1. Opisz drogę sygnału od promienia świetlnego, poprzez części oka, do mózgu.

hV -> rogówka -> komora przednia oka -> soczewka -> ciało szkliste -> siatkówka(aktywacja fotokomórki retiny - obraz odwrócony) -> nerw żółty (wysyła impuls) -> mózg

Promienie światła przenikają w głąb oka poprzez przezroczystą, wypukłą przednią część gałki ocznej - rogówkę, w której ulega częściowemu zagięciu (refrakcji).

Następnie przechodzą przez przejrzystą soczewkę, która może zmieniać kształt dla uzyskania dokładnej ostrości obrazu - mechanizm ten nosi nazwę akomodacji.

Światło przenika przez płynne ciało szkliste, wypełniające gałkę oczną, po czym wyświetla obraz w pozycji odwróconej na wyściełającej gałkę oczną – siatkówce. Fotokomórki retiny (siatkówki) są pod wpływem światła aktywowane. Fotokomórki które nie dostaną żadnego światła, pozostają nieczynne. Powstaje obraz pikselowy aktywowanych i nieaktywowanych komórek światłoczułych na retinie.

Siatkówka zawiera ponad 120 mln komórek czopkowych ok. 7 mln komórek pręcikowych. Komórki te przekształcają padające na nie światło w sygnały nerwowe. Komórki pręcikowe (pręciki) są rozrzucone w całej siatkówce i reagują na małe natężenie światła, lecz nie odróżniają barw. Komórki czopkowe (czopki) skupiają się w dołku środkowym, potrzebują do działania jaśniejszego oświetlenia, lecz rozróżniają kolory i drobne szczegóły. Włókna nerwowe pręcików i czopków łączą się poprzez komórki pośredniczące siatkówki z włóknami, które wchodzą w skład nerwu wzrokowego. Przesyła on obraz do kory wzrokowej mózgu(mapa pikselowa), gdzie zostaje on odwrócony do prawidłowej pozycji (interpretacja mapy pikselowej jako obrazu).

1. Jakie są dowody, że obraz powstaje w mózgu?

Obraz który widzimy nie powstaje w oku, tylko w mózgu. Mózg przetwarza sygnały dostarczone mu przez oko za pomocą nerwu wzrokowego, a następnie na podstawie tych sygnałów rekonstruuje obraz. Jest to mapa pikselowa. Kolejno mózg interpretuje mapę pikselową jako obraz.

Dowodem na to jest eksperyment związany z percepcją koloru. Nawet 40-krotne zmniejszenie ilości czopków nie zmieniło percepcji koloru(kolory mamy zakodowane w mózgu), natomiast długotrwałe, kilkutygodniowe noszenie kolorowych szkieł kontaktowych zmienia percepcję koloru(mózg zmienia swój „punkt widzenia”, akomoduje się).

Dowodem na to, że obraz powstaje w mózgu jest m.in. doświadczenie, które polega na szybkim odczytaniu dwóch wyrazów: Zieleń, Czerwień. Na pewno większość osób zawaha się czytając je pierwszy raz, ponieważ „kolor” koloru zakodowany mamy w mózgu, a napis oznaczający dany kolor nie pasuje do koloru którym jest napisany. Każdy z nas może inaczej postrzegać kolor, dla jednej osoby czerwień będzie „bardziej czerwona” niż dla drugiej.

1. Rola komórek uczestniczących w widzeniu w oku.

a) komórki bipolarne – „obrabiają” sygnał i przekazują go do axonów -tu powstaje kontrast obrazów,

b) komórki ganglionowe – logarytmują sygnał i przesyłają go dalej do mózgu.

c) fotokomórki:

- pręciki-umożliwiają widzenie nocne, monochromatyczne,

- czopki-umożliwiają widzenie dzienne, kolorowe.

• Komórki ganglionowe – do ganglionów dociera sygnał proporcjonalny do wielkości naświetlenia. W ganglionach następuje zlogarytmowanie, i taki zlogarytmowany sygnał idzie bezpośrednio do mózgu. (Prawo Fechnera)

Logarytmowanie sygnału to mechanizm obronny przed zbyt dużym i zbyt małym sygnałem przekazywanym do mózgu.

Wielkość naświetlenia	Wielkość sygnału zlogarytmowanego
1	0
10	1
100	2
1000	3

• Komórki dwubiegunowe (bipolarne – przerabiają sygnał przekazując dalej do axonów. Tu powstaje kontrast obrazu) , amakrynowe i horyzontalne stanowią warstwę łączącą między komórkami ganglionowymi (zwojowymi) i fotoreceptorami (pręcikami i czopkami).

• Pręciki i stożki – światło zamieniane jest na prąd elektryczny i przekazywany nerwem do mózgu.

1. Typy fotokomórek w oku i ich charakterystyka. W odpowiedzi uwzględnić, że są to komórki.

Typy:

a) pręciki – dla widzenie nocnego i monochromatycznego:

Są bardzo czułe, czyli reagują na słabe światło, uczestniczą w widzeniu nocnym i peryferyjnym (bo sa położone na peryferyjnych częściach retiny)

Absorbują wszystkie długości fal światła widzialnego, ale emitują sygnał światła szarego

b) czopki – dla widzenie dziennego i kolorowego:

Wymagają silniejszego światła do pobudzenia (mają niższą czułość)

Mają pigment które pozwalają nam widzieć piękny świat w kolorach.

Są położone w centrum retiny (plamka żółta, makula)

c) niektóre gangliony są fotoczułe. Ten sygnał nie służy widzeniu, lecz reguluje rytm dobowy.

Są komórkami ponieważ:

Maja pełny garnitur wszystkich organelli komórkowych: jądro z chromosomami, mitochondria, retikulum endoplazmatyczne, rybosomy, itd..

Wymagają odżywiania, które jest dostarczane wraz z krwią

Wytwarzają produkty przemiany materii, które są odprowadzane wraz z krwią

Fotokomórki zawarte są w siatkówce i są to: pręciki – wydłużone komórki reagujące na niewielką ilość światła, lecz nie na długość jego fali, dostosowane do widzenia w ciemności przy słabym oświetleniu (do wzbudzenia wystarcza 1 foton) krócej mówiąc dla widzenia nocnego i monochromatycznego, występują na obrzeżach siatkówki. Oraz czopki – krępe komórki o niskiej wrażliwości na światło (do wzbudzenia potrzebne 100 fotonów), rozróżniające jednak długość fal RGB, krócej mówiąc dla widzenia dziennego i kolorowego.

Niektóre gangliony są fotoczułe. Ten sygnał nie służy widzeniu lecz reguluje rytm dobowy.

Wracając do pręcików i czopków – są to komórki ! Mają wszystkie organelle komórkowe: jądro z chromosomami, mitochondriom, retikulum endoplazma tyczne, rybosomy, itd. Wymagają odżywiania, które jest dostarczane wraz z krwią oraz wytwarzają produkty przemiany materii, które są odprowadzane wraz z krwią.

Pręciki nie dają ostrego i precyzyjnego widzenia. Pręcików jest najwięcej, im dalej od centrum retiny, dlatego widzenie centrum oka w nocy jest bardzo słabe i niewyraźne, lecz bardzo dobrze kątem oka widzimy ruch, ale nie wiemy czego.

Są trzy typy komórek czopków, zwanych: czerwone, zielone, niebieskie. Czopki uczestniczą w widzeniu dziennym, usytuowane są w centrum siatkówki.

1. Charakterystyka widzenia pręcikowego i czopkowego – porównanie.

WIDZENIE PRĘCIKOWE	WIDZENIE CZOPKOWE
dla widzenia nocnego i monochromatycznego	dla widzenia dziennego i kolorowego
Pręciki odpowiedzialne za widzenie nocne, nie widzą w dzień	Czopki widzą tylko w dzień – są znacznie mniej czułe niż pręciki.
Pręciki są dłuższe i maja bardziej pofałdowana powierzchnię fotopigmentu	Czopki są odpowiedzialne za widzenie precyzyjne
Pręciki są głównie na obrzeżach retiny	czopki znajdują się prawie wyłącznie w centrum oka
Absorbują wszystkie długości fal światła widzialnego, ale emitują sygnał światła szarego	Mają pigment które pozwalają nam widzieć piękny świat w kolorach
Są bardzo czułe, czyli reagują na słabe światło	Wymagają silniejszego światła do pobudzenia (mają niższą czułość)
pręcików jest 20 razy więcej niż czopków	widzenie czopkowe adaptuje się znacznie szybciej do zmian naświetlenia, w ciągu kilku sekund

Widzenie czopkowe	Widzenie pręcikowe
Dzienne	Nocne
Kolorowe	Monochromatyczne
Czopki są mniej czułe niż pręciki.	W świetle dziennym są całkowicie przesilone, nie widzą nic.
Czopki są odpowiedzialne za widzenie precyzyjne.	Pręciki nie dają ostrego, precyzyjnego widzenia. Obraz jest niewyraźny i szary.
Czopki znajdują się w centrum oka. Kolory (RGB)widzimy tylko w centrum oka, nie na obrzeżach.	Pręciki są usytuowane daleko od retiny dlatego widzenie nocne jest bardzo słabe i niewyraźne, lecz bardzo dobrze kątem oka widzimy ruch ale nie wiemy czego.

Tabelka z wikipedii:

Pręciki	Czopki
Widzenie nocne	Widzenie dzienne
Średnio 90 milionów	Średnio 4,5 milionów
Chromoproteida/pigment: rodopsyna	Chromoproteida/pigment: jodopsyna
Bardzo duża czułość; Czułość na światło rozproszone	Niewielka czułość; Czułość tylko na światło bezpośrednie
Ich brak powoduje ślepotę zmierzchową	Ich brak powoduje ślepotę
Mała ostrość	Wysoka ostrość; lepsza rozdzielczość
Wolna reakcja na światło	Szybka reakcja na światło
Posiadają więcej pigmentu niż czopki, dlatego wykrywają słabsze światło	Posiadają mniej pigmentu niż pręciki, dlatego potrzebują więcej światła do otrzymania obrazów
Jeden typ światłoczułego barwnika	Trzy typy światłoczułego barwnika (u ludzi)

widzenie dzienne — termin oznaczający pracę ludzkiego narządu wzroku w warunkach normalnych, czyli przy ilości światła wystarczającej do pełnego wykorzystania możliwości zmysłu wzroku. W praktyce widzenie fotopowe dotyczy przeważającej większości sytuacji, w których pracuje ludzkie oko.

W rozpoznawaniu bodźców świetlnych biorą wówczas udział wyłącznie czopki (receptory umożliwiające widzenie barwne), nie biorą natomiast udziału pręciki (receptory rozpoznające różnice natężenia światła tylko w niemal zupełnej ciemności, robiące to monochromatycznie).

W miarę spadku natężenia oświetlenia otoczenia, widzenie fotopowe przechodzi w fazę przejściową zwaną widzeniem mezopowym (częściowa utrata postrzegania barw), by wreszcie osiągnąć minimalny stan pracy ludzkiego oka zwany widzeniem skotopowym (świat w skali szarości).

Czopki odznaczają się znacznie mniejszą czułością (rzędu 600 lm/W) od pręcików (ok. 1700 lm/W). Widzenie dzienne zapewnia największą czułość dla długości fali, odpowiadającej kolorowi zielonemu (najmniej absorbowana długość fali przez atmosferę i najlepiej transmitowana długość fali w wodzie, która jest podstawowym składnikiem ciałka szklistego w oku) co odpowiada długości fali świetlnej 555 nm. Maksimum widmowe dla widzenia nocnego przesuwa się w kierunku fioletu (w okolice fal o długości 500 nm).

Widzenie nocne - min oznaczający pracę ludzkiego narządu wzroku w warunkach skrajnie niekorzystnych, czyli przy znikomej ilości światła. W odbieraniu bodźców świetlnych biorą wtedy udział wyłącznie pręciki, natomiast czopki są zupełnie nieaktywne. Podczas widzenia skotopowego człowiek widzi świat pozbawiony barw, czyli np. taki jak na czarno-białym filmie. Możliwe jest wtedy wyłącznie rozróżnianie stopnia jasności elementów otoczenia, a i to przy niewielkiej gradacji tych stopni. Znacznie spada również rozdzielczość oka, czyli możliwość rozpoznawania szczegółów obrazu, nie występuje przy tym zjawisko szczególnie wysokiej rozdzielczości obrazu w środku pola widzenia, za które odpowiada plamka żółta (składająca się wyłącznie z czopków).

W miarę wzrostu oświetlenia otoczenia, widzenie skotopowe przechodzi w fazę przejściową zwaną widzeniem mezopowym (upośledzone postrzeganie barw), by wreszcie osiągnąć normalny stan pracy ludzkiego oka zwany widzeniem fotopowym (pełne widzenie barwne).

Przykład widzenia pręcikowego i czopkowego:

Jest ciemno, kątek oka dostrzegamy jakiś ruch. W odcieniach szarości, obraz jest nieostry i rozmyty. Nie identyfikujemy go. Odwracamy głowę, aby obiekt był w centrum, oświetlamy. Teraz widzimy co się ruszało (w kolorach).

1. Lokalizacja czopków i pręcików w oku i konsekwencje tego.

Czopki znajdują się w centrum oka i odpowiadają za widzenie dzienne, kolorowe dlatego kolory widzimy tylko w centrum oka nie na obrzeżach. Pręciki są na obrzeżach oka i odpowiadają za widzenie nocne dlatego widzenie nocne jest bardzo słabe i niewyraźne w centrum oka, lecz bardzo dobrze kątem oka widzimy ruch, choć nie wiemy dlaczego.

Widzenie dzienne zapewnia największą czułość w miejscu, na które mamy skierowany wzrok ( czopki usytuowane są na środku siatkówki). Tylko w wąskim zakresie kątowym utrzymuje się duża czułość i widzenie kolorów. Poza zakresem kątowym ok. 40° nie widzimy barw, ale często nie zdajemy sobie z tego sprawy z powodu korekcji dokonywanej przez mózg. Za to widzenie nocne nastawione jest raczej na obserwację pod kątem, w nocy widzimy gorzej obiekty, na które mamy skierowany wzrok, odpowiedzialne za nie są pręciki usytuowane na obrzeżach siatkówki.

1. Barwnik czopków i pręcików. Jego charakterystyka (nie wzór) i sposób odnawiania, czyli regeneracji.

11-cis retinal bardzo czuły na światło, w jego nieobecności stabilny, jest łatwo dostępny w pożywieniu a odkształcenia w trakcie izomeracji są znaczne. Ma 5 wiązań podwójnych – przy C5, C7, C9, C11, C13.
Sposób regeneracji : w wyniku reakcji fotochemicznej 11 cis retinal przechodzi w izomer trans, odłącza się od opsyny i odbarwia. W ciemności 11trans retinal ulega utlenieniu i powstaje 11 cis retinal który jest gotowy do ponownego połączenia się z opsyną.

Jodopsyna - barwnik wzrokowy występujący w czopkach siatkówki oka, jest wrażliwy na światło. Ulega rozkładowi pod wpływem promieni świetlnych, a w ciemności zostaje zregenerowany.

Rodopsyna - białko błonowe występujące w pręcikach siatkówki oka kręgowców. Czerwień wzrokowa jest złożona z części peptydowej zwanej opsyną i z światłoczułej grupy prostetycznej będącej retinolem (wit. A). Bierze udział w zamianie impulsu świetlnego na nerwowy. W wyniku reakcji fotochemicznej (pod wpływem światła) 11-cis-retinal przechodzi w izomer trans, odłącza się od opsyny i rodopsyna się odbarwia. W ciemności następuje regeneracja barwnika: 11-trans-retinal ulega utlenieniu (reakcja utleniania i redukcji), powstaje 11-cis-retinal, który ma zdolność łączenia się z opsyną.

Barwnikiem(pigmentem), który absorbuje światło w fotokomórkach – pręcikach i czpkach siatkówki(retiny) jest 11 – cis – retinal . Nie ma to nic wspólnego z kolorem oczu, który zależy od zupełnie innych barwników tęczówki – melanin, oraz innych zjawisk optycznych w tęczówce

1. Związek między karotenami, a procesami widzenia.

Karotenoidy pochłaniają błękitne światło i działają antyoksydacyjnie, chroniąc siatkówkę przed wolnymi rodnikami. Ich cechą jest fotostabilność -ulegają przemianom w obecności światła. Chronią fotosystem przed uszkodzeniami spowodowanymi nadmiarem docierającej do oka energii świetlnej, pochłaniając ją i pobudzając jej rozproszenie albo przekserowanie na inne procesy fizjologiczne w komórce.

Witamina A jest niezbędna do prawidłowego widzenia. Głównym objawem niedoboru witaminy A jest tzw. kurza ślepota, która polega na pogorszeniu się zdolności widzenia o zmierzchu. Witamina A jest przekształcana do 11-cis-retinalu, w pręcikach łączy się z opsyną. Powstaję 11 – cis rodopsyna. Światło jest absorbowane przez 11 cis-rodopsynę, wówczas 11 – cis – retinal w rodopsynie jest przekształcany w 11 – trans – retinal. 11 –cis – retinal pwoduje zmiany kształtu białek, również opsyny. W rezultacie wielu kaskadowych zmian, powstaje impuls elektryczny w komórkach nerwowych. Impuls elektryczny, po dużej obróbce dociera do mózgu.

1. Źródła karotenów w naszej diecie.

Doskonałym źródłem karotenów są marchew , pomidory , żółtka jaj , masło , mleko , owoce i jarzyny w żółtym i pomarańczowym odcieniu oraz ciemnozielone liście warzyw.

Karoten jest pomarańczowożółtym organicznym barwnikiem roślinnym, występującym między innymi w wielu warzywach i owocach: dynia, marchew, szpinak sałata, pomidory, brokuły ,melony, papryka. Innym bogatym źródłem witaminy A jest wątroba zwierząt.

1. Składniki chemiczne wpływające na barwę naszej skóry. (czyli czynniki konstytucyjne decydujące o barwie naszej skóry).

Składniki chemiczne wpływające na barwę skóry:

a) melanina,

b) melanoidy - grupa barwników podobnych do melaniny,

c) karoten,

d) hemoglobina,

e) zredukowana hemoglobina,

Na kolor skóry maja wpływ absorpcja światła i odbijanie się światła.

Melanina - najbardziej oczywisty i dobrze znany barwnik skóry produkowany w komórkach zwanych melanocytami. Melanina występuje zarówno w skórze białej, jak i czarnej - jej kolor i struktura chemiczna jest jednak różna. Melanina produkowana w skórze rasy białej (tzw. feomelanina) ma kolor pomarańczowy, skóra czarna zawdzięcza swój kolor brązowej lub czarnej tzw. eumelaninie. Tak naprawdę, każdy człowiek produkuje obydwa rodzaje melaniny, ale zawsze jeden rodzaj dominuje. Jest to uwarunkowane genetycznie.
Hemoglobina - jest również dobrze znanym, lecz nie tak często kojarzonym z kolorem skóry, barwnikiem. Hemoglobina zawarta we krwi płynącej w powierzchownych naczyniach krwionośnych, leżących tuż pod naskórkiem, w zależności od stanu naczyń (ich skurczu lub rozkurczu) nadaje skórze mniej lub bardziej różowe zabarwienie. Przy skurczu tętniczek skóra blednie, a gdy skurcz utrzymuje się dłużej pojawia się nieładne, sine zabarwienie zależne od - zawartej we krwi żylnej - hemoglobiny odtlenowanej.
Włókna kolagenowe, których żółty kolor prześwieca przez warstwy przezroczystego naskórka, to trzeci składnik odpowiedzialny za barwę naszej skóry.
Warto wspomnieć o jeszcze jednym barwniku, wpływającym na wygląd skóry, zależnym od naszej diety - karotenie.
Karoten jest pomarańczowym barwnikiem występującym w dużych ilościach w marchwi, papryce, pomidorach, grejpfrutach i zielonych warzywach. Karoten gromadzi się głównie w tkance tłuszczowej i warstwie rogowej naskórka nadając skórze lekko pomarańczowy kolor.

1. Zależności między barwami na kole barw. Jakich informacji dostarczają?

Zależności na kole barw:

a) są kolory główne i dopełniające, znajdują się na kole naprzeciw siebie,

b) kolory podwójnie komplementarne- pierwszy z prawej i pierwszy z lewej strony koloru dopełniającego do głównego,

c) kolory analogiczne- leżą na kole obok siebie, ich zestawienie tworzy największa harmonię,

d) kolory ciepłe i zimne: ciepłe odbierane jako przyjemne, zimne dają poczucie spokoju, są różnie odbierane psychologicznie, większy zakres koloru widzimy w barwach ciepłych,

Informacje z koła barw:

- barwy główne i dopełniające (powstawanie kolorów i mieszanie [ściemnianie] farb,

- harmonie kolorów

* barwy główne i dopełniające (pstrokacizna, silny kontrast)

* barwy podwójne dopełniające

* barwy analogiczne

* barwy ciepłe i zimne

Koło barw powstało przez ułożenie w okręgu wszystkich barw światła białego rozczepionego w pryzmacie. Ale między V(fiolet) i R(czerwień) (graniczne kolory widma) pojawia się nowy kolor, nie występujący w widmie. To nowy kolor: MAGENTA(fioletowo czerwony). Kolory przechodzą w sposób ciągły w

zawierające barwy podstawowe i otrzymane z nich, znacznie ułatwia rozmowę o kolorach.

Wikipedia:

Koło barw - graficzny model poglądowy służący do objaśniania zasad mieszania się i powstawania barw, mający postać koła, w którym wokół jego środka zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara wrysowano widmo ciągłe światła białego w ten sposób, że barwa fioletowa (najkrótsze promieniowanie widzialne) płynnie przechodzi w barwę czerwoną (najdłuższe promieniowanie widzialne) a więc widmo zostaje połączone w zamknięty cykl zmian barw.

Barwy znajdujące się po przeciwnych stronach środka koła nazywane są barwami dopełniającymi. Takie barwy nałożone na siebie w syntezie addytywnej dają barwę białą, a w syntezie subtraktywnej - barwę czarną, natomiast zmieszane dają neutralną szarość.

1. Barwy główne i dopełniające. Jakie informacje z nich wynikają?

Kolory podstawowe/główne to: red, green i blue. Po zmieszaniu dają światło białe.

Kolory dopełniające to: magenta, cyan i yellow. Jeżeli zmieszamy ze sobą 2 kolory dopełniające powstanie światło białe. Z kolorów podstawowych powstają dopełniające, np. green+blue=cyan.

Trzy podstawowe kolory RGB (czerwony, zielony, niebieski). Malarzowi wystarcza tylko te trzy kolory, wszystkie inne może otrzymać po ich zmieszaniu. Systrem RGB nosi nazwę addytywny (dodawający), bo dodatkowe kolory powstają przez dodawanie tych trzech podstawowych kolorów. Kolory podstawowe nie mogą powstać ze zmieszania innych kolorów, wszystkie inne kolory powstają z tych kolorów, są położone w równej odległości na kole barw.

Dowolne trzy liniowo niezależne barwy nazywamy barwami podstawowymi.

Dwie barwy, których zmieszanie daje światło białe, określa się jako barwy dopełniające.

Dwa dopełniające kolory wymieszane dają kolor biały. Mieszając dwa kolory drugorzędowe otrzymujemy kolor trzeciorzędowy.

Kolory komplementarne (dopełniające) leżą naprzeciw siebie na kole barw. Takie zestawienie

Jest najbardziej kontrastowe. Dodatek farby dopełniającej powoduje ściemnienie barwy głównej.

1. Dlaczego wszystkie koty w nocy są czarne?

W nocy widzimy za pomocą pręcików. Jak wiadomo są one odpowiedzialne za widzenie monochromatyczne – odcienie szarości. W nocy nie używamy czopków, które są odpowiedzialne za widzenie kolorowe. Dlatego każdy kto na którego spojrzymy po zmroku będzie przez nas postrzegany w skali odcieni szarości.

W słabym świetle nie rozróżniamy kolorów.

1. Jaka barwa występuje w przyrodzie, a nie występuje w tęczy? Podaj jej kilka potocznych, polskich nazw.

Kolorem niewystępującym w tęczy jest magneta. Zjawisko to ma miejsce, ponieważ kolory
które ją tworzą nie sąsiadują w tęczy, znajdują się na jej dwóch krańcach ( fiolet i czerwień)

Różowy, rubinowy, fuksja, amarantowy.

1. Nazwij wszystkie barwy, kolejno na kole barw Newtona lub na tęczy. Możesz używać nazw potocznych. Podaj je w kierunku wzrastającej długości fali, od najkrótszych, do najdłuższych.

Violet (fioletowy, purpurowy), blue (niebieski), green (zielony), yellow (żółty), orange (pomarańczowy), red (czerwony)

Różnobarwne światło, odbierane przez ludzkie oko, jest bowiem falą elektromagnetyczną, która odpowiada wąskiemu przedziałowi długości fal od 380 do 760 nanometra z całego widma fal elektromagnetycznych. W zakresie tym znajduje się widmo, które obejmuję barwy od fioletu (najkrótsze długości fal) do czerwieni (najdłuższe długości fal), jest to tak zwane widmo światła widzialnego.

Czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, fioletowy.

1. Kolory podstawowe i pochodne koła barw RGB.

R- czerwony, G – zielony, B – niebieski. Pochodne to: żółty, cyan, Magenta,

1. Czy czerń jest kolorem?

Czarny powstaje przez połączenie kolorów wtórnych, które powstały z kolei przez połączenie kolorów podstawowych. Zatem czarny jako pigment jest kolorem. Jest to stwierdzenie wykorzystywane na potrzeby druku, malarstwa itp. Uwzględniając natomiast proces postrzegania kolorów, należy stwierdzić, że czarny nie jest kolorem, ponieważ pochłania wszystkie kolory i nie odbija ich do naszego oka, dlatego można uznać że nie widzimy tego „koloru”. Kolory mają wrażenie psychiczne, a zatem ich widzenie to subiektywne wrażenie psychiczne powstające w mózgu człowieka.

Kolor to wrażenie światła jest więc wrażeniem barwnym, powstającym w umyśle człowieka.

Do powstania wrażenia barwnego potrzebne jest światło, bez światła nasze oko nic nie zobaczy. Kolory możemy zobaczyć dzięki światłu.

 Nie, czarny nie jest kolorem, ponieważ pochłania wszystkie kolory i nie odbija ich do naszego oka, dlatego nie widzimy tego koloru.

Z Wykładu: Kolor czarny oznacza że absorbuje WSZYSTKIE kolory spektrum. Nic nie emituje, nie ma koloru, jest czarne.

1. Jaki dobór kolorów powoduje największy kontrast ( na podstawie koła barw)?

Kolory komplementarne (dopełniające) leżą na kole barw naprzeciw siebie. Takie zastosowanie jest najbardziej kontrastowe (np. żółty, fioletowy).

1. Różnice między przestrzenią barw RGB, a CMYK.

Barwy pochodne koła RGB powstają w wyniku mieszania promieni świetlnych. Natomiast barwy w systemie CMYK powstają przez kolejne nakładanie poszczególnych warstw pigmentu.

Kolory RGB powstają poprzez wyświetlenie kolorów przez lampy, na ekranie lub w teatrze.

Kolory CMYK powstają przez jedno lub kolejne nakładanie farb na białej kartce papieru.

1. Dlaczego nie widzimy równocześnie kolorów R i G?

Ponieważ po zmieszaniu widzimy kolor żółty. (RGB)

1. Dlaczego nie widzimy równocześnie kolorów B i Y?

Ponieważ po zmieszaniu widzimy kolor zielony. (CMYK)

1. Jakie kolory są pochłaniane (absorbowane) gdy przedmiot ma kolor: magenta, oranż, zielony, żółtozielony, czarny, różowy? (Koło barw będzie dostępne na monitorze)

Magenta – zielony

Oranż – niebieski

Zielony – czerwony

Żółtozielony – czerwono fioletowy (Magenta)

Czarny – żadne kolory nie są pochłaniane

Niebieski – pomarańczowy

1. O czym świadczy zjawisko powidoku?

Powidok(kontrast następczy) to zjawisko optyczne polegające na tym, że po wpatrywaniu się w jakiś kształt w jednym z kolorów podstawowych, a następnie odwrócenie wzroku, przed oczami pojawia się na chwilę ten sam, zamazany kształt w barwie dopełniającej obserwowanego przez nas koloru podstawowego tego obiektu. Np. czerwone, zachodzące Słońce pozostawi w oczach swój krąg w barwie zielono-niebieskiej. Im więcej światła, tym więcej energii, a więc więcej obciążenia i szybsze zmęczenie siatkówki w pewnych obszarach, w których odwzorował się obraz. Kk reagujące na czerwień są już przesilone, ale kk odpowiadające przeciwległemu kolorowi obszaru zielonego są w pełni gotowe do pracy.

Reagują one na nowy bodziec świetlny obserwowanego tła silniej niż kk obszaru wzrokowego czerwonego i dają dlatego złudzenie powierzchni zielonkawej.

Lampa błyskowa – zjawisko powidoku

Blask lampy błyskowej trwa milionowe części sekundy, a więc nie powinien być widziany. Przez nas jest widziany nawet kilkanaście sekund, nawet po zamknięciu oczu. To skutek przesilenia fotokomórek oka. Potrzeba czasu aby się zregenerowały (aby zregenerowały pigment – 11-cis retinal).

OnetWiem: Powidok, zjawisko optyczne powstające po zadziałaniu na siatkówkę silnym światłem. W pierwszym okresie powstaje powidok pozytywny, będący obrazem źródła świetlnego, następnie powidok negatywny, będący obrazem źródła światła w barwie dopełniającej.

1. Co to znaczy widzenie trójbarwne? Omów widzenie trójbarwne u człowieka.

Nasze widzenie (czopkowe – dzienne) jest tri chromatyczne. To znaczy postrzegamy kolor przez trzy podstawowe receptory:

– Absorbujący światło czerwone (R)

– Absorbujący światło zielone (G)

– Absorbujący światło niebieskie (B)

Każdy inny kolor jest postrzegany jako złożony z tych barw. Każdy typ komórek stożkowych ma różne białko ale zawsze związany z 11-cis retinalem i ma swoje charakterystyczne spektrum absorpcyjne.

Czopków R, G i B nie jest tyle samo. Czopki G i czopki R są najbardziej upakowane w centrum

oka. Około 64% czopków jest czułe na R, około 32% to czopki G, a tylko 4 % to czopki B. Czopki B są najbardziej czułe, ale odbieranie trzech kolorów, R G B jest mniej więcej równe, bo sygnały są przetwarzane przez komórki retiny i w mózgu.

1. Co to jest zjawisko pamięci koloru? Omów na przykładzie oświetlenia białej lampą żarową, sodową i światłem białym.

Kartka biała oświetlona:

– Lampą sodowa - jest żółta,

– Słońcem w południe - jest niebieskawa

– Słońcem o zachodzie - jest czerwonawa

Światło żarówek żarowych - Dominanta żółta, pomarańczowa lub czerwona Zależy od mocy żarówki. Im moc większa, tym mniej czerwona dominanta.

A my ją zawsze widzimy białą – Bo nasz mózg ma zaprogramowane, że ona jest biała. Działanie tego mechanizmu jest prawie idealne. Ale aparaty cyfrowe, analogowe, kamery – widzą ja taka jaka jest: żółta, niebieskawa i czerwonawa.

1. Charakterystyka oświetlenia słonecznego , bezpośredniego na zewnątrz.

Światło słoneczne bezpośrednie występuje w dzień bezchmurny. Rano i w południe – dominanta niebieska. Im bliżej zachodu – dominanta żółta i czerwona. Światło bardzo twarde.

Oświetlenie zewnętrzne w dzień. Światło słoneczne

- Bezpośrednie (dzień bezchmurny)

* Rano i w południe – dominanta niebieska

* Im bliżej zachodu – dominanta żółta i czerwona

* Światło bardzo twarde

- Pośrednie – przez chmury

* Najbardziej zbliżone do białego. Oświetlenie stałe przez większą część dnia.

* Światło miękkie

1. Charakterystyka oświetlenia sztucznego lampą żarową.

To światło uzyskane z starych, tanich żarówek, które nagrzewają się, gdy świecą. Jest to światło zbliżone do światła słonecznego i cechuje się dobrym wskaźnikiem oddawania barw oglądanych w tym świetle przedmiotów. Świeci cały czas jednakowo. Widmo światła emitowanego przez żarówkę jest ciągłe. Dominanta żółta, pomarańczowa lub czerwona zależy od mocy żarówki. Im moc większa, tym mniej czerwona dominanta.

- Oświetlenia wewnętrzne

• Są dwa odrębne typy oświetlenia

– - Lampy żarowe („stare żarówki” , żarówki halogenowe)

– - Lampy fluorescencyjne (jarzeniówki, „żarówki energooszczędne”)

• Każdy z tych typów oświetla innym światłem, chociaż wydaje się że różnice są niewielkie (mózg !)

- Światło żarówek żarowych

• To stare, tanie żarówki, gorące, gdy świecą.

• Dominanta żółta, pomarańczowa lub czerwona

• Zależy od mocy żarówki. Im moc większa, tym

• mniej czerwona dominanta

• Światło halogenowe – najbardziej zbliżone do białego

1. Charakterystyka oświetlenia świecą (świecami).

Światło wytwarzane przez świece jest prawie 100 razy mniej efektywne niż światło żarówki.

Płomień świecy dzielimy na:

a) stożek wewnętrzny -daje słabe fioletowe światło,

b) stożek środkowy-mocne żółte światło,

c) stożek zew-słabe niebieskie światło.

Generalnie światło świecy posiada dominantę żółtą.

1. Jak zmienia się kolor zielony (w świetle białym) w oświetleniu: światłem żółtym, światłem czerwonym?

Kolor zielony( w świetle białym) w oświetleniu światłem żółtym nie zmieni sie lecz będzie widziany jako kolor zielony, ponieważ światło żółte składa sie z koloru czerwonego i zielonego. Przedmiot absorbuje kolor czerwony dla którego zielony jest najbardziej dopełniający, natomiast światło zielone zostaje odbite od przedmiotu, dzięki czemu początkowy kolor zielony zostaje niezmienny.

Kolor zielony w oświetleniu światłem czerwonym zmieni sie na światło białe, ponieważ kolor zielony jest najbardziej dopełniającym do koloru zielonego.

1. Jak zmienia się kolor żółty (niebieski) po oświetleniu światłem niebieskim (żółtym)?

Światło wytwarzane przez świece jest prawie 100razy mniej efektywne niż światło żarówki

Płomień świecy dzielimy na:

a) stożek wewnętrzny -daje słabe fioletowe światło,

b) stożek środkowy-mocne żółte światło,

c) stożek zew-słabe niebieskie światło.

Generalnie światło świecy posiada dominantę żółtą.

1. Jaki kolor będzie dominował w oświetleniu portretu robionym w otwartym pejzażu w lecie, w słoneczny dzień w lecie o godzinie 13? A jaki o godzinie 19? Jak będzie się zmieniał czerwony kolor ust (robiony w świetle białym)

Godzina 13 - dominanta niebieska
Godzina 19 - dominanta żółta, czerwona

Usta:

-godzina 13 – jeśli czerwone usta oświetlimy światłem niebieskim, to zostanie on w całości pochłonięty-usta ściemnieją

-godzina 19-jeśli czerwone usta oświetlimy światłem żółtym, który jest mieszaniną R+G, to usta będą jeszcze intensywniej czerwone, ponieważ zaabsorbują światło zielone a odbiją czerwone.

1. Jaki kolor będzie dominował w pomieszczeniu, oświetlonym przez okno, w słoneczny

dzień? Od czego będzie również zależał?

Światło wpadające do pokoju przez okno w słoneczny dzień posiada dominantę niebieską. Kolor będzie jednak zależał np. od koloru ścian. Ciepłe kolory mogą zmienić wrażenie wzrokowe. Np. czerwone ściany stają się bardziej zbliżone do Magenty, zielony kolor zbliża się do cyjanu a niebieski staje się bardziej intensywny.

1. Jak zmieni się kolor żółty (czerwony, zielony) w świetle lampy błyskowej (błysk jest zdominowany barwą niebieską)?

Kolor żółty ściemnieje, ponieważ niebieska barwa dominująca w strumieniu lampy błyskowej zostanie pochłonięta a nic nie zostanie odbite.

1. Omów zjawisko Rayleya i jego konsekwencje: w oku, na niebie.

Zjawisko Rayleya to odbijanie światła w różnych kierunkach czyli rozproszenie. Wielkość rozproszenia jest odwrotnie proporcjonalna do 4 potęgi długości fali. Oznacza to, że np. dla dwukrotnie mniejszej długości fali, rozpraszanie jest 16-krotnie większe. Dlatego też rozpraszanie jest największe dla fioletu, a najmniejsze dla czerwieni (która ma dłuższą falę niż fiolet). Niebo jest niebieskie nie dlatego że jest tam niebieski barwnik. Niebo jest czarne !!! Nie ma żadnego pigmentu. Cząsteczki azotu i tlenu, obecne w atmosferze ROZPRASZAJĄ światło. Czyli odbijają światło w różnych kierunkach. Kolor nieba i kolor oczu to wynik nie absorpcji światła, lecz rozpraszania światła.

1. Zaproponuj najlepsze i najgorsze oświetlenie salonu kosmetycznego. Uzasadnij szczegółowo. Oceniany będzie nie konkretny wybór, lecz uzasadnienie.

Najlepszy wybór to światło halogenowe, ponieważ jest najbardziej zbliżone do światła białego a co za tym idzie nie będzie zaburzać percepcji koloru co jest ważne przy ocenie skóry pacjentki lub wykonaniu makijażu. Najgorszy wybór to światło jarzeniowe w lampach tego typu występuje dominanta zielona lub żółto-zielona wówczas kolor np. czerwony w takim oświetleniu staje się ciemniejszy, kolor żółty może być nawet odbierany jako czarny, a zielony staje się bardziej intensywny zaburza to w znacznym stopniu percepcje koloru co może wpłynąć na wykonanie makijażu.

Taki rodzaj pomieszczenia jak salon kosmetyczny wymaga przede wszystkim - poza odpowiednim natężeniem oświetlenia - także takiego doboru źródeł światła, aby zapewnić prawidłowe oddawanie barw. Do salonów kosmetycznych zalecane jest raczej oświetlenie jak najbardziej zbliżone do dziennego, przy którym można odpowiednio dobierać kolory kosmetyków i makijaży. W tym przypadku np. oświetlenie halogenowe się nie sprawdza. Również oświetlenia jarzeniowe będą niedobre, bowiem męczą wzrok ale i niesprzyjająco mogą zmieniać wszelakie barwy, a to odgrywa szczególne znaczenie podczas robienia make up’u. Salon powinien być wyposażony w oświetlenie elektryczne o jasnym, ciepłym i rozproszonym świetle. Podczas wykonywania precyzyjnych zabiegów konieczne jest stosowanie lamp bezcieniowych, ponieważ oświetlają pole zabiegu - bez tworzenia cieni i odblasków na skórze. Na stanowisku do wykonywania makijażu należy zainstalować dodatkowe oświetlenie emitujące światło o parametrach zbliżonych do światła dziennego. Oświetlenie nie może być ani za jasne ani za ciemne. Prawidłowe oświetlenie powinno pochodzić z dwóch źródeł: ogólnego, które oświetla cały salon i punktowego - skupiającego się na stanowisku pracy. Jeśli tylko jest to możliwe należy wykorzystywać światło naturalne – słoneczne.

1. Jakie czynniki powinnaś uwzględnić, planując makijaż poza oczywistymi , jak np. rodzaj (wieczorowy, koktajlowy, dzienny w pracy itp.).

a) oświetlenie-zarówno to używane przy wykonywaniu makijażu jaki to, w którym prezentowała się będzie później klientka,

b) harmonię kolorów,

c) fizjologię klientki( kształt twarzy, kolor oczu itp.).