Ochrona własności intelektualnej

Wykład 1.

Zagadnienia:

1. Prawa autorskie, a prawa pokrewne

2. Przedmiot praw autorskich

3. Podmiot praw autorskich

4. Dozwolony użytek

5. Patenty na wynalazki

Co to jest własność intelektualna?- są to dobra niematerialne stanowiące rezultat intelektualnej działalności człowieka. 2 komponenty: ochrona twórczości – zajmuja się nią prawa autorskie, ochrona własności przemysłowej – (wzroy towarowe, obrazki) zajmują się nią prawa własności przemysłowej.

Czym są prawa autorskie? ( komponent szerszego pojęcia własności intelektualnej – chronią twórczość i twórców – w ujęciu przedmiotowym jest zespołem norm regulujących stosunki społeczne związane z tworzeniem, eksploatacją i z ochroną utworów. – w ujęciu podmiotowym – prawa autorskie jako ogół uprawnień zapewniających autorom ochronę ich interesów osobistych i majątkowych wynikających z faktu stworzenia określonego dzieła

Obok praw autorskich są uprawnienia pokrewne. Prawa pokrewne – chronia interesy osób, które nie tworzą ale ich działalność jest ściśle związana z twórczością np. wykonawca- Edyta Górniak – Hymn Polski- jej interpretacja jest objęta prawem pokrewnym. Producenci fonogramów, wideogramów, stacje nadawcze.

Rodzajowe reżymy ochrony – ze względu na przedmiot. Np. bazy danych- W oparciu o ochrone baz danych, która jest podobna jest do praw autorskich (?)

Przedmiot praw autorskich ( do czego i kiedy?) – to utwór , jest niematerialnych dobrem, który ma twórczy i indywidualny charakter.

Kiedy i do czego przysługują? Metoda

1. Są ona wyliczane – utwory filmowe literackie, programy komputerowe

2. Określenie ogólnych przesłanek na podstawie których przysługują prawa autorskie

- twórczy charakter –dane teleadresowe nie maja twórczego charakteru, ale ich układ już ma

- indywidualny charakter- możliwośc wychwycenia w utworze cech charakterystycznych dla danego (autora)dobra. Musimy być w stanie odróżnić dobro Nowaka od Kowalskiego

- musi być uzewnętrznione- musi być taki, aby inne osoby mogły się z nim zapoznać ( np. nie wiersz w głowie tylko napisany na kartce)

A więc utwór musi być dobrem niematerialnym bo istnieje on niezależnie od nośnika informacji( np. w głowie autora, po zniszczeniu nośnika można uwór odtworzyc) , więc prawa autorskie nie zajmują się ochroną nośników twórczości, bo to już dobro materialne. Niedozwolone jest kopiowanie pomysłu np. rzeźby, tylko że ten pomysł musi być uzewnętrzniony ( w przypadku gdzy rzeźby już nie ma to liczy się zdjęcie jako uzewnętrznienie)

Szczególne kategorie utworów autorskich:

1. Utwory współautorskie – utwór działania 2 lub większej ilości twórców. Prawa autorskie przysługuja twórcom łacznie. Wspołtwórca- osoba, która wniosła twórczy wkład w powastanie utworu, jej wkład miał odzwierciedlenie w końcowym efekcie. Współtwórcą nie jest ten, kto tylko pomagał , brak tu piętna indywidualnego np. inspirator

Wkład twórczy w utwory współautorskie:

- rozłączne – zawarte w nich wkłady mogą być samodzielnie wykorzystywane np. Jozin z Bazin- układ tekst, choreografia ( każdy z osób w zespole)

-nierozłączne- zawiera układy twórcze pozbawione samodzielnego znaczenia np. wspólnie opracowany układ architektoniczny

2) Utwór zbiorczy- encyklopedia, słowik, telegazeta – prawa autorskie przysługują wydawcy ( przez organizatora) do tytułu wydawcy a do poszczególnych części autorom.

3) utwory zależne- w wyniku twórczej ingerencji w inny już istniejący utwór ( opracowanie utworu) np. tłumaczenie. Nosi Pietno osobistej twórczości opracowującego. Autor tłumaczenia posiada prawa autorskie do tłumaczenia ale konieczne jest uzyskanie agody autora ( bez zgody – do szuflady, inaczej naruszamy jego prawa autorskie)

4) utwory inspirowane- powstaja pod wpływem psychologiczno cos tam odbioru danego dzieła, maja cechy indywidualnej twórczości. Np. parodie, karykatury, pastisze (?)

5) utwory nieukończone- plany rysunki, modele, projekty. Utwór nie musi być ukończony, by być chroniony przez prawa autorskie

Prawom autorskim nie podlega temat utworu ani temat, którego dotyczy; poza prawami autorskimi pozostaja pomysły idee, bo nie maja indywidualnego charakteru np. pomysł ten sam- motyw zwaśnionych rodów wykorzystywany we Weilu dziełach ale inne sa wydarzenia i postaci; pomysły nie są chronione tylko ich indywidualizacja

Badania naukowe i ich wyniki- nie przysługuja prawa autorskie, tylko do ich interpretacji; nie chroniona jest tez metoda, technika, styl badania

Tytuły sa chronione albo i nie –

1. Tytuły mocne – np. Harry Potter i insygnia śmierci – chroni się

2. Tytuły słabe- pasja – nie chroni się bo jest to popularne słowo

Tytuły słabe mogą uzyskac sławę, znaczenie i zacząć być chronione.