1. Nurt klasyczny i keynesowski w makroekonomii i modele notatki

Ekonomia neoklasyczna - założycielem był Marschal, założyciel szkoły Cambrige, założenia:

Indywidualizm poznawczy ( rozumienie problemów makroekonomicznych przez rozwinięcie mikroekonomicznych) Wiara w mechanizmy doprowadzające samoczynnie gospodarkę do równowagi, względna izolacja poszczególnych rynków, państwo nie ingeruje w procesy gospodarcze (stróż nocny) państwo minimalne i liberalizm

-swoje argumenty oparli chociażby na historii USA gdzie, państwo nie ingerowało a czuwało nad gospodarką, gospo. USA się rozwijało, a ludzie imigrowali. Z perspektywy czasu w latach 20 właśnie z powodu ingerencji państwa doszło ro równowagi i doprowadziło to do kryzysu.

Uważali ze inflacja i stopa bezrobocia powinna spadac, wtedy dochody gospo. Domowych wzrosną wraz z konsumpcją, i inwestycjami, zwiększenie wydatków rządowych i wzrost eksportu, Uwazają ze rynki so od siebie niezalezne

Przedstawiciele:

A . Smith – wzrost gospodarczy jako jako efektywa alokacja ograniczonych zasobów

Ricardo – Malejąca produktywność krancowa w rolnictwie- prawo maljących przychodów- 7 pracownik przeszkadza, korzyści skali –im wiecej produkcji tym mniejszy koszt najednostke

Malthus – przyrost Shumpter – wzrost gospodarzy powoduje – pogon za syskiem,, inwestycje, kredyty, innowacje.

Nurt keynsistowski – John Keynes skrytykował nurt neoklasyczny, uważał ze indywidualizm poznawczy nie jest słuszny, był za aktywną rolą panstwa w gospodarce – interwencjonizm, gospodarka nie wraca sama do równowagi.

Uwazał ze głownym czynnikiem wpływającym na zwiększenie tempa wzrostu jest zwieszenie popytu globalnego i zmniejszenie bezrobocia, wzrost popytu stwarza bodziec do wzrostu inwestycji a to oznacza wzrost produkcji i zatrudnienia to zas zwikszy konsumpcje i popyt zagregowany wzrośnie.

Uważał ze nadmierne oszczędzania wyklucza przeplyw dochodow i spowalnia rych okrężny pieniądza, co prowadzi dalej do kryzysu, jak również to ze inwestorzy zmniejsza swe zainteresowanie w wyniku pesymistycznych prognoz niższego popytu i inflacji, dla gospo. Rynkowej nie istniej jakiekolwiek zabezpieczenie przed kryzysem Rynki są integralne - nie wszystkie procesy w skali mikro można przełożyć na skalę makro

1. Rachunki narodowe

.Rachunki narodowe stanowią specyficzną dziedzinę teoretycznych badań z pogranicza statystyki i ekonomii, wiążącą się nierozerwalnie z praktyką gospodarczą choć zastosowania rachunków narodowych często wykraczają poza gospodarkę. Rachunki umożliwiają decydentom wszystkich szczebli gospodarowania dokonywanie oceny zmian zachodzących w gospodarce w przeszłości i jej aktualnego stanu, co stanowi podstawę do projekcji potencjalnych kierunków zmian i skutków prowadzenia określonych polityk

PKB, wskaźnik produktu krajowego brutto, wartość dóbr i usług które są wyprodukowane na obszarze danego panstwa w przeciągu jakiegos okresu czasu, pkb nominalne- wyrazana w pieniadzu, nie uwzglednia wzrostu ogolnego poziomu cen

Realne – uwzględnia......bierze ceny z roku bazowego

PKB prec capita- czyli KB w przeliczeniu na jednego ieszkanca, PKB w cenach rynkowych-uwzglednia podatki pośrednie VAT, a w cenach producenta nie uwzglednia, interesuje się cenami netto

Pkb uwzglednia konsumpcje inwestycje wydatki rzadkawe i export netto, a tomiast pkb w czynnikach produkcji do tego dodaje subsydia i odejmuje podatki pośrednie

PNB uwzglednia dochody obywateli kraju bez względu na to czy pracuja na jego terenie czy po za jego granicami, jest to wartość wszystkich dóbr i usług wytworzonyc przez obywateli niezależnie od lokalizacji czynnika produkcji

PNN są to dochody netto z zagranicy pomniejszone o amortyzację czyli, zużycie kapitału trwałego

Dochód narodowy jest rózny do Produktu narodowego netto w cenach czynników produkcji

.

1. PKB jako miernik oceny poziomu życia - wady i zalety

Zalety:
-łatwy do obliczenia
- porównywalny, używany w każdym kraju

-Ujednolicony

-Można uzyskać różnice między krajami

ZALETY

1. Pomocny przy porównywaniu rozwoju gospodarczego poszczególnych krajów.

2. Niezbędny do prowadzenia polityki pieniężnej, fiskalnej i dochodowej.

3. Określa wielkość, dynamikę, strukturę dochodu narodowego

4. Sumuje wszystkie wydatki i dochody obywateli co jest podstawą polityki gospodarczej i społecznej rządu.
Wady: 

- Wyraza się w pieniądzu
- nie bierze pod uwagę liczby ludności
- nie wyodrębnia poszczególnych grup społecznych
- nie informuje o jakości życia
- nie uwzględnia zanieczyszczenia środowiska
- nie uwzględnia pracy w gospodarstwie domowym
- nie ujmuje szarej strefy
- nie ujmuje czasu wolnego

4. Popyt globalny – składniki popytu globalnego

Popyt globalny jest kluczową kategorią w makroekonomii. Popyt globalny inaczej łączny odnosi się do sumy (kwoty), jaką podmioty gospodarki planują wydać na dobra i usługi przy różnej wielkości dochodu (in. przy danych cenach) w danym okresie. W literaturze, zwłaszcza anglojęzycznej, zapisywany często w skrócie jako AD (aggregate demand).

Na łączny popyt składają się:

• wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych

• nakłady inwestycyjne,

• wydatki rządowe,

• eksport netto.

Zatem w gospodarce mamy do czynienia z trzema podmiotami: gospodarstwami domowymi, przedsiębiorcami oraz rządem, które ponoszą wydatki oznaczane w literaturze symbolami C - Consumption, I - Investition, G od słowa Government . Osobną kategorią jest eksport netto (NX - Net eXport), który jest różnicą między wydatkami poniesionymi przez krajowe i zagraniczne podmioty - NX = X - Im.

Na popyt globalny wpływają:

• Realne bogactwo społeczeństwa,

• Realne stopy procentowe,

• Oczekiwania ekonomiczne,

• Oczekiwania inflacyjne,

• Zmiany w kursach wymiany walut,

• Dochód państw importujących towary danego państwa.

Krzywa ta pokazuje ile dóbr i usług wszystkie podmioty gospodarki mogą nabyć przy różnym łącznym poziomie cen, oznacza to ruch po krzywej popytu globalnego (przy zachowaniu zasady ceteris paribus).W innym przypadku, krzywa AD przesuwa się w prawo (zmiany korzystne) lub w lewo (zmiany niekorzystne) w zależności od optymizmu w ocenie przyszłego kształtowania się wielkości popytu (optymizm lub pesymizm), polityki rządu i banku centralnego (podatki, stopy procentowe), jak również sytuacji gospodarczej za granicą (zmiany opłacalności eksportu i importu, wahania kursu walutowego). Wiąże się to z faktem, iż na wielkość zakupów przez poszczególne podmioty gospodarcze wpływają oprócz cen siły egzogeniczne.

Krzywa ma nachylenie ujemne co oznacza, że wielkość popytu globalnego zmienia się odwrotnie do zmian poziomu cen. Kąt nachylenia krzywej popytu globalnego zależy od siły reakcji zmiany stóp procentowych w zależności od zmian zmian podaży pieniądza, siły reakcji zmiany wydatków inwestycyjnych w odpowiedzi na zmiany stóp procentowych, a także od stopnia zmian wydatków konsumpcyjnych w odpowiedzi na zmiany w poziomie zamożności, oraz od stopnia zmiany transakcyjnego popytu na pieniądz w związku ze zmianą dochodu narodowego. Zatem czynnikiem decydującym jest elastyczność globalnego popytu względem stóp procentowych lub poziomu globalnego bogactwa.

Rys.1 Krzywa popytu globalnego

5. Popyt globalny – składniki popytu globalnego

Popyt globalny jest to suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe planują wydać na dobra i usługi, przy różnej wielkości dochodu. Popyt globalny jest sumą wydatków jakie gospodarstwa domowe planują przeznaczyć na konsumpcję a przedsiębiorstwa na inwestycje. Zakładając, że popyt inwestycyjny jest stały to konsumpcja jest jedyną częścią popytu globalnego, która rośnie wraz ze wzrostem dochodu. Składniki popytu globalnego: wydatki na cele konsumpcyjne; wydatki na dobra inwestycyjne; wydatki rządowe; eksport netto.

AD = c + I + G + R + NX

6. RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR I USŁUG

Rynek dóbr i usług - zwany też rynkiem produktów - każda zorganizowana działalność kojarząca sprzedawców (dostawców) i nabywców (odbiorców) w celu dokonania transakcji kupna-sprzedaży produktów (wyrobów i usług).

KRZYWA IS: stan równowagi na rynku dóbr

Krzywa IS to zbiór punktów reprezentujących stopę procentową i dochód narodowy które zapewniają równowagę na rynku towarowym.

Rynek dóbr w równowadze gdy popyt globalny i dochód faktyczny są równe.

Krzywa IS jest zbiorem różnych kombinacji dochodu i stopy procentowej przy których popyt globalny jest równy dochodowi faktycznemu.

Nachylenie zależy od wrażliwości popytu globalnego na stopę procentową

NACHYLENIE KRZYWEJ IS

-ma nachylenie ujemne,

-nachylenie odzwierciedla wrażliwość popytu globalnego na zmiany stopy procentowej.

-Jeżeli popyt jest wrażliwy na zmiany stopy procentowej, krzywa IS ma nachylenie małe.

-Jeśli zmiany stopy procentowej wywołują tylko niewielkie zmiany popytu globalnego i dochodu, to krzywa IS będzie bardzo stroma.

PRZESUNIĘCIA KRZYWEJ IS

-ruchy po krzywej IS ilustrują wpływ stopy procentowej na poziom globalnego popytu i dochodu gwarantującego równowagę

-czynniki które powodują zmianę popytu globalnego, powodują przesunięcie linii IS, np. takie czynniki jak: zwiększenie wydatków państwa ???

Na skutek prowadzenia polityki fiskalnej możliwe jest przesunięcie krzywej IS w prawo lub w lewo.

W przypadku ekspansywnej polityki fiskalnej krzywa IS przesunie się w prawo.

W przypadku restrykcyjnej polityki fiskalnej krzywa IS przesunie się w lewo

7. RÓWNOWAGA NA RYNKU PIENIĘŻNYM

Równowaga na rynku pieniądza- występuje w przypadku, gdy wielkość zapotrzebowania na realne zasoby pieniądza jest równa wielkości zaoferowanej.

Rynek finansowy (pieniężny) - zgromadzone środki pieniężne w postaci gotówki i na rachunkach bankowych, lokat pieniężnych, walut obcych i papierów wartościowych. Transakcje kupna-sprzedaży środków pieniężnych dokonują się głównie w bankach i na giełdach papierów wartościowych. Rynek finansowy obejmuje rynki: pieniężno-kredytowy, walutowy, kapitałowy (papierów wartościowych).

KRZYWA LM- to zbiór wszystkich par punktów reprezentujących stopę procentową i dochód narodowy zapewniający równowagę na rynku pieniężnym.

KRZYWA LM- STAN RÓWNOWAGI NA RYNKU PIENIĄDZA

-Wszystkie punkty leżące na krzywej LM oznaczają równość popytu na pieniądz(L) i danej podaży pieniądza(M)

-Wielkość zapotrzebowania na pieniądz zwiększa się wraz ze wzrostem produkcji i dochodu Y i zmniejsza się pod wpływem wzrostu stopy procentowej r

-W stanie równowagi na rynku pieniądza popyt na pieniądz jest równy danej podaży pieniądza.

-Wyższemu dochodowi i produkcji odpowiada wyższa stopa procentowa. Kiedy produkcja wzrasta, warunkiem zachowania stanu równowagi na rynku pieniądza jest wzrost stopy procentowej.

NACHYLENIE KRZYWEJ LM- wykres funkcji LM ma nachylenie dodatnie,

- im silniej dana zmiana oddziałuje na popyt na pieniądz tym większa musi być zmiana stopy procentowej konieczna do zachowania równowagi na rynku pieniądza i tym bardziej stroma będzie krzywa LM

- im słabiej reaguje popyt na pieniądz na zmiany stopy procentowej tym większa musi być zmiana stopy procentowej aby zneutralizować wpływ zmian dochodu na popyt na pieniądz i tym bardziej stromo nachylona będzie krzywa LM

- im silniejsza reakcja popytu na pieniądz na zmiany stopy procentowej lub z kolei im słabsza jest owa reakcja na zmiany dochodu, tym bardziej płasko będzie przebiegała krzywa LM.

PRZESUNIĘCIA KRZYWEJ LM

-przesunięcia są odbiciem zmian charakteru prowadzonej polityki pieniężnej

-reakcja na zmiany wielkości produkcji

-ruchy po danej krzywej oznaczają że wyższej stopie procentowej odpowiada wyższy dochód, co pozwala zachować równość popytu na pieniądz ze stałą jego podażą.

- Jeżeli następuje zmiana wysokości celu monetarnego, to wzrost podaży pieniądza powoduje przesunięcie krzywej LM w prawo a jej spadek przesunięcie w lewo.

8. RÓWNOWAGA NA RYNKU DÓBR I USŁUG A RÓWNOWAGA NA RYNKU PIENIĘŻNYM

STAN RÓWNOWAGI NA RYNKACH DÓBR I PIENIĄDZA

Punkt przecięcia krzywych IS LM zapewnia równoczesną równowagę na rynku pieniężnym i rynku towarowym.

Krzywa IS ( różne kombinacje dochodu i stopy procentowej) ilustruje stan równowagi na rynku dóbr, krzywa LM ( różne kombinacje stopy procentowej i dochodu) odzwierciedla równowagę na rynku pieniądza

Rynek dóbr znajduje się w stanie równowagi we wszystkich punktach na krzywej IS. Równowaga na rynku pieniądza istnieje we wszystkich punktach na krzywej LM. Oba rynki znajdują się zatem jednocześnie w stanie równowagi jedynie w punkcie E( czyli punkcie ich przecięcia)

Ekspansja fiskalna, oznaczająca dodatni wstrząs popytowy powoduje wypierania części wydatków prywatnych. Wywołany nią wzrost produkcji i dochodu prowadzi do podwyżki stopy procentowej, która poprzez swój ujemny wpływ na niektóre składniki wydatki sektora prywatnego ogranicza łączną skale wzrostu popytu globalnego.

Ekspansywna polityka budżetowa powoduje przesunięcie krzywej IS w górę.

Zastosowanie różnych kombinacji polityki fiskalnej i pieniężnej wpływa na wysokość stopy procentowej i produkcji, gwarantujących równowage.

MODEL IS-LM

Odpowiednia kombinacja ekspansywnej polityki fiskalnej

i monetarnej może prowadzić do wzrostu dochodu przy

nie zmienionym poziomie stóp procentowych

Efekt polityki fiskalnej (wzrost dochodu) jest tym większy

im bardziej płaska jest krzywa LM (zmiany stopy

procentowej są względnie niewielkie)- polityka fiskalna

jest relatywnie bardziej skuteczna

Efekt polityki monetarnej (wzrost dochodu) jest tym

większy im bardziej płaska jest krzywa IS (zmiany stopy

procentowej są względnie niewielkie)- polityka

monetarna jest relatywnie bardziej skuteczna

9. WZROST GOSPODARCZY model Solowa, Romera, hipoteza konwergencji, modele uwzględniające kapitał ludzki.

WZROST GOSPODARCZY-mierzymy za pomocą stopy wzrostu realnej produkcji społecznej lub realnego dochodu narodowego

Analizując wzrost gospodarczy musimy określić zmienną za pomoca której chcemy go mierzyć a także długość okresu w którym będziemy badać tempo jej zmian.

Argumenty za tym że wzrost gospodarczy nie jest potrzebny:

• Wzrostowi towarzyszą szkodliwe skutki uboczne

• Wzrost jest skutkiem produkcji wielu niepotrzebnych dóbr

• Wzrostowi towarzyszą negatywne konsekwencje dla pracowników

• Wzrost nie rozwiązuje kwestii sprawiedliwości

Przyczyny wzrostu:

• Wzrost nakładów pracy

• Wzrost produkcyjności pracy:

  • kapitał rzeczowy

  • kapitał ludzki

  • postęp techniczny i organizacyjny

  • korzyści skali

  • zmiany struktury zatrudnienia

TEORIA WZROSTU SOLOWA:

SOLOW- Amerykański ekonomista, laureat nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii w 1987 r.

MAKROEKONOMICZNA FUNKCJA PRODUKCJI

Q (t) = F (K, L,T)

Opisuje ona związek ilości zużywanych:

• pracy L,

• kapitału K

• stanu technologii T

• wielkością produkcji Q (Y)

Dzieląc makroekonomiczną funkcję produkcji stronami przez wielkość nakładu pracy L, możemy jej nadać następującą formę:

y = A * f(k),

gdzie:

• y - wielkość produkcji na jednego zatrudnionego (y = Q/L),

• A - stała, której zmiany ilustrują wzrost produkcyjności pracy spowodowany zmianami technologii,

• k - ilość kapitału rzeczowego na jednego zatrudnionego, czyli jego uzbrojenie techniczne (k = K/L)

Solow założył, że wzrost kapitału na

-1 zatrudnionego powoduje coraz wolniejszy przyrost przypadającej na niego porcji produkcji.

-Tym razem w przypadku kapitału mamy do czynienia z malejącymi przychodami

REGUŁA 1/3

- Zgodnie z nią zwiększenie nakładu kapitału o 1% powoduje wzrost PKB o 1/3 punktu procentowego. Inaczej – gdy ilość kapitału na godzinę pracy rośnie w tempie 6% rocznie, a realny PKB zwiększa się o 5%, to reguła 1/3 mówi, że wzrost ilości kapitału odpowiada za 2% wzrostu PKB, a za pozostałą cześć (5-2) odpowiada tzw. reszta Solowa – zmiana technologiczna

WEDŁUG SOLOWA:

• gospodarka samoczynnie osiąga stan wzrostu zrównoważonego.

• wzrost zrównoważony to sytuacja, w której produkcja Y, ilość pracy L, kapitału K zwiększają się w tempie równym tempu wzrostu liczby ludności.

• wzrost zrównoważony oznacza, że y (Y/L) oraz k (K/L) są stałe

POGLĄDY ROMERA

• Zwiększaniu nakładów kapitału per capita u Romera nie towarzyszą malejące przychody

UNIKANIE MALTUZJAŃSKIEJ PUŁAPKI

• Wzrost kapitałochłonności i postępu technicznego w rolnictwie

• Spadek tempa wzrostu liczby ludności

MALTHUZIAŃSKA PUŁAPKA

Pułapka maltuzjańska – sytuacja gospodarczo-ekonomiczna kraju, w której z powodu niezwykle niskiej wydajności w rolnictwie, prawie wszyscy muszą pracować na roli aby przeżyć. Przy wzroście ludności szybszym niż przyrost produkcji rolnej pojawia się głód przyczyniający się do wzrostu śmiertelności. Z drugiej strony natomiast, wzrost produkcji rolnej (np. dzięki zastosowaniu nawozów sztucznych) powoduje poprawę wyżywienia, a co za tym idzie szybki wzrost liczby ludności ponownie przywołujący widmo głodu.

Stan pułapki maltuzjańskiej w praktyce nie wystąpił nigdzie poza małymi, odizolowanymi układami jak np. wyspa św. Mateusza na Alasce[1] czy Mauritius przez krótki okres w latach 50-tych[2]. Według hipotezy konwergencji stan ten w krajach nierozwiniętych ma źródło w znacznie większej liczbie czynników takich jak korupcja, czy nieefektywność struktur państwa zaś późniejszy rozwój Mauritiusu po reformie fiskalnej i otwarciu rynku był zgodny z przewidywaniami Esther Boserup.

HIPOTEZA KONWERGENCJI I EFEKT DOGANIANIA

Kraje biedne – osiągają wyższe tempo wzrostu niż kraje bogate – tendencja do wyrównania się poziomów rozwoju gospodarczego i poziomów życia (catch-up effect)

1.Kraje biedne – mało kapitału – działanie prawa malejących przychodów

2.Kraje biedne mogą względnie łatwo zwiększać techniczne uzbrojenie pracy

3.Łatwość kopiowania cudzych rozwiązań

MODELE UWZGLĘDNIAJĄCE KAPITAŁ LUDZKI

• MINCER

kapitał ludzki - jako suma wiedzy zdobywanej w szkole, a następnie w trakcie wykonywania pracy

• BACKER

inwestowanie w kapitał ludzki - alokacja zasobów, która wpływa na przyszłe dochody (szkolnictwo, zdobywania doświadczenia w pracy, opiekę zdrowotną)

Becker zauważył, że

„znaczna część wzrostu dochodu Stanów Zjednoczonych nie daje się wytłumaczyć wzrostem kapitału rzeczowego i siły roboczej”

• WEISBROD

społeczeństwo dostrzega, że wzrost gospodarczy to nie tylko zmiany w maszynach, ale także w ludziach . Inwestowanie w ludzi umożliwia wykorzystanie postępu technicznego i dalszy postęp W innym modelu Beckera umieścił on inwestowanie w kapitał ludzki na centralnym miejscu. Kapitał ludzki rozumiał \w nim jako wiedza „zawarta” w ludziach

Bardzo ważnym przyczynkiem do empirycznych badan nad wzrostem gospodarczym było opracowanie Mankiwa, Romera i Weila z 1992 r.

Do wykazania wpływu kapitału ludzkiego na produkcje autorzy wykorzystali fakt, że dane statystyczne dla USA wskazywały, że 50-70% średniego wynagrodzenia pracy należy przypisać kapitałowi ludzkiemu

Dokonane wykorzystane do estymacji implikują, że:

- udział wynagrodzenia kapitału fizycznego w dochodzie (α) wynosi 0,31,

- udział wynagrodzenia kapitału ludzkiego w dochodzie (β) jest równy 0,28.

Umiarkowany wzrost środków poświęconych akumulacji kapitału rzeczowego i ludzkiego może wywołać duży wzrost dochodu przypadającego na pracownika, co pozwala na dostarczenie wytłumaczenia tak dużego zróżnicowania dochodu pomiędzy krajami

• J. LAITNER

-traktuje kapitał ludzki jako synonim edukacji.

-Kapitał ludzki nie jest dziedziczny

-stwierdził, że akumulacja kapitału ludzkiego jest bardzo istotnym czynnikiem długookresowego wzrostu gospodarczego.

• M. Bils i P. Klenow

-rozważali, czy szkolnictwo przyczynia sie do wzrostu gospodarczego

-Kapitał ludzki jest w ich modelu w pewnym stopniu dziedziczny i jest akumulowany wskutek uczęszczania do szkoły

-Według nich to wzrost może powodować większa skłonność do nauki.

• BARRO

- podkreślał role szkolnictwa jako czynnika wzrostu gospodarczego

-Każdy dodatkowy rok nauki przynosił stopę wzrostu gospodarczego wyższą średnio o 0,44% rocznie

9. Cykle koniunkturalne

Cykle koniunkturalne są rodzajem wahań występujących w agregatach przedstawiających działalność gospodarczą narodów, organizujących swą produkcję zazwyczaj w przedsiębiorstwach.

Cykle koniunkturalne składają się z okresów ekspansji, występujących równie powszechnie kryzysach, zastojach lub ożywieniach, które łączą się z fazą ekspansji kolejnego cyklu.”

Czym charakteryzują się fluktuacje?, czyli przypadkowe wahania tempa wzrostu?

1.Nie wykazują one prostego regularnego lub cyklicznego charakteru

2.Fluktuacje rozkładają się nierówno między poszczególne składniki produktu

3.Występuje brak symetrii w zmianach produktu (wzrost jest symetrycznie rozłożony wokół przeciętnej, ale spadki są bardzo głębokie

TEORIA KEYNSOWSKA

Zmiany popytu globalnego:

popytu konsumpcyjnego i popytu inwestycyjnego wywołane przez zmiany krańcowej stopy zysku, niepewność, „instynkty zwierzęce”

wahania eksportu netto wywołane zmianą koniunktury zagranicą.

Recesja jest wynikiem zbyt małego efektywnego popytu globalnego,

W wyniku zmian w popycie globalnym następują zwielokrotnione zmiany w produkcji

Najważniejsze współczesne teorie wyjaśniające zjawisko fluktuacji gospodarki, wywodzące się z ekonomii neoklasycznej:

Teoria monetarystyczna (M. Friedman)

Teoria realnego cyklu koniunkturalnego (J. Schumpeter, E. Prescott, P. Long, C. Plosser)

TEORIA MONETARYSTYCZNA

1.Przyczyną wahań koniunktury są nieoczekiwane szoki pieniężne, będące skutkiem błędnych decyzji banku centralnego w zakresie prowadzonej przez niego polityki monetarnej.

2.W ich wyniku występują istotne zakłócenia w procesie kształtowania się rynkowej stopy procentowej, które następnie mogą przenosić się do sfery realnej

3.Zakłócenia mogą przenosić się do sfery realnej produkcji i prowadzić do dysproporcji pomiędzy produkcją a popytem globalnym

TEORIA REALNEGO CYKLU KONIUNTKURY

1.wahania gospodarcze są w przeważającej mierze wywołane przez przypadkowe (losowe) zmiany stopy postępu technicznego (szoki technologiczne)

2.to powoduje zmiany w cenach względnych, a następnie wywołuje optymalizujące reakcje racjonalnie działających podmiotów po stronie oferowanej przez nich podaży pracy oraz wielkości ich konsumpcji

Kluczowym czynnikiem powodującym zmiany w koniunkturze są rozmaite wstrząsy podażowe, których następstwem są zmiany poziomu produkcji.

Przykładem takich zjawisk są przede wszystkim, zmiany klimatyczne, wojny i inne istotne czynniki historyczne i kulturowe

9. Inflacja a polityka pieniężna państwa

Inflacja – ogólny wzrost cen lub spadek wartości pieniądza,

Przyczyny inflacji:

-jest za dużo pieniądza w obiegu,

-inflacja popytowa – kiedy za wzrost ogólnego poziomu cen odpowiada wzrost popytu

-inflacja podażowa – kiedy za wzrost ogólnego poziomu cen odpowiada wzrost cen czynników produkcji

Polityka fiskalna – kreuje rząd,

- opodatkowanie

-wpływy do budżetu, jak mogą wpłynąc na dochód państwa

Poltyka pieniężna – kreuje bank centralny wpływa na problemy dotyczące kryzysów gospodarczych

Instrumenty polityki pieniężnej:

1. Regulowanie stóp procentowych, (wzrost oprocentowania kredytów, co doprowadza do zmniejszenia podaży pieniądza, lub działanie odwroten w celu wzrostu podazy pieniądza)

2. Oddziaływanie na kurs walutowy – jego wpływ na ceny eksportu i iportu i ceny krajowe – niższy kurs, tym droższe towary importowane i wyzsza inflacja, umocnienei waluty, tańszy import, ale ograniczenie krajowego popytu

3. Zakumulowanie pieniędzy – wzrost inflacji, najwyzsza inflacja w latach 90, mało towarów

Inflacja prowadziło wzrostu cen, spadku wartości pieniądza i ubóstwa w społeczeństwie.

Inflacje można ograniczyć przez:

1. Kontrolę stóp procentowych

2. Kontrolę przyrostu podaży pieniądza

3. Stabilizowanie poziomu kursu walutowego

4. Operacje otwartego rynku

5. Kontrolę poziomu rezerw obowiązkowych

• Politykę restrykcyjną (twardą), której celem jest zmniejszanie podaży pieniądza poprzez sprzedaż papierów wartościowych na otwartym rynku, podwyższanie stóp procentowych, zmiany poziomu rezerw obowiązkowych – jest to polityka antyinflacyjna.

• Politykę ekspansywną (miękką), której celem jest zwiększanie podaży pieniądza poprzez zakup papierów wartościowych na otwartym rynku, obniżanie stóp procentowych, obniżanie poziomu rezerw obowiązkowych.

11. INFLACJA A POLITYKA PIENIĘŻNA PAŃSTWA

Polityka pieniężna (inaczej polityka monetarna) – systematyczne działania mające na celu zapewnienie stabilności cen. Politykę pieniężną państwa prowadzi bank centralny lub inna instytucja rządowa upoważniona do realizacji tej funkcji. Oddziałuje ona na poziom podaży pieniądza oraz na kursy walutowe.

Instytucje polityki pieniężnej w Polsce:

Narodowy Bank Polski (bank centralny),

Rada Polityki Pieniężnej,

Komisja Nadzoru Finansowego.

INFLACJA to wzrost poziomu cen. Czysta inflacja oznacza że ceny dóbr i czynników produkcji wzrastają w tym samym tempie.

-W polityce pieniężnej istotny jest pieniądz, spełnia on następujące podstawowe funkcje:

środka wymiany, środka płatniczego, miernika wartości,środka przechowywania wartości i odroczonych płatności.

Podstawowym zadaniem polityki pieniężnej jest utrzymywanie stabilnego poziomu cen.

Od początku 2004 r. ciągły cel inflacyjny wynosi 2,5 proc. z możliwością odchylenia do 1 punktu procentowego w górę lub w dół. NBP wpływa na poziom inflacji przede wszystkim poprzez określanie wysokości oficjalnych stóp procentowych, które wyznaczają rentowności instrumentów polityki pieniężnej. W celu kształtowania krótkoterminowych stóp procentowych na rynku pieniężnym NBP wykorzystuje nowoczesne instrumenty polityki pieniężnej, w tym:

operacje otwartego rynku

operacje depozytowo-kredytowe

rezerwę obowiązkową