Czynniki wpływające na globalizację:

1. Przepływ informacji i telekomunikacji

2. Rozwój gospodarki i integracja gospodarcza

3. Rozwój handlu zagranicznego i wzmocnienie międzynarodowych stosunków ekonomicznych, a więc powiązań i przepływów gospodarczych (finansowych [???])

4. Wzrost obecności towarów i usług na rynkach ogólnoświatowych

5. Zwiększenie konkurencyjności

6. Wolny handel światowy, liberalizacja i wzrost obrotu światowego

7. Rozwój usług szeroko pojętych

8. Rozwój transportu i komunikacji (!)

9. Otwarcie granic

10. Inwestycje i przepływ kapitałów inwestycyjnych

11. Rozwój nauki i oświaty

12. Wynalazczość

13. Rewolucja naukowa, technologiczna i postęp techniczny

14. Tworzenie się ponadnarodowych korporacji i międzynarodowych instytucji gospodarczych, które stają się głównymi regulatorami kapitałów

15. Tworzenie ponadnarodowych instytucji politycznych (w tym militarnych)

Cele globalizacji:

1. Przezwyciężanie zacofania cywilizacyjnego

2. Zabezpieczenie globalnego i ogólnego na poszczególnych kontynentach, w regionach i w krajach wzrostu ekonomicznego

3. Ochrona środowiska naturalnego

4. Dążenie do ograniczenia ubóstwa i bezrobocia w wymiarze światowym

5. Poprawienie zdrowotności ludzkości

6. Dążenie do utrwalenia światowego pokoju

Negatywne zjawiska wynikające z globalizacji:

1. Ubożenie kulturowe

2. Utrata tożsamości kulturowej, narodowej i religijnej

3. Anonimowość i alienacja

4. Niszczenie indywidualizmu

5. Utrwalenie podziału na kraje biedniejsze i bogatsze

Fakty gospodarcze:

Są to zachodzące w rzeczywistości na określonej przestrzeni geograficznej (na kontynencie, państwie, makro- i mikroregionie) i w określonym czasie historycznym zdarzenia i zjawiska gospodarcze.

Fakty gospodarcze dotyczą działalności ekonomicznej zarówno całego społeczeństwa, określonych grup społecznych jak i jednostek ludzkich. Obejmują działania decyzyjne władz centralnych, kierownicze różnych szczebli, a także indywidualnych osób. Dotyczą zarządzania. Ponadto działania produkcyjne (wytwarzanie konkretnych produktów), inwestycyjne, finansowe, rozliczenia, zyski, straty. Fakty dotyczą też wydarzeń i zmian w dziedzinie transportu i łączności, dystrybucji, sprzedaży, handlu, działalności usługowej, gastronomicznej, prawodawstwa gospodarczego, bankowości i kształcenia ekonomicznego.

Proces historyczny w gospodarce:

Pewien ciąg wydarzeń, następujących po sobie zjawisk i faktów na określonym terytorium i w określonym czasie, pozostających między sobą w związku przyczynowo-skutkowym.

Obejmuje on np. proces zmian produkcyjnych w rolnictwie, rzemiośle czy przemyśle. Dotyczy udoskonalenia produkcji, narzędzi pracy. Obejmuje proces zmian technologicznych i organizacyjnych.

Wzrost gospodarczy, rozwój i postęp:

W języku potocznym pojęcia te są często synonimami używanymi zamiennie. Jednak w rzeczywistości wzrost gospodarczy definiuje się zwykle w dwóch ujęciach:

- wzrost potencjalnej produkcji

- wzrost aktualnej produkcji

Wzrost gospodarczy jest procesem, a nie stanem. Jest więc zjawiskiem odnoszącym się do czasu.

Rozumiany jest jako nieprzerwany wzrost ilościowy, liczbowy, a więc zwiększanie się produkcji globalnej dóbr i usług wytwarzanej przez dane społeczeństwo.

Możemy więc mówić o wzroście produkcji globalnej lub częściowej. Możemy też mówić o wzroście gospodarczym na określonej przestrzeni terytorium (na kontynencie, w regionach, państwach).

Należy tu zauważyć, że jakkolwiek mówimy o stałym wzroście gospodarczym, to jednocześnie w różnych okresach czasowych może występować różna jego dynamika (szybszy/wolniejszy).

Dynamika wzrostu gospodarczego jest uwarunkowana szeregiem wewnętrznych i zewnętrznych czynników i okoliczności (np. sytuacją polityczną, koniunkturą ekonomiczną, popytem na określone towary i możliwościami zbytu, zwiększeniem inwestycji, warunkami naturalnymi, posiadanymi zasobami surowcowymi, postępem naukowo- technicznym i organizacyjnym, doskonaleniem i unowocześnieniem produkcji, wzrostem wydajności pracy i polepszeniem jakości wytwarzanych towarów.

Głównymi czynnikami wzrostu są: kapitał, ziemia, praca, surowce i przedsiębiorczość, czyli wysiłek i zdolności włożone w organizowanie powyższych czynników.

W teorii historii gospodarczej czynników tych jest więcej- zasoby ludzkie, stan zdrowia, poziom wykształcenia, wiek, płeć, cechy biologiczne, ideologia, system polityczny, ekonomiczny, instytucje społeczne i organizacje. Poza tym system prawny, religia, organizacja i technika pracy.

Kapitał- majątek produkcyjny, budynki, zapasy materiałów i surowców, zasoby finansowe i inwestycyjne, infrastruktura techniczna.

Praca- wykonywane celowe czynności fizyczne i umysłowe w celu wyprodukowania określonych dóbr, produktów i usług.

Zwiększenie produkcji może następować poprzez zwiększenie zatrudnienia (produkcja ekstensywna), poprzez zwiększenie wydajności (produkcja intensywna).

Istotny jest kapitał ludzki, który stanowi ucieleśnienie wiedzy i umiejętności. Wzrost poziomu wykształcenia, podnoszenie kwalifikacji i coraz większe doświadczenie zawodowe pozwala zwiększyć produkcję przy danym zasobie kapitału rzeczowego.

Ziemia- jest podstawowym czynnikiem produkcji rolniczej. Wzrost produkcji rolniczej można uzyskać poprzez zwiększenie areału ziemi przeznaczonej do produkcji (rolnictwo ekstensywne) lub poprzez zwiększenie produktywności ziemi (rolnictwo intensywne).

Surowce- dobra naturalne odnawialne (np. lasy, wody) i nieodnawialne (np. mineralne, energetyczne- ropa naftowa, gaz ziemny, metale, węgiel).

Procesem odwrotnym do wzrostu gospodarczego jest:

Recesja gospodarcza- obniżenie realnych rozmiarów PKB

Okres stagnacji- brak wzrostu i brak recesji. Tylko w rzeczywistości jest ona dolnym elementem recesji.

Rozwój gospodarczy jest pojęciem daleko szerszym niż wzrost. Oznacza bowiem nie tylko ilościową, ale i jakościową i strukturalną zmianę gospodarki.