Ie ale Lit:
Wiktoria Milanowska – Rehabilitacja medyczna
Kaczyńska – Butryn – Niepełnosprawność specyfika pomocy społecznej
Kirenko – Wsparcie społeczne osób z niepełnosprawnością
Kowalik Psychospołeczne podstawy rehabilitacji osób niepełnosprawnych
Rutkowska – Rehabilitacja i pielęgnowanie osób niepełnosprawnych
Rejzner – Szczybierska – Majewska Wybrane zagadnienia rehabilitacji
PRZYGOTOWAĆ Koncepcję i modele niepełnosprawności, ustawa o rehabilitacji zawodowej i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych 1997 rozdział II artykuł 6
Temat: Niepełnosprawność – wybrane problemy i definicje
Na świecie przybywa coraz więcej niepełnosprawnych osób. Czynniki, które powodować mogą wzrost to:
Zanieczyszczenie środowiska (lokalnego, pracy zawodowej, itp.)
Niewłaściwy tryb życia (zaniedbywanie siebie)
Mechanizacja (wypadki, urazy) (nabyte)
Choroby genetyczne (wrodzone)
Postęp medycyny i wydłużenie życia ludzkiego (z każdym rokiem długość życia się wydłuża)
M 72
K 75
Konflikty wojenne (religijne narodowościowe)
Niepełnosprawność inaczej ułomność, kalectwo
Może być ona uwarunkowana endogennie (wrodzona) bądź być następstwem choroby lub wypadku
DEFINICJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Wg Ustawy o pomocy społecznej – Oznacza stań psychiczny, fizyczny lub umysłowy powodujący trwałe lub okresowe utrudnienia, bądź uniemożliwienie egzystencji DOTYCZY WSZYSTKICH SFER
T. MAJEWSKI – 3 RODZAJE DEFINICJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH:
Ogólna – Osoba niepełnosprawna to ta, u której uszkodzenie i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powoduje utrudnienie, ograniczenie, czy uniemożliwienie wykonywania zadań życiowych i pełnienie ról społecznych biorąc pod uwagę jej wiek, płeć, czynniki społeczne, czynniki środowiskowe oraz czynniki kulturowe.
Dla ściśle określonych celów – Osoba niepełnosprawna oznacza jednostkę, której szanse uzyskania, utrzymania i awansu we właściwym zatrudnieniu są poważnie ograniczone na skutek fizycznej lub psychicznej niepełnosprawności oficjalnie orzeczonej
Szczególniejszych kategorii osób niepełnosprawnych - Dla ściśle określonych celów – Osoba niepełnosprawna to taka, u której obserwujemy specyficzny stan funkcjonowania charakteryzujący się:
W stopniu niższym od przeciętnej ogólnym poziomem funkcjonowania
Dwoma lub więcej istotnymi ograniczeniami w funkcjach adaptacyjnych (komunikacja, samoobsługa)
Ustawa o pomocy społ. – powstaje w okresie rozwojowym, czyli od 0 – 18 lat
KATEGORIE I STOPNIE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Osoby z niepełnosprawnością fizyczną – osoby, u których występuje uszkodzenie, zaburzenie, choroba narządu ruchu lub niektóre zaburzenia narządu mowy
Osoby z niepełnosprawnością umysłową (sensoryczna) – Osoby niewidome, słabo widzące, niesłyszące, słabo słyszące
Osoby z niepełnosprawnością psychiczną lub umysłową - Osoby z zaburzeniami i chorobami psychicznymi, z upośledzeniem umysłowym i osoby z autyzmem
Niepełnosprawność sprzężona – Trudno zakwalifikować do kategorii, kiedy jest np. niepełnosprawność fizyczna i umysłowa
Niepełnosprawność sprzężona 1 kategorii – Np. niewidoma i niesłysząca
KLASYFIKACJA WHO: (do badań statystycznych)
Niepełnosprawność:
Zachowania
Porozumiewania
Samokontroli
Dotycząca lokomocji (poruszania się)
Dowolnych ruchów ciał
Zręczności
Sytuacyjna
Umiejętności wybiórczych
Inne niepełnosprawności
KRYTERIUM STOPNIA NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Znaczny –
Osoba ma naruszona sprawność organizmu
Ma niezdolność do podjęcia zatrudnienia,
Zdolność do wykonywania zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej lub zakładzie aktywności
Konieczność niezbędnej, stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znaczna ograniczona możliwością samodzielnej egzystencji
Umiarkowany –
Osoba, u której stwierdza się naruszona sprawność organizmu
Zdolność do wykonywania zawodu na stanowisku pracy przystosowanym odpowiednio dla potrzeb, możliwości wynikających z niepełnosprawności
Może być konieczność częściowej lub okresowej pomocy innej osoby w związku z ograniczona możliwością samodzielnej egzystencji
Lekki –
Osoby, u których stwierdzono naruszona sprawność organizmu
Występuje zdolność do zatrudnienia (bez warunku)
Brak konieczności pomocy innej osoby w celu pełnienia ról społecznych
Zaliczenie do stopnia niepełnosprawności odbywa się na wniosek samej osoby lub prawnego opiekuna bądź też na wniosek pełnomocnika. Organ, który wydaje takie orzeczenia to POWIATOWY ZESPÓŁ DO SPRAW ORZEKANIA O NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI (I instancja) A II instancja to Wojewódzki Zespół do spraw Orzekania o Niepełnosprawności
TREŚĆ ORZECZENIA:
Stopień niepełnosprawności
Informacje dotyczące ewentualnego szkolenia w celu zatrudnienia
Informacje na temat odpowiedniego zatrudnienia, (jakie stanowisko, warunki pracy)
Informacje dotyczące korzystania z rehabilitacji (leczenie ruchem, masaże, terapie itp.)
Informacje dotyczące zaopatrzenia w sprzęty ortopedyczne i środki pomocnicze
Konieczność uczestnictwa w terapii zajęciowej
Informacje dotyczące sposobu korzystania z systemu środowiskowego wsparcia samodzielnej egzystencji
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ GLOBALNIE:
500 milionów ludzi niepełnosprawnych na świecie. Co 8 osoba jest niepełnosprawny
W Polsce około 1 milion osób niepełnosprawnych w tym:
400 tysięcy z niepełnosprawnością ruchową
300 tysięcy z niepełnosprawnością intelektualną
85 tysięcy z niepełnosprawnością narządu wzroku]
50 tysięcy z niepełnosprawnością narządu słuchu
Kobiety częściej niepełnosprawne po 65 r. ż.
Mężczyźni częściej niepełnosprawni przed 65 r. ż.
PRZYCZYNY NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Choroby układu krążenia (u mężczyzn niedokrwienie serca u kobiet nadciśnienie tętnicze)
Choroby układu narządu ruchu (mężczyźni choroby kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowe; kobiety zmiany zwyrodnieniowe dużych stawów np. biodrowego, kolanowego)
Choroby układu nerwowego (stwardnienie rozsiane, dystrofia mięśniowa, choroba Parkinsona)
Uszkodzenia układu narządu wzroku i słuchu
80% przyczyn niepełnosprawności to choroby
14 % przyczyn niepełnosprawności to wypadki
Pozostałe to wady
MODELE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Model psychologiczny – Zawierał dwa podejścia somatopsychiczne i psychosomatyczne, które przeobraziło się w podejście systemowe uwzględniające chorobę, psychikę i środowisko, w którym przebywa (zwłaszcza rodzinę)
Model socjologiczny – Zakładał, iż każda choroba powoduje zmiany w społecznym funkcjonowaniu człowieka nią dotkniętego, ograniczając pełnienie przez niego ról społecznych i zmuszając do wejścia w role osoby niepełnosprawnej. Nie zakładał relacji tożsamościowej zachowań dewiacyjnych spowodowanych niepełnosprawnością. Zmierza to do utwierdzenia w przekonaniu, iż niepełnosprawność ma tak traumatyczne fizyczne i psychologiczne oddziaływanie na niepełnosprawną, że nie potrafi ona zapewnić sobie odpowiedniej jakości życia w wyniku podejmowania samodzielnych wysiłków. Prowadzi do tego, że osoba jest postrzegana jako niezdolna do edukacji, pracy. Problem tkwi w samej osobie
Model społeczny - W tym modelu dominuje pogląd, iż przyczyna niepełnosprawności nie są indywidualne ograniczenia, ale konsekwencje kształtowania środowiska uwzględniającego jedynie potrzeby pełnosprawnych oraz brak stosownych usług wyrównujących szanse osób z dysfunkcją. Nie zaprzecza istnieniu problemowi, umiejscawia go jedynie w ramach społeczeństwa. Jest bliski socjologicznemu ujęciu, ale sprzeczny z medycznym
Model medyczny - Model medyczny określa niepełnosprawność poprzez pryzmat zdrowia, postrzegając ją jako chorobę, która jest leczona przez lekarzy i specjalistów rehabilitantów. Lekarze powinni stosować takie metody leczenia, które umożliwiają włączenie osób niepełnosprawnych do aktywnego uczestnictwa w społeczeństwie, tworzonym przez i dla ludzi pełnosprawnych
Model indywidualny - Krytykowany przez niepełnosprawnych, gdyż są uważani za niesamodzielnych
i uniemożliwienie uczestnictwa w środowisku. Jest podobny do m. socjologicznego gdyż uważa, że problem tkwi w osobie niepełnosprawnej, bo ona jest przyczyna jej problemów
KONCEPCJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI:
Społeczna koncepcja niepełnosprawności - która widziała niepełnosprawność jako problem społeczny. Niepełnosprawność nie jest tylko właściwością osoby, lecz zespołem warunków środowiska społecznego i fizycznego (bariery społeczne, ekonomiczne, prawne, architektoniczne
i urbanistyczne), które powodują trudności, ograniczenia i problemy osoby niepełnosprawnej.
Człowiek funkcjonuje więc na trzech poziomach: biologicznym, jednostkowym i społecznym. Człowiek pełnosprawny, funkcjonuje na normalnym poziomie, ustalonym przez przyjęte normy lub standardy zdrowotne oraz przyjęte w danym społeczeństwie formy zachowania się. Poziom funkcjonowania człowieka może jednak być obniżony w stosunku do tych norm i standardów, na skutek stanu zdrowia, a więc na skutek wady wrodzonej, choroby, urazu lub zmian starczych.
Opiera się na trzech wymiarach:
- biologicznym – zniesienie, ograniczenie lub zaburzenie przebiegu funkcji organizmu
w zależności od stopnia i zakresu uszkodzenia jego organów lub układów;
- jednostkowym – ograniczenie aktywności i działania;
- społecznym – ograniczenie uczestnictwa w życiu społecznym – funkcjonowania społecznego.
Biopsychospołeczna koncepcja niepełnosprawności - Zgodnie z założeniami tej koncepcji człowiek jest istotą złożoną i z punktu widzenia fizycznego stanowi organizm o ściśle określonej strukturze
i harmonijnym funkcjonowaniu, jest również istotą społeczną, co oznacza, że żyje w określonym środowisku i wypełnia w tym środowisku pewne role zgodnie ze swoim wiekiem, płcią i pozycją społeczną.
Temat: Rozwój rehabilitacji w świecie i w Polsce
Już człowiek pierwotny odkrył, żeby pod złamania podłożyć deskę by uśmierzyć ból
Japonia: Ruch ma wpływ na rozwój organizmu
Hipokrates: Pierwsze wzmianki o amputacji kończyn dolnych i prowizorycznych protezach
Gallen: Żył w latach 130 – 199 opisywał ruch jako środek terapeutyczny i wpływa dodatnio na rozwój organizmu ludzkiego
Średniowiecze
Niepełnosprawność i niepełnosprawny uważani są za kare boską za grzechy. Pod koniec średniowiecza był wynaleziony proch, więc kalectwo było większe, co spowodowało intensywniejszy rozwój rehabilitacji
Gilsson (1599 - 1667) propagował ćwiczenia w leczeniu zniekształceń klatki piersiowej i kręgosłupa. Wynalazł także pętlę wyciąganą za głowę
Henryk Ling utworzył szkołę gimnastyczno – leczniczą
Gustaw Zambert – Wprowadził do ćwiczeń specjalne aparatury i maszyny
Pierwszy raz słowo rehabilitacja zostało użyte w 1918 r przez dyrektora Czerwonego Krzyża Douglas C. Mallurtie
ROZWÓJ REHABILITACJI W POLSCE PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ:
Rehabilitacja, jeśli chodzi o Polskę, sięga 16 wieku. Kiedy to lekarz nadworny Stefana Batorego – Wojciech Osika zaleca ćwiczenia ortopedyczne. Rozwój rehabilitacji więc jest ściśle związany
z ortopedią.
Ludwik Bieńkowski założył zakład gimnastyczno – ortopedyczny w Krakowie. Taka sama w Poznaniu przez Teofila Matewskiego a w Warszawie przez Gustawa Manna
Wiktor Dega założył kurs gimnastyki wyrównawczej dla dzieci szkół poznańskich. W 1930 r w Bydgoszczy organizuje oddział usprawnienia leczniczego. Był specjalistą krajowym do spraw rehabilitacji Ministerstwa Zdrowia i opieki Społecznej. UWAŻANY ZA OJCA REHABILITACJI.
Prof. Masson Weiss – Założyciel Katedry Medycyny Rehabilitacyjnej
REHABILITACJA – (łac. Habilitas – sprawność; Re - zwrotność) Oznacza powrót utraconych sprawności.
Rehabilitacja zawodowa – Polegała na przywróceniu sprawności osobie niepełnosprawnej w celu podjęcia pracy zawodowej. Następnie była stosowana medyczna i społeczna rehabilitacja
Rehabilitacja dzieci z wadami wrodzonymi powinna nazywać się habilitacją a nie rehabilitacją
Przygotować Rewalidacja, resocjalizacja, adaptacja
REHABILITACJA WG DEGA – Rehabilitacja jest procesem prowadzenia człowieka, który ma naruszoną sprawność fizyczną lub umysłową na skutek wypadku, choroby lub wady wrodzonej przez leczenie, przystosowanie [psychologiczne, zawodowe i socjalne do uzyskania niezależności od innych osób
w pełnieniu codziennych czynności życiowych oraz do uzyskania zdolności do pracy w warunkach dostosowanych do kalectwa
REHABILITACJA WG WHO – Oznacza kompleksowe i skoordynowane stosowanie środków medycznych, pedagogicznych, społecznych i zawodowych w celu usprawnienia osób z naruszona sprawnością organizmu do możliwie najwyższego poziomu
REHABILITACJA WG USTAWY O REHABILITACJI ZAWODOWEJ I SPOŁECZNEJ ORAZ ZATRUDNIANIU OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z 08.1997r. – Rehabilitacja osób niepełnosprawnych oznacza zespół działań w szczególności organizacyjnych, leczniczych, psychologicznych, technicznych, szkoleniowych, edukacyjnych i społecznych zmierzających do osiągnięcia przy aktywnym uczestnictwie tych osób możliwie najwyższego poziomu lub funkcjonowania jedności życia i integracji społecznej
Rehabilitacja kompleksowa – Jest złożonym, wieloaspektowym procesem społecznym, który ma przywrócić osobie niepełnosprawnej możliwie największą sprawność fizyczna, psychiczną, społeczną, zawodową, niezależność ekonomiczną oraz zapewnić im integracje społeczną
Rehabilitacja jest procesem
ETAPY REHABILITACJI KOMPLEKSOWEJ:
Rehabilitacja medyczna – Prowadzona w szpitalach, klinikach, ośrodkach rehabilitacyjnych. Odbywa się diagnozowanie niepełnosprawności, prognozy, rokowania. Ustala się też czy zleca pewne zabiegi rehabilitacyjne (masaże, kąpiele, elektroterapie). Zaleca się też terapie zajęciowe, kinezyterapie, zleca się niezbędne zaopatrzenie ortopedyczne (protezy, kule, laski, balkoniki, wózki). W tym etapie zmierza się do przywrócenia samodzielności osób niepełnosprawnych i przygotowuje do następnych rehabilitacji (społecznej i zawodowej
Rehabilitacja społeczna – Z ustawy – Rozumiana jest, jako działania mające na celu umożliwienie osobie niepełnosprawnej uczestnictwa w życiu społecznym. Realizowana jest przez kształtowanie zaradności życiowej, pobudzeniem aktywności, likwidowaniem barier. Odbywa się poprzez kształtowanie umiejętności pełnienia ról społecznych i integracji ze społeczeństwem (Prowadzona przeważnie w miejscu zamieszkania)
Rehabilitacja zawodowa (dorośli) – Oddziaływanie mające na celu ułatwienie osobie niepełnosprawnej uzyskania i utrzymania odpowiedniego zatrudnienia (dostosowanego do potrzeb i możliwości). Potrzeba dokonania oceny czy ta osoba może –pracować (badania lekarskie i psychologiczne). Ustalenie kwalifikacji. Związane jest tym doposażenie pracy (wyposażenie stanowiska, szkolenia)
Rehabilitacja pedagogiczna dzieci) – Daje możliwość zaspokojenia dzieci i młodzieży szkolnej pod względem potrzeb edukacyjnych i zaspokojenie możliwości równego startu ze zdrowymi. Stosowana w szpitalach, klinikach, domach (indywidualny tok nauczania)
Kto wspiera?
Psycholodzy
Rodzice
Współpacjenci
Personel
Pracownik socjalny
Duchowny
Wolontariusz
Wsparcie może być:
Pozytywne
Negatywne (rodzina nieświadomie bądź świadomie może oddziaływać negatywnie na niepełnosprawnego)
CECHY MODELU REHABILITACJI W POLSCE WG DEGI:
Powszechność – Oznacza dostępność działań rehabilitacyjnych dla wszystkich potrzebujących niepełnosprawnych z wszystkich warstw społecznych. Powszechność to także wprowadzenie działań rehabilitacyjnych we wszystkich dyscyplinach medycznych
Wczesność ( wczesne rozpoczęcie rehabilitacji) – Oznacza podejmowanie zabiegów fizjoterapeutycznych w pierwszych dniach prowadzonej terapii specjalistycznej. Zmniejsza to stopień niepełnosprawnością także skraca okres leczenia oraz czas niezdolności do pracy
i zmniejsza stopień kalectwa i uzależnienia od ludzi
Ciągłość (ciągłe prowadzeniem rehabilitacji) – przedłużenie działań rehabilitacyjnych oraz integracyjnych. Ciągłość rehabilitacji oznacza ustawiczne stosowanie jej do końca życia celem zachowania dobrej sprawności psychofizycznej. Prowadzony przez zespół wielospecjalistyczny (lekarze, psycholodzy, pracownik socjalny itp.)
Kompleksowość – Oznacza, że rehabilitacja jest procesem złożonym, w którym uczestniczą nie tylko lekarze, ale także prawnicy, politycy, socjolodzy, psycholodzy, fizjoterapeuci itp. Kompleksowość obejmuje rozpatrywanie złożonej sytuacji chorego nie tylko w kategoriach medycznych, ale również społecznych, socjalnych, zawodowych itp.
ELEMENTY INFRASTRUKTURY REHABILITACYJNEJ:
CAŁODOBOWE BAZY DZIAŁAŃ | DZIENNE BAZY DZIAŁAŃ |
---|---|
Dom Pomocy Społecznej | Dzienne Domy Pomocy Społecznej |
Szpitale psychiatryczne | Środowiskowe domy Społeczne |
Małe DPS-y | Świetlice środowiskowe |
Oddziały rehabilitacyjne, Szpitale rehabilitacyjne | Grupy aktywnej rehabilitacji |
Ośrodki Szkolno – Wychowawcze dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z internatem | Przychodnie rehabilitacyjne, Dzienne oddziały rehabilitacyjne |
Specyficzne Ośrodki Szkoleniowo – Rehabilitacyjne dla młodzieży i dorosłych | Grupy wsparcia dla niepełnosprawnych rodzin |
Mieszkania chronione (Blok lub dzielnica domków jednorodzinnych) | Warsztaty Terapii Zajęciowej |
Hotele | Ośrodki szkolno - wychowawcze |
Ośrodki wsparcia dla rodzin z niepełnosprawnym dzieckiem | Zakłady aktywności zawodowej, Zakłady pracy chronionej |
PFRON – Podzielony jest na Centralę i 16 województw. Powstał na mocy ustawy z dnia 9.05.1991. Obecnie działa aktywnie. Refinansuje lub finansuje różne sprzęty rehabilitacyjne oraz finansuje WTZ
Temat: Bariery i trudności osób niepełnosprawnych
4 GŁÓWNE BARIERY:
Prawne
Architektoniczne
Psychologiczne
Społeczne
BARIERY PRAWNE:
Polegają na tym, że system prawny nie stymuluje procesu rehabilitacyjnego, a nawet może go ograniczać, poprzez procedury przyznawanie stopni niepełnosprawności lub zatrudnienia osób niepełnosprawnych.
W wyniku długiego oczekiwania na przyznanie stopnia niepełnosprawności opóźnia to proces podjęcia rehabilitacji osoby niepełnosprawnej
Bariery prawne mogą również wpływać niekorzystnie na inne formy rehabilitacji. Ustawodawstwo zajmujące się zatrudnieniem osób niepełnosprawnych nie zawsze działa pozytywnie dla nich, gdyż może utrudniać a zarazem ograniczać podjęcie przez nich pracy.
Pracownik socjalny znając bariery prawne, z jakimi boryka się osoba niepełnosprawna, powinien pomóc jej w ich pokonaniu poprzez aktywizowanie jej w środowisku. Np. przez różnego rodzaju ośrodków wsparcia, Warsztatów terapii Zajęciowych, Środowiskowych Domów Społecznych, Zakłady pracy chronionej, kursy, szkolenia, rozwijanie zainteresowań osoby niepełnosprawnej, tworzenie programów wsparcia
BARIERY ARCHITEKTONICZNE:
Bariera architektoniczna jest to różnica poziomów zamykająca dostęp osobom kalekim poruszającym się przy pomocy wózków inwalidzkich, którą tworzą także schody, podesty i wąskie drzwi. Bariery te utrudniają poruszanie się osobom niepełnosprawnym w terenie, mieszkaniu i jego najbliższym otoczeniu; są to:
Zbyt wąskie drzwi
Brak poręczy
Wąskie korytarze i wejścia
Małe powierzchnie pomieszczeń sanitarno - higienicznych
Różnice poziomów – schody, stopnie
Niedostosowane windy
Złe oświetlenie
Brak informacji dźwiękowych i wizualnych
Nieodpowiednio usytuowane klamki, wyłączniki i uchwyty
Bariery architektoniczne dzielą się na podkategorie:
Bariery urbanistyczne
Bariery komunikacyjne
BARIERY URBANISTYCZNE:
Występują w miejscowości, w której mieszka osoba niepełnosprawna; występuje brak
Specjalistycznych pojazdów do przewożenia wózków inwalidzkich
Zbyt wysokie progi przy wejściach do sklepów
Znaczne nierówności w terenie i strome spadki
Brak kładek przez jezdnię
Wysokie krawężniki
BARIERY KOMUNIKACYJNE:
Dotyczą one przewozu pasażerów niepełnosprawnych w środkach komunikacji masowej. W konsekwencji bariery te mogą prowadzić do dezorganizacji planu dnia, braku podjęcia pracy czy nauki
Działania pracownika socjalnego:
Pomoc w wypełnianiu wniosków o likwidację barier i rozbudowę istniejących już pomocy architektonicznych
Informowanie o możliwości wypełnienia wniosków o dofinansowanie protez, wózków inwalidzkich itp.
Pomoc w reprezentowaniu osoby niepełnosprawnej w instytucjach publicznych, gdy same nie mogą tam dotrzeć
Pomoc w szukaniu zatrudnienia w zakładach pracy chronionej
BARIERY PSYCHOLOGICZNE:
Są to bariery tkwiące w samej osobie niepełnosprawnej. Są to trudności w zaakceptowaniu własnej sytuacji związanej z niepełnosprawnością. Opóźniają podjęcie procesu rehabilitacji i obniżają jej efekty. Mogą polegać na mechanizmie zaprzeczenia lub wycofania. Towarzyszą mu silne emocje, utrudniające adekwatne spojrzenie na sytuację. Często utrudniają podejmowanie niezbędnych działań. Polegają także na braku wiary w poprawę sytuacji Lub utracie nadziei, często rezygnacji, załamaniu
Aby pokonać te bariery osoba niepełnosprawna powinna zaakceptować siebie przez:
Wsparcie psychologa, pracownika socjalnego, terapeuty i innych specjalistów
Podwyższenie samooceny
Motywowanie do samodzielnej egzystencji
Udział w terapii zajęciowej (integracja)
Zaangażowanie rodziny w pomoc z oswojeniem się z daną sytuacją
Nie dopuścić do odizolowania się od społeczeństwa poprzez aktywizację (kursy, szkolenia itp.)
Obranie drogi zawodowej adekwatnej do stanu sytuacji osoby niepełnosprawnej
BARIERY SPOŁECZNE:
To wszelkiego rodzaju negatywne reakcje środowiska społecznego, w różny sposób okazywana niechęć, wrogość, obojętność
Bariery w komunikacji
Okazywania litości
Izolacja
Brak uczestnictwa w życiu społecznym
Brak zrozumienia dla osób niepełnosprawnych
Uprzedzenia
Stereotypy
Brak świadomości społeczeństwa na temat niepełnosprawności
DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU USUNIĘCIE BARIER SPOŁECZNYCH Z UWZGLĘDNIENIEM PRACOWNIKA SOCJALNEGO:
Organizacja kursów w szkołach i zakładów pracy
Uświadomienie społeczeństwa poprzez ulotki, plakaty, bilbordy, reklamy
Prowadzenie programów telewizyjnych
Wolontariat (organizacja)
Organizacja spotkań z osobami niepełnosprawnymi
Tworzenie klas integracyjnych, szkół, przedszkoli
Wycieczki integracyjne, spotkania z osobami niepełnosprawnymi
Aktywizowanie osób niepełnosprawnych
Tworzenie fundacji, stowarzyszeń na rzecz osób niepełnosprawnych
Temat: Zespół rehabilitacyjny i jego zadania wykład
Lekarz – specjalista rehabilitacji – Jest odpowiedzialny za całość programu rehabilitacji diagnozuje niepełnosprawność, ustala i zleca zabiegi rehabilitacyjne oraz zaopatrzenie ortopedyczne, nadzoruje i weryfikuje plan rehabilitacji, ocenia etapowe i końcowe efekty założonego programu
Lekarz – specjalista dyscypliny medycznej, który leczy chorobę będąca przyczyna niepełnosprawności
Fizjoterapeuta – usprawnia poprzez dobieranie właściwego ćwiczenia z zakresu kinezyterapii, które składają się na indywidualny lub zespołowy trening leczniczy
Technik zaopatrzenia ortopedycznego – realizuje zamówienie na indywidualne zaopatrzenie ortopedyczne, pomaga w wyborze odpowiednich pomocy technicznych ułatwiających adaptację do warunków środowiska
Psycholog – Ocenia reakcje psychologiczne osoby poddawanej rehabilitacji, kontroluje je, wspiera psychicznie chorego w sytuacjach życiowych wynikających z niepełnosprawności
Ergoterapeuta – instruktor terapii zajęciowej. Prowadzi w placówce rehabilitacyjnej ćwiczenia usprawniające przy pomocy technik rzemieślniczych i artystycznych. Wzmacniają one efekty treningu leczniczego
Instruktor pracy zawodowej – Zajmuje się oceną możliwości pracy osoby niepełnosprawnej w wyuczony zawodzie bądź wskazuje możliwości przeszkolenia w zawodzie innym adekwatnie do możliwości zdrowotnych i kwalifikacji
Asystent socjalny – Jest pośrednikiem miedzy chorym jego rodzina środowiskiem, zakładem pracy. Nawiązuje pierwsze kontakty zmierzające do wstępnych planów rehabilitacji społecznej
Pedagog specjalny – Zajmuje się poradnictwem wychowawczym i edukacyjnym dzieci i młodzieży niepełnosprawnej. Prowadzony jest długoterminowy program leczenia i rehabilitacji
Wolontariusz - )(ochotniczo i bez wynagrodzenia realizuje różnego rodzaju prace na rzecz osób niepełnosprawnych
Duchowny – służy pomocą duszpasterską z godnie z wolą niepełnosprawnego
Pielęgniarka – Realizuje specjalistyczne zadania zawodowe oraz zadania wynikające z przyjętego programu rehabilitacji. Udziela osobie niepełnosprawnej instruktażu zabiegów w zakresie samopielegnacji
Pracownik socjalny – Pośrednik miedzy pacjentem a rodzoną, zakładem pracy. Nawiązuje pierwsze kontakty zmierzające do rehabilitacji społecznej
Zespół rehabilitacyjny powinien być oparty na współpracy. Informacje poszczególnych członków zespołu powinny być zbieżne a nie rozbieżne. Od całego zespołu zależą pomyśle efekty działań. Skład zespołu może się zmieniać w zależności od placówki oraz potrzeb.
T: Metody rehabilitacji medycznej wykład
Rehabilitacja medyczna jest 1 etapem rehabilitacji kompleksowej. Korzysta ona m.in. z
Kinezyterapii (leczenie ruchem)
Terapii zajęciowej Podstawowe środki w terapii usprawniającej
Fizykoterapii (ciepłolecznictwo, światłolecznictwo, elektroterapia, hydroterapia, masaż)
Zaopatrzenie ortopedyczne
KINEZYTERAPIA
Leczenie ruchem. Podstawowa metoda w leczeniu, rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Daje podstawy do rehabilitacji zawodowej i społecznej. Ruch wpływa na wszystkie narządy i układy ciała (ruchowy, mięśniowy, oddechowy, krążenia, narządy wewnętrzne)
KRYTERIA PODZIAŁU:
ZE WZGLĘDU NA WPŁYW ORGANIZMU:
Ćwiczenia działające miejscowo – Działają na pewne grupy kończyn (odcinków)
Ćwiczenia działające ogólnie – Poprawiają wydolność całego organizmu
ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB WYKONYWANIA:
Ćwiczenia bierne – Ćwiczenia wykonywane u pacjenta wyłącznie przez terapeutę (kinezy terapeutę), bez jego udziału oraz współudziału. Jak sama nazwa mówi pacjent jest bierny. Terapeuta podnosi i zgina za niego kończyny. Te ćwiczenia wykonywane są u tych pacjentów, którzy maja bardzo niską siłę mięśniową. Wykonywane są w pozycjach izolowanych (stojąca bądź siedząca). Np. w porażeniu wiotkim i statycznym mięśni, niedowłady mięśni. Przeciwwskazania – Nie można stosować w przypadkach zaostrzonego bólu bądź w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia. Ćwiczenia powinny być wykonywane 2 razy dziennie 10 – 30 minut
Odmianą ćwiczeń biernych są ćwiczenia bierne regresywne. Zwiększenie zakresu ruchów w stawie gdzie doszło do przykurczy. Są to ćwiczenia z użyciem pewnej siły rehabilitanta
PORAŻENIE – Całkowite uszkodzenie układu nerwowego
NIEDOWŁAD – Częściowe uszkodzenie układu nerwowego
Ćwiczenia czynne – Ćwiczenia wykonywane samodzielnie przez pacjenta bądź przy współudziale z rehabilitantem. Zalecane przy sile mięśni, co najmniej 2.
Ćwiczenia czynne w obciążeniu – Wykonywane są u osób ze słabą siłą mięśniową. Wykonywane z pewnym obciążeniem:
Samego terapeuty (podtrzymuje kończynę a pacjent musi ja ruszyć w przeciwna stronę)
Zawieszenie na taśmach
Zmniejszenie tarcia podłoża (wykonuje się na podłożu gdzie leży sukno)
Zanurzenie chorego w wodzie
Zmiany konta nachylenia płaszczyzny, na której odbywa się ruch (pochylnia)
Ćwiczenia czynne wolne (właściwe) – Zaleca się przy sile mięśniowej 3. Pozycja siedząca lub stojąca. Np. skurcz mięśni rozkurcz i powrót do sytuacji wyjściowej. Pacjent sam je wykonuje. Czas trwania od 15-45 minut
Ćwiczenia czynne z oporem – Dodatkowy opór masy ciała kończyny. Siła mięśni 4.
W pozycjach izolowanych, Czas od 15-45 minut.
Opór stanowiony przez siłę terapeuty (pacjent próbuje podnieść rękę do góry a terapeuta pcha ją na dół)
Podłoże (szorstkie, goła ręka)
Ciężarki (zestaw bloczków) – stosowane po amputacji kończyn
Ćwiczenia specjalne – Mogą to być np. ćwiczenia oddechowe (zalecane przy astmie), rozluźniające mięśnie i ich skurcze bądź przykurcze. Mogą być to zarówno ćwiczenia bierne jak i czynne. Ten rodzaj ćwiczeń przyczynia się do dotlenienia mięśni. A co za tym idzie zwiększenie sprawności układu oddechowego. Kształtuje się klatka piersiowa. Wykonywane w pozycji izolowanej
Ćwiczenia specjalne zespołowe – prowadzone są wśród pacjentów o podobnych grupach (amputacja kończyny itp.) Ważna jest podobna sprawność ruchowa
i wydolność. Ćwiczenia zespołowe trwają 40-45 minut. Działają mobilizująco. Poprzedzone wcześniej ćwiczeniami indywidualnymi.
Dodatkowo w skład kinezyterapii wchodzą:
Gimnastyka korekcyjna – Mająca naprawić lub poprawić coś, co zostało uszkodzone (skrzywienie kręgosłupa, wady postawy, wady szczeki itp.)
Gimnastyka wyrównawcza – To taki rodzaj ćwiczeń, które maja skompensować pewien niedobór ruchowy pod względem ilościowym i jakościowym. Działania profilaktyczne
Określamy je za pomocą skali Lovetta. Im wyższe punkty (1-5) tym wyższa siła mięsni, więc bardziej aktywni
KONSEKWENCJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI DLA JEDNOSTKI:
Psychiczne
Po czucie mniejszej wartości lub utraty dotychczasowej własnej wartości
Utrata pozycji i znaczenia w rodzinie, pracy
Odrzucenie emocjonalne przez innych
Poczucie braku bezpieczeństwa, zagrożenie ze strony innych osób
Poczucie winy, obwinianie się za cierpienia innych osób
Wrogość i agresja wobec osób zdrowych
Wpływ na określone cechy osobowości, takie jak: koncepcja samego siebie, utożsamianie się z innymi, szacunek do siebie, obraz samego siebie
Dominacja postawy rezygnacji we wszystkich sferach życia z powodu niskiej samooceny, poczucia osamotnienia i poczucia doznanej krzywdy
Zmiana postrzegania życia na lepsze
Społeczne
Poczucie nieakceptacji i niezrozumienia ze trony otoczenia
Zmiana pozycji zawodowej z pracownika na osobę bezrobotną
Zmiany ekonomiczne z samodzielności ekonomicznej do ekonomicznego uzależnienia
Zmiany oczekiwań społecznych, wyznaczanie nowych ról uwzględniających niepełnosprawność
Dezorganizacja dnia / życia wynikająca z barier (architektonicznych, komunikacyjnych, prawnych itp.)
Stosowanie mechanizmów obronnych (izolacja, agresja, negacja, gniew)
Podjęcie działań w celu wyjścia z niepełnosprawności
Biologiczne
Obniżenie estetyki ciała i atrakcyjności osoby
Obniżenie sprawności osoby (w zakresie ogólnym)
Częsta niemożność zaspokojenia potrzeb seksualnych, rodzicielskich
Brak zdolności do samoobsługi, brak kontroli nad własnym ciałem
Wynikać z niskiej samooceny kształtującej się pod wpływem negatywnych reakcji otoczenia – nie próbuje walczyć o zmianę swojej sytuacji zdrowotnej i rodzinnej, jest bierna
Wynikać z poczucia osamotnienia – brak osób, które stanowiłyby wsparcie, mobilizowały do działań. Brak wsparcie wywołuje reakcje nerwicowe
Wynikać z subiektywnego poczucia krzywdy – Jako sam fakt niepełnosprawności, ale także odrzucenia przez bliskich, izolacja społeczna
Pozytywne:
Ucieczka od innych problemów uznawanych trudniejsze np. od odpowiedzialności za rodzinę, pracę zawodową,
Osiągnięcie wartości materialnych jak uzyskanie renty inwalidzkiej, różnych form odszkodowania
Osiąganie wartości niematerialnych jak większe zainteresowanie, życzliwość, troska innych, gesty miłości, których brakowały w życiu codziennym
KONSEKWENCJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI DLA RODZINY OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ:
Negatywne
Zmiana stylu życia rodziny, zwiększony wymiar obowiązków wobec osoby niepełnosprawnej
Pogorszenie standardu materialnego rodziny
Ograniczenie kontaktów społecznych rodzony
Rezygnacja z rekreacji
Sprawowanie nadmiernej opieki nad osoba niepełnosprawna
Brak tolerancji dla rodziny ze strony społeczeństwa
Obwinianie się za niepełnosprawność członka rodziny
Rezygnacja z aktywności zawodowej członków rodziny
Konflikty w rodzinie, rozpad rodziny
Pogorszenie stanu zdrowia członka rodziny osoby niepełnosprawnej
Pozytywne:
Akceptacja osoby niepełnosprawnej przez rodzinę
Rodzina chcąc pomóc osobie niepełnosprawnej integruje się
Okazywanie sobie wzajemnej troski, pomocy
Zwiększona aktywność rekreacyjna rodziny (rodzina chce by osoba niepełnosprawne nie czuła się „inna”)
Nieograniczanie osoby niepełnosprawnej w obowiązkach domowych
Rozszerzenie horyzontów, patrzenia na świat, życie ludzi
Angażowanie się rodziny w kampanie społeczne dotyczące niepełnosprawności (Ewa Błaszczyk), stawianie sobie nowych celów życiowych
KONSEKWENCJE NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI DLA SPOŁECZEŃSTWA:
Negatywne:
Stereotypy
Duża zależność od innych
Pretensjonalność
Agresywność
Bezradność
Piętnowanie – Jest to negatywne ocena zachowania osoby lub zjawiska. Negatywne funkcjonowanie w świadomości społecznej (wyśmiewanie, szydzenie)
Postawy –
Postawy w środowisku sąsiedzkim
Postawy w środowisku rówieśniczym
Postawy w środowisku pracy
Postawy w środowisku przypadkowych styczności
Postawy w środowisku pracowników instytucji
Służba zdrowia
Pracownicy socjalni
Wśród wymienionych wyżej środowisk wyróżnia się następujące postawy
Postawa pełnej akceptacji – Jej przejawem są wspólne spędzanie czasu, wzajemna pomoc ukierunkowana szczególnie na osobę lub rodzinę niepełnosprawną
Postawa częściowej akceptacji – Jej wyrazem jest stała życzliwość i okazywanie zainteresowania w trakcie przypadkowych spotkań (np. problemami i potrzebami osoby niepełnosprawnej i jej rodziny), w trudnych przypadkach okazywana jest pomoc. Brakuje jednak wspólnych spotkań i bliższych kontaktów
Postawa obojętności – Wyraża się unikaniem kontaktów, które mogą zobowiązać do jakichkolwiek świadczeń na rzecz osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Kontakty ograniczają się jedynie do wyrażania chłodnych niezobowiązujących pozdrowień. Należy zaznaczyć, iż w tej postawie szanuje się potrzeby osób niepełnosprawnych oraz unikanie czynności i zachowań narażających spokój i poczucie bezpieczeństwa osób niepełnosprawnych
Postawa odrzucająca – Wyraża się unikaniem jakichkolwiek kontaktów a nawet jawnym okazywaniem lekceważenia i nieposzanowania potrzeb wynikających ze stanu zdrowia tej osoby. Przy różnych okazjach demonstrowana jest przewaga związana z własną sprawnością.
Postawa agresywna – Polega na werbalnych zaczepkach, agresji słownej a nawet przemocy fizycznej. Obejmuje także złośliwości oraz przeszkody i utrudnienia ograniczające jeszcze bardziej codzienne funkcjonowanie osoby niepełnosprawnej i jego rodziny
Pozytywne
Wsparcie informacyjne – Polega na dostarczeniu człowiekowi z ograniczona sprawnością lub jego rodzinie informacji o:
Fakcie zaistnienia niepełnej sprawności
Możliwościach jej ograniczenia, kompensowania, przeciwdziałania, możliwościach i sposobach leczenia i rehabilitacji
Możliwościach dalszego życia z tym problemem
Przyszłych usprawnieniach
Instytucjach, w których może uzyskać różne formy pomocy dotyczące jej problemów oraz jej rodziny
Ludziach (grupy samopomocy), którzy mieli i maja podobne problemy
i z którymi można nawiązać kontakty w celu wzajemnych świadczeń
Wsparcie emocjonalne – Jest ważnym wsparciem dla niepełnosprawnego. Wynika
z silnych przeżyć emocjonalnych, jakie mogą towarzyszyć utracie sprawności. Objawia się chęcią niesienia pomocy bezinteresownie
Wsparcie materialne (rzeczowe, finansowe) – Oparte na tradycyjnych formach udzielania pomocy, dostarczaniu środków materialnych (finansowych, darów rzeczowych np. odzież, opał, sprzęt) ułatwiających codzienną aktywność osoby
z ograniczona sprawnością
Wsparcie przez świadczenie usług – Duże znaczenie w funkcjonowaniu osób niepełnosprawnych nabiera pomoc w wykonywaniu pewnych czynności codziennego życia lub tych co wymagają znacznego wysiłku i sprawności np., większe porządki, mycie okien, załatwianie spraw w urzędach. taka pomoc w formie nieodpłatnych lub odpłatnych usług umożliwia osobom niepełnosprawnym w miarę normalnie funkcjonować , zwiększa ich poczucie bezpieczeństwa
Wsparcie w rozwoju – Istotne jest tu wyrównywanie szans związanych z nauką. Może to być pomoc kolegów, nauczycieli, świadczona dzieciom i młodzieży uczących się
w szkole lub w indywidualnym toku nauczania. Może to być także WSP[racie w zakresie wyrównywania szans w rekreacji, wypoczynku czy aktywności ruchowej (wakacje integracyjne). Ważne tez jest wsparcie rozwoju społecznego
Źródła wsparcia
Systemy wtórne (instytucje zabezpieczające warunki życia i rozwoju np. dps, zakłady pracy chronionej, szkoły specjalne)
Specjalne programy mające na celu wspieranie osób z ograniczoną sprawnością i ich rodzin
Terapia zajęciowa inaczej ergoterapia to leczenie pracą. Oznacza różne czynności, które zaleca się pacjentom, jako jeden ze środków leczniczych mających na celu przywrócenie utraconych funkcji narządu ruchu, a w przypadku nieodwracalnych zmian ma na celu wykształcenie funkcji zastępczych. Jest uzupełnieniem lub kontynuacja ćwiczeń stosowanych w gimnastyce leczniczej. Stawia przed chorym cel wykonywania konkretnej pracy; pacjent jest świadomych swoich możliwości
i przydatności w społeczeństwie, co przywraca mu równowagę psychiczną. Jest w stanie wykonywać więcej ruchów niż na Sali gimnastycznej. Stale powtarzany ruch jest najlepszym sposobem reedukacji i automatyzacji. Metoda ta sięga starożytności.
Instruktorami terapii zajęciowej mogą być absolwenci szkół dla terapeutów zajęciowych, nauczyciele prac ręcznych oraz plastycy po specjalnym przeszkoleniu.
RODZAJE PRAC STOSOWANYCH W TERAPII ZAJĘCIOWEJ:
Lekkie – tkactwo, koszykarstwo, siatkarstwo, zabawkarstwo miękkie i twarde, malowanie na płótnie i papierze, haftowanie, praca galanteryjna, introligarstwo, metaleplastyka, ceramika
Ciężkie – spawastwo, betoniarstwo, ogrodnictwo i praca w przemyśle
Bardziej i mniej precyzyjne
Do terapii można zaliczyć prace w gospodarstwie domowym, prace biurowe, jako przygotowanie do pracy zawodowej.
CELE TERAPII ZAJĘCIOWEJ:
Psychiczny – Pomoc pacjentowi w wyjściu z depresji psychicznej spowodowanej kalectwem
i chorobą. Pobudza u chorych wiarę w swoje możliwości i przydatności społeczne. Praca musi być dobrana do możliwości chorego. Dobór ich musi uwzględnić:
Wiek pacjenta,
Stan fizyczny i psychiczny,
Poprzedni zawód,
Rodzaj choroby i jej okres
Terapeutyczny – inaczej leczniczy, funkcjonalny. W odniesieniu do chorego odcinku narządu ruchu podtrzymywanie sprawności ogólnej, usamodzielnienie pacjenta. Spełnia role czynnika leczniczego.
Preorientacji zawodowej – Przygotowanie pacjenta do pracy zawodowej jest ostatnim etapem przed wyjściem pacjenta ze szpitala, kliniki czy ośrodka rehabilitacyjnego. Ważna jest orientacja w zainteresowaniach chorego, jego wydolności fizycznej i wykształceniu. Wtedy należy przekonać pacjenta i skierować na szkolenie zawodowe. W oddziale terapii zajęciowej powinno być pomieszczenie, w którym można przeprowadzić testowanie do przydatności zawodowej. Testowanie dokonuje psycholog, terapeuta zajęciowy, mistrz i lekarz.
Proces terapii zajęciowej powinien być udokumentowany i włączony w całość rehabilitacji leczniczej.
Terapia - Sprawowanie opieki nad kimś. Sposób leczenia bez leków lub ingerencji lekarza. Stosuje się do osób, które czuja się źle pod względem fizycznym i psychicznym.
Celem terapii jest zapobieganie skutkom ograniczenia aktywności spowodowane chorobą.
Terapia jest działaniem wielokierunkowym opartym na wykorzystywaniu tkwiącego w każdym pacjencie potencjału.
Celem usprawnienia psychicznego jest przywrócenie mieszkańcom zdolności nawiązywania kontaktów, możliwości współpracy z innymi, dostosowanie się do środowiska życia w DPS
Usprawnienie fizyczne mieszkańców polega na odpowiednim doborze zajęć terapeutycznych w połączeniu z rehabilitacją leczniczą. Zachowanie sprawności fizycznej potrzebnej do wykonywania prostych czynności życia codziennego.
PODZIAŁ TERAPII ZAJĘCIOWEJ:
ARTETERAPIA – Terapia z pomocą sztuki, zajęcia plastyczne, rysunek, malowanie pędzlem, rzeźba
ERGOTERAPIA – Leczenie pracą
BIBLIOTERAPIA – Czytelnictwo, wykorzystywanie lektury, książek, czasopism, nagrań. Może być bierny udział(słuchanie, co czyta terapeuta) lub czynny (samodzielne czytanie prasy)
HROMOTERAPIA – Terapia barwami, kolorami
CHOREOTERAPIA – Terapia tańcem
KINEZYTERAPIA – Leczenie ruchem
LUDOTERAPIA – Terapia przez udział w grach i zabawach
MUZYKOTERAPIA – Terapia przez muzykę i śpiew
HIPOTERAPIA – Terapia przez kontakt ze zwierzętami
ESTETOTERAPIA – terapia przez kontakt z pięknym otoczeniem
SILWOTERAPIA – Terapia przez spacer po lesie
Metoda pracy z jedna osobą (przyłóżkowa) daje możliwość otoczenia mieszkańca bardzo dużą opieką i kierowaniem jego rozwojem. Stara się zrozumieć jego potrzeby i pomagać je rozwiązywać przez bezpośredni kontakt z mieszkańcem oraz doborze właściwego zajęcia wg sprawności psychofizycznej osoby.
Metoda pracy grupowej to Ci, którzy przejawiają trudności w społecznym funkcjonowaniu. Stwarza warunki wzajemnego porozumiewania się i odkrycia nowych zdolności.
Na świecie żyje około 500 ml ludzi niepełnosprawnych, a w Polsce, co siódmy obywatel to osoba w jakimś stopniu niepełnosprawna. Są wśród nich dzieci, młodzież, dorośli.
Z osobami niepełnosprawnymi mamy coraz częstszy kontakt w naszym codziennym otoczeniu, na ulicy a także w szkole. Każdy z nas może kiedyś dołączyć do „świata” niepełnosprawnych. Niepełnosprawność jest wynikiem wypadków, chorób, oraz wad wrodzonych, stanowi wyzwanie, barierę i przeszkadza w wykonywaniu zadań życiowych.
Osoby niepełnosprawne często doświadczają poczucia zależności, gdy inni muszą im pomagać, lub zupełnie wyręczać ich w czynnościach codziennych takich jak jedzenie, kąpanie, czy toaleta. Przed wieloma osobami stoją nadal
ograniczenia architektoniczne, lub transportowe, a także trudności w przekształcaniu informacji werbalnych i niewerbalnych i w formułowaniu odpowiedzi. Musimy ich w tym wspierać, dowartościowywać, sprawić by czy czuli się potrzebni, kochani i niezbędni.
Ludzie niepełnosprawni doświadczyć mogą kłopotów w relacjach społecznych, w rezultacie ignorowania ich, odrzucania lub bardziej subtelnego unikania ich przez osoby w pełni sprawne. Odwracanie oczu, sztuczny brak powagi, oraz niezręczne milczenie osób pełnosprawnych powoduje deformację interakcji społecznych. Uprzedzenia lub dewaluowanie w sensie społecznym prowadzi do poczucia obniżonej własnej wartości, bezsilność, z którą trzeba się mierzyć w trakcie interwencji systemów wsparcia. Nie możemy przechodzić obojętnie koło osób, które na pierwszy rzut oka widząc, że bardzo potrzebują naszej pomocy. Niekiedy wystarczy dobre słowo, uśmiech lub podanie torby z zakupami.
W świecie wprowadzono systemy, które wspierają osoby upośledzone. Jednym z pomysłów na polepszenie ich życia jest zorganizowanie grupy ludzi, którzy społecznie działają na rzecz chorych. Pracownicy socjalni i inne osoby stanowiące zespoły rehabilitacyjne pomagają przystosować się ludziom niepełnosprawnym do życia. Starają się, aby móc nastawić takie osoby na problemy, z którymi spotykać się będą w relacjach społecznych w obrębie własnej rodziny i społeczności. Programy rehabilitacyjne muszą uwzględniać problemy stygmy i jej wpływu, umożliwiać klientom dawanie sobie rady z własnymi odczuciami, oraz wypracowywanie efektywnych metod radzenia sobie z piętnem, jakim są oni naznaczeni.
Aby móc pomóc osobom niepełnosprawnym należy zapoznać się z ich życiem, poznać środowisko, w którym przebywają. Należy zaplanować pracę, która wspierać będzie odpowiednio do potrzeb i potencjału tego środowiska, oraz pomocy społecznej, aby realizować wyznaczone sobie zadania i potrafić realnie
oceniać uzyskane efekty. Najważniejsze jest przygotowanie do pierwszego etapu pracy, czyli do rozpoznania środowiska. Przygotowanie to powinno obejmować wiedzę i umiejętności w zakresie stawiania pełnej diagnozy środowiskowej.
Systemem wsparcia w ostatnich latach stało się - wsparcie społeczne. Wsparcie jest określane jako szczególny sposób i rodzaj pomocy udzielanej poszczególnym osobom i grupom głównie w celu mobilizowania ich sił, potencjału i zasobów, które zachowali, aby mogli, sami sobie radzić ze swoimi problemami. Identycznie do tego, wsparcie udzielane osobom kalekim i im rodzinom polega na stosowaniu takich form pomocy, aby przez wykorzystanie istniejących i zachowanych sprawności wskazać najbardziej optymalną
możliwość samodzielnego, aktywnego i twórczego życia. W zależności od udzielanego wsparcia, dzielimy je na: wsparcie informacyjne, wsparcie emocjonalne, wsparcie materialne (rzeczowe, finansowe), wsparcie przez świadczenie usług, wsparcie rozwoju.
Wsparcie informacyjne - polega na dostarczaniu człowiekowi z ograniczoną sprawnością lub jego rodzinie informacji: o fakcie zaistnienia niepełnej sprawności. Informuje o możliwościach jej ograniczenia, kompensowania, przeciwdziałania, możliwościach i sposobach leczenia i rehabilitacji. Uczy możliwości dalszego życia z tym problemem. Zawiadamia o przyszłych uprawnieniach, o instytucjach, w których może uzyskać różne formy pomocy dotyczące problemów osoby niepełnosprawnej i jej rodziny. Oznajmia, że istnieją ludzie, którzy mieli i mają podobne problemy i z którymi można nawiązać kontakty w celu wzajemnych świadczeń.
Innym rodzajem wsparcia jest wsparcie emocjonalne . Jest to bardzo ważny rodzaj wsparcia potrzebnego osobie niepełnosprawnej i jej rodzinie. Wynika to
z silnych przeżyć emocjonalnych, załamania, rozpaczy, jakie mogą towarzyszyć utracie sprawności lub urodzeniu niepełnosprawnego czy upośledzonego dziecka. Osoba niepełnosprawna lub członkowie rodziny przeżywają kryzys
psychiczny, nie są wstanie sobie z nimi poradzić i wymagają działania podtrzymującego, obecności innych osób, życzliwego zrozumienia, wysłuchania i pokrzepienia.
Obawy o przyszłość, które pojawiają się w refleksji i w lękach osób niepełnosprawnych i ich rodzin, wskazują nam na potrzebę wsparcia emocjonalnego ze strony tych, którzy "to najgorsze" mają za sobą. Rodziny, które mimo choroby i razem z nią uzyskały jakiś sukces - radzą sobie w codziennym życiu, mają przyjaciół, pomagają innym. I najlepiej zdecydowanie lepiej niż wszyscy inni, którzy nie mieli takich doświadczeń, rozumieją przeżywane problemy. Są to osoby z grup samopomocy, stowarzyszeń osób
niepełnosprawnych, stowarzyszeń rodzin osób niepełnosprawnych.
Kolejną pomocą jest wsparcie materialne - oparte jest ono na tradycyjnych formach udzielanej pomocy, dostarczaniu środków materialnych:
finansowych, różnego rodzaju darów (odzież, opał, wyposażenie mieszkania i sprzęt gospodarczy) ułatwiających codzienną aktywność osoby z ograniczoną sprawnością. Przekazywane są także dary w formie sprzętu ortopedycznego, wózek inwalidzki, sprzęt do ćwiczeń usprawniających.
Innym rodzajem niesionej pomocy jest wsparcie przez świadczenie usług - niepełnosprawność często stwarza trudności w wykonywaniu poszczególnych czynności codziennego życia, z którymi osoby nie radzą sobie częściowo
- i wówczas potrzebna jest pomoc - lub nie radzą sobie w ogóle - wówczas trzeba je w tym wyręczyć. Dotyczy to prac domowych (np. większe porządki) a także czynności poza domem (np. załatwianie spraw w urzędzie, na poczcie pomoc w wychodzeniu do kościoła, na spacer) taka pomoc w formie usług nieodpłatnych lub odpłatnych umożliwia osobom niepełnosprawnym w miarę normalne funkcjonowanie, zwiększa ich poczucie bezpieczeństwa oraz ogranicza troski i zagrożenia codziennego życia.
Wsparcie rozwoju - jest to wsparcie bezpośrednio ukierunkowane na rozwój osoby niepełnosprawnej np. -wyrównanie szans związanych z nauką. Może to być pomoc kolegów, nauczycieli świadczona dzieciom i młodzieży
uczącym się w szkole lub pobierającym indywidualną naukę w warunkach domowych. Może to być wsparcie służące wyrównywaniu szans w zakresie wypoczynku, aktywności ruchowej (wspólne wakacje integracyjne). Bardzo ważnym elementem wsparcia będzie wspieranie rozwoju społecznego, odpowiedzialności za innych i pomocy na rzecz innych. Ważną rolę w tym zakresie spełnia uczestnictwo w grupach samopomocy. Pierwsza faza uczestnictwa polega na korzystaniu ze wsparcia osób, które tworzą tę grupę.
Możliwość rozwoju polega na tym, że z czasem osoba z "odbiorcy" staje się również "dawcą" wsparcia i świadczy je na rzecz innych, słabszych fizycznie i psychicznie. Dotyczy to też sytuacji, kiedy "biorca" sam z czasem bazuje na własnych sukcesach i porażkach, wspiera osoby, które są we wczesnej fazie choroby i doświadczają związanych z nią dolegliwości, zagrożeń i konsekwencji.
Praca z osobami niepełnosprawnymi nie zawsze musi nam się kojarzyć z pomocą ze strony osób w pełni sprawnych, przykładem takiego rozwiązania jest działanie osób niepełnosprawnych na rzecz podobnym sobie czyli "samopomoc". Osoby znajdujące się w podobnej sytuacji, podejmują działanie mające na celu promowania, podtrzymywania, przywracania dobrego funkcjonowania i prawidłowych relacji w społeczeństwie. W działaniach tych
kluczowe znaczenie ma mobilizacja ludzkiej aktywności, czyli kształtowanie postaw radzenia sobie z własnymi problemami, z pomocą innych. W ideologii grup samopomocowych najważniejsza jest wiara we własne siły oraz propagowanie rozwiania własnych możliwości przez członków tych grup.
Ważną Formą wsparcia z osobami niepełnosprawnymi jest na pewno terapia zajęciowa, jedna z najstarszych form rehabilitacji. W zmieniającej się obecnie się sytuacji politycznej, rehabilitacja staje się "gałęzią" gospodarki. Podobnie jak w krajach zachodnich, nakłady na rehabilitacje zmniejszają wielokrotnie wydatki z budżetu państwa na pomoc społeczną. Tak, więc myślenie społeczne, które w skrócie można by nazwać "ochroną podatników", polega na zwiększeniu wydatków na rehabilitację. Im lepiej zrehabilitowany pacjent, tym mniej
trzeba środków na jego opiekę. Z tych założeń wychodzi m.in. koncepcja Warsztatu Terapii Zajęciowe. Osoby z I i II grupą inwalidzką ze wskazaniem "żadna praca", do niedawna nie miały szansy na egzystencję społeczną.
Istniejący w Polsce system nauczania zakłada oświatę powszechną. Chcąc sprostać tym konstytucyjnym wymogom w stosunku do dzieci z ciężkimi kalectwami, wprowadzono przed laty nauczanie indywidualne. Ma ono, niestety, liczne wady. Rzadkie wizyty nauczyciela powodują gorsze przygotowanie ucznia. Brak kontaktu z rówieśnikami i przeżyć, które można by określić "stresem szkolnym" powoduje, że absolwenci ósmych klas nie mogą sobie później poradzić nawet w inwalidzkiej szkole zawodowej. Kiedy młody człowiek kończy 16 lat, przestaje praktycznie interesować oświatę i służbę zdrowia. Rodzina również traci zapał do niesienia pomocy. Pozostaje opieka społeczna z zasiłkiem umożliwiającym wegetację. Tak było do niedawna.
Obok podstawy prawnej, zabezpieczono środki na tą działalność, niezależne od budżetu państwa. Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych okazał się niesamowitym dobrodziejstwem dla osób niepełnosprawnych, na podkreślenie zasługuje fakt, że po raz pierwszy w historii Polski dano równe szansę osobom z najcięższymi kalectwami.
W wielu przypadkach osób niepełnosprawnych jest tak, że cała opieka nad nimi spoczywa na najbliższych np. rodzicach. Należy liczyć się z tym że gdy oni nie będą mogli pomóc, to życie takiego człowieka praktycznie się zakończy... Każdy człowiek dąży do zaspokojenia swoich potrzeb i to nie tylko fizycznych, ale też i emocjonalnych. Osoby niepełnosprawne niczym się od nas nie różnią. Również i oni mają nadzieje na odnalezienie swojej miłości i dopełnienia... Ale nadmierna opiekuńczość, troskliwość ze strony najbliższych może sprawić że cały świat takiej osoby będzie ograniczony do własnego domu, przez co nie mają szansy, aby być wśród ludzi i nawiązać znajomości. Dlatego tak bardzo ważne jest aby niepełnosprawna osoba miała szansę na maksymalną aktywność i samodzielność, tak - aby nie rozczulać się nad tym co straciło, lecz cenić to, co się ma, to co się może, to że w ogóle się żyje!!! Rodzice nie powinni przez cały czas "asystować" dziecku. Ono musi bywać i szukać pomocy wśród
rówieśników. Dlatego należy namawiać osoby niepełnosprawne by wyjeżdżały na turnusy rehabilitacyjne, na których opiekunami są pełnosprawni ochotnicy -
najczęściej młodzież.
Temat: Zaopatrzenie otropedyczne
Masaż:
Stół do masażu, leżanki lub materace, środki poślizgowe inwazyjne i nieinwazyjne (bez dodatkowych efektów leczniczych), zestaw ręczników, poduszki, kliny pomocnicze
Wskazania:
Przykurcz mięsni, stany urazowe, wzrosty podskórne, otyłość, nerwice, cele kosmetyczne
Przeciwwskazania:
Ostre stany zapalne, infekcje, wczesne stany pourazowe, nadciśnienie, nowotwory, ciąże itp.
Techniki:
Głaskanie, wyciskanie, ugniatanie, rozcieranie, oklepywanie, wstrząsanie
Zasady wykonywania masażu:
Odpowiednia siła, kierunek (dośrodkowy), temperatura ok. 22 stopni
ZAOPATRZENIE ORTOPEDYCZNE – to całokształt działań związanych z doborem, budową, dopasowaniem oraz z stosowaniem przedmiotów ortopedycznych, które spełniają ważną rolę w leczeniu i usprawnianiu osób z dysfunkcją narządu ruchu.
Cele:
Podparcie masy ciała, korygowanie zniekształcenia, poprawa stabilizacji kończyn dolnych lub tułowia
Wspomaganie lub zastępowanie upośledzonych funkcji ruchowych kończyn górnych
Zastępowanie funkcji kończyn po ich częściowej lub całkowitej amputacji
PODZIAŁ ZAOPATRZENIA ORTOPEDYCZNEGO:
Protezy – To sztuczne kończyny zastępujące funkcje kończyn naturalnych w przypadku częściowego lub całkowitego ich braku
Ortezy – Przedmioty dopasowane do powierzchni kończyn oraz tułowia wspomagające lub zastępujące ich funkcje statyczne, ruchowe oraz zabezpieczające przed powstawaniem zniekształceń
Sprzęt pomocniczy – to wszystkie przedmioty ortopedyczne służące zwiększeniu samodzielności osób niepełnosprawnych
Protezy mogą być wykonane z laminatów żywicowych, drewna, metalu, skóry. Kształt zewnętrzny jest podobny do kończyny naturalnej.
Możemy wyróżnić protezy ćwiczebne i definitywne
INNE CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA SPRAWNOŚĆ PROTEZY:
Konstrukcja protezy – jej sprawność techniczna
Dobre dopasowanie do kikuta
Właściwe wykorzystanie zachowawczych zdolności funkcjonalnych do sterowania jej ruchami
RODZAJE RĄK PROTEZOWANYCH:
Ręka bierna – Odtwarzająca wygląd zewnętrzny, służący do maskowania
Ręka mechaniczna – Spełniająca funkcje chwytną i kosmetyczną (standardowe wyposażenie wszystkich protez)
Ręka elektromechaniczna – Ruch rozwierania, zwierania palców, zasilana baterią elektryczną
Ręka bioelektryczna
PRZECIWWSKAZANIA DO PROTEZOWANIA:
Ciężka niewydolność krążeniowo – oddechowa
Duża niewydolność krążeniowa obwodowego w obrębie zachowanej kończyny
Zaburzenia równowagi, koordynacji ruchowej
Zaburzenia psychiczne
PROTEZOWANIE U DZIECI:
Dostosowywane do wzrostu i funkcji psychomotorycznych
Jak najwcześniej
Konstrukcje wyposażone w u małych dzieci ułatwiające ich adaptację w miarę wzrostu
Wymiana w odpowiednim czasie
Stopniowy wzrost do funkcjonalności protezy w miarę rozwoju dziecka
ORTEZY – PODZIAŁ:
Wg funkcji zaopatrzenia:
Ortezy stabilizujące
Ortezy unieruchamiające
Ortezy korekcyjne
Ortezy odciążające
Czasem aparat spełnia więcej niż jedną funkcję
ZASADY ZAOPATRZENIA W SPRZĘT ORTOPEDYCZNY:
Rozporządzenie ministra zdrowia z 2004 r.
Zlecenie zaopatrzenia od lekarza do tego uprawnionego
Potwierdzić zlecenie do realizacji w oddziale NFZ-u
Zrealizować zlecenie u świadczeniodawcy lub producenta (lub sklep), który ma podpisaną umowę z NFZ
Przedłożenie faktury (proforma)
REHABILITACJA ZAWODOWA:
Uważana była za jedyną formę usprawnienia osób niepełnosprawnych. Chodziło o umożliwienie im zatrudnienia. Nadal cel ten ma istotne znaczenie. Aby mimo ograniczonej sprawności fizycznej lub psychicznej ludzie mogli wytwarzać dobra. Rehabilitacja zdrowotna składa się z 5 etapów:
Aktywizacja przedprodukcyjna – Może rozpocząć się jeszcze w czasie rehabilitacji medycznej. Można prowadzić terapię zajęciową i rehabilitację przemysłową. Jest formą produktywizacji osób niepełnosprawnych polegająca na wykonywaniu prac użytecznych, artystycznych w celu zarobkowym. Celem jest odtworzenie utraconych sprawności ruchowych.
Pełna diagnoza zawodowego potencjału rehabilitacyjnego osoby niepełnosprawnej – Polega na wykonywaniu czynności roboczych na specjalnie przygotowanych stanowiskach. Celem jest odtworzenie utraconych sprawności, ale również powtórne wyuczenie się określonych umiejętności. Następuje rozpoznanie zasobów fizycznych i psychicznych u osoby niepełnosprawnej. Rozpoznawane są zagrożenia, jakie mogą ujawnić się podczas podjęcia pracy w określonym profilu. Może nastąpić przekwalifikowanie zawodowe.
Przygotowanie do pracy – Polega na szkoleniu zawodowym osób niepełnosprawnych. Istotną rolę pełnia tu ośrodki pracy i warsztaty terapii zajęciowej.
Dostosowanie warunków i stanowiska pracy do możliwości osoby niepełnosprawnej – Ten etap ściśle łączy się z ergonomią. Chodzi o dostosowanie środowiska pracy do stanu zdrowia osoby niepełnosprawnej (wyposażenie stanowiska pracy w pewne ułatwienia) dla osoby niedowidzącej czy zlikwidowanie barier architektonicznych
Zatrudnienie i doskonalenie zawodowe – Zdecydowanie najtrudniejszy z powodu ekonomicznych i społecznych. Trudno jest osobie niepełnosprawnej znaleźć zatrudnienie. Niepewne jest utrzymanie stanowiska. Potrzeba wsparcia państwa – stosowanie specjalnych ulg podatkowych oraz dotacji dla instytucji zatrudniających
Rola psychologa ma decydujące znaczenie w przygotowaniu osoby niepełnosprawnej do podjęcia zatrudnienia. Należy pamiętać, żeby os niepełnosprawna nie podejmowała pracy na stanowisku, które zwiększają ryzyko pogorszenia stanu zdrowia.
Poradnie zawodowe – Zapewniają osobom niepełnosprawnym własną opiekę i pomoc. Oceniają zdolności inwalidy do pracy.
Ambulatoria lekarskie – Zapewniają osobom niepełnosprawnym własną opiekę i pomoc. Dokonują podstawowych zabiegów leczniczych i prowadzą ćwiczenia usprawniające w zakładach pracy przejściowej. Zajmują się przystosowaniem tych osób do wysiłku i dyscypliny pracy
Specjalistyczne ośrodki rehabilitacyjne – Świadczą usługi terapeutyczne w szerokim zakresie poprzez fizjoterapię, kinezyterapię, terapię zajęciową, poradnictwa zawodowe
REHABILITACJA ZAWODOWA I JEJ ETAPY: A Hułek
Poradnictwo zawodowe
Szkolenia zawodowe
Zatrudnienie
Samo fizyczne upośledzenie nawet znaczne nie jest czynnikiem decydującym o wynikach rehabilitacji zawodowej. U podstaw rehabilitacji zawodowej leżą następujące przesłanki:
Każdy inwalida pomimo upośledzenia zachowuje określone sprawności i dyspozycje, które po ich zidentyfikowaniu, ukierunkowaniu i usprawnieniu stają się podstawą umożliwiającą podjęcie szkolenia zawodowego a później pracy
Żadna praca nie wymaga od osoby, która ja realizuje zaangażowania wszystkich jej sprawności psychicznofizycznospołecznych. Nie każdy może podjąć pracę na otwartym rynku pracy, dlatego tworzone są zakłady pracy chronionej. Celem ich jest rehabilitacja zawodowa i społeczna.
REHABILITACJA SPOŁECZNA:
Wg WHO jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji, która ma na celu integrację osoby niepełnosprawnej w środowisko społeczne poprzez udzielanie jej pomocy w przystosowaniu się do wymagań rodziny i środowiska społecznego usuwając jednocześnie ekonomiczne i społeczne bariery.
Celem rehabilitacji społecznej jest umożliwienie osobom niepełnosprawnym uczestnictwa w życiu społecznym. Cel ten jest realizowany poprzez uczenie zaradności osoby niepełnosprawnej, pobudzanie jej aktywności społecznej, wyrabianie umiejętności samodzielnego wypełniania ról społecznych.
Rehabilitacja społeczna obejmuje:
Kontakty z rodzina
Akceptacja przez rodzinę
Przygotowanie do podjęcia roli małżeńskiej i rodzicielskiej
Pełna samoobsługa i samodzielność w sprawach życia codziennego
Urządzenie mieszkania
Kontakty ze środowiskiem lokalnym
Udział w życiu społecznym
Umiejętność korzystania z pomocy innych osób/instytucji
Nawiązanie kontaktów towarzyskich
Spędzanie czasu wolnego
Dostęp do instytucji kulturalnych i rekreacyjnych miejsc
Samodzielne wyjście z domu
Usunięcie barier psychicznych w kontaktach społecznych ze strony niepełnosprawnej osoby jak i otoczenia
Samopomoc – pomaganie sobie samemu w różnych sytuacjach życiowych zdolność przystosowania sie do nich
Rehabilitacja społeczna może być realizowana przez:
Wyrobienie poczucia zaradności oraz kształtowanie aktywności społecznej
Naukę bycia samodzielnym i umiejętności radzenia sobie z codziennymi problemami
Zlikwidowanie granic i przeszkód natury architektonicznej, urbanistycznej, technicznej, transportowej oraz umożliwienie swobodnego komunikowania się i dostępu do informacji
Wykształcenie właściwego zachowania postaw społecznych oraz integracji społecznej
Formy rehabilitacji społecznej:
Warsztaty terapii zajęciowej – To placówki stwarzające osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość uzyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Uczestnictwo polega na codziennym pobycie w grupie uczestników i udziale w zajęciach prowadzonych przez instruktorów terapii zajęciowych w różnych pracowniach
Turnusach rehabilitacyjnych – Są zorganizowaną formą aktywnej rehabilitacji połączonej z elementami wypoczynku, której celem jest ogólna poprawa psychofizycznej sprawności oraz rozwijanie kontaktów społecznych, realizację i rozwijanie zainteresowań a także udział w innych zajęciach przewidzianych w programie turnusu.
T; Niepełnosprawność narządu ruchu
NARZĄD RUCHU SKŁADA SIĘ Z:
Układu kostnego
Układu mięśniowego
Układu tkanki łącznej
ZABURZENIA NARZĄDZIE RUCHU:
Nieprawidłowy chód
Wady postawy
Skoliozy
Złamanie kości
Zwyrodnienie kości
Amputacja kończyny
Choroby reumatyczne
Zespół bolesny kręgosłupa
Uszkodzenie kręgosłupa
Uszkodzenie rdzenia kręgowego
ZŁAMANIA KOŚCI:
Złamanie – Przerwanie ciągłości tkani łącznej
Złamanie może być:
Otwarte i zamknięte
Całkowite i częściowe
Z przemieszczeniem odłamków i bez
Uszkodzeniem tkanek mięsni i bez
ZWICHNIĘCIE:
Zwichnięcie to przemieszczenie powierzchni kości na staw. Jest gorsze niż złamanie.
Stosowanie unieruchomienia:
Gips
Operacja
Częściowe unieruchomienie
REHABILITACJA ZŁAMAŃ I ZWICHNIĘĆ:
Ćwiczenia bierne mięsni i stawów
Ćwiczenia czynne
Zabiegi fizykalne przyspieszające proces gojenia (Elektroterapia, hydroterapia, parafinoterapia)
Aparaty ortodyczne (Stałe lub prowizoryczne - ortezy)
Środki pomocnicze (balkoniki, kule)
W miejscu gipsu powinien robić ćwiczenia napięcia mięsni
AMPUTACJA:
Jest to odcięcie odłączenie. Może dotyczyć kończyn dolnych, kończyn górnych, piersi, usunięcie narządu i organów.
Z powodu amputacji następuje upośledzenie funkcjonowania człowieka (amputacja kończyn dolnych) oraz samodzielność wokół siebie (amputacja kończyn górnych)
PRZYCZYNY:
Choroby
Nowotwory
Gangrena
Miażdżyca
Cukrzyca
Uraz tętniczy
Zator tętnicy
Choroba Buergera (zakrzepowo – zarostowe zapalenie tętnic)
Wypadki
Zmiażdżenie
Odmrożenie IV st
Oparzenie IV st
Kikut – to, co po amputacjo zostaje
ELEMENTY USPRAWNIENIA KIKUTA:
Kształtowanie kikuta (właściwe bandażowanie w celu zaprotezyzowania)
Zapobieganie przykurczom poprzez odpowiednie ułożenie kikuta
Hartowanie kikuta (Uodpornienie skóry na ucisk protezy poprzez masaże, kąpiele, opieranie na miękkiej i twardej powierzchni)
Ćwiczenia bierne (kikut) i czynne (zdrowa kończyna – musi przenieść większą wagę ciała)
Ćwiczenia równoważne (przygotowują do zachowania równowagi w trakcie chodu)
Proteza prowizoryczna – póki kikut sie formułuje
Bóle pantonowe – Bóle tych kończyn, które zostały amputowane
USZKODZENIE RDZENIA KRĘGOWEGO:
Kręgi:
Szyjny C 8 nerwów
Piersiowy Th 12 nerwów
Lędźwiowy L 5 nerwów
Krzyżowy S 5 nerwów
1 guziczny
PRZYCZYNY:
Urazy
Wypadki
Choroby
Zwyrodnienie kręgosłupa
Nowotwory
Stwardnienie rozsiane
Krwiaki
Wady wrodzone
RODZAJE USZKODZENIE RDZENIA:
Wstrząśnienie
Stłuczenie
Ucisk
Przerwanie
OBJAWY USZKODZENIA:
Zależą od poziomu uszkodzenia
Zależą od właściwości uszkodzenia
Upośledzenie całkowite dróg ruchowych rdzenia
Porażenie (bezwład ruchowy)
Niedowład (częściowe uszkodzenie dróg ruchowych)
Porażenie może obejmować:
Monoplegia 1 kończyny
Paraplegia 2 kończyn
Triplegia 3 kończyn
Tetraplegia 4 kończyn
Niedowład może obejmować:
Monopareza 1 kończyny
Parapareza 2 kończyn
Triplepareza 3 kończyn
Tetrapareza 4 kończyn
Uszkodzenie dróg czuciowych (powierzchowne, głębokie)
Uszkodzenie ośrodku układu wegetatywnego (funkcjonowanie innych narządów wewnętrznych (serca, płuc, nerek, przewodu pokarmowego)
Po każdym urazie następuje szok rdzeniowy
OBJAWY CAŁKOWITEGO URAZU:
Poprawa koło 3 miesiąca przy urazie uszkodzenia (Np. porażenie może zejść do niedowładu)
LECZENIE PO USZKODZENIU:
Okres wczesny – pobyt pacjenta w pierwszych 3 miesiącach w szpitalu
Pielęgnowanie pacjenta
Usprawnianie pacjenta
Zabiegi operacyjne
Przywrócenie prawidłowego stanu kręgosłupa
Uzyskanie równowagi psychicznej
Okres późny – Od wyjścia do końca życia
Dalsze pielęgnowanie
Dalsze usprawnianie
Dostosowanie mieszkania do tej osoby
Wyposażenie techniczne
Powyżej C4 nie jest w stanie samodzielnie oddychać
Siadanie ok. 7 – 8 tyg a pionizacja ok. 9 – 10 tyg. Jeśli to tylko wstrzasienie to około 12 tyg mogą zacząć chodzić. Najpierw w gorsecie w celu stabilizacji. Ważna jest psychoterapia, terapia zajęciowa, farmakoterapia.
3 GRUPY OSÓB:
Uszkodzenie rdzenia na poziomie c-4 – nic nie mogą
Osoby z uszkodzeniem rdzenia piersiowego – samodzielnie przechodzą na wozek
Osoby z uszkodzeniem rdzenia lędźwiowego – mogą siadać i chodzić
Mogą korzystać z wózków aktywnych i elektrycznych, aparatów szynowo – opaskowych, parapodium (kasia), kortezy pneumatyczne, kule, laski, balkoniki.
PODSTAWY PRAWNE:
Ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnieniu osób niepełnosprawnych – 27.08.97
Ustawa o pomocy społecznej – 12.03.2004
Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego 19.08.2005
Ustawa o oświacie 7.09.91
Karta pobarw osób niepełnosprawnych 97