Wykład 8
Gruczoły wydzielania wewnętrznego są regulowane przez układy:
-hormonalne
-nerwowe
Wielostronnie reguluje reakcje integracyjne wywołane przez substancje utworzone w wyspecjalizowanych tkankach i narządach wydzielane bezpośrednio do krwi i do limfy.
Endokrynologia- zajmuje się tym zjawiskiem.
gruczoły wydzielania wewnętrznego: (gruczoły dokrewne)
-nie ma przewodów wyprowadzających
-charakteryzują się bogatym ukrwieniem
-ich produkty do krążenia-do docelowych narządów
Z Ektodermy powstaje:
przysadka i częśc nadnerczy (rdzenna)
-powstaje też układ nerwowy.
Z Mezodermy powstaje:
-część korowa nadnerczy
-część trzustki- wypustki Langerhansa
Przekrój mózgu:
Podwzgórze: (wydziela wagopresynę i oxytocynę, czynniki uwalniające)
Przysadka mózgowa: (hormony tropowe: STH)
Kora mózgowa.
TSH- tarczyca :
-tyroksyna, trójjodotynonina
JAJNIKI, JĄDRA:
-estrogeny, progesteron, testosteron
KORA NADNERCZY:
-glikokortykoidy, minenalokortykoidy.
Hormony:
-mogą być białkami- przysadki mózgowej, przytarczycy, trzustki
- sterydowej budowy
-wydzielone przez gonady i korę nadnerczy
-mogą być aminokwasami- tarczycy i kory nadnerczy.
Hormony niezapoczątkowują żadnej reakcji chemicznej, wpływają tylko na szybkość, są katalizatorami.
PODWZGÓRZE
Czynniki uwalniające:
-powodują wydzielanie hormonów tropowych
wagopresyna-zatrzymuje wodę w organiźmie, podnosi ciśnienie.
PRZYSADKA MÓZGOWA:
wydziela hormony tropowe, które mają określony cel
-gonadotropina- zmierza do gonad
-folikulina TSH- w pęcherzykach graffa u kobiet- hormony są też u mężczyzn ale jest ich niewiele, pobudzają spermatogenezę.
-LH luteinizujący- u kobiet powoduje owulację, u mężczyzn w jądrach- uwalnianie testosteronu.
Prolaktyna –powoduje ozrost gruczołu mlecznego.
TSH- tyrotropina, która pobudza tarczycę do wydzielania hormonów.
ACTH- kortykotropina- pobudza korę nadnerczy.
STH- Samototropina – hormon wzrostu, powoduje wzrost kości i mięsnie.
TARCZYCA
hormony: (3)
-komórki C wydzielają ten hormon: Kalcytonina-ma wpływ na przemianę wapniowo hamuje resorpcję wapnia
Współdziała z hormonem wydzielanym przez przytarczyce( małe gruczoły dokrewne,leżące na obwodzie tarczycy) wydzielają one parathormon który zwiększa resorpcję wapnia i fosforu z kości. podnosi ilość ich we krwi
reakcja wrotna między poziomem fosforu i potasu a hormonami.
Zaburzania wapniowo fosforowe- tężyczka.
TRZUSTKA:
wydziela 2 główne hormony: insulina,produkowana przez wysepki Landerchalsa! –obniża poziom glukozy we krwi. glukagon- powoduje podwyższenie poziomu glukozy we krwi.
NADNERCZE:
(czapeczki na nerkach na górnym biegunie nere)
budowa:
częśc rdzenna: wydziela 2 hormony- adrenalinę i noradrenaline(ma dłuższe działanie). Działanie przede wszystkim na miesen sercowy, mięsnie naczyń, gładkie. powoduje skurcz naczyń, zwiększenie czynności serca, podnosi ciśnienie krwi. często dostarczana dosercowo przy stanach ostrych
kora nadnerczy: wydziela 2 rodzaje sterydowych hormonów, glikokortykoidy-wpływają na przemianę cukrową i białkową (kortyzol, kortykosteon). Mineralokortkoidy- wpływają na metabolizm… (aldosteron)
GONADY:
jądra- produkują pod wpływem gonadotropin- testosteron. powoduje dojrzewanie narządów męskich, wpływ na typowe zachownie dla panów… itp.
Jajniki- pod wpływem gonadotropin wytwarzają estrogeny- rozwój narządów żeńskich, regulacja cyklu menstruacyjnego, gruczołu mlekowego…progesteron razem z estrogenami wpływa na ten cykl, rozwój narządów płciowych u kobiet. Jeszcze przygotowuje błonę śluzową macicy do zagęsdzczenia się blastocysty i warunkuje utrzymanie ciazy. relaksyna-powoduje rozluźnienie mięsni szyjki macicy, umożliwia poród.
TKANKA ŁĄCZNA:
-wynik różnicowania się mezynchymy. składa się z 2 rzeczy. komórek i subst. międzykomórkowej. Subst. międzykomórkowa (zawiera włókna i substancję podstawową)
-w zależności od proporcji tych składników dzieli się na 2 rodzaje:
oporowa (kości chrząstki, mięsnie) więcej komórek, subst międzykomórkowej
właściwa (wypełnia wszystkie przestrzenie miedzy narządami, miedzy ścianą naczyń krwoinośnych a jakimś narządem) bierze b.duży udział w przemianie materii ma wybitne zdolności do regeneracji. Duży wpływ na nią ma układ hormonalny. jest to ta bariera miedzy naczyniami krwoinośnymi a komórkami narządów. zawiera stąd wszystkie składniki:
komórki wchodzące w skład:
-główne to fibroblasy. bardzo ważne komórki. mają zdolność do wytwarzania włókiem w tkance łącznej.
-histiocyty (makrofagi) komórki żerne, połykające różne zbędne substancje.
-plazmocyty- komórki pochodzące z limfocytów B. odpowiedzialne za odpowiedź immunologiczną.
-komórki zawiewrające heparynę, tłuszcz,
-substancja podstawowa –galaretowaty śluz leżący miedzy komórkami. głównym składnikiem są mukopolisacharydy a włąsciwie kwas hialuronowy. Za pomoca ich odbywa się transport elektrolitów i wody miedzy naczyniami a komórkami.
Fibroblasty produkują 2 rodzaje włókien:
-kolagenowe(białko, 30% białka ludzkiego to kolagen wszelkie anomalie zwiazane z produkcją tego kolagenu objawiają się zaburzeniami wzrostu) cechują się dużą giętkościa ale nie są rozciągliwe.
–włókna sprężyste (elastyczne) lekko żółty kolor, nie giętkie ale bardzo poddatne na rozciąganie.