Trzęsienie ziemi
Trzęsienia ziemi – najczęściej naturalne wstrząsy skorupy ziemskiej będące efektem nagłego ruchu skał w jej wnętrzu. Zjawisko zachodzi zazwyczaj na granicach płyt litosfery.
Podział ze względu na genezę:
- Tektoniczne 90%
- Wulkaniczne 7%
- Zapadowe 3%
Skutki trzęsień:
- zapadliska
- rysy i spękania na powierzchni
- tsunami
- wodospady
Epicentrum – miejsce położone na powierzchni ziemi w którym drgania odczuwalne są najsilniej.
Hipocentrum – miejsce położone w głębi skorupy ziemskiej, które jest ogniskiem trzęsienia ziemi. Z hipocentrum rozchodzą się fale sejsmiczne (poziome i pionowe)
Skala Mercalliego – skala w oparciu o która podaje się skutki trzęsień ziemi.
Skala Richtera – podaje energię trzęsień ziemi
Teoria tektoniki płyt litosfery
Nazwy płyt:
- Euroazjatycka
- Afrykańska
-Indo-Australijska
- Pacyficzna
- Północno Amerykańska
- Południowo Amerykańska
Ryft – głęboki rów tektoniczny powstający na wskutek oddalania się płyt litosfery. W ryftach oceanicznych wydobywa się magma.
Subdukcja – miejsce w którym płyty na siebie nachodzą. Zderzenie powoduje powstanie gór lub rowów oceanicznych pod wodą. Wynikiem subdukcji są m.in. łańcuchy górskie, zjawiska wulkaniczne oraz trzęsienia ziemi.
Procesy Górotwórcze
Góry – jednostki morfologiczne o znacznej wysokości bezwzględnej pow. 300m, dużym zróżnicowaniu rzeźby.
Są wyraźnie wyodrębnione spośród obszarów sąsiednich.
Górotwór – zespół warstw skalnych poddanych ruchom górotwórczym

Rodzaje gór:
- Góry fałdowe (powstają wskutek fałdowania i wypiętrzenia osadów)
- Góry zrębowe (powstają wskutek wypiętrzenia starych masywów górskich)
- Góry wulkaniczne (powstają wskutek wypływu lawy. Stanowią pojedyncze góry)
- Góry kopułowe (powstają gdy skały znajdujące się nad magmą uniemożliwiają jej wydostanie się na zewnątrz i następuje wybrzuszenie wyższych warstw skał)
Przykłady gór:
Fałdowe – Karpaty, Alpy, Andy, Himalaje
Zrębowe – Sudety, Góry smocze, Wogezy
Wulkaniczne – Wezuwiusz, Kilimandżaro
Kopułowe – Black Hills Mountains
Procesy lądotwórcze
Są to długotrwałe, powolne pionowe ruchy płyt litosfery lub ich fragmentów. Nie wywołują deformacji skorupy ziemskiej.
Procesy obniżające stwierdzono u wybrzeży Holandii, w zatoce gdańskiej, zaś wynoszące u wybrzeży Włoch, Skandynawii i kanady
Powody ruchów lądotwórczych:
- Zmiany obciążenia poszczególnych płyt
- Przemieszczanie się magmy w podłożu litosfery
Znaczenie gospodarcze:
pozytywne skutki:
* Powiększanie się terytorium państw
* dostęp do surowców
Negatywne skutki:
* Zalewanie obszarów nadbrzeżnych
* Podejmowanie drogich zabiegów odwadniających
Procesy metamorficzne
Metamorfizm – zespół procesów zachodzących pod wpływem podwyższonego ciśnienia i temp. Panującej w głębi ziemi.
Proces ten powoduje przeobrażanie się skał istniejących +wcześniej
Rodzaje metamorfizmu:
a) metamorf. Termiczny
b) zderzeniowy
c) regionalny
d) dyslokacyjny

Temp. Powodująca przeobrażenia skał istniejących wcześniej zawiera się w przedziale 600-1260*C