Dermokosmetyki jako podstawa pielęgnacji skóry atopowej

dr n. med. Magdalena Wierucka-Rybak

2015-08-28

Promocja

Atoperal, żel do mycia, skóra atopowa, wrażliwa, sucha, ...

13.55 zł 16.94 zł

-20%

Skóra atopowa jest szczególnie wrażliwa, skłonna do podrażnień i alergii. Cechuje ją zaczerwienienie, suchość i pękanie skóry oraz silne swędzenie, będące często szczególnie uciążliwym objawem. Prawidłowa pielęgnacja skóry stanowi podstawę leczenia, zarówno w fazie zaostrzenia zmian skórnych, jak i ich remisji. Głównym celem terapeutycznym jest odtworzenie zaburzenia funkcjonowania bariery skórno-naskórkowej, zmniejszenie nadmiernej suchości skóry i rozwoju wtórnego nadkażenia.

Czym jest AZS?

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest chorobą zapalną dermatozą o niejasnej etiologii. W patomechanizmie choroby odgrywają rolę zarówno czynniki immunologiczne, jak i czynniki niealergiczne. Skórę atopową stwierdza się, jeśli występują trzy z wymienionych objawów, do których należą: świąd, typowa morfologia i lokalizacja zmian, przewlekły i nawrotowy przebieg oraz osobniczy lub rodzinny dodatni wywiad atopowy.  Wśród kryteriów mniejszych wyróżnia się wczesny początek zmian, podwyższone IgE (przeciwciała), nietolerancję wełny i pokarmu oraz dodatnie testy skórne.

AZS rozwija się w III fazach:

• W I okresie, niemowlęcym, zmiany, głównie na twarzy, o charakterze wysiękowym, łuszczącym, mogą pojawić się już u 3 miesięcznego dziecka.

• W II okresie tzw. późnego dzieciństwa, wykwity mają charakter pęcherzykowato-grudkowaty, występują głównie w zgięciach łokciowych i kolanowych, stawach nadgarstkowych i skokowych. Zmiany charakteryzuje silny świąd z objawami lichenizacji (uwydatnienia naturalnej rzeźby skóry i pogłębienia fałdów), który jest wynikiem przewlekłego stanu zapalnego skóry.

• W ostatnim okresie, młodzieńczym i wieku dorosłego, zmiany ogniskowe cechuje przewlekle zlichenizowany wyprysk z zaostrzeniami.

Jak pielęgnować skórę atopową?

Odpowiednia staranna regularna pielęgnacja skóry oraz unikanie czynników drażniących poprawi stan skóry atopowej. W tym celu warto zastosować się do kilku zasad. Przede wszystkim, należy stosować wyłącznie produkty przeznaczone do skóry atopowej, gdyż skuteczność i bezpieczeństwo preparatów testowano nie tylko w hodowli komórkowej, ale również w grupie chorych na atopię. Pozbawione są również środków bawiących, zapachowych, o minimalnej zawartości środków konserwujących, bez substancji potencjalnie alergizujących. Wszystkie powyższe kryteria spełniają dermokosmetyki, czyli kosmetyki dermatologiczne. Są to preparaty opracowane szczególnie pod kątem chorób skóry, przez kosmetologów, dermatologów i chemików, a proces ich powstawania, przypomina raczej produkcję leku. Z tego względu dostępne są wyłącznie w aptekach. Są to preparaty zawierające w substancje aktywne, do których należą ekstrakty roślinne, i składniki wspomagające, których celem jest regeneracja naskórka, zmiękczenie go oraz nawilżenie. Ponadto, substancje wspomagające wykazują korzystny wpływ na stany zapalne, łagodzą podrażnienia, przyspieszają gojenie się ran.

Dermokosmetyki do zadań specjalnych

Dermokosmetyki do skóry atopowej mogą zawierać wody termalne, bogate w niezbędne dla skóry minerały, m.in. wapń, żelazo, mangan. Zawierają one substancje filmotwórcze tj. parafinę, olej sojowy, wyciągi z pszenicy, a także substancje odbudowujące lipidy naskórka, do których należą ceramidy, cholesterol, gliceryna, nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT). NNKT w skórze, przyspieszają regenerację naskórka oraz ułatwiają przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Natomiast masło shea, mocznik (5-10%), oleje mineralne i witamina E, dodatkowo zapewnią ochronę przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i utrzymają odpowiednie nawilżenie warstwy rogowej naskórka. Należy pamiętać, że preparaty nawilżające i natłuszczające (emolienty) powinny być stale stosowane, co najmniej 2, do 5 razy na dobę. Można również stosować kąpiele osłaniające, z dodatkiem emolientów czy kąpiel krochmalową. Woda powinna być ciepła (do 36 stopni), a kąpiel trwać do 10 min. Następnie, bez pocierania, osusza się skórę, i stosuje się preparaty pielęgnacyjne, nawet na lekko wilgotną jeszcze skórę. Trzeba również pamiętać, że czasem niezbędna będzie konsultacja dermatologiczna i zastosowanie preparatów recepturowych i leków.

Na podstawie:

1. Brucka-Stempkowska A., i wsp. Atopowe zapalenie skóry – diagnostyka różnicowa zmian chorobowych. Alergia Astma Immunologia 2009; 14 (4): 223-229.

2. Postępowanie diagnostyczno-profilaktyczno-lecznicze w atopowym zapaleniu skóry. Konsensus grupy roboczej specjalistów krajowych ds. dermatologii i wenerologii oraz alergologii. Dokument zatwierdzony przez Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego.

3. Jurzak M., Rudyk A. Składniki aktywne kosmetyków i dermokosmetyków stosowane w pielęgnacji skóry z atopowym zapaleniem. W: Stan skóry wykładnikiem stanu zdrowia. (red.) Anna Goździalska, Jerzy Jaśkiewicz. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 2012, s. 107-119.