Pytania na wejściówkę do laborki HAMULCE

PODR:

PRACOWNIA DIAGNOSTYKI POJAZDOW SAMOCHODOWYCH MARIAN DABROWSKI STANISLAW KOWALCZYK GRZEGORZ TRAWINSKI

1. Dokonano oceny stanu technicznego układu hamulcowego samochodu osobowego o dmc = 1600 kg i masie rzeczywistej 1250 kg. Podczas badania na stanowisku rolkowym otrzymano następujące wyniki:

Z=$\frac{\sum_{}^{}\mathbf{T}}{\mathbf{P}}$*100%

$\sum_{}^{}T$- sila hamowania ze wszystkich kol (kN) odpowiednio dla hamulca roboczego, awaryjnego i postojowego

P-sile ciężkości (nacisku)dopuszczalnej masy calk pojazdu (kN)

1kN=100kg masy

A. dla hamulca roboczego (zasadniczego)

- przy średniej wartości siły hamowania ok. 1,1 kN jej nierównomierność wynosiła ok. 0,35 kN

- przy sile nacisku na pedał hamulca ok. 40 dN uzyskano następujące wartości sił hamowania:

oś przednia koło lewe 2,7 kN koło prawe 2,4 kN

oś tylna koło lewe 2,2 kN koło prawe 2,2 kN

B. dla hamulca postojowego (awaryjnego)

oś tylna koło lewe 1,8 kN koło prawe 1,9 kN

podczas pomiaru koła uległy zablokowaniu

- co można powiedzieć o stanie technicznym układu hamulcowego?

- ile wynosi wartość współczynnika skuteczności hamowania przy maksymalnej (50 dN) dopuszczalnej przepisami sile nacisku na pedał hamulca? Zobl roboczy

- czy pojazd można dopuścić do ruchu po drogach publicznych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym (wymagana minimalna wartość wskaźnika skuteczności hamowania: roboczy > 50%, awaryjny > 25%)? Jeśli ktorys z wynikow jest mniejszy od podany-> NIE MOŻNA DOPUSCIC

Tobl= $\sum_{}^{}{\mathbf{(T*}\frac{\mathbf{\text{Pd}}}{\mathbf{\text{Pz}}}\mathbf{)}}$ = [(2,7+2,4) * $\frac{50}{40}$ ] + [(2,2 +2,2) * $\frac{50}{40}$ ] = …

Zobl roboczy=$\frac{\mathbf{\text{Tobl}}}{\mathbf{P}}\mathbf{*100\%}\ $= $\frac{7,6}{16}*100\%$

Zobl awaryjny = $\frac{\sum_{}^{}\mathbf{T}}{\mathbf{P}}\mathbf{*100\%}\ $= $\frac{1,8 + 1,9}{16}*100\%$ = 23%

T-sila hamowania ze wsz.kol na 1 osi

Pd- dopuszcz.sila nacisku na pedal

Pz-mierzony nacisk na pedal

P-sila ciężkości dopuszcz.masy calk.pojazdu dmc=1600kg 1kN=100kg masy

Roznica pomiedzy silami hamowania na osiach:

Przednia: $\frac{2,4}{2,7}*100\%$ = 89% 100%-89%=11%

Wniosek: nierównomierne hamowanie na osi przedniej w granicach dopuszczalnych (nie może przekroczyc 30%)

Równomierne na tylnej 2,2/2,2 *100% = 100

2. Podaj podstawowe kryteria oceny skuteczności hamowania układu hamulcowego.

-wskaznik skuteczności hamowania (liczony na podst. pomiaru sil hamowania lub opoznienia hamowania) nie mniejszy niż 50 i 25 % dla roboczego i awaryjnego uzycia hamulca

- wskaźnik skut.hamowania hamulcem postojowym odpowiada procentowej wartości wzniesienia, na którym ma być utrzymany nieruchomo (dla calk.obciazonego pojazdu 16%,dla zespolu pojazdow 8%)

-zmierzona sila ham. Jest nie mniejsza niż wymagana okresl. Na podst. danych tech.

-zmierzone sily hamowania kol po obu stronach osi pojazdu roznia się nie wiecej niż o 30% przy czym za 100% przyjmuje się sile wieksza (nie dotyczy hamulca awaryjnego i postojowego)

-zmierzone ipoznienie hamowania jest nie mniejsze od wymaganego określonego na podstawie wskaźnika skuteczności hamowania oraz jeżeli nie nastapila zmiana położenia osi w kierunku poruszania się pojazdu podczas hamowania o wiecej niż 0,5m względem kierunku początkowego (bez korygowania kierownica kierunku jazdy)

3. Co obejmuje organoleptyczna ocena układu hamulcowego.

1.Sprawdzenie zewnętrzne-organoleptycznie

Sprawdzanie polega na:

-ocenie ukompletowania układu,

-poprawnosci zamocowania i stanu zewnętrznego elementu

a)stan, zamocowanie i stopien zuzycia przewodow hamulcowych

b)slady wyciskow plynu hamulcowego.

OGLEDZINY ZEWNETRZNE –sprawdza się:

-stan sprężarki i paskow klinowych jej napedu

a)obserwacja prędkości wzrastania cisnienia w zbiornikach powietrza przy prędkości obrotowej silnika nN,

b)stan i naciag paskow klinowych jej napedu

-stan przewodow i ciegien

-kompletnosc elementow instalacji i ich mocowania

-szczelnosc układu

a)uruchomic silnik pojazdu i napełnić zbiorniki powietrza do maksymalnego cisnienia,a nastepnie obserwowac wskazania wszystkich manometrow oraz lampek kontrolnych

b)w czasie około 10 minut nie może być zauważalny spadek cisnienia, a także nie powinno być słychać w tym czasie wypływu powietrza do atmosfery z poszczegolnych elementow instalacji

-czy w zbiornikach nie znajduje się kondensat pary wodnej

KSIAZKA:

-ocena wzrokowa: konstrukcyjnej kompletności układu, poziomu plynu hamulcowego, stopnia zestarzenia się plynu hamulcowego, dzialania świateł hamowania i prawidłowości dzialania systemow monitorujących sprawność ukladu

4. Opisz sposób sprawdzenia skoku jałowego, roboczego i odległości rezerwowej pedału hamulca. Podaj, ile one przeciętnie wynoszą. Wyjaśnij, dlaczego pedał hamulca musi posiadać skok jałowy i możliwie dużą odległość rezerwową?

Spr.linijka

-skok jalowy- czesc skoku całkowitego od wyjściowego położenia pedalu hamulca (brak sily nacisku na pedale hamulca)do położenia przy którym obserwujemy wzrost oporu pedalu

SKOK JALOWY PEDALU 3-5mm

-skok roboczy- czesc skoku całkowitego od konca skoku jalowego do osiągnięcia wymaganej wartości sily na pedale hamulca (500 lub 700N)

CALK SKOK PEDALU HAMULCA ROBOCZEGO ok. 140mm

SKOK ROBOCZY 15-25mm

-odleglosc rezerwowa – to odległość plytki pedalu hamulca od podlogi pod koniec skoku roboczego (nie może ona być mniejsza niż 40mm)

NIE MNIEJSZA NIŻ 0,5-0,75 CALK SKOKU PEDALU HAM.ROBOCZEGO

Wcisniecie z linijka, naklada się na pedal miernik

Skok roboczy-od konca jalowego do położenia w momencie osiągnięcia sily nacisku o wart.500-700N

Skok jalowy-od wyjściowego położenia pedalu do położenia w momencie którym nastepuje zwiekszenie nacisku na pedal

Odległość rezerwowa-od konca skoku roboczego do podlogi

5. Opisz sposób sprawdzenia działania podciśnieniowego serwomechanizmu wspomagania układu hamulcowego.

Wciskamy pedal do polowy skoku roboczego (nacisk 350N). Pozostawiamy noge i uruchamiamy silnik. Jeżeli pedal ‘wciagnie się’-wcisnie to oznaka prawidlowa,ze dziala.

6. Co obejmuje ocena tarcz hamulcowych?

-organoleptyczne sprawdzenie stanu powierzchni roboczej tarczy

-pomiary grubości i bicia osiowego tarczy hamulcowej

-pomiar zuzycia okładzin ciernych tzw klockow hamulcowych

-ocene stanu zacisku hamulcowego i przemieszczania się tloczka cylinderkow

7. Opisz budowę i działanie stanowiska rolkowego do pomiaru sił hamowania.

Sklada się z 2 niezaleznych zestawow rolek dla kol lewych i prawych pojazdu. Jednoczesniesa testowane kola lewe i prawe jednej osi (sily hamowania sa mierzone niezależnie). Rolka napedowa i wspolbiezna z nia rolka polaczone kinematycznie lancuchem napędzającym sa zamontowane rownolegle do siebie na łożyskach tocznych do sztywnej ramy. Wsporniki łożysk sa umocowane do ramy osadzonej na fundamencie. Zespol napedowy napedza rolke. Do kołnierza zespolu napedowego jest przymocowane ramie reakcyjne (o dl.l), którego przeciwny koniec opiera się o sworzen pomiarowy czujnik sily. Dzialajacy podczas hamowania kola jezdnego moment hamowania Mham

Stosuje si_ urz_dzenia rolkowe z nap_dem własnym lub od kół badanego

pojazdu. Badany samochód jest, nieruchomy, a obracaj_ si_ tylko jego koła.

Schemat stanowiska rolkowego do bada_ kinetycznych przedstawiono na rys.

2. Koła samochodu, stykaj_ce si_ z nimi rolki 1 oraz masy bezwładno_ciowe 2 s_

rozp_dzane do okre_lonej pr_dko_ci obrotowej. Nap_d z kół nap_dzanych samochodu

Jest przekazywany poprzez rolki 1, sprz_gła elektromagnetyczne 4, reduktory

5, wał nap_dowy 6 na koła nie nap_dzane samochodu. Po osi_gni_ciu pr_dko_ci

obwodowej kół 50÷70 km/h rozł_cza si_ nap_d i uruchamia układ hamulcowy

samochodu. W miejscach kontaktu kół z rolkami urz_dzenia powstaj_ siły

bezwładno_ci przeciwdziałaj_ce siłom hamowania. Liczba obrotów rolek ka_dego

zespołu od rozpocz_cia hamowania do zatrzymania samochodu jest miar_ drogi

hamowania, natomiast opó_nienie k_towe rolek — miar_ siły hamowania. Liczb_

obrotów mierzy si_ za pomoc_ licznika, a przyspieszenie za pomoc_ czujnika

przyspiesze_.

8. Opisz sposób pomiaru i oceny grubości tarczy hamulcowej.

Mierzymy ja w kilku punktach na obwodzie tarczy, w strefie współpracy z klockami hamulcowymi. Stosujemy specjalne suwmiarki z ostrzami pomiarowymi umożliwiającymi wykonanie prawidłowego pomiaru grubości tarczy. Jeśli na powierzchni tarczy widoczne sa rysy, to co najmniej jedno ostrze pomiarowe wprowadzamy do ‘dna’ rysy.

Min.grubosc tarczy zgodna z warunkami pod.przez producenta. Zazwyczaj 0,5-1mm mniejsza niż grubosc tarczy nowej.

Tarcza powinna być zuzyta równomiernie na calym obwodzie, a jej powierzchnie robocze powinny być rownolegle. Tarcza nie może wykazywac tzw.zuzycia klinowego (grubosc tarczy roboczej w pobliżu zewn.brzegu nie może być wieksza niż grubosc mierzona bliżej osi obrotu tarczy lub odwrotnie).

Skrot:

1.mierzymy w kilku punktach

9. Opisz sposób pomiaru bicia osiowego tarczy hamulcowej.

Mierzymy po sprawdzeniu czy nie wystepuje nadmierny luz lozyska piasty kola. Do pomiaru bicia tarczy stosujemy czujnik zegarowy o dokładności min. 0,01 mm. Czujnik najlepiej jest umieścić w szczekach uniwersalnych podstawek z uchwytem magnetycznym lub specjalnych podstawek przykrecanych do korpusu zacisku hamulcowego. Czujnik zegarowy umieszczamy tak, by trzpien czujnika (koncowka pomiarowa) dotykal prostopadle powierzchni tarczy w strefie współpracy z klockami hamulcowymi. Czujnik powinien być umieszczony w takiej odległości od tarczy, aby zapewnic wstepne napiecie układu pomiarowego (skasowanie luzow). Oznacza to, ze trzpien pomiarowy czujnika dociśnięty do powierzchni tarczy powinien spowodowac jeden obrot wskazowki czujnika pokazującej liczbe obrotow. Nastepnie obracamy powoli reka tarcze hamulcowa, wykonując co najmniej 2 pelne obroty. Wykonanie dwoch obrotow pozwala sprawdzic, czy za każdym razem uzyskuje się taki sam wynik pomiaru. Podczas obracania tarczy obserwujemy wychylenie (max i min) głównej wskazowki czujnika zegarowego. Roznica wychylenia max i min jest miara bicia osiowego tarczy hamulcowej, które nie powinno być wieksze od wartości określonej przez producenta. Zazwyczaj 0,05-0,2mm, przy zachowaniu równomierności sily hamowania nie powinna być wieksza niż 0,1mm.

Dokladniejszy pomiar bicia osiowego można dokonac po demontażu tarczy na stanowisku wyposażonym w czujnik zegarowy.

Mozliwosc sprawdzenia:

Podczas jazdy delikatnie zahamowac, uczucie wibracji na pedale tzn ze wystepuje bicie osiowe

10. Jakimi metodami ocenia się jakość płynu hamulcowego. Która z nich jest lepsza?

Przyrządami testowymi do sprawdzenia procentowej zawartości wody lub temperatury wrzenia plynu.

11. W jaki sposób można sprawdzić, czy układ hamulcowy nie jest zapowietrzony?

Można zaobserwowac w postaci w postaci zmniejszającego się skoku roboczego w kolejnych szybko wykonywanych probach nacisku na pedal hamulca.

12. Kiedy należy wymienić płyn hamulcowy?

Zalezy od rodzaju.

DOT3- co 40 tys km lub co 2 lata

DOT4 lub 5 – po przebadaniu metoda diagnostyczna osiągnięcia krytycznych wartości: temp.tworzenia się korkow parowych lub zawartości wody.

13. Opisz, w jaki sposób można sprawdzić szczelność układu hamulcowego.

Oceniamy na podstawie obserwacji zmian położenia pedalu hamulca w trakcie trwalego nacisku z sila ok.500N. Zauwazalna zmiana (coraz ‘glebsze’polozenie) swiadczy o nieszczelności układu. Niedopuszczalne sa wycieki plynu ani zwilzenia powierzchni zewn.elementow układu. Ogledziny elementow układu pozwalaja na zlokalizow.ewentualnych nieszczelności.

14. W jaki sposób można sprawdzić działanie elektrycznego hamulca postojowego?

Test na rolkach

Sprawdzenie oznaki na desce rozdzielczej

Przycisk uruchamiający lub zwalniający hamulec postojowy, sterownik wysyła elektroniczny sygnał do aktywatora, który wówczas uruchamia albo zwalnia hamulec. W tym systemie klocki i tarcze hamulcowe mogą być wymieniane tak jak w hamulcach konwencjonalnych.

15. Na czym polega ocena indukcyjnego czujnika prędkości obrotowej koła samochodu?

16. Opisz sposób oceny stanu technicznego hallotronowego czujnika prędkości obrotowej koła samochodu?

17. W jaki sposób można sprawdzić czujnik położenia pedału hamulca?

18. Opisać, w jaki sposób zapowietrzenie płynu hamulcowego wpływa na proces hamowania (wartość siły hamowania)?

-wydluza proces hamowania

-nizsza skuteczność

-opoznianie narastania cisnienia i zmniejszenie sily hamowania

- Mało skuteczny, "sprężysty" pedał hamulca

Prawdopodobna przyczyna: zapowietrzony układ hamulcowy, usterka może powstać przez sparciały, przetarty lub uszkodzony przewód hamulcowy, możliwe wycieki z przewodu hamulco­wego. Częstą przyczyną zapowietrzenia jest awaria kolektora siły hamowania.

PRZYRZADY DO BADAN:

- liniały i sprawdziany do pomiaru skoku pedału hamulca (Jałowego. rezerwowego),

szczelinomierze do pomiaru luzu w mechanizmach hamulcowych itp.;

- przyrz_dy o specjalistycznym przeznaczeniu np. do oceny jako_ci płynu

hamulcowego, do odpowietrzania obwodu hydraulicznego, urz_dzenia

płytowe do wst_pnej oceny działania hamulców

W zale_no_ci od rodzaju i zasady działania urz_dze_ diagnostycznych siły

hamowania mog_ by_ mierzone metodami :

— quasistatyczn_ — kinetyczn_, — dynamiczn_.

Czy można mieszac DOT 3 i DOT 4?

Można, roznia się tylko temp wrzenia plynu. DOT4 jest dla nowszych samochodow bardziej wymagających, ma nieco lepsze właściwości.