zbiorowy - w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej dwie osoby.

Zadania dyrektora

 Do obowiązków dyrektora szkoły/placówki należy:

 Zapewnić ofiarom wypadku opiekę oraz natychmiastową pomoc lekarską

 O każdym wypadku powiadomić niezwłocznie rodziców (opiekunów) poszkodowanego, pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy, społecznego inspektora pracy, organ prowadzący szkołę/placówkę, radę rodziców.

 O wypadku śmiertelnym, ciężkim i zbiorowym należy ponadto zawiadomić prokuratora i kuratora oświaty.

 O wypadku, do którego doszło w wyniku zatrucia należy zawiadomić państwowego inspektora sanitarnego.

 Zabezpieczyć miejsce wypadku w taki sposób, aby wykluczyć dostęp osób niepowołanych.

 Powołać zespół w celu przeprowadzenia postępowania powypadkowego.

Zadania dyrektora

 Zatwierdzić protokół powypadkowy.

 Zaznajomić z treścią protokołu powypadkowego poszkodowanego (pełnoletniego), rodziców (opiekunów) poszkodowanego małoletniego. Gdy poszkodowany pełnoletni zmarł, lub jego stan zdrowia na to nie pozwala, z treścią protokołu zaznajamia się jego rodziców (opiekunów).

 Przekazać kopię protokołu organowi prowadzącemu i kuratorowi oświaty – na ich wniosek.

 Na posiedzeniu rady pedagogicznej omówić okoliczności i przyczyny wypadku, podejmując działania mające przeciwdziałać przyczynie zdarzenia.

 Wpisać zdarzenie do prowadzonego w szkole/placówce rejestru wypadków prowadzonego według wzoru zawartego w załączniku nr 2 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69)

Zadania nauczyciela lub innego pracownika szkoły

 Do obowiązków nauczyciela lub innego pracownika szkoły/placówki, który był świadkiem wypadku, lub został o nim powiadomiony należy:

 Nie dopuścić do zajęć, lub przerwać je (wyprowadzając uczniów z zagrożonejstrefy), jeżeli stwierdzi, że miejsce to może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa podopiecznych.

 Udzielić pierwszej pomocy przedmedycznej ofierze wypadku.

 Niezwłocznie wezwać pomoc medyczną.

 Powiadomić o wypadku dyrektora szkoły/placówki

 Zabezpieczyć miejsce wypadku w taki sposób, aby wykluczyć dostęp osób niepowołanych.

Postępowanie powypadkowe

 Postępowanie powypadkowe prowadzi powołany przez dyrektora szkoły zespół powypadkowy w składzie:

 pracownik służby BHP jako przewodniczący,

 społeczny inspektor pracy, albo pracownik wyznaczony przez dyrektora.

 Jeżeli w składzie komisji nie może uczestniczyć żadna z tych osób, komisje tworzą osoby wymienione w § 43 ust. 1 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69).

 W pracach zespołu powypadkowego ma prawo uczestniczyć przedstawiciel organu prowadzącego szkołę, kuratora oświaty oraz rady rodziców.

Zadania zespołu powypadkowego

 Zespół powypadkowy obowiązany jest:

 zbadać okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku,

 przesłuchać poszkodowanego i świadków wypadku,

 zasięgnąć opinii lekarza

 sporządzić protokół powypadkowy nie później niż w ciągu 14 dni od daty uzyskania zawiadomienia o wypadku.

 Przekroczenie tego terminu może nastąpić w przypadku, gdy wystąpią uzasadnione przeszkody lub trudności uniemożliwiające sporządzenie protokołu w wyznaczonym terminie.

Zatwierdzenie protokołu powypadkowego

 Protokół powypadkowy zatwierdza dyrektor szkoły/placówki po jego sporządzeniu. Jeżeli do treści protokołu powypadkowego nie zostały zgłoszone zastrzeżenia przez rodziców ucznia poszkodowanego postępowanie powypadkowe uznaje się za zakończone.

 Protokół powypadkowy sporządza się w trzech egzemplarzach, dla:

 poszkodowanego,

 szkoły/placówki, która przechowuje go w dokumentacji powypadkowej wypadku ucznia,

 organu prowadzącego lub kuratora oświaty( na żądanie).

Aby nie dochodziło do zaniedbań pamiętaj o

 o konieczności przeprowadzenia kontroli obiektów należących do szkoły/placówki, przynajmniej raz w roku,

 sporządzaniu protokołu z tej kontroli i przesłaniu kopii organowi prowadzącemu szkołę,

 O tym, że liczbę opiekunów zajęć, imprez i wycieczek ustala się uwzględniając wiek, stopień rozwoju psychofizycznego, stan zdrowia i ewentualną niepełnosprawność uczestników, a także specyfikę zajęć, imprez i wycieczek oraz warunki w jakich będą się one odbywać,

 O tym, że nauczyciel sprawuje opiekę nad uczniem w drodze ze szkoły do miejsca docelowego wycieczki i z tego miejsca do szkoły.

 Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 z późn. zm.).

 Dyrektor ma obowiązek

wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.

Mobbing w szkole

 „Dwa tygodnie temu do Sądu Okręgowego w Nowym Sączu wpłynął pozew o 860 tys. złotych odszkodowania za śmierć spowodowaną mobbingiem. Zadość uczynienia żądała rodzina zmarłej.

 Dziś prokuratura nie ma wątpliwości, że 47 letnia Bernardetta G. w styczniu 2010 roku targnęła się na życie, bo dłużej nie była w stanie znieść szykan ze strony swojej szefowej. Dyrektorka szkoły podstawowej w Podobnie w małopolskiej gminie Niedźwiedź będzie musiała odpowiedzieć przed sądem, jak traktowała swoją pracownicę. Bernardetta G. zresztą opisała dokładnie to w liście pożegnalnym, który później śledczym posłużył jako dowód w sprawie. Materiał jest tajny, ale wiadomo, że między nauczycielką a dyrektorką od dawna źle się układało. Czarę goryczy przepełniło przeniesienie Bernardetty G. do pracy w przedszkolu, po 26 latach nauczania w szkole. Ale wyboru nie było. Szefowa Anna A. miała postawić sprawę jasno: albo idziesz do maluchów, albo wywalę cię na bruk. Choć z degradacją trudno było jej się pogodzić, kobieta wolała takie rozwiązanie niż szukać nowej pracy.

Mobbing w szkole

 W trakcie śledztwa wyszło na jaw, że Bernardetta G. nie była jedyną ofiarą dyrektorki, W maju prokuratura postawiła Annie A. zarzuty psychicznego znęcania się nad nieżyjącą jużnauczycielką i ośmioma innymi osobami pracującymi w szkole.

 Rodzina zmarłej żąda odszkodowania od gminy, która zarządza szkołą. Bliscy chcą udowodnić, że wójt wiedział o patologiach, ale nie reagował. Zeznań przybywa, bo po samobójstwie Bernardetty G. ludzie głośno zaczęli mówić o tym, jak dyrektorka podczas indywidualnych rozmów groziła nauczycielom karami dyscyplinarnymi i wyrzuceniem z pracy za byle przewinienie. Teraz grozi jej 12 lat więzienia.”*

 *Przekrój nr 39 (3457) 26 września 2011 r.

Obowiązki pracodawcy wynikające z Kodeksu Pracy

 Art. 943 KP

 § 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałaćmobbingowi.

 § 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Obowiązki pracodawcy wynikające z Kodeksu Pracy

 § 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

 § 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów.

 § 5. Oświadczenie pracownika o rozwiązaniu umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie z podaniem przyczyny, o której mowa w § 2, uzasadniającej rozwiązanie umowy.

Niepożądane zachowania uczniów

Co na to prawo?

 W stosunku do ucznia nieletniego mają zastosowanie przepisy prawa dot. nieletnich tj. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. opostępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2002 r. nr 11 poz. 109 ze zm.)

 W stosunku do ucznia pełnoletniego mają zastosowanie przepisy Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Postępowania Karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 89, poz. 555 ze zm.)

 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (Dz. U. z 1997 r. nr 88, poz. 553, ze zm.)

Działania szkoły

 Szybka i zdecydowana reakcja:

1) udzielenie wsparcia psychologicznego ofierze przemocy,

2) ustalenie okoliczności zdarzenia i ewentualnych świadków, zabezpieczenie dowodów;

3) powiadomienie rodziców (opiekunów prawnych) sprawcy;

4) poinformowanie rodziców o dalszym postępowaniu szkoły wobec sprawcy i konsekwencjach z tego wynikających

5) wyciągnięcie konsekwencji wobec sprawcy przemocy (regulaminowych zapisanych w statucie szkoły);

6) praca nad zmianą postawy ucznia – agresora np. zawarcie kontraktu, rozmowa z pedagogiem, zobowiązanie do zaprzestania tego typu działania;

7) wskazanie konsekwencji prawnych za tego typu działania.

Inne rozwiązania problemu

 Zgłoszenie sprawy do sądu lub na policję - kiedy i w jakiej sytuacji:

 Rodzice sprawcy odmawiają współpracy lub nie stawiają się na wezwanie szkoły, a uczeń nie zaniechał dotychczasowego postępowania (w szczególności jeśli do szkoły trafiają informacje o innych przejawach demoralizacji);

 Szkoła wykorzystała wszystkie dostępne jej środki wychowawcze (rozmowa w rodzicami, pedagogiem, kary regulaminowe) a ich zastosowanie nie przynosi żadnych rezultatów;

 Dochodzi do szczególnie drastycznych aktów agresji z naruszeniem prawa

Do jakich czynów karalnych mogło dojść podczas czynów i aktów agresji?

 Art. 217 KK – umyślne uderzenie lub naruszenie nietykalności cielesnej (kopnięcie, szarpniecie, oplucie, uderzenie)- przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego

 Art. 216 KK – znieważanie (wyzwiska, wyśmiewanie, obrażanie, poniżanie, działania godzące w godność osobistą) - przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego

 Art.. 157 KK – spowodowanie umyślnego naruszenia czynności ciała lub rozstroju zdrowia (na skutek pobicia, pokopania, wyzwisk) – przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego jeśli uszkodzenie ciała trwa do 7 dniu, jeśli powyżej 7 dni – przestępstwo ścigane z urzędu

Rodzaje oskarżeń

 Przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego – rodzice składają zawiadomienie na policję bądź prokuraturę – to warunek rozpoczęcia działań prawnych

 Przestępstwo ścigane z urzędu – do powiadomienie policji, sądu lub prokuratury zobowiązana jest szkoła (art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego)

 Prokurator na podstawie art.. 60 § 1 kpk może w każdej sprawie ściganej z oskarżenia prywatnego wszcząć postępowanie z urzędu, jeżeli wymaga tego interes społeczny.

Bullying

 Głównym celem sprawcy jest tyranizowanie drugiej, słabszej od siebie osoby- sprawienie jej bólu fizycznego, przykrości, poniżenie lub przerażenie jej.

 Dla sprawcy ważne jest, aby posiadał publiczność i mógł pozyskać „uznanie" w obliczu grupy „widzów", obojętnych na zastane sytuacje.

 Ofiara nie ma możliwości obrony, sprawca zaś zyskuje poczucie bezkarności.

Odmiany bullyingu

 • Nękanie bezpośrednie

 1) bullying bezpośredni, w tym:

 fizyczny - popychanie, plucie, kopanie, uderzanie, zabieranie i chowanie, zmuszanie do wykonywania poniżających, ośmieszających lub odrażających czynności, w tym seksualnych,

 werbalny (emocjonalny) - grożenie, poniżanie przez przezywanie, wyśmiewanie, robienie min i prowokowanie,

 whistleblowers - donosicielstwo na osoby, którym powierzono ważne zadania, odpowiedzialne za kierowanie np. zespołem, grupą w szkole, tj. gospodarz klasy, przewodniczący projektu edukacyjnego. „Sygnaliści" donoszą o przypadkach nieuczciwości, nierzetelności, nieetyczności w ich mniemaniu.

Odmiany bullyingu

 • Nękanie pośrednie

 2) bullying pośredni (ukryty), w którym możemy wyróżnić:

 relacyjny - obmawianie, rozpuszczanie plotek, namawianie innych do izolacji ofiary, odrzucania jej i ignorowania,

 cyberbullying - umieszczanie w sieci za pomocą Internetu (e-maile, blogi, witryny internetowe) oszczerczych, nieprawdziwych i niebezpiecznych informacji o ofierze; wykonywanie kompromitujących zdjęć i filmów przy użyciu telefonu komórkowego.

 • 2 postaci harassmentu

 3) harassment - odnosi się głównie do molestowania seksualnego.

 Molestowanie seksualne może występować w dwóch postaciach:

 jako przymus seksualny „coś za coś" - zachodzi, gdy uczeń- agresor żąda od drugiego ucznia ofiary seksualnego zainteresowania w zamian np. za odstąpienie w stosunku do niego stosowania bezpośredniej przemocy fizycznej;

 jako przymus seksualny typu „wrogie środowisko", w którego obrębie wyróżnia się jeszcze dwa rodzaje zachowań:

 niepożądane zainteresowanie seksualne np. gesty o charakterze seksualnym, poklepywanie,

 molestowanie ze względu na przynależność do danej płci - np. komentarze poniżające odmienną płeć jako nieposiadająca danych zdolności, umiejętności, zachowań.

Jakie mogą być konsekwencje bullyingu?

 Dzieci, które podlegają w szkole bullyingowi , nie są w stanie normalnie funkcjonować. Prześladowanie kończy się najczęściej:

 wykluczeniem ze środowiska,

 odmową chodzenia do szkoły, a co za tym idzie -

przeniesieniem do innej,

 ucieczką z domu,

 szukaniem akceptacji w innych grupach – subkulturach lub sektach,

 porażkami wynikającymi z braku wiary w siebie,

 próbami samobójczymi

Etapy bullyingu

 I Faza - próba obrony, zmiana zachowania

 II Faza - próba ucieczki, podporządkowanie lub izolacja

 III Faza – ucieczka

Cyberbullying

 Cyberbullying to zjawisko oczerniania, szykanowania, tyranizowania i wyszydzania w Internecie. Może dotyczyć sms-ów, e-maili, a przede wszystkim:

 witryn internetowych,

 wpisów na forach dyskusyjnych,

 dręczenia przez komunikatory sieciowe,

 umieszczania w sieci zdjęć i filmów zrobionych przy użyciu telefonów komórkowych.

Jak działać w sytuacjach bullyingu i cyberbullyingu?

1. O zaistniałej sytuacji poinformować dyrektora szkoły i rodziców uczniów (agresora i ofiary).

2. Wspólnie z rodzicami ustalić sposób przeciwdziałania bullyingowi lub cyberbullyingowi.

3. Zablokować strony internetowe w przypadku cyberbullyingu.

4. Przeprowadzić w klasie lekcje na temat bullyingu i cyberbullyingu (policja).

5. Na bieżąco monitorować zachowania uczniów i natychmiast reagować na niewłaściwe zachowania.

6. Przeprowadzić w klasie badania na temat przyczyn pojawianie się ww. zjawisk.

7. W przypadku braku wsparcia szkoły ze strony rodziców o zaistniałej sytuacji poinformować sąd rodzinny i policję.

Kary jakie możemy zastosować

 wystawienia oceny nagannej,

 w drastycznych sytuacjach przeniesieniem, za zgodą kuratora Oświaty, do innej szkoły w przypadku ucznia objętego obowiązkiem szkolnym,

 w przypadku ucznia, który nie jest objęty obowiązkiem szkolnym, w drodze decyzji rady pedagogicznej można skreślić go z listy uczniów,

 powiadomienie sądu opiekuńczego.

 Bullying i cyberbulying są ścigane z powództwa prywatnego.

 Osoba poddana bullyingowi i cyberbullyingowi może również wystąpić o zadośćuczynienie z powództwa cywilnego.

Policjant w szkole

 Może się zdarzyć, że podczas pracy szkoły konieczna będzie wizyta policji. Pamiętaj, wówczas że funkcjonariusz policji musi:

 1) przedstawić powód przybycia do szkoły,

 2) poinformować o przyczynie zatrzymania ucznia,

 3) okazać legitymację służbową.

 Jako dyrektor szkoły masz prawo zapisać dane osobowe policjanta oraz numer legitymacji służbowej w celu sporządzenia własnej dokumentacji.

Uprawnienia policji na terenie szkoły

 Policjant na terenie szkoły może:

 1) wylegitymować ucznia, w celu ustalenia jegotożsamości (np. identyfikacji osoby podejrzanej, ustalenia świadków zdarzenia),

 2) żądać od Ciebie jako dyrektora szkoły, niezbędnej pomocy i wspierania jego pracy w zakresie obowiązujących przepisów prawa,

 3) przewieźć (na polecenie lekarza) nietrzeźwego ucznia do izby wytrzeźwień, albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych,

 4) przeszukać odzież lub plecak ucznia.

Uprawnienia policji na terenie szkoły

 5) zatrzymać ucznia gdy:

 istnieje uzasadnione przypuszczenie, że uczeń popełnił czyn karalny lub przestępstwo,

 stwarza w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, a także dla mienia (np. po użyciu środków odurzających swoim zachowaniem stwarza zagrożenie lub znajduje się w okolicznościach zagrażających jego życiu lub zdrowiu innych osób),

 6) zatrzymać a następnie umieścić w policyjnej izbie dziecka nieletniego, jeśli istnieje uzasadnione podejrzenie, że popełnił on czyn karalny i:

 zachodzi uzasadniona obawa, że będzie on próbował zatrzeć ślady albo jeśli nie można ustalić jego tożsamości,

 7) przesłuchać ucznia na terenie szkoły.

Czym jest interwencja policyjna w szkole?

 Odpowiedź znajdziemy w zarządzeniu nr 213/07 Komendanta Głównego Policji.

 Interwencja policyjna to szybkie włączenie się policjanta lub policjantów w tok zdarzenia naruszającego normy prawne lub zasady współżycia społecznego i podjecie działań zmierzających do ustaleniu charakteru, rodzaju i okoliczności powstałego zdarzenia oraz przedsięwzięć ukierunkowanych na przywrócenie naruszonego porządku prawnego lub zasad współżycia społecznego.

Wyjaśnienie niektórych pojęć prawnych

 Małoletni, niepełnoletni, nieletni

 Kiedy interwencja policji podejmowana jest w szkole, a zatem wobec uczniów, którzy z reguły nie są osobami dorosłymi, należy wyjaśnić pojęcia z dziedziny prawa cywilnego.

 Najczęściej popełnianym błędem przy określaniu wieku młodych osób jest używanie nazwy niepełnoletni.

 W rozumieniu art. 10 kodeksu cywilnego pełnoletnim jest ten, kto ukończył osiemnaście lat; natomiast osoba, która nie ukończyła tego wieku jest małoletnim. Sformułowanie niepełnoletni jest określeniem potocznym, należy więc posługiwać się terminem małoletni.

Małoletni a nieletni

 Małoletni jest osobą, która nie ukończyła osiemnastu lat nie naruszyła norm prawnych. Nie popełniła zatem przestępstwa ani wykroczenia (czynu karalnego).

 Definicja pojęcia nieletni znajduje się w ustawie o postępowaniu w sprawach nieletnich. W zależności od przedziału wieku i rodzaju podejmowanych czynności, wyodrębniono trzy kategorie nieletnich:

 nieletni o nieoznaczonej dolnej granicy wieku do lat 18, wobec których podejmowane są czynności zmierzające do zapobiegania demoralizacji i zwalczania jej;

 nieletni w wieku od 13 do nieukończonych 17 lat, wobec których stosuje się przepisy ustawy ze względu na popełnienie przez nich czynu karalnego;

 nieletni o nieoznaczonej dolnej granicy wieku do lat 21, wobec których wykonywane są orzeczone wobec nich środki wychowawcze lub poprawcze.

Czyny Karalne

 Zgodnie z art. 1 § 2 pkt 2 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich czynami karalnymi są: czyny zabronione przez ustawę, jako przestępstwo, przestępstwo skarbowe w kodeksie wykroczeń, np.:

 zakłócanie porządku;

 niszczenie lub zmiana znaków;

 obrzucanie samochodów kamieniami;

 kradzież;

 przywłaszczenie;

 paserstwo;

 niszczenie cudzej rzeczy.*

*Ustawa szczegółowo wymienia te artykuły (51, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133 i 143) kodeksu

wykroczeń, które opisują czyny karalne.

Przesłuchanie nieletniego

 Policja wykonuje swoje zadania ustawowe niezależnie od woli instytucji państwowych (a więc także szkoły), społecznych czy osób fizycznych. Gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu karalnego lub na polecenie sędziego rodzinnego funkcjonariusze policji są obowiązani przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe (art. 308 kodeksu postępowania karnego).

 Policjanci muszą zebrać dowody, przesłuchać nieletniego sprawcę (sprawców), a w razie potrzeby zatrzymać nieletniego. Takie działania policjanci mogą podjąć:

 w sprawach niecierpiących zwłoki;

 w granicach koniecznych dla zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem.

 Przesłuchanie nieletniego przez policjantów odbywa się w

obecności rodziców, opiekuna albo obrońcy.

 Jeżeli jednak zapewnienie ich obecności byłoby w danym wypadku niemożliwe, należy wówczas wezwać jedną z następujących osób:

 nauczyciela;

 przedstawiciela powiatowego centrum pomocy rodzinie;

 przedstawiciela organizacji społecznej, do której zadań statutowych należy oddziaływanie wychowawcze na nieletnich lub wspomaganie procesu ich resocjalizacji.

Przesłuchanie ucznia a policyjna izba dziecka

Jeżeli jest to konieczne ze względu na okoliczności sprawy (np. duży ciężar

gatunkowy czynu karalnego, duża liczba czynów karalnych), policja może

zatrzymać nieletniego, a następnie umieścić go w policyjnej izbie dziecka.

 Ten środek stosuje się wobec ucznia, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenie, że

 popełnił czyn karalny;

 będzie się ukrywał;

 będzie zacierał ślady.

 W tym wypadku policjanci mają prawo doprowadzić nieletniego ze szkoły do jednostki policji i wykonać czynności procesowe.

 Przesłuchanie w tej sytuacji również odbywa się w obecności rodziców lub opiekunów prawnych.

 Jeśli zapewnienie obecności tych osób byłoby niemożliwe, udział w przesłuchaniu musi wziąć nauczyciel.

Przesłuchanie ucznia

 Nieobecność rodzica na przesłuchaniu

 Przyczyna nieobecności rodziców na przesłuchaniu musi mieć charakter niepodważalny i musi być nie do pokonania. Przyczyną może być znaczna odległość rodziców od miejsca przesłuchania, ich nieobecność w domu lub w pracy.

 Obecność nauczyciela przy przesłuchaniu

 Chociaż art. 39 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich nie nakłada bezpośrednio na dyrektora obowiązku zgody na przesłuchanie ucznia, to jednak w ustawie padają słowa: należy wezwać nauczyciela.

 Bez żadnych wątpliwości obligują one dyrektora do wyznaczenia pracownika, który będzie obecny przy przesłuchaniu nieletniego.

 Gdy w trakcie przesłuchania nieletniego do jednostki policji zgłoszą się rodzice lub inni prawni opiekunowie, obecność nauczyciela jest już niecelowa i może on wrócić do szkoły.

 Kiedy okoliczności sprawy nie są zawiłe, przesłuchanie powinno odbyć się w szkole. Dyrektor placówki oświatowej powinien wówczas udostępnić policji pomieszczenie, w którym nieletni będzie miał zapewnioną swobodę wypowiedzi. Nie zachodzi wówczas, potrzeba doprowadzania nieletniego ucznia do jednostki policji.

 Przesłuchać ucznia bez obecności rodziców można tylko wtedy, gdy sprawa należy do bardzo pilnych (niecierpiących zwłoki).

Podstawa prawna

 Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16, poz. 93 ze zmianami);

 Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz. U. 2002 nr 11, poz. 109 ze zm.);

 Ustawa z 6 czerwca 1997 r. - kodeks postępowania karnego (Dz. U. 1997 nr 89, poz. 555 ze zm.);

 Ustawa z 20 maja 1971 r. - kodeks wykroczeń (Dz. U. 2007 nr 109. poz. 756 ze zm.);

 Zarządzenie nr 213 komendanta głównego Policji z 28 lutego 2007 r. w oprawie metod i form przygotowywania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa porządku publicznego (Dz. U. KGP 2007 nr 5, poz. 491).

Tytoń w szkole

 15 listopada 2010 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, zwana ustawą antynikotynową.

 Wprowadziła ona dużo bardziej restrykcyjne przepisy

 Problemem stały się palarnie w zakładach pracy i dostosowanie warunków takich pomieszczeń do nowych przepisów.

 Jak obecnie uregulowane zostało palenia w pracy? Czy są za to jakieś sankcje?

Gdzie nie wolno palić?

 Znowelizowana ustawa antynikotynowa zabrania palenia w następujących miejscach:

„1) na terenie zakładów opieki zdrowotnej i w pomieszczeniach innych obiektów, w których są udzielane świadczenia zdrowotne,

 2) na terenie jednostek organizacyjnych systemu oświaty,

 3) jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,

 4) na terenie uczelni,

 5) w pomieszczeniach zakładów pracy innych niż wymienione w pkt 1 i 2,

 5) w pomieszczeniach obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego,

 6) w lokalach gastronomiczno-rozrywkowych,

 7) w środkach pasażerskiego transportu publicznego oraz w obiektach służących obsłudze podróżnych,

 8) na przystankach komunikacji publicznej,

 9) w pomieszczeniach obiektów sportowych,

 10) w ogólnodostępnych miejscach przeznaczonych do zabaw dzieci,

 11) w innych pomieszczeniach dostępnych do użytku publicznego.” (1)

Zakaz palenia

 Wynika z tego zakaz palenia w zakładach pracy i na ich terenie

 przez teren należy rozumieć nie tylko pomieszczenia w budynku, lecz również klatki schodowe, garaże czy parkingi podziemne oraz np. dziedziniec wewnętrzny takiego budynku.

 Jednocześnie właściciel budynku lub zarządca może wyznaczyć palarnię.

 Przez palarnię ustawa rozumie wyodrębnione pomieszczenia (nie np. plac przed zakładem pracy) oznaczone naklejkami czy tabliczkami oraz z odpowiednią wentylacją.

 Takie pomieszczenie nie może przy tym służyć żadnym innym celom, niż palenie papierosów.

 Odpowiednie drzwi mają zapobiegać wydostawaniu się dymu z pomieszczenia. Taka palarnia może powstać w zakładzie pracy – może, ale nie musi. Bez względu na to, palenia np. na klatkach schodowych budynku będzie zabronione.

Powstanie palarni

 Powstanie palarni zależy od pracodawcy czy właściciela budynku wynajmującego dany budynek pracodawcy.

 Powstanie palarni oznacza zazwyczaj dodatkowe koszty związane z dostosowaniem danego pomieszczenia do wymogów ustawy i przewiduje kilkutysięczne kary za brak czy niespełnienie przez pomieszczenie tych warunków, jakie powinna spełniać palarnia.

 Dodatkowe koszty mogą zniechęcać pracodawców do takich „inwestycji”, lecz w dużych zakładach pracy raczej pomieszczenia takie powstaną lub już istniejące zostaną nadal. W sprawie wyznaczenia palarni mogą interweniować przedstawiciele rad zakładowych czy sami pracownicy.

 Samo prawo pracy nie wypowiada się na temat tworzenia palarni i nie reguluje zasad dotyczących możliwości palenia w zakładach pracy.

 Takie ustalenia mogą pojawić się w regulaminie pracy, zwłaszcza przy wykonywaniu pracy np. w otoczeniu substancji łatwopalnych i dotyczy raczej przepisów przeciwpożarowych.

 Takie uregulowania były ustalone znacznie wcześniej i w nie ustawa antynikotynowa nie ingeruje.

 Za naruszenie takich zasad BHP dotyczących zagrożenia przeciwpożarowego konsekwencje ustala pracodawca – może to skutkować naganą czy wypowiedzeniem z pracy, w zależności od okoliczności dokonanych przez pracownika naruszenia zasad.

 Palenie w takich miejscach (np. magazyn ze środkami łatwopalnymi) naraża innych pracowników na utratę życia czy zdrowia i może być nawet podstawą dla zwolnienia z pracy w trybie art. 52 ust. 1 pkt 1 k.p. (2).

Podstawa prawna palenia tytoniu

 1) Art. 5 ust. 1 pkt 1-11 Ustawy z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych,

2) Art. 52 ust. 1 pkt 1 Kodeks Prawo Pracy

Szkoła i placówki zapewniające uczniom dostęp do Internetu są obowiązane podejmować działania zabezpieczające uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, w szczególności zainstalować i aktualizować oprogramowanie zabezpieczające. (art. 4a UoSO)

Ochrona danych osobowych

 Dane osobowe – każda informacja dotycząca osoby fizycznej, pozwalająca na określenie tożsamości tej osoby

 zbiór danych - każdy, posiadający strukturę, zestaw danych o charakterze osobowym,

 Usuwanie danych – zniszczenie danych osobowych lub taka ich modyfikacja, która nie pozwoli na ustalenie tożsamości osoby, której dane dotyczą.

 Przetwarzanie danych – jakiekolwiek operacje wykonywane na danych osobowych,

 zbieranie,

 utrwalanie,

 przechowywanie,

 opracowanie,

 zmienianie,

 udostępnianie

 usuwanie,

 a zwłaszcza te operacje, które wykonuje się w systemach informatycznych.

Ochrona danych osobowych

 Administrator danych – każdy organ przetwarzający dane osobowe

 Zgoda osoby, której dane dotyczą – oświadczenie woli, którego treścią jest zgoda

na przetwarzanie danych osobowych tego, kto składa oświadczenie; zgoda nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści.

ZAKRES DZIAŁANIA USTAWY

 ustawę stosuje się do przetwarzania danych osobowych w:

 systemach informatycznych

 kartotekach, skorowidzach, księgach, wykazach i w innych zbiorach ewidencyjnych.

 Będą zatem podlegały jej tylko te dane osobowe, które tworzą zbiór danych w rozumieniu ustawy.

 dane zbierane doraźnie nie są zbiorem danych w rozumieniu ustawy np. związane ze zbieraniem danych ze względów szkoleniowych, w związku z dydaktyką w szkole itp.

OGÓLNE WARUNKI DOPUSZCZALNOŚCI PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH

 przetwarzanie danych osobowych jest możliwe, gdy:

 osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba, że chodzi o usunięcie danych jej dotyczących,

 zezwalają na to przepisy prawa (np. na mocy odpowiedniego rozporządzenia szkoła może prowadzić dzienniki lekcyjne z niektórymi danymi osobowymi uczniów i ich rodziców, gmina może przetwarzać dane osób korzystających z pomocy społecznej itp.),

 jest to niezbędne osobie, której dane dotyczą, w celu wywiązania się z umowy, której jest stroną, lub na jej życzenie w celu podjęcia niezbędnych działań przed zawarciem umowy (dot. to m.in. osób wykonujących umowy zlecenia i umowy o dzieło),

OGÓLNE WARUNKI DOPUSZCZALNOŚCI PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH

 jest to niezbędne do wykonania określonych prawem zadań realizowanych dla dobra publicznego (np. gdy stowarzyszenie wykonuje zlecone przez gminę zadania z zakresu pomocy społecznej),

 jest to niezbędne do wypełnienia usprawiedliwionych celów administratorów danych nie będących organami administracji publicznej ani państwowymi jednostkami organizacyjnymi ani nie wykonujących zadań z zakresu administracji publicznej.

 Przetwarzanie danych nie może naruszać praw i wolności osoby, której dane dotyczą. (z tej przesłanki należy korzystać ostrożnie).

WARUNKI PRZETWARZANIA SPECJALNYCH RODZAJÓW DANYCH OSOBOWYCH

 Oprócz „zwykłych” danych osobowych ustawa objęła pewne rodzaje danych szczególną ochroną (tzw. Dane wrażliwe). Są to dane:

 ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne,

 poglądy polityczne,

 przekonania religijne lub filozoficzne,

 przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową

 dane o stanie zdrowia,

 kodzie genetycznym,

 nałogach

 życiu seksualnym (art. 27 ust. 1).

Dane wrażliwe – ich przetwarzanie

 przetwarzanie tych danych jest, co do zasady, niedopuszczalne, a ich przetwarzanie jest możliwe tylko w ściśle określonych sytuacjach (wymienionych w art. 27 ust. 2 ustawy). Są to m.in. sytuacje, gdy:

 osoba, której dane dotyczą, wyrazi to na piśmie,

 przepis szczególny innej ustawy zezwala na przetwarzanie takich danych bez zgody osoby, której dane dotyczą, i stwarza pełne gwarancje ich ochrony (np. Urząd Ochrony Państwa może przetwarzać dane o przynależności partyjnej, związkowej, jeżeli osoba ubiega się o dostęp do tajemnicy państwowej),

WARUNKI PRZETWARZANIA SPECJALNYCH RODZAJÓW DANYCH OSOBOWYCH

 jest to niezbędne do wykonywania statutowych zadań kościołów i innych związków wyznaniowych, stowarzyszeń, fundacji lub innych niezarobkowych organizacji lub instytucji o celach politycznych, naukowych, religijnych, filozoficznych lub związkowych, pod warunkiem, że przetwarzanie danych dotyczy wyłącznie członków tych organizacji lub instytucji albo osób utrzymujących z nimi stałe kontakty w związku z ich działalnością i zapewnione są pełne gwarancje ochrony przetwarzanych danych (np. stowarzyszenie chorych na choroby serca może przetwarzać dane o stanie zdrowia swoich członków, ale nie może ich np. udostępnić firmie farmaceutycznej),

 przetwarzanie dotyczy danych, które są niezbędne do dochodzenia praw przed sądem (np. adwokat lub członek organizacji występujący jako przedstawiciel społeczny w sądzie przetwarzają dane o stanie zdrowia osoby rannej w wypadku w sprawie o odszkodowanie),

WARUNKI PRZETWARZANIA SPECJALNYCH RODZAJÓW DANYCH OSOBOWYCH

 przetwarzanie jest niezbędne do wykonywania zadań administratora danych odnoszących się do zatrudnienia pracowników i innych osób, a zakres przetwarzanych danych jest określony w ustawie (pracodawca, czyli np. organizacja, może przechowywać w aktach pracowników m.in. wyniki ich badań wstępnych i okresowych, jeżeli skierował ich na te badania; może też przechowywać dane dotyczące osób, z którymi zawarł umowę o dzieło lub umowę zlecenie),

 przetwarzanie dotyczy danych, które zostały podane do wiadomości publicznej przez osobę, której dane dotyczą (np. publiczne przyznanie się do poważnej choroby).

OBOWIĄZKI ADMINISTRATORÓW DANYCH

 Obowiązek poinformowania osób, których dane zamierzamy przetwarzać (dot. pracowników, współpracowników, wolontariuszy).

 Zebranie pisemnych oświadczeń o fakcie poinformowania o przetwarzaniu danych osobowych.

 Informowanie osób o przetwarzaniu danych, gdy je otrzymaliśmy od innej instytucji.

OBOWIĄZKI ADMINISTRATORÓW DANYCH

 Ustawa przewiduje w art. 25 ust. 2, że administrator danych, który zbiera dane nie od osób, których dane dotyczą, może nie informować tych osób, jeżeli:

 przepis innej ustawy przewiduje lub dopuszcza zbieranie danych osobowych bez wiedzy osoby, której dane dotyczą (np. ustawy o Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej),

 dane przewidziane do zebrania są ogólnie dostępne (np. dane z książek telefonicznych),

 dane te są niezbędne do badań naukowych, dydaktycznych, historycznych, statystycznych lub badania opinii publicznej, ich przetwarzanie nie narusza praw lub wolności osoby, której dane dotyczą, a spełnienie obowiązku informowania wymagałoby nadmiernych nakładów lub zagrażałoby realizacji celu badania,

 administrator danych nie przetwarza dalej zebranych danych po ich jednorazowym wykorzystaniu (wtedy musi te dane usunąć).

OBOWIĄZKI ADMINISTRATORÓW DANYCH

 Administrator danych musi również (art. 26 ust. 1):

 przetwarzać dane zgodnie z prawem

 zapewnić aktualność posiadanych danych

 przetwarzać tylko te dane, które odpowiadają celowi ich przetwarzania,

 przechowywać dane nie dłużej, niż jest to niezbędne.

ZABEZPIECZENIE ZBIORÓW DANYCH OSOBOWYCH

 Administratorzy danych osobowych muszą zapewnić im należytą ochronę przed dostępem osób niepowołanych (art. 36 ustawy). W tym celu muszą m.in.:

 odpowiednio zabezpieczyć dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zebraniem przez osobę nieuprawnioną, uszkodzeniem lub zniszczeniem,

 dopuszczać do komputerowego przetwarzania danych tylko osoby upoważnione przez siebie,

 zapewnić kontrolę nad tym, kto, kiedy i jakie dane osobowe wprowadza do zbioru (zwracać szczególną uwagę na przesyłanie danych przez Internet),

 prowadzić ewidencję osób zatrudnionych przy przetwarzaniu danych (osoby te są obowiązane zachować w tajemnicy dane osobowe, które przetwarzają).

Jakich zbiorów nie muszą rejestrować administratorzy danych?

 Są to zbiory zawierające następujące dane (art. 43 ust. 1):

 objęte tajemnica państwową ze względu na obronność lub bezpieczeństwo państwa, ochronę życia i zdrowia ludzi, mienia lub bezpieczeństwa i porządku publicznego,

 przetwarzane przez właściwe organy dla potrzeb postępowania sądowego,

 dotyczące członków kościołów lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej,

 dotyczy osób u nich zatrudnionych, zrzeszonych lub uczących się,

 dotyczy osób korzystających z usług medycznych, obsługi notarialnej, adwokackiej lub radcy prawnego danego administratora danych,

 tworzone na podstawie ordynacji wyborczych,

Jakich zbiorów nie muszą rejestrować administratorzy danych?

 dotyczących osób pozbawionych wolności na podstawie ustawy, w zakresie niezbędnym do wykonania tymczasowego aresztowania lub kary pozbawienia wolności,

 przetwarzane wyłącznie w celu wystawienia faktury, rachunku lub prowadzenia sprawozdawczości finansowej (np. listy wynagrodzeń pracowników, zbiory rachunków i faktur VAT),

 powszechnie dostępne (np. dane z książki telefonicznej),

 przetwarzane w celu przygotowania rozprawy wymaganej do uzyskania dyplomu ukończenia szkoły wyższej lub stopnia naukowego,

 przetwarzanych w zakresie drobnych bieżących spraw życia codziennego (np. lista osób pracujących w tym samym budynku, które mogą być wpuszczone itp.).

UDOSTĘPNIANIE DANYCH OSOBOWYCH

 Może się zdarzyć, że zwróci się do nas osoba lub instytucja z prośbą o udostępnienie jej posiadanych przez nas danych osobowych. Udostępnienie danych osobowych innym podmiotom reguluje art. 29 ustawy. GIODO uważa również, że jeśli dana osoba lub instytucja chce włączyć otrzymane dane do swojego zbioru, zastosowanie ma również art. 23 ust. 1 ustawy.

 Możliwe są następujące sytuacje:

 instytucja, która się do nas zwraca, jest uprawniona do otrzymywania danych osobowych (zwykle jest to policja, Urząd Ochrony Państwa, prokuratura). W takim przypadku mamy obowiązek udostępnić posiadane dane osobowe, jednak przedstawiciele tej instytucji musza podać nam prawną podstawę swojego żądania,

 osoba lub instytucja nie ma bezwzględnego uprawnienia do otrzymania danych osobowych – możemy je udostępnić jeżeli w sposób wiarygodny uzasadni ona potrzebę posiadania tych danych, a ich udostępnienie nie naruszy praw i wolności osób, których dane dotyczą (do nas należy ocena, czy to uzasadnienie jest wiarygodne, i my podejmujemy decyzję o udostępnieniu danych osobowych lub odmawiamy udostępnienia).

A  osoba lub instytucja nie ma bezwzględnego uprawnienia do otrzymania danych osobowych – możemy je udostępnić jeżeli w sposób wiarygodny uzasadni ona potrzebę posiadania tych danych, a ich udostępnienie nie naruszy praw i wolności osób, których dane dotyczą (do nas należy ocena, czy to uzasadnienie jest wiarygodne, i my podejmujemy decyzję o udostępnieniu danych osobowych lub odmawiamy udostępnienia

KOMPUTEROWE PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH

 Administrator danych, przetwarzający dane przy użyciu komputera, zobowiązany jest zastosować wszystkie zabezpieczenia przewidziane w rozporządzeniu MSWiS z dn. 3 czerwca 1998 r, w sprawie określenia podstawowych warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych (Dz. U. z 1998 r,, Nr 80, poz. 521).

 Szczegółowe wymogi określają § 2-17 przywołanego powyżej rozporządzenia. Najważniejsze wymogi to:

 określenie polityki zabezpieczenia danych osobowych (na piśmie),

 wyznaczenie administratora bezpieczeństwa informacji (osobę dbającą o bezpieczeństwo danych osobowych),

KOMPUTEROWE PRZETWARZANIE DANYCH OSOBOWYCH

 odpowiednie zaaranżowanie pomieszczeń, w których przetwarza się dane osobowe,

 zabezpieczenie komputerów (hasła, identyfikatory użytkownika, zasilanie awaryjne etc.),

 opracowanie instrukcji postępowania w sytuacji naruszenia ochrony danych osobowych,

 opracowanie instrukcji zarządzania systemem komputerowym,

 zapewnienie rejestrowania przez system operacyjny wszystkich operacji na danych osobowych.

UPRAWNIENIA GENERALNEGO INSPEKTORA OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

 Generalny Inspektor Ochrony Danych osobowych jest centralnym organem państwa powołanym do nadzoru nad przetwarzaniem danych osobowych. W ramach swoich uprawnień GIODO może zarządzić skontrolowanie administratora danych, wydaje decyzje o możliwości zbierania danych , zawiadomić prokuraturę o przestępstwie. (adres: Warszawa, Koszykowa 53 tel. [phone]).

 Za nieprawidłowe stosowanie ustawy przewidziane są sankcje prawne od kary grzywny po karę ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 1 roku do 3 lat.

Podstawa prawna ochrony danych osobowych

 Ustawa z dn. 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 1997 r., Nr 133, poz. 833 z późn. zm.),

 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 czerwca 1998 r. w sprawie określenia podstawowych warunków technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadać urządzenia i systemy informatyczne służące do przetwarzania danych osobowych (Dz. U. z 1998 r., Nr 80, poz. 521),

 Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 czerwca 1998 r. w sprawie określenia wzorów wniosku o udostępnienie danych osobowych, zgłoszenia zbioru danych do rejestracji oraz imiennego upoważnienia Inspektora Ochrony Danych Osobowych (Dz. U. z 1998 r., Nr 80, poz. 522 z póź. zm.).

Społeczna Inspekcja Pracy

 Społeczna inspekcja pracy jest „służbą społeczną" pełnioną przez pracowników mającą na celu zapewnienie przez pracodawców bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych określonych w przepisach prawa pracy.

 reprezentuje interesy wszystkich pracowników w zakładach pracy bez względu na ich przynależność związkową i jest kierowana przez zakładowe organizacje związkowe.

 Podstawowym aktem prawnym, regulującym działalność społecznych inspektorów pracy jest

 ustawa z dnia 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pra-cy (Dz. U. Nr 35, poz. ze zm.);

 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca 1998 r. w sprawie usta-lania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 115, poz. 744 z późniejszymi zmianami.);

 Kodeks Pracy.

SIP w przepisach Prawa Pracy

 Uregulowania dotyczące działalności sip znajdujące się w przepisach ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21 ze zm.) i tak:

 9 w art. 185 §1 „Społeczną kontrolę przestrzegania prawa pracy, w tym przepisów i zasad bhp sprawuje społeczna inspekcja pracy". Tym zapisem umieszczono instytucję sip jako organu społecznego nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy obok organów Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej;

 9 w art. 207 §2 pkt. 4 czytamy, że do podstawowych obowiązków pracodawcy należy zapewnienie wykonania zaleceń społecznego inspektora pracy;

 w art. 237(12) dotyczącym powołania w zakładach pracy (powyżej 250 osób zatrudnionych) - komisji bezpieczeństwa i higieny pracy – funkcję wice-przewodniczącego komisji powierzono zakładowemu społecznemu inspektorowi pracy.

Zadania SIP

 kontrolowanie stanu budynków, maszyn, urządzeń technicznych i sanitarnych oraz procesów technologicznych z punktu widzenia bezpieczeństwa i higieny pracy,

 kontrolowanie przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym postanowień układów zbiorowych pracy i regulaminów pracy, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony pracy kobiet, młodocianych i osób niepełnosprawnych, urlopów i czasu pracy, świadczeń z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,

 uczestniczenie w kontroli przestrzegania w zakładzie pracy przepisów dotyczących ochrony środowiska naturalnego,

Zadania SIP

 uczestniczenie w przeprowadzaniu przeglądu warunków pracy i pracach zakładowej komisji BHP,

 branie udziału w ustalaniu okoliczności przyczyn wypadków przy pracy oraz w analizowaniu przyczyn wypadków, zachorowań na choroby zawo-dowe i inne schorzenia wywołane warunkami środowiska pracy,

 podejmowanie działań na rzecz aktywnego udziału pracowników zakładu pracy w kształtowaniu właściwych warunków bhp oraz oddziaływanie na przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bhp.

Powołanie SIP

 Organizatorem wyborów społecznych inspektorów pracy są wyłącznie zakładowe organizacje związkowe, które winny opracować i uchwalić regulamin wyborów SIP.

 Społecznym inspektorem pracy może być pracownik danego zakładu pracy, który jest członkiem związku zawodowego i nie zajmuje stanowiska kierownika zakładu pracy (pracodawcy) lub stanowiska kierowniczego bezpośrednio podległego kierownikowi zakładu.

 Zakładowe organizacje związkowe mogą jednak postanowić, że społecznym inspektorem pracy może być również pracownik, który nie jest członkiem związków zawodowych.

Uprawnienia i zasady postępowania społecznego inspektora pracy

 Społeczny inspektor pracy ma prawo wstępu w każdym czasie do pomieszczeń i urządzeń zakładu pracy dla wykonania swych zadań kontrolnych z zakresu technicznego bezpieczeństwa pracy i prawnej ochrony pracy.

 Ponadto sip ma wiele uprawnień o różnym charakterze prawnym, do których możemy zaliczyć:

 prawo żądania informacji oraz okazywania dokumentów niezbędnych dla wykonania funkcji kontrolnych,

 prawo informowania pracodawcy o faktach nieprzestrzegania przepisów bhp i prawa pracy,

 prawo występowania o natychmiastowe usunięcie bezpośrednich zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników,

Uprawnienia i zasady postępowania społecznego inspektora pracy

 prawo zwracania uwagi pracownikom w przypadkach naruszenia obowiązujących przepisów i zasad bhp,

 prawo występowania zakładowego sip o odsunięcie pracownika od pracy w przypadkach braku wymaganych uprawnień kwalifikacyjnych niezbędnych do obsługi określonych urządzeń, czy też braku orzeczenia lekarskiego dopuszczającego do wykonywania pracy,

 udział w zespołach powypadkowych (jako strony równoprawnej) ustalających okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy,

Uprawnienia i zasady postępowania społecznego inspektora pracy

 prawo wnioskowania o przeprowadzenie kontroli do inspektora pracy Państwowej Inspekcji Pracy,

 prawo wnioskowania do inspektora pracy o wszczęcie postępowania w sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika,

 udział w dokonywanych przez zakład pracy analiz przyczyn powstawania wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych schorzeń wywołanych warunkami pracy,

 prawo uczestniczenia w kontrolach przeprowadzanych przez inspektora Państwowej Inspekcji Pracy,

 prawo czuwania nad wykonywaniem decyzji i zaleceń organów nadzoru i kontroli warunków pracy, a w razie ich nie wykonania zawiadomienie tych organów,

 prawo organizacji szkolenia

 prawo uczestniczenia w pracach komisji bezpieczeństwa i higieny pracy

 prawo opiniowania projektów planów poprawy warunków pracy i planów rehabilitacji zawodowej oraz kontrolowanie ich realizacji.*

 *społeczny nadzór nad warunkami pracy; Materiał szkoleniowy dla związków zawodowych i społecznej inspekcji pracy; Panstwowa Inspekcja Pracy, Główny Inspektorat Pracy; Warszawa