KOLOKWIUM 13.01.2010R.

Podrecznik:

Wladyslaw Tatarkiewicz HISTORIA FILOZOFII ( 3 tomowy jednak wybieramy tylko co nam się przyda), może być tez w miare dowolny podręcznik historii filozofii.

Filozfia jest to dyscyplina która nie istnieje tak dlugo jak nieistnieje rodzaj ludzki. Od przelomu 8/7 wieku p.n.e. Grecja. Typowe pytania ,,kim jest człowiek”, ,,jak jest zbudowany siwat”, ,,jakie miejsce w tym swiecie zajmuje człowiek”. Będziemy przerabiac wyłącznie filozofie europejska.

Za tworce filozofi europejskiej uwazany jest Tales z Miletu. Panowal wówczas mitologiczny pogad na swiat. Czlowiek nie był istota która była najbardziej przystosowana do zyciu w środowisku przyrodniczym. Czlowiek przetrwal przez to iż jest istota myslaca.

Za tworce slowa filozofia uwazany jest Pitagoras. Jako pierwszy nazwal siebie filozofem czytli miłośnikiem mądrości. Filozofia z etymologicznego punktu widzenia powstalo z polaczenia dwoch slow: filea ( kocham, lubie, miluje) sofia (poczatkowo oznaczalo zręczność w jakiejs dziedzinie, a nastepnie mądrość czy wiedze). Filozofia = umilowanie mądrości.

Wyroznia się 4 podstawowe okresy:

- filozofia starozytna

- chrzescijanska

- nowozytna

- wspolczesna

FILOZOFIA STAROZYTNA obejmuje przedzial czasowy od VI pne do VI w n.e.. W tym początkowym okresie 6/5 zajmuje się glownie tym co istnieje i jak istnieje. Stara się odpowiedziec na pytanie jak jest zbudowany swiat, z czego jest on zbudowany, co było wczsniej, z czego powstal swiat. Filozofia przyrody czyli kosmologia była w centrum zainteresowania. Przelomu w niej dokonal Sokrates. Przelom ten polegal na zmiany centrum zainteresowania filozofii na oralność czyli problematyke etyczna. Mawial on iż nie interesuja go człowiek i kamienei lecz człowiek. OD tego momentu centrum zainteresowania było Zycie ziemskie człowieka.

FILOZOFIA CHRZESCIJANSKA wedlug Tatarkiewicza od 1 do 15 wieku naszej ery. Pierwsze 6 wiekow jest zaliczane do starożytnej i chrześcijańskiej. Gdyz nic nie rodzi się w postaci skończonej. Ostatnie wazne rzeczy fil. Starożytnej powstaly miedzu 4 i 3 wiekiem pne. Fil. Chrzescijanska nie mogla powstac przed zyciem Chrystusa. W początkowym okresie powstaje glownie na wschodzie, posluguje się jezykiem filozofi starożytnej, majac wpływy jezykow wschodnich. Pierwsze koncepcje z tego powodu sa bardzo rozne, pozniej czesc z nich zostaje odrzucona. W 315 roku ma miejsce soboru nicejskie na którym dopiero zostaja ustalone podstawowe kanony wiary chrześcijańskiej. Uznano wówczas ze podstawowe zalozenia nauki chrześcijańskie obejmuje dane kanony. W takim razie można stwierdzic co jest zgodne z tymi wytycznymi co nie. Z tego powodu większość pierwszych koncepcji zostalo uznanych za herezje i odrzucone. Przykladowo poglady gnostykow (NIE WYMAGANE), dzialali oni już w 1 wieku pne, w podobnych grupach jak pierwsi chrześcijanie, niezakceptowani. Zyskali znaczenie dopiero w 2 wieku Ne gdy odwolali się do religii chrześcijańskiej. Nie stworzyli oni jednolitego systemu wartości, jednak były 3 laczace wszystkie systemy gnostyki. System eonow, dualizm i problem wyzwolenia od zla. EONY personifikacja sil kosmicznych, wyro znali ich przynajmniej 7: bog ojciec, matka, 7 neonow dzieci (które mialy swoje dzieci). Wedlug gnostykow swiat powstal w sposób taki iż dzieje ludzkości to walka eonow. Jeden z eonow pokonanych w walce upadl na materie i w ten sposób powstal swiat. Ten eon przedstawial dobro, pierwiastkiem w zlym swiecie była materia. Wedlugo gnostykow mamy zmakanie się sil dobrych czyli swiatla oraz sil zlych materii. Należy odłączyć się od zla czyli odrzucic wszystko co materialne. Ilość dobra w swiecie jest bardzo mala, samo dobro nie zwycięży, potrzebna jest pomoc. Tutaj pojawia się Chrystus czyli jeden z eonow, jest eonem pośrednim nie najwaznieszyjm. Po Nicei zostala uznana jako herezja. Glownym dzielem fil. Chrześcijańskiej jest koncepcja sw.Augustyna. Obowiazuje ona w kosciele chrześcijańskim do 15 wieku. W 13 wieku zyje sw Tomasz z Akwinu. Tworzy troche odmienna koncepcje filozoficzna. Roznily się najpierw nie uwazano Tomasza, lecz teraz opieramy się glownie na nim. Wskazowki jak człowiek ma zyc aby Zycie doczesne uzyskac. Należy jednak pamiętać iż współcześnie filozofia chrzescijanska jeszcze istnienie np.: augustynizm, tomizm, personalizm. Jednak nei jest to filozofia dominujaca.

FILOZOFIA NOWOZYTNA: od 15 do 1830r. zaczyna się okresem odrodzenia czyli powrotem do kultury starożytnej. Znow w centrum zainteresowania jest człowiek i jego ludzkie Zycie. Przelomou w filozofii nowożytnej dokonuje Johne Locke. Filozofia nowozytna stawia nowe zadania, ma umożliwić człowiekowi poznanie przyrody, jeśli ja poznamy możemy nad nia zapanowac. Powstaja tu wielkie systemy filozoficzne, czyli koncepcje na które wypowiada się na wszelkie nurtujące człowieka pytania. Locke w centrum zainteresowania zamiast teorii bytu stawia teorie poznania. 1830 – jest to podzial umowny. Złożyły się na to dwie rzeczy po pierwsze umarl wówczas Hegel (tworca ostatniego wielkiego systemu filozoficznego), po drugie zaczyna wówczas wychodzic dzielo zatytułowane Kurs Filozofi Pozytywnej opracowane przez Augusta Comte. Zmienia on poglad na zadania i cele filozofii, co będzie aktualne w epoce pozniejszej.

FILOZOFIA WSPOLCZESNA od 1830r. Jej cecha charakterystyczna jest wydzielenie się tzw. Dyscyplin naukowych. Mniej wiecej zaczynaja się one wydzielac od 17 wieku, zyskując samodzielność. Co prawda jeszcze w starożytności wylania się matematyka i kosmetologia. W 19 powstaje pytanie skoro z filozofii wyłoniły się dziedziny szczegółowe, czyli czy ona jest jeszcze potrzebna? Jednak tylko ona może odpowiadac na podstowe pytania dotyczące ludzi.

DZIALY KTÓRE WCHODZA W SKALD FILOZOFII:

- ontologia albo inaczej teoria bytu albo inaczej metafizyka

Jest to dzial filozofii, który zajmuje się tym co istnieje. Nie przesadzamy w jakiej postaci i charakterze wyłącznie bada to co istnieje. Jednym z waznych pytan jest odpowiedz na pytanie czy byt jest jeden czy jest ich wiecej. Kazda z tych odpowiedzi ma swój odpowiednik. Kolejny problem to czy byt jest staly czy jest zmienny. Problem genezy bytu, tj. skad on podchodzi.

-teoria poznania czyli gnoseologia lub epistemologia

Zajmuje się analiza procesu zdobywania wiedzy. Glowne problemy to przede wszystkim granice ludzkiego poznania, czy poznajemy wszystko co nas otacza czy tylko czesc. Problem źródeł poznania ustalenia skad nasza wiedza pochodzis, gdzie mamy źródło naszej wiedzy. Sa tutaj 2 glowne stanowiska iż wiedza pochodzi z doświadczenia lub z rozumu. Kolejny problem to prawda i falsz, co to znaczy ze cos jest prawdziwe lub fałszywe.

-etyka

Nauka o moralności. Czyli o tym co jest dobre a co jest zle. Co to jest dobro a co to jest zlo. Problem norm i ocen moralnych.

-estetyka

Nauka o pieknie. Zajmuje się ustaleniem czym jest piekno i form w jakich się ono przejawia. Stara odpowiedziec się na pytanie dlaczego rzeczy sa piekne. Czy istnieje cos takiego jak piekno wogole. Czy przedmioty sa piekne. W określony sposób oddziałują na ludzi wywołując w nich wrazenia estetyczne. Stara się wyjaśnić istote sadow i ocen estetycznych. Istnieje byt doskonaly wedlug którego sa one piekne jeśli znajduje się wnich czastka idei piekna. Stanowisko przeciwne mowi ze nei ma takiego czegos jak piekno, nei ma przedmiotow pieknych. Na zewnatrz nas sa przedmioty posiadaja określone cechy, oddziałują na nas i pod wpływem tego dzialania w naszym wnętrzu powstaje wrazenie piekna, czyli nie ma piekna wogole. Piekno jest to specyficzny sposób wrazenia człowieka na przedmiot. Sa tylko wrazenia subiektywne.

-antropologia filozoficzna czyli inaczej filozofia człowieka

Dzial ten zajmuje się człowiekiem i wszystkimi aspektami jego zycia. Analizuje problem sensu ludzkiego zycia, ideałów. Jednym z najważniejszych zagadnien jest problem wolnej woli. Czy człowiek ma czy nie ma wolnej woli. Wolność wewnetrzna i zewnetrzna wyrozniona przez stoikow.

- logika

Nauka o zasadach poprawnego myslenia.