PODZIAŁ SKAŁ MAGMOWYCH
- głębinowe (plutoniczne)
- wyklewne (wulkaniczne)
- żyłowe (przecinają warstwy skalne)
Kwaśność:
Kwaśne >63% wag SiO2
Obojętne 52 -63% wag SiO2
Zasadowe 45-52% wag SiO2
Ultrazasadowe <45%
W typowych skałach zaw. Krzemionki nie spada poniżej 38%
Intruzje magmowe – ciało skalne powstające w głębi Ziemi z krzepnącej magmy, które się dostało pomiędzy starsze skały
* zgodne (poziome) -> nie przecinają warstw skalnych
Batolit
Lakkolit
Sill
lopolit
* niezgodne (pionowe) -> przecinają starsze warstwy skalne
Komin wulkaniczny
Dajka (długi, pionjowy słup skały magmowej)
Apofiza (krótka odnoga, np. od batolitu)
Struktura skały opisuje stopień wykształcenia się składników skały. W przypadku powolnej, głębinowej duże, w pełni wykształcone minerały, w przypadku szybszej kryształy sa mniejsze lub nie ma ich wcale.
Ze względu na stopień skrystalizowania:
- pełnokrystaliczna (holokrystaliczna)
- półkrystaliczna (hipokrystaliczna)
- szklista
Ze względu na wielkość
a) fanerokrystaliczna (jawnokrystaliczna):
* równoziarnista
*nierównoziarnista
- Porfirowata
- fanerokrystaliczno-porfirowa -> duże kryształy i wiele malutkich
b) afanitowa
c) porfirowa (kryształy zatopione w cieście skalnym)
dodatkowe, specjalne struktury
Pismowa przerosty kryształów kwarcu w skaleniu (kryształy kwarcu dużo większe od kryształów skaleni)
Polikilitowa -> małe kryształki wydzielone wcześniej uwięzione w szybko rosnących kryształach innych minerałów
Ofitowa -> wydłużone pirokseny w plagioklazach
Tekstura – sposób ułożenia i rozmieszczenia składników w skale
* bezładna
* kierunkowa (np. fluidowa)
RÓWNOLEGŁE:
- linijna
- płaska
- płaskolinijna
Ze względu na stopień wypełnienia:
- zbita (masywna)
- porowata:
* miarolityczna i druzowa
* pęcherzykowata
^ gąbczasta, pumeksowa
^ migdałowcowa
Jaskinia z kwarcami w Ameryce Południowej i jaskinia solna z Halitem
KLASYFIKACJA SKAŁ MAGMOWYCH
Q kwarc
P plagioklazy
A skalenia alkaliczne
F skaleniowce
SKAŁY PLUTONICZNE – KWAŚNE
Granit alkaliczno – skaleniowy – bardzo jasny, głównie skalenie potasowe
Granit – przewaga skaleni potasowych nad plagioklazami, minerały ciemne: biotyt, hornblenda
Granodioryt – przewaga plagioklazów (albit – andezyn), często hornblenda
Tonalit – głównie plagioklazy, dużo minerałów ciemnych
Granit rapakiwi – okrągłe skalenie
SKAŁY PLUTONICZNE –OBOJĘTNE (poniżej granitoidów)
Sjenit – głównie skalenie potasowe, biotyt, hornblenda, przejściowe formy do granitu – drobny kwarc, barwy czerwone, jasnoszare
Monzonit – skalenie potasowe i plagioklazy (andezyn-labrador), reszta to biotyt, amfibole, pirokseny, szary
Dioryt – głównie plagioklazy (oligoklaz – andezyn) i amfibole (hornblenda), ponadto biotyt i pirokseny, szare, ciemnoszare
Sjenity i monzonity są podobne do granitów, ale mają mniej kwarcu.
Gabro – głównie plagioklazy (labrador – bytownit) i pirokseny jednoskośne, czasem hornblenda, ciemna skała
Noryt – odmiana gabra (Pl + Opx)
Gabro hornblendowe – gdy obok Pl jest hornblenda
Anortozyt – odmiana gabra, niemal 100% to Pl (anortyt), także labradoryt (iryzacja)
SKAŁY PLUTONICZNE – ZASADOWE
Hornblendyt – głównie hornblenda
Piroksenit – głównie Px
Perydotyt – ciemnozielona skała, głównie oliwin i Px, także hornblenda, biotyt, granat, chromit
OPIS SKAŁY MAGMOWEJ
„od ogółu do szczegółu”
* barwa skały, stopień zwięzłości, przejawy przeobrażeń, stopień zwietrzenia, obecność enklaw
*skład mineralny
*charakterystyka składników (cechy minerałów, z których się składa) oraz określenie charaktery skały ( kwaśna, obojętna, zasadowa)
* struktura i tekstura skały
* środowisko krystalizacji
* pozycja systematyczna (nazwa skały)