FORMALNO – PRAWNE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI GEOLOGICZNO - GÓRNICZEJ. - KLASYFIKACJA ZASOBÓW

Złoża kopalin nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej są własnością Skarbu Państwa

Złoża kopalin nie objętych własnością gruntową, a ściślej rzecz biorąc – całe wnętrze skorupy ziemskiej znajdujące się poza granicami przestrzennymi nieruchomości gruntowych jest aż do granic suwerenności Rzeczpospolitej Polskiej przedmiotem wyłącznej własności Skarbu Państwa.

Jedną z wolności konstytucyjnych jest prawo podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej, w zasadzie bez ograniczeń o charakterze podmiotowym i przedmiotowym. Nie ma ona jednak charakteru bezwzględnego. Jej ograniczenia mogą zostać wprowadzone wyłącznie ze względu na „ważny interes publiczny", co musi wynikać z ustawy (art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej - ustawa z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. Nr 78, póz. 483). Jednym z istotnych ograniczeń jest uzależnienie podejmowania niektórych rodzajów działalności gospodarczej od uzyskania koncesji.

Podstawowe rozstrzygnięcia prawa geologicznego i górniczego:

• Decyzja koncesyjna nadaje wyłącznie prawo do poszukiwania i rozpoznawania bądź eksploatacji kopalin

• Organami koncesyjnymi są: Minister Środowiska, Wojewoda, starości

Kopaliny dzielą się na:

• Podstawowe i pospolite

Własności i użytkowanie górnicze:

• Złoża kopaliny nie stanowiące części składowych nieruchomości gruntowej SA własnością Skarbu Państwa

• W granicach określonych przez ustawy Skarbu Państwa może, z wyłączeniem innych osób, korzystać ze złoża kopalin oraz rozporządzać prawem do nich przez ustanowienie użytkowania górniczego

• Uprawnienia Skarbu Państwa, wykonują organy właściwe do udzielania koncesji, zwane dalej „organami koncesyjnymi”

• W sprawach nie uregulowanych w ustawie do własności złóż kopaliny stosuje się odpowiednio przepisy o własności i nieruchomości gruntowej.

1. Ustanowienie użytkowania górniczego następuje w drodze umowy za wynagrodzeniem , pod warunkiem uzyskania koncesji.

2. Umowa o ustanowienie, zmianę treści lub przeniesienie użytkowania górniczego powinna być pod rygorem nieważności zawarta na piśmie.

3. Ustanowienie użytkowania górniczego, obejmującego poszukiwanie, rozpoznawanie lub wydobywanie gazu ziemnego, ropy naftowej oraz jej naturalnych pochodnych, a także metanu z węgla kamiennego, poprzedza się przetargiem

4. Organami właściwymi do przeprowadzenia przetargu na nabycie prawa użytkowania górniczego SA organy właściwe do udzielania koncesji.

KONCESJI WYMAGA:

1. Poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin,

2. Wydobywanie kopalin ze złóż,

3. Bezzbiornikowe magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w odpadów w górotworze w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych.

Do koncesjonowania działalności stosuje się przepisy o działalności gospodarczej, chyba że ustawa stnowi inaczej.

KONCESJI udziela się na czas OZNACZONY, nie któtszy niż 3 miesiące.

Koncesji na poszukiwanie, rozpoznawanie lub wydobywanie kopalin podsawowych i pospolitych udziela WOJEWODA, w specyficznych przypadkach – MINISTER ŚRODOWISKA.

Jeżeli przemawia za tym szczególnie ważny interes Państwa lub szczególnie ważny inters SPOŁECZNY, związany zwłaszcza z OCHRONĄ ŚRODOWISKA, udzielenie koncesji może być uzależnione od ustanoowienia zabezpiecczneia roszczeń, mogących powstać wskutek wykonywania działalności objętej koncesją.

Formę i wielkość zabezpieczenia, udziela się w koncesji w zależności od:

• Rodzaju prowadzonej działalności,

• Przestrzeni objętej koncesją, czasu na jaki koncesja została wydana

• Oraz stopnia szkodliwości zamierzonej działalności dla środowiska

WNIOSEK O UDZIELENIE KONCESJI POWINNIEN ZAWIERAĆ:

1. Określenie prawa wnioskodawcy do terenu (przestrzeni), w ramach którego projektowana działalność ma być wykonana, lub prawa , o ustanowienie którego ubiega się wnioskodawca,

2. Określenie czasu, na jaki koncesja ma być udzielona, wraz ze wskazaniem daty rozpoczęcia działalności,

3. Określenie środków, jakimi dysponuje podmiot ubiegający się o koncesję w celu zapewnienia prawidłowego wykonania działalności objętej wnioskiem.

WNIOSEK O UDZIELNIE KONCESJI NA WYDOBYWANIE KOPALIN, powinien określać również:

1. Złoże kopaliny lub jego części, która ma być przedmiotem wydobycia,

2. Wielkości i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny,

3. Stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża, w tym kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu,

4. Projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego oraz ich granic

DO WNIOSKU NALEŻY DOLACZYC:

1. Dowód istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do wykorzystania dokumentacji geologicznej w celu ubiegania się o koncesje,

2. Projekt zagospodarowania złoża, zaopiniowany przez właściwy organ nadzoru górniczego

3. Dowód istnienia prawa przysługującego wnioskodawcy do nieruchomości gruntowej, w granicach której ma być wykonywana zamierzona działalność w zakresie wydobywania kopaliny metodą odkrywkową lub dowód przyrzeczenia jego ustanowienia.

Koncesja na poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin pospolitych UDZILA STAROSTA, jeżeli jednocześnie spełnione są odpowiednio następujące wymagania:

1. Obszar zamierzonej działalności nie przekroczy powierzchni, 2ha

2. Wydobycie kopaliny w roku kalendarzowym nie przekroczy 20 000m³,

3. Działalność będzie prowadzona bez użycia MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH.

KONCESJA POWINNA OKRESLAC:

1. Rodzaj i sposób prowadzenia działalności objętej koncesją,

2. Przestrzeń w granicach której ma być prowadzona ta działalność

3. Okres ważności koncesji ze wskazaniem terminu rozpoczęcia działalności,

4. Inne wymagania dotyczące wykonania działalności objętej koncesją, w szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska

Koncesja na wydobywani kopalin, poza wymaganiami przewidzianymi powinna ponadto wyznaczać:

• GRANICE OBSZARU I TERENU GORNICZEGO

• Określać ZASOBY ZLOŻA KOPALINY możliwe do wydobycia,

• Minimalny STOPIEŃ ich WYKORZYSTANIA

Koncesja na wydobywanie kopalin, powinna ponadto wyznaczać granice obszaru i terenu górniczego oraz określać zasoby złoża kopaliny możliwe do wydobycia, a także minimalny stopień ich wykorzystania.

Wyznaczenie granic obszaru i terenu górniczego jest niezbędnym elementem każdej koncesji na wydobywanie kopaliny. Nie mają tu znaczenia rodzaj kopaliny, wielkość i miejsce wydobycia czy też właściwość organu koncesyjnego. Obszar (teren) górniczy jest także tworzony dla złóż, których wydobywanie jest koncesjonowane przez starostę.

2. Granice obszaru górniczego i terenu górniczego wyznacza organ koncesyjny, w uzgodnieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego.

3. Jeżeli rzeczywiste szkodliwe wpływy robót górniczych zakładu górniczego przekroczą granice określonego w koncesji terenu górniczego, organ koncesyjny zmienia decyzję w zakresie dotyczącym granic terenu górniczego.

Wyznaczenie obszaru i terenu górniczego powinno następować przez określenie współrzędnych punktów załamania ich granic.

W części dotyczącej obszaru i terenu górniczego koncesja na wydobywanie kopaliny podlega uzgodnieniu z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego.

koncesja na działalność, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt. 3, powinna także wyznaczać granice przestrzeni bezzbiornikowego magazynowania substancji lub składowania odpadów oraz granice przestrzeni objętej przewidywanymi szkodliwymi wpływami takiej działalności. Przy wyznaczaniu łych granic stosuje się odpowiednio przepisy ust. 2 i 3.

W razie gdy koncesja na wydobywanie kopaliny ze złóż przewiduje wtłaczanie do górotworu wód pochodzących z odwodnienia zakładu górniczego lub wykorzystanych solanek, wód leczniczych oraz termalnych, powinna ponadto określać warunki wtłaczania wód do górotworu.

Załącznikiem do koncesji powinna być mapa z naniesionymi granicami obszaru i terenu górniczego (arg. z art. 18 ust. 2 pr.g.g. w zw. z § 6 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie

WYNAGRODZENIE ZA USTANOWIENIE UŻYTKOWANIA GORNICZEGO – OPŁATY:

• Wysokość i sposób uiszczania wynagrodzenia za użytkowanie górnicze określa umowa. Wynagrodzenie, stanowi dochód skarbu państwa.

• Przedsiębiorca wydobywający kopalinę ze złoża uiszcza opłatę eksploatacyjną za wydobytą kopalinę.

• Opłatę eksploatacyjna ustala się jako iloczyn stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny i ilości kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym.

• Opłatę eksploatacyjną za wydobyta kopalinę towarzyszącą ustala się jako iloczyn 50% kwoty stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny i ilości kopaliny towarzyszącej wydobytej w okresie rozliczeniowym.

• Opłatę eksploatacyjną przedsiębiorca ustala kwartalnie we własnym zakresie i wnosi ja BEZ WEZWANIA.

OPŁATY ZWIĄZANE Z UDZIELNIEM KONCESJI:

• Opłata eksploatacyjna (ROYALITY) (kwartalna wg stawki od wielkości wydobytej kopaliny)

• Opłata koncesyjna (jednorazowa)

• Opłata całoroczna (tylko przed rozpoczęciem wydobycia)

WPŁYWY Z OPŁATY EKSPLOATACYJNEJ :

• 60% - DOCHODY GMIN,

• 40% - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚ i GW)

WPLYW DO NFOŚ I GW Z TYTULU OPLATY PRZENOSZA SIĘ NA:

• Potrzeby geologii

• Potrzeby górnictwa – (ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko)

Ekonomiczne zachęty rządów do wydobywania kopalin.

Przykład USA:

Ustawa rządowa z 1872 roku dotycząca działalności górniczej:

Daje prawo inwestorom do działalności wydobywczej na terenach federalnych za opłatą 12 USD za 1ha i nie wymaga żadnych opłat związanych z wielkościa wydobywanej kopaliny.

Gary Gardner, Payal Sampat

Mind Over Matter – Recasting the Role of Materials in Our Lives World watch Paper, Nr 144, 1999

Później podobne zachęty i ulgi wprowadziły:

• Indonezja

• Ghana

• Peru

Przedsiębiorca który uzyskał koncesję na działalność, obowiązany jest utworzyć FUNDUSZ LIKWIDACJI ZAKŁADU GÓRNICZEGO, zwany dalej „FUNDUSZEM”, chyba że obowiązek taki wynika z odrębnych przepisów.

PRZEDSIĘBIORCA, prowadzący:

• Wydobywanie kopaliny systemem podziemnym lub otworowym, bezzbiornikowe magazynowanie substancji lub składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, przeznacza na fundusz równowartość od 3% do 10% odpisów amortyzacji od środków trwałych zakładu górniczego, ustalonych stosownie do przepisów o podatku dochodowym.

• Wydobywanie kopaliny systemem odkrywkowym, przeznacza na fundusz równowartość 10% należnej opłaty eksploatacyjnej.

Przedsiębiorca gromadzi środki funduszu na wyodrębnionym rachunku bankowym, dokonując wpłat na fundusz poczawszy od dnia powstania obowiązku uiszczania opłatyy eksploatacyjnej albo od dnia rozpoczecia działalności, nieobjętej obowiazkiem uiszczania opłaty eksploatacyjnej, do rozpoczęciaq likwidacji zakładu górniczego.

Środki funduszu stanowią koszty uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym i mogą być wykorzystywane wyłącznie w celu pokrycia kosztów likwidacji zakładu górniczego lub jego oznaczonej części również w razie upadłości przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca jest obowiązany przedstawić organowi koncesyjnemu oraz organowi nadzoru górniczego na ich żądanie, aktualne wyciągi z rachunku bankowego, na którym gromadzi środki fundusz, a także informacje o sposobie ich wykorzystana.

Ustawa wyróżnia trzy podstawowe rodzaje dokumentacji geologicznych:

• złoża kopaliny,

• hydrogeologiczną,

• geologiczno-inżynierską.

O ile wymagania dotyczące dwóch ostatnich rodzajów dokumentacji w oczywisty sposób wiążą się z podziemnym magazynowaniem (składowaniem), o tyle nie jest dostatecznie jasne, co ma być podstawą określenia innych „warunków geologicznych". Powinny one zatem wynikać albo z określonej wyżej dokumentacji, albo z odrębnej dokumentacji złożowej. Nie da się też wykluczyć, że jedna dokumentacja geologiczna, sporządzona wyłącznie na potrzeby podziemnego magazynowania (składowania), będzie spełniała wymagania stawiane wszystkim opisanym wyżej dokumentacjom.

Art. 41.

1. Dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu określenia granic złoża, jego zasobów oraz geologicznych warunków występowania.

2. Dokumentacja geologiczna złoża kopaliny powinna określać:

1) rodzaj, ilość i jakość rozpoznanych kopalin, w tym także kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych oraz substancji szkodliwych dla środowiska występujących w złożu,

2) położenie złoża, jego budowę geologiczną, formę i granice,

3) elementy środowiska otaczającego złoże,

4) (skreślony),

5) hydrogeologiczne i inne geologiczno-górnicze warunki występowania złoża,

6) (skreślony),

7) stan zagospodarowania powierzchni.

Komentowany przepis określa podstawowe wymagania składające się na treść dokumentacji złoża kopaliny (tzw. dokumentacji złożowej). Jej celem jest określenie lokalizacji złoża, jego budowy i warunków występowania. Taką dokumentację sporządza się bez względu na rodzaj kopaliny (podstawowa czy pospolita), a także bez względu na stan ich skupienia, zasobność złóż itd.

3. W przypadku gdy dokumentacja geologiczna ma stanowić podstawę do udzielenia koncesji na wydobywanie kopalin, stopień rozpoznania złoża powinien umożliwić opracowanie projektu zagospodarowania złoża oraz wskazanie możliwości i kierunków rekultywacji terenów poeksploatacyjnych.

4. Dokumentację geologiczną sporządza się z uwzględnieniem kryteriów bilansowości zasobów złóż kopalin. Właściwy organ administracji geologicznej może zezwolić, w drodze decyzji, na zmianę kryteriów bilansowości.

DOKUMENTACJA GEOLOGICZNA – stanowi podstawę do udzielania koncesji na wydobywanie kopalin.

STOPIEŃ ROZPOZNANIA ZLOŻA POWINIEŃ UMOŻLIWIĆ:

1. opracowanie projektu zagospodarowania złoża,

2. ustalenie własności technologicznych kopaliny i dobór metod jej przeróbki,

3. określenie sposobu zagospodarowania wód kopalnianych

4. określenie sposobu ograniczenia ujemnego wpływu eksploatacji na środowisko, zwłaszcza w zakresie ochrony przed odpadami,

5. ocenę możliwości wykorzystania zasobów złoża,

6. wskazanie możliwości i kierunków rekultywacji terenów poeksploatacyjnych

Uwaga –dokumentacje geologiczną sporządza się z uwzględnieniem kryteriów bilansowości zasobów złóż kopalin.

DOKUMETACJĘ HYDROGEOLLOGICZNA SPORZADZA SIĘ W CELU:

1. ustanowienia zasobów wód podziemnych,

2. określenia warunków hydrogeologicznych w związku z :

   1. projektem odwodnień do wydobywania kopalin ze złóż

   2. wtłaczaniem wód do górotworu

   3. projektem odwodnień budowlanych otworami wiertniczymi

   4. projektowaniem inwestycji mogących zanieczyścić wody podziemne,

   5. magazynowaniem i składowaniem na powierzchni lub w górotworze substancji oraz odpadów,

   6. ustanowieniem obszarów ochronnych zbiorników wód podziemnych,

   7. zakończeniem lub zmianą poziomu odwadniania likwidowanych zakładów górniczych.

DOKUMENTACJA HYDROGEOLOGICZNA POWINNA OKREŚLAC:

1. budowę geologiczną i warunki hydrogeologiczne badanego obszaru,

2. warunki występowania wód podziemnych, w tym charakterystykę warstw wodonośnych określonego poziomu,

3. jakość wody podziemnej, a w przypadku wody leczniczej także trwałość jej składu chemicznego i cechy fizyczne,

4. przedsięwzięcia niezbędne dla ochrony środowidak

5. przedsięwzięcia niezbędne dla ochrony obiektów na powierzchni.

DOKUMENTACJA HYDROGEOLOGICZNA powinna również określać, stosownie do potrzeb:

1. zasoby i depresję w oznaczonych poziomach wodonośnych oraz w oznaczonym czasie,

2. techniczne możliwości wydobycia wody,

3. techniczne możliwości zatłaczania wód do górotworu,

4. wpływ jaki na stosunki wodne wywiera bezzbiornikowe magazynowanie substancji w górotworze lub składowanie odpadów,

5. granice projektowanych stref ochronnych ujęci wód podziemnych oraz ochronnych zbiorników wód podziemnych.

Dokumentacja geologiczno - inżynierską powinna określać:

1. budowę geologiczną, warunki geologiczno-inżynierskie i hydrogeologiczne podłoża budowlanego lub określonej przestrzeni,

2. prognozę zmian w środowisku, mogących powstać na skutek realizacji lub eksploatacji obiektów budowlanych,

3. występowanie złóż kopalin, szczególnie surowców budowlanych, nadających się do wykorzystania przy realizacji inwestycji.

Dokumentację geologiczno - inżynierską sporządza się dla:

1. określenia warunków geologicznych dla potrzeb zagospodarowania przestrzennego,

2. ustalania geotechnicznych warunków posiadania obiektów budowlanych,

3. (skreślony),

4. magazynowania i składowania substancji oraz odpadów.

Projekt zagospodarowania złoża, sporządza się ubiegając się o koncesję na wydobywanie kopalin ze złoża, na podstawie dokumentacji geologicznej z uwzględnieniem uwarunkowań techniczno-ekonomicznych.

Projekt zagospodarowania złoża powinien zapewniać:

1. ochronę złóż kopalin, w tym kopalin towarzyszących i pierwiastków śladowych występujących w złożu, zwłaszcza przez ich kompleksowe i racjonalne wykorzystanie.

2. Technologii eksploatacji zapewniającej ograniczenie ujemnych wpływów na środowisko.

Minister właściwy do spraw środowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać projekty zagospodarowania złóż, kierując się zasadami racjonalnej gospodarki złożem, wymaganiami w zakresie ochrony środowiska, w tym dotyczącymi wtłaczania wód do górotworu, bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego oraz technicznych możliwości wydobywania kopaliny.

Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 grudnia 2001 r. w sprawie projektów zagospodarowania złoża (Dz. U. Nr 157, póz. 1866) mówi:

Projekt sporządza się dla istniejącego lub projektowanego obszaru górniczego, w którym będzie prowadzona eksploatacja złoża lub wydzielonej jego części przewidzianej do zagospodarowania w okresie objętym koncesją.

Powinien on przedstawiać optymalny wariant wykorzystania zasobów złoża, z uwzględnieniem geologicznych warunków jego występowania, wymagań w zakresie ochrony środowiska, bezpieczeństwa powszechnego, bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego, technicznych możliwości oraz ekonomicznych uwarunkowań wydobywania kopaliny.

W takim projekcie należy określić:

1. zasoby przemysłowe będące zasobami bilansowymi, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach również zasobami pozabilansowymi złoża lub wydzielonej jego części przewidzianej do zagospodarowania, które mogą być przedmiotem eksploatacji uzasadnionej technicznie i ekonomicznie przy uwzględnieniu wymagań określonych w przepisach prawa, w tym dotyczących wymagań ochrony środowiska;

2. zasoby nieprzemysłowe będące częścią zasobów bilansowych złoża nie zaliczoną do zasobów przemysłowych w obszarze przewidzianym do zagospodarowania, których eksploatacja może stać się uzasadniona w wyniku zmian technicznych, ekonomicznych lub zmian w przepisach prawa, w tym dotyczących wymagań ochrony środowiska;

3. straty w zasobach będące częścią zasobów przemysłowych i nieprzemysłowych przewidzianą do pozostawienia w złożu, która na skutek zamierzonego sposobu eksploatacji nie da się wyeksploatować w przewidywalnej przyszłości, w sposób uzasadniony technicznie i ekonomicznie.

PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA ZŁOŻA WYMAGA ZATWIERDZENIA, W DRODZE DECYZJI, PRZEZ ORGAN KONCESYJNY.

Projekt zagospodarowania złoża podlega zmianie w przypadku:

• zmiany dokumentacji geologicznej

• gdy wymagają tego warunki określone w koncesji

• gdy wymagają tego ustalenia planu przestrzennego

• istotnych zmian warunków technicznych lub szczególnych uwarunkowań ekonomicznych wydobywania kopalin.

Projekt zagospodarowania złoża kopaliny pospolitej może być sporządzany w formie uproszczonej.

Dla terenu górniczego sporządza się miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w trybie ustalonym odrębnymi przepisami, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Plan powinien zapewniać integrację wszelkich działań podejmowanych w granicach terenu górniczego w celu:

1. wykonania uprawnień określonych w koncesji

2. zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego

3. ochrony środowiska, w tym obiektów budowlanych

PZP może w szczególności określić obiekty lub obszary, dla których wyznacza się fila ochronny, w granicach którego, ze względu na ochronę oznaczonych dóbr, wydobywanie kopalin nie może być prowadzone albo może być dozwolone tylko w sposób zapewniający ochronę tych dóbr.

Koszty sporządzenia projektu planu ponosi przedsiębiorca.

Projekt planu wymaga uzgodnienia z właściwym organem nadzoru górniczego.

Jeżeli przewidywane szkodliwe wpływy na środowisko będą nieznaczne, rada gminy może podjąć uchwałę o odstąoieniu od sporządzenia.

Przedsiębiorca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji zasobów złoża na podstawie dokumentacji geologicznej i projektu zagospodarowania złoża

Prowadzenie ewidencji zasobów złoża kopaliny polega na ustalaniu zmian w zasobach, których przyczyną powstania jest:

1. dokładniejsze rozpoznanie złoża

2. eksploatacja złoża i straty spowodowane eksploatacją złoża,

3. zmiana granic lub podział złoża

4. przeklasyfikowanie geologicznych zasobów bilansowych do pozabilansowych, zasobów pozabilansowych do bilansowych, zasobów przemysłowych do nieprzemysłowych bądź zasobów nieprzemysłowych do przemysłowych lub do strat.

Ruch zakładu górniczego odbywa się na podstawie Planu Ruchu, zgodnie z zasadami Techniki Górniczej

Plan ruchu zakładu górniczego określa szczegółowe przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia:

1. bezpieczeństwa powszechnego

2. bezpieczeństwa pożarowego

3. bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników zakładu górniczego

4. prawidłowej i racjonalnej gospodarki złożem

5. ochrony środowiska wraz z obiektami budowlanymi

6. zapobiega szkodom i ich napawiania

Uwaga:

1. Plan ruchu zakładu górniczego wydobywającego kopalinę pospolitą może być sporządzony w formie uproszczonej

2. Plan ruchu podlega zatwierdzeniu w drodze decyzji, przez właściwy organ państwowego nadzoru górniczego

Likwidacja zakładu górniczego

W razie likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca jest zobowiązany:

1. Zabezpieczyć lub zlikwidować wyrobiska górnicze oraz obiekty o urządzenia zakładu górniczego

2. Zabezpieczyć nie wykorzystaną część złoża kopaliny

3. Zabezpieczyć sąsiednie złoża kopalin

4. Przedsięwziąć niezbędne środki chroniące wyrobiska sąsiednich zakładów górniczych

5. Przedsięwziąć niezbędne środki w celu ochrony środowiska oraz rekultywacji gruntów i zagospodarowania terenów po działalności górniczej

ZASOBY BILANSOWE – zasoby złoża lub jego części, którego cechy naturalne spełniają wymagania określone przez kryteria bilansowości i umożliwiają podejmowanie jego eksploatacji

ZASOBY POZABILANSOWE– zasoby złoża lub jego części, którego cechy naturalne powodują iż jego eksploatacja nie jest możliwa obecnie, ale przewiduje się, że będzie możliwa w przyszłości np. w wyniku postępu technicznego

ZASOBY PRZEMYSŁOWE – część zasobów bilansowych, która może być przedmiotem opłacalnej eksploatacji.

ZASOBY NIEPRZEMYSŁOWE – część zasobów bilansowych, których eksploatacja nie jest możliwa w warunkach określonych przez projekt zagospodarowania złoża.

Schemat ustalania wielkości zasobów złoża w poszczególnych etapach działalności geologiczno-górniczej

Dokumentacja geologiczna	Kryteria bilansowości →	określenie zasobów bilansowych i pozabilansowych
Projekt zagospodarowania złoża	Kryteria przemysłowości →	określenie zasobów przemysłowych i nieprzemysłowych
Projekt eksploatacji eksploatacja	Kryteria operacyjne →	określenie zasobów eksploatacyjnych

KRYTERIA BILANSOWOŚCI – wartości parametrów złoża, przy których jego eksploatacja jest technicznie możliwa i złoże może być przedmiotem zainteresowania przemysłu; także ogólne warunki, jakie musi spełniać złoże, by mogło być przedmiotem zagospodarowania.

Kryteria bilansowości (art. 41 ust. 4 pr.g.g.) nie zostały zdefiniowane ustawowo. W górnictwie rozumie się je jako „ustalone [...] dla poszczególnych kopalin lub ich grup graniczne wartości liczbowe charakterystycznych parametrów jakościowych i złożowych, decydujące o stopniu przydatności złóż do ewentualnej eksploatacji górniczej oraz o kwalifikacji wielkości ich zasobów.

Szczegóły określa odpowiednie rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 roku

KRYTERIA PRZEMYSŁOWOŚCI – graniczne wartości parametrów złoża, przy których jego eksploatacja jest technicznie możliwa i ekonomicznie uzasadniona w warunkach projektu zagospodarowania złoża - jest opłacalna.

KRYTERIA OPERACYJNE – graniczne wartości parametrów złoża w procesie jego eksploatacji przy których jest ona opłacalna (rentowna).

Powiązania kryteriów bilansowości i przemysłowości zasobów z etapami działalności geologiczno-górniczej

Porównanie kryteriów bilansowości złóż miedzi obowiązujących w różnych okresach

Lp.	Parametry	Jednostka	Wartości kryterialne
			1952
1	Maksymalna głębokość spągu złoża	m	1000
2	Brzeżna zawartość miedzi w profilu złoża	%	Nie określono
3	Minimalna zawartość miedzi w profilu złoża	%	0,5
4	Minimalna średnia zawartość miedzi w złożu	%	Nie określono
5	Minimalna zasobność złoża	kg/m^2	10
6	Minimalna miąższość złoża	m	Nie określono
7	Minimalne zasoby złoża	mln ton	Nie określono
*	w zależności od głębokości
**	w zależności od głębokości odpowiednio przy minimalnej zawartości Cu w profilu złoża 0,5 il, 5%
***	1,8% dla złóż w niecce przedsudeckiej