Barwniki wykorzystywane w produkcji kosmetyków – część 1

Dominika Andrys | 2013-12-30

Tagi: pigmenty, barwniki nieorganiczne, barwniki organiczne

Regulacje prawne dotyczące kosmetyków na terenie Europy, Japonii i USA nie zawierają wykazu zatwierdzonych składników kosmetycznych z wyjątkiem konserwantów, składników aktywnych oraz barwników. Dla wszystkich składników kosmetycznych przepisy prawne pozwalają na ich stosowanie w tak dużej ilości jaka jest bezpieczna w ostatecznej recepturze kosmetyku.

Obecnie FDA (ang. Food and Drug Administration) zatwierdziło 64 pigmenty jako dodatki do stosowania w recepturach kosmetyków. Godny uwagi jest fakt, że przepisy różnią się w zależności od regionu. Przykładowo mika, która jest na liście pigmentów dopuszczonych do użycia na terenie USA, nie widnieje na takiej liście w Europie i Japonii. Ponadto, przepisy zależą również od rodzaju kosmetyku, w którym dany barwnik kosmetyczny może być zastosowany.  Ponadto, na przykład żelazocyjanek żelazowy może być stosowany jako składnik kosmetyków do użytku zewnętrznego  na terenie USA, natomiast  w Unii Europejskiej i Japonii jest również dopuszczony do kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji ust.

Barwniki organiczne

Barwniki są klasyfikowane jako organiczne lub nieorganicznych w zależności od budowy. Barwniki organiczne były pierwotnie zwane jako „smoła węglowa " lub „anilina", ponieważ pochodzą z źródeł węgla.  Jednakże w dzisiejszych czasach prawie wszystkie organiczne barwniki są syntetyzowane i są rozpuszczalne w wodzie lub w tłuszczach.  W USA zatwierdzone barwniki organiczne są oznaczone jako: FD&C, D&C lub Ext. D&C.:

• FD&C – oznaczają barwniki dopuszczone do stosowania w żywności , lekach i kosmetykach;

• D&C – oznaczają barwniki dopuszczone do stasowania w lekach oraz kosmetykach i mogą mieć kontakt z błonami śluzowymi;

• Ext. D&C - oznaczają barwniki dopuszczone w lekach oraz kosmetykach, ale nie mogą mieć kontaktu z błonami śluzowymi.

W Europie i Japonii jest używany indeks kolorów (CI – ang. Color Index) w celu identyfikacji barwników organicznych.

Przykładowe oznaczenie barwników organicznych:

- grupa indygoidowa np. D&C Red 30;

- grupa ksantenowa np. D&C yellow 7, D&C yellow 6;

- grupa azowa np. D&C Red 36, D&C Red 17, D&C Orange 4;

- grupa nitrowa np. Ext.D&C Yellow 7 (tylko jeden);

- grupa trifenylometanowa np. FD&C Blue 1, FD&C Green 3;

- grupa chinolinowa np.  D&C Yellow 10, D&C Yellow 11;

- grupa antrachinonowa np. D&C Green 6, D&C Violet 2.

Barwniki nieorganiczne

Nieorganiczne barwniki składają się z nierozpuszczalnych związków metalicznych, które pochodzą ze źródeł naturalnych (np. kaolin, złoża węgla) lub są syntetyzowane. Barwniki nieorganiczne nie są szkodliwe dla zdrowia ludzkiego, stąd też nie wymagają certyfikacji. Niestety nieorganiczne barwniki nie są dostępne w różnych odcieniach, co zawężą ich użycie, a także są nierozpuszczalne w wodzie co  znacznie ogranicza zakres ich zastosowania.

Tab. 1 Lista różnych grup barwników nieorganicznych i ich oznaczenie w USA, EU i Japonii.

Nazwa FDA	EU indeks koloru (CI)	Nazwa używana w Japonii	Użycie w pomadkach	Użycie w podkładach	Użycie w lakierach do paznokci	Użycie w produktach do makijażu oczu
Iron Oxide Black	77499	Iron Oxide	S	M	NR	M
Iron Oxide Red	77491	Iron Oxide	S	S	S	M
Iron Oxide Orande	77491/2	Iron Oxide	S	M	NR	M
Iron Oxide Yellow	77492	Iron Oxide	S	M	NR	M
Iron Oxide Brown	77491	Iron Oxide	S	M	NR	M
Chrome Oxide Green	77288	Anhydrous Chrome Oxide	X	NR	NR	M
Ultramarine Blue	77007	Ultramarine	X	S	NR	M
Ultramarine Pink	77007	Ultramarine	X	S	NR	M
Ultramarine Violet	77007	Ultramarine	X	S	NR	M
Manganese Violet	77742	Manganese	S	NR	NR	M
Ferric Ferrocyanide (Iron Blues)	77510	Ferric Ferrocyanide	X	NR	S	M

S=Some Use (małe użycie), M=Major Use (duże użycie), NR=Not Recommended (nie zalecany), X=Prohibited in USA (zakazany w USA).

 

Żródła - kliknij, aby zwinąć

1.    Arct J., Pytkowska K. „Leksykon surowców kosmetycznych”. Warszawa 2010.

2.    Barel A.O., Paye M., Maibach H.I. „Handbook of Cosmetic Science and Technology”, 2001.

3.    Glinka R., Glinka M. „Receptura kosmetyczna z elementami kosmetologii” tom I, Łódź 2008.

4.    Marzec A. „Chemia kosmetyków. Surowce, półprodukty, preparatyka wyrobów”, Toruń 2005.

5.    Mrukot M. „Kosmetologia receptariusz”, Kraków 2006.