Analiza fizykochemiczna moczu
Wykrywanie składników chemicznych moczu normalnego:
Barwniki żółciowe
W schorzeniach wątroby i dróg żółciowych w moczu stwierdza się często składniki żółci — bilirubinę i kwasy żółciowe. Głównym barwnikiem żółciowym jest bilirubina, jeden z produktów biodegradacji hemoglobiny. Powstaje ona w następujący sposób:
Bilirubina związana z albuminami i (globulinami nie ulega filtracji kłębuszkowej i nie pojawia się w moczu, nawet jeżeli jej stężenie w osoczu ulegnie bardzo znacznemu podwyższeniu. W wątrobie następuje sprzęganie bilirubiny w pochodne jedno- i diglukuronidowe i w tej postaci bilirubina jest następnie wydzielana do dróg żółciowych. Przy zaburzeniu odpływu żółci do przewodu pokarmowego (w kamicy lub na skutek procesu nowotworowego) bilirubina związana z kwasem glikuronowym może pojawiać się w większej ilości w osoczu.
Bilirubina sprzężona z kwasem glikuronowym jest jednakże substancją progową i ulega filtracji kłębkowej, a w moczu pojawia się dopiero wówczas, gdy stężenie jej w osoczu przekracza 1,6-2,0 mg%. W żółtaczkach mechanicznych barwniki żółciowe przechodzą do moczu tylko wtedy, gdy w surowicy zwiększa się ilość bilirubiny sprzężonej z kwasem glukuronowym. Natomiast w żółtaczce hemolitycznej, mimo że wzrasta we krwi ilość bilirubiny związanej z białkiem, ta jednak nie przechodzi do moczu lub tylko w ograniczonym stopniu. Wyjątek stanowią choroby nerek przebiegające z białkomoczem, kiedy połączenia bilirubiny z białkami mogą się przesączać przez uszkodzoną nerkę.
Próba Rosina
Odczynnik: jodyna rozcieńczona alkoholem do barwy koniaku.
Nawarstwiamy mocz alkoholowym roztworem jodu. W razie obecności bilirubiny wystąpi w miejscu zetknięcia zielony pierścień.
Próba z błękitem metylenowym
Odczynnik: 0,20% roztwór wodny błękitu metylenowego.
Do 5 ml moczu dodajemy 3 krople roztworu błękitu metylenowego i mieszamy. Jeśli poziom bilirubiny w surowicy przekracza wartość progową, wystąpi w moczu zabarwienie zielone. Obecność bilirubiny w moczu dowodzi zaburzeń wątroby. Mocz prawidłowy nie zawiera bilirubiny. Przed pojawieniem się w moczu wzrasta bilirubina we krwi, skąd dostaje się do moczu po przekroczeniu pewnej wartości progowej.
WYNIKI:
BARWNIKI ŻÓŁCIOWE:
a) próba Rosina: brak zielonego pierścienia
b) próba z błękitem metylowym: brak zielonego zabarwienia
WNIOSKI:
Osoba której badaliśmy mocz jest zdrowa: nie ma w jej moczu bilirubiny, co oznacza że osoba ta ma zdrową wątrobę i drogi żółciowe.