Określenia

Smar stały – plastyczny środek smarujący o konsystencji stałej lub półpłynnej.
Penetracja – głębokość, na jaką zanurza się w badanym produkcie znormalizowany stożek penetracyjny o masie 150g w temperaturze 25° C w czasie 5 sekund, wyrażona w jednostkach penetracji. Głębokość zanurzenia stożka zależy od typu smaru, rodzaju zagęszczacza i jego zawartości w oleju.
Jednostka penetracji – liczba niemianowana odpowiadająca 0,1 mm zagłębienie stożka penetracyjnego.

Ugniatanie – obróbka mechaniczna smaru w naczyniu penetracyjnym

Penetracja smaru nieugniatanego – penetracja próbki smaru, która poddana została tylko minimalnym zmianom przy przenoszeniu smaru z opakowania do naczynia, w którym będzie wykonywany pomiar penetracji.

Penetracja smaru po ugniataniu – penetracja próbki smaru po mechanicznym ugniataniu w naczyniu penetracyjnym przez wykonaniu 60 podwójnych suwów tłoka w ciągu 60 s.

Wartość penetracji mierzy się, aby można było ocenić (w przybliżeniu) wartość użytkową smaru, np. zdolność wytrzymywania obciążenia czy odporność na wyciskanie spomiędzy współpracujących części. Im wyższa jest wartość penetracji, tym smar ma mniejszą odporność na wyciskanie, natomiast przy zmniejszeniu się penetracji, zwiększają się straty mocy na pokonanie oporów tarcia i trudniej jest wprowadzić smar między współpracujące części.

Metody pomiaru:

Zasada metod polega na pomiarze głębokości zanurzenia w badanym smarze lub petroleum o temperaturze 25°Cznormalizowanego stożka penetracyjnego, opadającego w ciągu 5 sekund w ustalonych w normie PN-88/04133 warunkach.

Przebieg ćwiczenia (Ruben)

Wnioski:

W przypadku smaru KALTON EP-1 wartości penetracji były, zgodnie z oczekiwaniami, wyższe niż podane w katalogu, ponieważ wartości katalogowe odnoszą się do penetracji po ugniataniu w temperaturze t=25*C, a badany smar nie był ugniatany. Różnica wartości penetracji pomiędzy najwyższym i najniższym wynikiem wynosi 17, co nie jest zgodne z normą, która zakłada, że różnica ta będzie wynosiła nie więcej niż 6.

W przypadku smaru SŁG-3 wartości penetracji mieściły się w dolnych granicach wartości katalogowych, co nie odpowiada oczekiwaniom, ponieważ smar nie był ugniatany. Wynika to prawdopodobnie z zestarzenia się smaru. Wpływ też mogła mieć niższa od zakładanej temperatura pomiarowa. Różnica wartości penetracji między wynikiem najwyższym a najniższym wynosi 20, oznacza to mniejszą od normatywnej dokładność pomiaru.