PNB- produkt narodowy brutto jest miernikiem całkowitych dochodów osiąganych przez obywateli danego kraju , niezależnie od miejsca (Kraju) świadczenia usług przez czynniki produkcji. PNB jest równy PKB powiększonemu o dochody netto z tytułu własności za granicą. Amortyzacja jest to spożycie kapitału trwałego. Jest miara szybkości zmniejszania się wartości istniejącego zasobu kapitału w danym okresie, będącego wynikiem jego fizycznego lub ekonomicznego zużycia . Określa w jakim stopniu zużywa się rzeczywisty zasób kapitału w danym okresie . Dochód narodowy –jest to produkt narodowy netto wytworzony w gospodarce . Oblicza się go przez odjęcie amortyzacji od PNB w cenach czynników produkcji. Jest to ilość pieniędzy jaką dysponuje gospodarka na wydatki Mnożnik- nazywamy stosunek zmiany produkcji zapewniający utrzymanie równowagi do powodującej jej zmiany w wydatkach autonomicznych . Jest on większy od 1, ponieważ każda zmiana w autonomicznym popycie inwestycyjnym uruchamia dalsze zmiany w popycie konsumpcyjnym . Funkcja konsumpcyjna – pokazuje poziom zamierzonej konsumpcji całkowitej przy każdym poziomie rozporządzalnych dochodów osobistych . Krańcowa skłonność do konsumpcji – jest to część każdej dodatkowej złotówki rozporządzalnego dochodu , którą gospodarstwa domowe pragną przeznaczyć na wzrost konsumpcji. Popyt inwestycyjny – zamierzony lub planowany przez przedsiębiorstwa powiększenie zasobów kapitału trwałego oraz stanu zapasu . Popyt globalny - jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe planują wydać na dobra i usługi przy każdym poziomie dochodu. 1.Budżet państwa (polityka fiskalna) –jest to plan finansowy zawierający dochody i wydatki państwa związane z realizacją przyjętej polityki społecznej , gospodarczej, obronnej (rok kalendarzowy) Musi być zatwierdzony prze władzę ustawodawczą Funkcje: Funkcja fiskalna-(wpływy gromadzone do Skarbu Państwa. Funkcja redystrybucyjna- umożliwia dokonywanie pożądanych zmian w podziale dochodu narodowego (system podatkowy , wydatki państwa) Funkcja stymulacyjna- polega na oddziaływaniu dochodów i wydatków budżetowych na życie gospodarcze i społeczne Polityka fiskalna aktywna- opiera się na wykorzystaniu podatków i wydatków budżetowych do stabilizacji gospodarki oraz realizacji innych celów ekonomicznych i społecznych . Polityka fiskalna pasywna – polega na wykorzystaniu właściwej niektórym instrumentom wrażliwości na zmiany poziomu dochodu narodowego i innych wielkości ekonomicznych instrumentom te nazywane są autonomicznymi stabilizatorami koniunktury i reagują na zmiany koniunktury gospodarczej. Krzywa Laffera
T
t
Polityka Aktywna-polega na świadomym podejmowaniu decyzji w celu wykorzystania instrumentów fiskalnych takich jak: wydatki budżetowe, zmiany stawek i zasada jej opodatkowania Polityka Restrykcyjna –(zaciskanie pasa) polega na obniżaniu wydatków i / lub podniesieniu podatków. Efektem jest spadek dochodu narodowego. Zmniejsza podaż pieniądza Polityka Ekspansywna –(łagodna) zwiększenie wydatków i/ lub obniżenie podatków. Celem jej jest zwiększenie podaży pieniądza, polega na zmniejszeniu Stop. Rezerw. Obowi. i/ lub zmniejszeniu stopy redyskontowej i/ lub skupowaniu papierów wartościowych 2. Polityka Monetarna Popyt na pieniądz (zapotrzebowanie na ilość pieniądza zgłaszane przez podmioty gospodarcze . Czynnikiem popytu który zależy przede wszystkim od dochód narodowy, poziom cen, stopa procentowa im wyższa tym popyt mniejszy. Podaż pieniądza –podlega regulacji państwa i reguluje ją Bank Centralny, który wykorzystuje następujące instrumenty : zmiana stopy redyskontowej , operacje otwartego rynku , zmiany stopy rezerwy obowiązkowej. Kreacja pieniądza Kdp=$\mathbf{\ }\frac{\mathbf{1}}{\mathbf{\text{Zro}}}$ kdp=10 to Zro= 10% Stopa rezerw obowiąz.- jest to minimalny stosunek rezerw w gotówce do ogólnej sumy wkładów zgromadzonych w banku. Wzrost St. rez. obow. zmusza banki do trzymania większej części depozytu w gotówce, a co za tym idzie zmniejsza akcje kredytową i kreacja pieniądza jest mniejsza . Stopa Redyskontowa- jest to stopa % po której Bank Centr. Udziela pożyczek bankom komercyjnym, pod zastaw papierów wartościowych. Im stopa redys. jest mniejsza tym podaż pieniądza jest większa . Operacja otwartego ryku – sprzedaż lub zakup papierów wartościowych . Sprzedaż obligacji powoduje ściągniecie pieniądza z rynku, podaż maleje. Skup papierów wartościowych powoduje wzrost podaży pieniądza. 3. Metoda liczenia PKB- istnieją trzy metody liczenia: a)metoda sumowania dochodów b)metoda produkcyjna c)metoda sumowania wydatków PKBcr= Y= C + I + G + (X-Z) PKBcr-wartość wytworzonych dóbr finalnych w cenach rynkowych . C –wydatki gospodarstw domowych. I – inwestycje przedsiębiorstw prywatnych. G- wydatki państwa. (X-Z) –eksport- import inaczej bilans handlowy PKBcz.pr= PKBc.r- Te+ Sn PKBcz.pr -produkt krajowy Brutto czynnika produkcji Te-podatki pośrednie Sn- subsydia PNB= PKB + Dw PNB- Produkt Narodowy Brutto Dw- dochody narodowy netto
PNBcz.pr=PKBczp+Dw    PNBcz.pr− Produkt Narodowy Brutto czynnika produkcji PNNc.r=PNB − Am PNNc.r− Produkt Narodowy Netto Am.- amortyzacja PNNcz.p=PNBcz.pr−Am 4. a) Agregatowy popyt AP
AP
Y
w krótkim czasie nie ma zależności b)Agregatowy popyt w długim okresie:
AP AP=C+I
C=Ca+KskY
I I
Kso+Ksk=1 S= I S-oszczędności C-konsumpcja Ca-konsumpcja autonomiczna I- inwestycje AP -agregatowy popyt Kso- krańcowa skłonność oszczędnościowa Ksk- krańcowa skłonność Mnożnik Inwestycji : mi=$\frac{\mathbf{1}}{\mathbf{1 - Ksk}}$
G
Agregatowy popyt z uwzględnieniem państwa S= -Ca+ Kso (1-t) Y lub S=-Ca+Kso(Y-T) Yr=Y-T T=t×Y T –podatki (kwota podat.) t- stopa Y-dochód , Yr –dochód rozporządzalny mg- mnożnik wydatków
mg=$\frac{1}{1 - Ksk(1 - t)}$