DZIAŁ I: GLEBY LITOGENICZNE (skała macierzysta)
RZĄD IA: g. mineralne bezwęglanowe słabo wykształcone
TYP IA1: g. inicjalne skaliste – litosole
TYP IA2: g. inicjalne luźne – regosole
TYP IA3: g. inicjalne ilaste – pelosole
TYP IA4: g. bezwęglanowe słabo wykształcone ze skał masywnych – rankery
TYP IA5: g. słabo wykształcone ze skał luźnych – arenosole
RZĄD IIB: g. wapniowcowe o różnym st. rozwoju
TYP IB1: Rędziny
TYP IB2: Pararędziny
DZIAŁ II: GLEBY AUTOGENICZNE (skała macierzysta,klimat,roślinność)
RZĄD IIA: g. czarnoziemne
TYP IIA1: czarnoziemy
RZĄD IIB: g. brunatnoziemne
TYP IIB1: g. brunatne właściwe
TYP IIB2: g. brunatne kwaśne
TYP IIB3: g. płowe
RZĄD IIC: g. bielicoziemne
TYP IIC1: g. rdzawe
TYP IIC2: g. bielicowe
TYP IIC3: bielice
DZIAŁ III: GLEBY SEMIHYDROGENICZNE (woda)
RZĄD IIIA: g. glejobielicoziemne
TYP IIIA1: g. glejobielicowe
TYP IIIA2: glejobielice
RZĄD IIIB: Czarne Ziemie
TYP IIIB1: Czarne Ziemie
RZĄD IIIC: g. zabagienne
TYP IIIC1: g. opadowo-glejowe
TYP IIIC2: g. gruntowo glejowe
DZIAŁ IV: GLEBY HYDROGENICZNE (woda)
RZĄD IVA: g. bagienne
TYP IVA1: g.mułowe
TYP IVA2: g. torfowe
RZĄD IVB: g.pobagienne
TYP IVB1: g. murszowe
TYP IVB2: g. murszowate
DZIAŁ V: GLEBY NAPŁYWOWE (woda)
RZĄD VA: g.aluwialne
TYP VA1: Mady rzeczne
TYP VA2: Mady morskie
RZĄD VB: g. deluwialne
TYP VB1: g. deluwialne
DZIAŁ VI: GLEBY SŁONE (klimat,woda)
RZĄD VIA: g. słono-sodowe
TYP VIA1: sołonczaki
TYP VIA2: g. sołonczakowate
TYP VIA3: sołońce
DZIAŁ VII: GLEBY ANTROPOGENICZNE (działalność człowieka)
RZĄD VIIA: g. kulturoziemne
TYP VIIA1: Hortisole
TYP VIIA2: Rigosole
RZĄD VIIB: g. industrio- i urbanoziemne
TYP VIIB1: g. antropogeniczne o niewykształconym profilu
TYP VIIB2: g. antropogeniczne próchnicze
TYP VIIB3: pararędziny antropogeniczne
TYP VIIB4: g. antropogeniczne słone
RĘDZINY (ACca-Cca-R lub O-ACca-Cca-R)
Powstały z: skał wapiennych węglanowych oraz siarczanowych(gipsy). Występują na 0,75% pow. Polski i są glebami 1,12% użyt. ornych. Decydującą rolę odgrywa s. macierzysta. Poziom ACca – odłamki skalne, Cca – rumosz skalny przechodzący głębiej w skałę masywną. Skład gran. poziomów wierzchnich – najczęściej utwory szkieletowate których cz. ziemiste posiadają skład glin średnich lub ciężkich.
*W rędzinach węglanowych w poziomie próchniczym duży udział mają huminy i charakterystyczne są połączenia próchniczo-mineralne. Poziom posiada obojętny lub słabo alkaiczny odczyn i prawie pełne wysycenie kompleksu sorpcyjnego zasadami.
*Rędziny wytworzone z gipsu są głębsze, posiadają nieco niższe ph i mniejszy stopien wysycenia.
W rędzinach wyróżniamy 6 podtypów: inicjalne, właściwe, czarnoziemne, brunatne, próchnicze górskie i butwinowe górskie.
Są to gleby średniej jakości.
CZARNOZIEMY
Wytworzyły się z lessów. Dzielimy je na:
* niezdegradowane (A-AC-Cca) – głęboki poziom próchniczy (do 70cm). Poziom A wykazuje trwałą strukturę gruzełkowatą, zawiera 3-4% próchnicy typu mull wysyconej kationami wapnia. Najczęściej odczyn obojętny, brak CaCO3, stopień wysycenia zasadami kompleksu sorpcyjnego na poziomie 90%. Poziom AC zawiera ok. 1% próchnicy i czasem niewiele CaCO3. Na głębokości do 100cm zalega skała macierzysta less.
Zaliczane do najlepszych gleb w Polsce.
* zdegradowane(A-ABbr-Bbr-Cca lub O-ABbr-Bbr-Cca) – poziom próchniczy o miąższości do 50 cm, zaw. 2-3% próchnicy, odczyn lekko kwaśny(czasem kwaśny) i st. wysycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami niższy od niezdegradowanych. W poziome Bbr wzrasta nieco udział cz. ilastych, zawartość składników alkaicznych i zwiększa się pH.
Gleby są glebami bardzo dobrymi.
G. BRUNATNE WŁAŚCIWE (O-A-Bbr-Cca lub Ap-Bbr-Cca)-powstały z różnych skał macierzystych, lecz zasobnych w składniki alkaiczne. Posiadaja dobre warunki dla procesów mineralizacji i humifikacji. Poziom próchniczy o miąższości do 20cm(w g. leśnych) i do 30cm(w g. uprawnych), 2-3% słodkiej próchnicy,odczyn obojętny lub lekko kwaśny, wysoki stopien wysycenia zasadami kompleksu sorpcyjnego (ok. 60%)
Są to gleby dobre niekiedy bardzo dobre
G. BRUNATNE KWAŚNE (O-A-Bbr-Cca lub Ap-Bbr-Cca) – powstały ze skał ubogich w zasady(np. granity, granitognejsy) Morfologicznie podobne do g. brunatnych właściwych, chemicznie o wiele się różnią. – Odczyn kwaśny lub bardzo kwaśny, niski st. wysycenia zasadami kompleksu sorpcyjnego (ok 30%). Wyróżnia się 3 typy tych gleb: typowe, bielcowane, oglejowe.
Gleby są średniej lub niskiej jakości.
G. PŁOWE (O-A-Eet-C(lub Cca) lub Ap-Eet-Bt-C(lubCca)) – powstają z utworów pyłowych, glin zwałowych, rzadziej iłów i piaskow gliniastych. Poziom próchniczy posiada miąższości do 20zm, zawiera 2% próchnicy i posiada strukt. ziarnistą. Poziom Eet przechodzi zaciekami w Bt, który jest znacznej miąższości.Poziomy A i Et mają odczyn kwaśny i st. wysycenia zasadami 40-60%, a Bt ma nieco wyższy odczyn i st. wysycenia zas.
Gleby są dobrej lub średniej jakości
G. RDZAWE (O-ABv-Bv-C lub ApBv-Bv-C) – powstały na bazie piasków sandrowych lub innych utworów piaszczystych słabo przesortowanych i przemytych. Mają silnie kwaśny odczyn i niskie wysycenie zasadami kompleksu sorpcyjnego (ok30%). Najbardziej charakterystyczny jest poziom rdzawienia Bv. Gleby leśne posiadają słabo wykształcony poziom próchniczy o miąższości kilka cm i próchnicą typu moder lub moder-mor. Gleby uprawne – poziom próchniczy o miaższości nie wiecej niż 1,5%.
Gleby są najsłabszej jakości.
G. BIELICOWE(O-A-Ees-Bhfe-C lub Ap-Ees-Bhfe-C) – powstały z piasków sandrowych i innych utw. o składzie piasków luźnych bądź słabo gliniastych. Poziom O(ektopróchnica) o miąższości do 10 cm, zawiera głównie próchnicę in situ (1-1,5%). Poziom eluwialny (Ees) – kilkunasto-cm miąższość tworzą prawie wyłącznie przemyte ziarna kwarcu. Poziom wzbogacenia – miąższość znaczna (niekiedy >40cm), widoczny 2 podpoziomy Bh u góry i Bfe niżej. Gleby bielcowe posiadają silne zakwaszenie (3-4,5) i bardzo niski st. wysycenia zasadami kompleksu sorpcyjnego(<20%).
Gleby bardzo słabej jakości.
BIELICE(O-Ees-Bh-Bfe-C) – powstały ze skał takich jak g. bieliciwe, jednak proces bielicowania miał większe nasilenie co nie pozwoliło na powstanie poziomu próchniczego. Poziom O posiada miąższości większą niż w bielicowych (do 25cm). Bardzo silne zakwaszenie (2,8-4,0). Poziom eluwialny Ees – miąższość od kilku do kilkudziesięciu cm. Poziom iluwialny wykazuje dwudzielność na Bh i niżej Bfe.
Gleby zaliczane do najsłabszych.
CZARNE ZIEMIE – powstały z różnych skał macierzystych jednak zasobnych w składniki alkaiczne Odczyn obojętny lub lekko alkaiczny, 2-6% próchnicy wysyconej zasadami.
3 główne podtypy to:
* c.z. glejowe(Ad-Aa-G) – na terenach płaskich, gdzie płytko zalega woda, okresowo podtapiane. Poziom próchniczy o miaższości ponad 40cm, pod nim poziom glejowy.
* c.z. właściwe(Ap-Aa-Cca-G) – na terenach nie narażonych podtopieniami. Poziom próchniczy o miąższości 40-60cm, zawierający 3-6% materii organicznej.
* c.z. zdegradowane(szare) – na wyższych położeniach. Poziom próchniczy o miąższości 30-40cm i ok. 2% zaw. próchnicy.
Czarne ziemie są glebami dobrej i średniej jakości.