Przewóz węgla droga morska
Węgiel kamienny stanowi ładunek masowy przewożony w partiach całookrętowych, całowagonowych lub całopojazdowych.
Węgiel dzieli się wg:
- Typów czyli przydatności technologicznej (m.in. węgiel płomienny, gazowy, koksowy, chudy, antracytowy),
- Stopnia czystości (zależnie od stopnia spalania),
- Ziarnistości czyli wielkości brył (węgiel gruby, średni, drobny, iłowy, mułowy).
Właściwości fizyczne węgla istotne w transporcie :
Zawartość wilgoci – duża ilość wilgoci (ponad 5%) sprawia, że węgiel podlega zamarzaniu przy przewozie na znaczne odległości. Przeciwdziała się temu poprzez przesypywanie węgla warstwami wapna gaszonego, roztworem chlorku wapnia lub przekładanie węgla miałem torfowym.
Skłonność do wietrzenia pod wpływem czynników atmosferycznych (wietrzenie fizyczne polega na rozdrobnieniu i kruszeniu węgla a skutkuje powstawanie miału, utrudniającego przeładunki, zaś wietrzenie chemiczne polega na utlenianiu i hydratacji, powodujących obniżenie jakości węgla).
Właściwości fizyczne węgla istotne w transporcie
Długotrwałe składowanie lub magazynowanie węgla powoduje ujemne zmiany jego właściwości:
- Maleje uziarnienie,
- Spada wartość opałowa,
- Zmienia się ciężar właściwy,
- Zmniejsza się zdolność do spiekania,
- Następuje przyspieszenie procesu samonagrzewania węgla.
Właściwości fizyczne węgla istotne w transporcie
Samonagrzewanie węgla zachodzi wskutek reakcji utleniania (adsorbcji tlenu przez powierzchnię węgla). Węgiel składowany w hałdach lub przewożony w dużych skupiskach (np. na statku) może ulec samozapaleniu. Większe ryzyko dotyczy miału węglowego i węgla bardzo drobnego. Należy zatem unikać transportu węgla niesortowanego oraz kruszenia węgla podczas przeładunku.
Na samozapalenie ma wpływ temperatura, ziarnistość węgla, obecność łatwopalnych zanieczyszczeń (olej, smary, paliwo, tłuszcze) oraz czas transportu (zwykle do samozapłonu dochodzi po ok. 6-10 tygodniach).
Transport węgla
Węgiel przeznaczony do przewozu i usypywany w wysokie pryzmy wymaga monitorowania temperatury.
Do przewozu dużych partii nie powinno się mieszać różnych asortymentów.
Węgiel silnie zasiarczony nie nadaje się do przewozu drogą morską.
Ładownie okrętowe powinny być oczyszczone, instalacje skontrolowane a wszelkie otwory wentylacyjne tak zabezpieczone, by można było w razie potrzeby odciąć dopływ powietrza.
W przypadku stwierdzenia ognisk podwyższonej temperatury składowanego węgla (>30…350C) stosuje się następujące środki zaradcze:
Przerzucanie hałdy,
Usunięcie rozgrzanych warstw ze stosu.
Składowanie węgla
Nacisk wierzchnich warstw powoduje zwiększenie ciśnienia w uwięzionej w spodnich warstwach wodzie, powoduje to rozkruszenie naturalnej struktury węgla po czym zaczyna on zachowywać się jak ciecz, co utrudnia przewóz w ładowni statku.
Transport węgla
W czasie załadunku węgla należy unikać:
Kruszenia węgla (grube sortymenty zsypuje się z wysokości <1m zaś średnie z wysokości <2m),
Mieszania różnych typów, klas, sortymentów,
Ładowania podczas silnych opadów (zawilgocony węgiel może stracić na wadze a zamarzająca w jego szczelinach woda może rozsadzać większe bryłki),
Przyjmowania węgla o temperaturze >250C,
Źródeł otwartego ognia (palenia, prac spawalniczych itp.).
Transport morski węgla
Według Kodeksu BC (Bulk Cargo) węgiel należy do ładunków klasy MHB*.
W ładowniach monitoruje się temperaturę (co 4 godziny).
Załadowany węgiel powinien być roztrymowany do możliwie równego poziomu.
Statek zgodnie z zaleceniami IMO*powinien być wyposażony w urządzenia pozwalające mierzyć w ładowniach stężenie tlenu, tlenku węgla, metanu.
Transport morski węgla
Ładownie wyposażone są w ściany wzdłużne ustawione pod kątem 40-45° i ograniczające przestrzeń pod pokładem. Ściany te umożliwiają dostęp do każdego miejsca w ładowni i równomierne jej napełnianie, a przy tym ograniczają możliwość przesypywania się węgla. Węgiel kamienny, ładowany na statki trudno trymujące, do których zaliczane są również drobnicowce, wymaga roztrymowania, aby podczas podróży nie przemieścił się i aby wykorzystać pełną pojemność ładowni. Sortymenty grube i średnie mają kąt nasypu 40°, a węgle miałowe 40-43°.
Węgiel w ładowni samotrymującej