Korzenie współczesnej filozofia bezpieczeństwa
Starożytni filozofowie pozostawili nam przeświadczenie, iż najdoskonalszą metodą poznania jest metoda całościowego namysłu intelektualnego (holistycznego1), totalnego i poszukująca pierwszych (uniwersalnych, zawsze obecnych i wiecznych) przyczyn wszelkiego istnienia.W średniowieczu punktem oparcia stał się Bóg religii judeochrześcijańskiej, stwórca wszystkiego i pierwszy Poruszyciel, Ojciec całego świata i człowieka, troszczący się o świat i ludzi, w tym,ich bezpieczeństwo.
Nasi nowożytni „myśliciele” wiedzy o świecie
zi samych sobie zaczęli poszukiwać nie tylko
w świętych księgach (Biblii), lecz również
czytać w „księdze przyrody”, studiując ją i badając,
eksperymentując i próbując zmieniać.
W czasach nowożytnych „wygrała” wiedza, nauka i metoda indukcyjnego budowania teorii na bazie doświadczeń,
faktów i zjawisk postrzeganych empirycznie.
U schyłku epoki współczesnej:
• starożytny - prymat wiedzy filozoficznej;
• średniowieczny zaś - wiedzy religijnej;
• i wreszcie nowożytny - pierwszeństwa wiedzy
naukowej i technicznej,
próbuje się współcześnie zastępować:
Z jednej strony, metafilozofią lub „nauką o złożoności"
Z drugiej natomiast zaprzeczającą, idealizmowi
obiektywnemu i intersubiektywizmowi filozofią
postmodernistyczna
Wychodzi się z przeświadczenia, że prawda o świecie i życiu ludzkim rozrzucona jest po każdym z jej rodzajów.
Zatem szukać jej należy:
• w sądach i teoriach:
filozoficznych
religijnych (w tym również mitycznych),
naukowych,
artystyczno-technicznych.
Z takich założeń metodologicznych i przeświadczenia
uniwersalistycznego wyszli twórcy filozofii
bezpieczeństwa.
Przeświadczenie to wyrosło zarówno na:
• postmodernizmie,
• jak i na uniwersalizmie
Postmodernizm jako nurt filozofii
współczesnej proponuje:
• porzucenie metafizyki i wysiłków na rzecz odkrywania
prawdy na rzecz jej tworzenia, aktywności
i podmiotowego znajdowania nowego sensu (nowej
prawdy, innej niż ta z przeszłości i utrwalonej).
WSTĘP
Myślenie alternatywne metafilozofia
proponuje zastąpić myśleniem koniunktywnym,
integrującym i poszukującym, aby:
• żyć i doskonalić życie;
• eliminować, unikać i przezwyciężać zagrożenia dla
trwania i jego prolongowania
Tym narzędziem ma ambicje być filozofia
bezpieczeństwa.
Koncepcja filozofii bezpieczeństwa (filozofii
szczegółowej) zrodziła się z prób przezwyciężenia,
polemologii (filozofii wojny) i irenologii (filozofii
pokoju) wobec wyzwań, jakie pojawiły się w ostatnich
dwóch dekadach XX w. Jej przedmiotem jest bezpieczeństwo identyfikowane z taką formą istnienia, które w życiu każdego człowieka jest dobrem. Jak skonstatował Albert Schweitzer, każde każde życie chce żyć pośród życia, które również pragnie żyć, życie chce żyć pośród życia, które również pragnie żyć.
To pragnienie jakiejś formy istnienia (życia), czyli
bezpieczeństwa, dla ludzi współczesnych zdaje się, że pełni rolę swoistego substytutu szczęścia (?).
Tak pojmowana filozofia bezpieczeństwa ma swoje
korzenie w europejskiej myśli filozoficznej i społecznej. W niej bezpieczeństwo jest dobrem naturalnym i podstawową potrzebą człowieka, które uwikłane jest w
aksjologiczne
-problemy wojny i pokoju,
-tendencje militarystyczne i pacyfistyczne
Zag.3 PODSYSTEM POZAMILITARNY
Dzieli się na trzy ogniwa:
• informacyjne,
• ochronne,
• gospodarcze.
INFORMACYJNE OGNIWA SYSTEMU
OBRONNOŚCI
Realizują zadania mające na celu ochronę
i propagowanie polskich interesów na arenie
międzynarodowej, informacyjne osłabianie przeciwnika oraz umacnianie woli, morale, determinacji obronnej i wytrwałości własnego
społeczeństwa w warunkach wojennych.
OCHRONNE OGNIWA SYSTEMU OBRONNOŚCI
Mają na celu zapewnienie warunków
bezpiecznego funkcjonowania struktur
państwa oraz ochronę ludności i majątku
narodowego przed skutkami zbrojnych
i niezbrojnych oddziaływań kryzysowych
i wojennych.
GOSPODARCZE OGNIWA SYSTEMU OBRONNOŚCI
Mają na celu zapewnienie materialnych
podstaw realizacji zadań obronnych oraz
przetrwania ludności w nadzwyczajnych
warunkach kryzysu i wojny.
ELEMENTY SYSTEMU DOWODZENIA
Zasadniczymi organami systemu
dowodzenia SZ RP w czasie pokoju są:
• Sztab Generalny WP;
• Dowództwo Operacyjne;
• Dowództwa rodzajów sił zbrojnych;
ELEMENTY SYSTEMU DOWODZENIA
• Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych;
• Dowództwo Wojsk Specjalnych;
• Dowództwo Garnizonu Warszawa
STANY GOTOWOŚCI OBRONNEJ
Zgodnie z rozporządzeniem Rady
Ministrów z września 2004 roku w sprawie
gotowości obronnej państwa obowiązują
trzy stany tej gotowości :
• stan stałej gotowości obronnej państwa;
• stan gotowości obronnej państwa czasu
kryzysu;
• stan gotowości obronnej państwa czasu
wojny
ZASADNICZE ZADANIA W STAŁEJ
GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Ochrona niepodległości państwa Zapewnienie bezpieczeństwa i nienaruszalności granic Udział w akcjach likwidacji zagrożeń pozamilitarnych
Osiąganie wyższych stanów gotowości bojowej
ZASADNICZE ZADANIA W GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA CZASU KRYZYSU
Administracja rządowa i samorządowa
Utrzymanie wybranych
elementów systemu kierowania
obroną państwa
Realizacja planów operacyjnych
funkcjonowania centralnych
organów administracji rządowej,
województw, powiatów i gmin
ZASADNICZE ZADANIA W
GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA CZASU KRYZYSU
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Osiągnięcie przez wybrane
siły i środki SZ RP
gotowości do osłony
strategicznej
Rozpoczęcie
mobilizacyjnego
rozwinięcia
ZASADNICZE ZADANIA W
GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA
CZASU WOJNY
Administracja rządowa i samorządowa
Uruchomienie systemu
kierowania obroną państwa
Przekazanie organom
państwowym kompetencji
organów władzy publicznej
w strefie bezpośrednich
działań wojennych
ZASADNICZE ZADANIA W
GOTOWOŚCI OBRONNEJ PAŃSTWA
CZASU WOJNY
Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej
Mobilizacyjne i operacyjne
rozwinięcie
Osiągnięcie zdolności do obrony militarnej państwa
Prowadzenie operacji obronnej
WNIOSKI
1. W projekcie programu rozwoju sił zbrojnych
zakłada się dodanie do obecnych organów
dowodzenia jeszcze jednego, nadrzędnego
wojskowego szczebla centralnego w postaci
tzw. szefa obrony.2. Prof. Koziej określa ten zamiar
podwyższeniem i wysmukleniem „organizacyjnego komina systemu dowodzenia”.
1. Zdaniem tego samego autora,
podporządkowując Sztab Generalny szefowi
obrony, czyli zabierając go z podporządkowania ministrowi obrony, pozbawia się ministra merytorycznego instrumentu nadzoru nad działalnością tegoż szefa obrony.
System obronności państwa polskiego
TRADYCYJNE UJĘCIE TRADYCYJNE UJĘCIE
OBRONY NARODOWEJOBRONY NARODOWEJ
ZAGROŻENIE WOJENNESYSTEM OBRONNY PAŃSTWASIŁY ZBROJNE UKŁAD POZAMILITARNY
Ogniwa ochrony państwa i ludności Ogniwa
gospodarczo – obronne Ogniwa polityczne i społeczne PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONNOŚCIĄ:
- Parlament
- Prezydent
- Premier (Rada Ministrów)
- Ministrowie
- Organa dowodzenia SZ
- Wojewodowie
- Samorządy terytorialne
BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE
JAKO NADRZĘNY CEL NARODOWY
B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E
SIŁA MORALNAI MATERIALNA PAŃSTWA
WYSOKA POZYCJA MIĘDZYNA-RODOWA
BYT, DOBROBYT ROZWÓJ
STABILNOŚĆGOSPODARCZA ZACHOWANIE TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ P A Ń S T W O
DYPLOMATYCZNA GOSPODARCZA EKOLOGICZNA SPOŁECZNA EDUKACYJNA NAUKOWA KULTURALNA INNE B E Z P I E C Z E Ń S T W O N A R O D O W E
DZIAŁANIE SEKTORA CYWILNEGO DLA WSPARCIA STRATEGII NATO
Opracowano na podstawie: Wytyczne ministerialne do planowania cywilnego na sytuacje nadzwyczajne zagrożeń na lata 2000 - 2001.
Wysoki Komitet Planowania Cywilnego na Sytuacje Nadzwyczajnych Zagrożeń (SCEPC)
Transport lądowy(Komisja Transportu Lądowego)
Lotnictwo cywilne(Komisja Planowania Lotnictwa Cywilnego)
Produkty naftowe(Komitet Planowania ds. Produktów Naftowych)
Rolnictwo i żywność(Komitet Planowania ds. Żywności i Rolnictwa)
Żegluga oceaniczna(Komisja Planowania Przewozów Oceanicznych)
Łączność cywilna(Komitet Panowania Łączności)
Przemysł(Komitet Panowania ds. Przemysłu)
Medycyna(Połączony Komitet Medyczny)
Ochrona ludności
(Komitet Obrony Cywilnej)
DZIAŁANIE SEKTORA CYWILNEGO
W BEZPIECZEŃSTWIE NARODOWYMW
Transport Gospodarka Finanse Zdrowie Łączność Kultura Sprawiedliwość Środowisko Budownictwo Nauka, oświata, wychowanie Organizacje pozarządowe Sprawy wewnętrzne Bezpieczeństwo
i porządek publiczny Ochrona granicy
Obrona cywilna Ochrona ppoż. Przeciwdziałanie skutkom klęsk i innych zdarzeń
OBRONA NARODOWAOBRONA NARODOWA
Obrona narodowa – – dziedzina (część) bezpieczeństwa narodowego(część) bezpieczeństwa narodowego – – to skoordynowany wewnętrznie zbiór skoordynowany wewnętrznie zbiór
elementów nadrzędnego podsystemu nadrzędnego podsystemu
kierowania oraz szczegółowych podsystemów
wykonawczych, , określony relacjami
współdziałania i substytucji, , służący ochronie
i obronie żywotnych interesów i obronie żywotnych interesów bezpieczeństwa narodowego.
OBRONA NARODOWA
NADRZĘDNY PODSYSTEM KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ
(Rada Gabinetowa, Prezydent, Rada Ministrów)
PODSYSTEM WYKONAWCZY
Podsystem obrony dyplomatycznej(MSZ)
Podsystem ochrony ludności (MSWiA)
Podsystem bezpieczeństwa i porządku publicznego (MSWiA)
Podsystem edukacji dla bezpieczeństwa(MENiS)
Podsystem obrony gospodarczej (MG) i infrastruktury ekonomicznej kraju (MI)
Podsystem ochrony granicy państwowej (MSWiA)
Podsystem obrony w sferze informacyjnej (MI)
Podsystem obrony w dziedzinie kultury narodowej (MKiDN)
Podsystem obrony militarnej (MON)
Podsystem ochrony porządku konstytucyjnego (Prezes RM)
Podsystem obrony w dziedzinie zdrowia(MZ)
OBRONA NARODOWA OBRONA NARODOWA
W UJĘCIU ROZWOJOWYMW
Zagrożenie zewnętrzne i wewnętrzne
interesów narodowych
OBRONA NARODOWA
NADRZĘDNY PODSYSTEM
KIEROWANIA OBRONĄ NARODOWĄ
Funkcje informacyjne Funkcje decyzyjne Funkcje sztabowe
PODSYSTEM WYKONAWCZY
Zbiór środków i narzędzi bezpieczeństwa Narodowego
CELE BEZPIECZŃSTWA
suwerenny byt, niezależność polityczna, jakość życia, przetrwanie
MISJE OBRONY NARODOWEJ
bezpieczeństwo państwa (instytucji politycznej), bezpieczeństwo narodu
PRZYKŁADOWE FUNKCJE OBRONY PRZYKŁADOWE
Ochrona nienaruszalności terytorialnej,, Utrzymanie wysokiego poziomu wyszkolenia i gotowości bojowej SZ,gotowości bojowej SZ,
Ochrona informacji niejawnych,Ochrona informacji niejawnych, Zapewnienie bezpieczeństwa militarnego, I INNE.
Zag.4.
System stosunków
międzynarodowych
System stosunków międzynarodowych
(STM) tworzą formalnie:
• uczestnicy stosunków międzynarodowych (strony) • inicjowane między nimi
relacje i kontakty:
bilateralne
i multilateralne.
System stosunków międzynarodowych
Warunkiem utrzymywania tych kontaktów
na odpowiednim poziomie jest istnienie:
• pewnej „infrastruktury" stosunków
międzynarodowych,
• oraz zbioru zasad
regulujących te kontakty.
System stosunków międzynarodowych
Uwzględniając powyższe, system
stosunków międzynarodowych STM Gdzie:
System stosunków międzynarodowych
Zbiór uczestników stosunków międzynarodowych
jest zbiorem bardzo obszernym i mocno
zróżnicowanym, istnieje wiele różnych systemów klasyfikacji i podziału.
System stosunków międzynarodowych
Ogół uczestników może być dzielony według
następujących kryteriów:System stosunków międzynarodowych Gdzie:
Przykład kryterium podziału na uczestników
państwowych i niepaństwowych wyodrębnia
następujące kategorie elementów:
System stosunków międzynarodowych
Zbiór czynników stałych, utożsamiany często
z pojęciem infrastruktury reprezentuje
pewną statykę i jest odnoszony do grupy
czynników geopolitycznych, które obejmują
dwie podstawowe kategorie czynników.oddziałują
bezpośrednio (dynamicznie) na stan stosunków międzynarodowych, skuteczność funkcjonowania
całego systemu i poziom bezpieczeństwa międzynarodowego.
System stosunków międzynarodowych Stanowią one o dynamice kontaktów
międzynarodowych oraz o skuteczności wspólnych działań wszystkich uczestników
stosunków międzynarodowych. Eliminują i ograniczają wszelkie
zagrożenia niebezpieczeństwa w skali globalnej i regionalnej.
System stosunków międzynarodowych (STM) tworzą formalnie:
• uczestnicy stosunków
międzynarodowych (strony)
• inicjowane między nimi
relacje i kontakty:
bilateralne
i multilateralne.
System stosunków międzynarodowych
Prosty system cybernetyczny stosunków
międzynarodowych
obejmujący globalny system jako prosty
układ cybernetyczny klasy wejście - „czarna skrzynka" - wyjście
Prosty system cybernetyczny W sensie cybernetycznym system stosunków międzynarodowych (STM)
możemy przedstawić jako klasyczny układ sterowany mający:• wejście, • wyjście,
• mechanizmy (procedury) sterownicze.
Prosty system cybernetyczny Strumieniem wejściowym jest wektor zagrożeń (Z),
który w systemie STM będzie przekształcony
do postaci wektora bezpieczeństwa
stanowiącego strumień wyjściowy. Prosty system cybernetyczny
Cybernetyczną „czarną skrzynką" jest system
stosunków międzynarodowych (STM), który dokonuje transformacji:
• wektora zagrożeń (Z) • na wektor bezpieczeństwa
(B), Prosty system cybernetyczny
Symbolicznie można zapisać jako funkcję:
Całokształt stosunków międzynarodowych
STM jest złożonym systemem otwartym,
praktycznie niesterowalnym, i dlatego
jedynie teoretycznie może być przedmiotem badań i rozważań formalnych. Prosty system cybernetyczny
Poprawne sterowanie systemem STM
wymaga znajomości wektorów: • wejścia Z i wyjścia • oraz analitycznych zależności między nimi, co stanowi ogromną trudność badawczą, zwłaszcza praktyczną. Prosty system cybernetyczny
dzieli się według różnych kryteriów na pewne
kategorie zagrożeń. Prosty system cybernetyczny
dzieli się dalej na szczegółowe rodzaje, które opisują specyfikę danej kategorii. Prosty system cybernetyczny Przykładowo zagrożenia gospodarcze
Prosty system cybernetyczny
Podobne zagrożenia implikuje sektor
finansów i bankowości światowej:
Gdzie:
Prosty system cybernetyczny
Osiągnięcie odpowiedniego poziomu
bezpieczeństwa międzynarodowego
polega na eliminowaniu (ograniczeniu)
skutków zagrożeń .