MAKROEKONOMIA

Pieniadz to pewien powszchnie akceptowany towar, za pomocą którego dokonujemy platnosci za dostarczone dobra lub wywiązujemy się ze zobowoiazan . To srodek wymiany.

Funkcje pieniadza
- srodek przechowywania wartości jest synonimem bogactwa ekonomicznego
- miernik wartości mierzy i wyraza wartość wszystkich towarów i usług”
- srodek płatniczy
-pieniadz swatowy gdy państwo gwarantuje jego wymienialność

ROWNANIE OBIEGU PIENIADZA

M*V=P*Q

Gdzie:
M-zasoby pieniadza
V-predkosc obiegu pieniadza
P- ceny dóbr i usług
Q-ilosc wytworzonych dobr i usług

INFLACJA I BEZROBOCIE

INFLACJA – proces ekonomiczny , którego cecha charakterystyczna jest trwały wzrost cen towarów i usług nie związany z poprawa parametrów jakościowych tychże towarów czy usług. To wzrost ilości pieniędzy w obiegu w stopniu silniejszym od wzrostu masy towarowej

DEFLACJA – trwały spadek cen dóbr i usług w określonym przedziale czasu niemający związku ze spadkiem np. parametrow jakościowych tychże dobr czy towarów

SILA NABYWCZA PIENIADZA
To ilość dobr i usług jakie można zakupić za jednostke lub sume pieniadza w określonym czasie

Pomiar poziomu inflacji dokonuje się za pomocą dwóch indeksow:
-Cen towarów konsumpcyjnych – indeks kosztów utrzymania
-Deflatora PNB – obejmuje zmiany cen wszystkich wytworzonych w danym okresie dob i usług finalnych

INDEKS CEN TOWAROW KONSUPCYJNYCH --- KOSZYK DÓBR I USŁUG ----> 1800 TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH ORAZ 240 TOWARÓW NIEKONSUPCYJNYCH

WIELKOSC INFLACJI OKRESLA ROCZNA STOPA INFLACJI

$\frac{\text{CPI}_{t1} - \ \text{CPI}_{t0}}{\text{CPI}_{t0}}$ * 100%
CPI –indeks cen towarów konsumpcyjnych
t1 – rok dany
t0 – rok bazowy

Główne przyczyny inflacji
-nadmierny popyt
-nadmierny wzrost kosztów wytwarzania dóbr i usług

CZYNNIKI INFLACJOGENNE W POLSCE :
- Sezonowe wahania cen prodoktow rolnych i zywnosci.
- Zewnetrzny szok cenowy w 1990r, wywolany nagła utrata rynkow zbytu w krajach postkomunistycznych w okresie przemiany ustrojowej w Polsce oraz koniecznoscia stosowania w rozliczeniach w handlu zagranicznym dolara amerykańskiego
-protekcjonizm handlowy, bedacy wynikiem naciskow ze strony silnych grup, dowolnego sektora gospodarki krajowej, polega na wyróżnieniu jekiejs galezi produkcji lub usług poprzez ulgi podatkowe, zwolnienia, czy inne korzystne dla tych grup zapisy ustawowe
-dzialalnosc silnych grup zawodowych społecznych i wymuszanie przez nie wzrostu dochodow.

Ze względu na wysoksc stopy inflacji wyróżnimy nastepujace jej rodzaje:
-Rodzaje inflacji : pełzająca – nie przekracza 5% rocznie
-korczaca – oscyluje w granicach 5-10% rocznie
-galopujaca – wzrost cen od kilkudziesięciu do 100% w skali rocznej
-hiperinflacja – miesięczny koszt cen powyżej 500%

Spirala płacowo – cenowa , Jeśli rośnie inflacja to wywolac ona może wzrost presji na wzrost plac ze strony pracujących. Ludzie poprzez związki zawodowe domagają się rekompensaty utraconych zarobkow, a często także czegos więcej. Jeśli maja argumenty i silny lobbing, a sytuacja gospodarcza nie jest najgorsza lub wybory ‘za pasem’ rząd spełnia te żądabua u wywiera presje na wzrost płac

NAJSIELNIEJSZE PROCESY INFLACYJNE W POLSCE
-XI 1918r. 1 USD = 9 marek polskich

DENOMINACJA
To reforma monetarna polegajaca na wprowadzeniu do obiegu jednostki pienieznej zastpujacej wielekrotność jednostki pienieznej dotychczasowej stosowanej

PLAN BALCEROWICZA:
-ścisła kontrola wzrostu płac
-wprowadzenie wysokich stop procentowych powyżej inflacji tak by zahceic ludność do oszczędzania
-ograniczenie dopływu pieniadza do gospodarki
-eliminacja deficytu budżetowego
-staly kurs złotego w odniesieniu do innych walut

ELEMNTY POLITYKI ANTYINFLACYJNEJ PANSTWA :
-ograniczenia wydatków państwa
-ustalenie wysokiej stopy procentowej kredytow co ma sklonic ludność i przedsiebiorcow do oszczędzania ograniczania nakladow inwestycyjnych ograniczenia zakupow, a w konsekwencji do zebrania nadmiaru pieniadza gotówkowego na rynku
- stosowanie zachęt do oszczędzania

ELEMENTY POLITYKI ANTYINFLACYJNEJ PANSTWA cd:
-rozwoj konkurencji i eliminacja monopli
-obnizanie kosztów wwytwarzania dobr i usług
-sterowanie i scisla kontorla nad procesem kreowania płac
-ograniczanie popytu konsumpcyjnego poprzez stosowania podatkow stabilizacyjnych

RYNEK PRACY
Dynamiczny twor, w ramach, którego ludzie znajduja i traca prace, Jego dynamika przejawia się w ciaglym przepływie ludzi miedzy poszczególnymi jego stanami : zatrudnieniem, bezrobociem i tzw. Obszarem poza zasobami pracy ( emeryci , zniechęceni, nowo wchodzący na rynek pracy )

PRAWO OKUNA :
obniżanie PKB o 2% w stosunku do potencjalnego oznacza podwyższenie stopy bezrobica o 1%. I odwrotnie, zwiększy PKB o 2% prowadzi do obniżenia stopy bezrobica o 1%

Relatywna miara poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia
To ilości zarejestrowanych bezrobotnych w stosunku do liczby osob zawodowo czynnych

Typy bezrobocia :
-frekcyjne – to podstawowy typ bezrobocia w każdej gospodarce. To nieredukowalne minimum?
-dobrowolne – określa ludzi niechętnych z roznych powodow do podjęcia pracy
-sezonowe – wynikające z naturalnych wahan produkcji/
-przymusowe – wystepuje gdy podaz sily roboczej jest wiekssza niż popyt na nia
-chroniczne – dotyczy osob które z roznych powodow niezależnych od siebie nie maja szans na znalezienie i utrzymanie.
-strukturalne – wynika z nierównomiernego wzrostu gospodarczego. To niedopasowane struktury podazy i popytu na prace w aspekcie kwalifikacyjnym, zawodowym i regionalnym. Bezrobocie frykcyjne wraz z strukturalnym stanowią bezrobocie naturalne.
-placowe(klasyczne) – to wynik zbyt wysokich plac realnych

SKUTKI BEZROBOCIA
-koniecznosc wyplaty zasilkow z budżetu państwa
-spadek kwalifikacji sily roboczej
-wzrost patologii społecznych
-straty spoleczno – psychologiczne

KIERUNKI POLITYKI PANSTWA W CELU PRZECIWZIALANIA BEZROBOCIU
-polityka aktywna w części koncentruje się na polityce makroekonomicznej, w ramach, której państwo zwiekszajac popyt na towary i ulsugi przy wykorzystaniu instrumentow fiskalnych i pienieznych osiąga spadek bezrobocia popytowego
-Polityka pasywna państwa na rynku pracy polega na pomocy finansowej bezrobotnym.Pomoc ta przyjmuje forme zasiłkó dla bezrobotnych , jednorazowych odszkodowan dla osob zwalnianych z pracy dodatkow do wcześniejszych emerytur

WYMIANA MIEDZYNARODOWA GOSPODARKA SWIATOWA

PRZDMIOT WYMIANY MIEDZYNARODOWEJ
-Kapitał:
- Formy transferu kapitału:
-bezposrednie lokaty kapitałowe (inwestycje bezpośrednie)
-posrednie lokaty kapitałowe ( inwestycje portfelowe) polegają na zakupie zagranica papierów wartościowych
-miedzynarodowe przepływy kapitału pożyczkowego, stanowiące rozne formy kredytow udzielanych państwom lum firmom i instytucjom prywatnym
-krotkookresowe przepływy kapitału spowodowane roznicami w poziomie stopy procentowej w poszczególnych krajach

Miedzynarodowy przepływ wiedzy, złożony z trzech sektorów:
-odplatny transfer wiedzy technicznej dokonywany dla celów wojskowych
-transfer zachodzący w obrebie korporacji międzynarodowych, miedzy firma macierzysta a jej filiami
-transakcje kupna – sprzedaży prowadzone miedzy niezależnymi jednostkami gospodarczymi
-transfer sily roboczej
-wymiany usług : trasportowych, turystycznych spedycyjnych ubezpieczeniowych maklerskich agencyjnych, reklamowych itp.

HANDEL ZAGRANICZNY SKLADA SIĘ Z „
-importu – czyli przewoz dobr i usług z zagranicy
-eksporty – czyli wywozu dobr i usług zagranice

Handel zagraniczny i prowadzone w jego ramach transakcje wywoluja naleznosci i zobowiązania których zestawienie nazywane bilansem płatniczym

Struktura bilansu płatniczego:
-bilans obrotow kapitałowych – stanowi go wynik netto przepływów kapitałowych takich jak : inwestycje bezpośrednie, portfelowe, kredyty eksportowe oraz kredyty bankowe krotko i długoterminowe
bilans obrotow bieżących – obejmuje wymiane usług , obrot towarowy, a także saldo wartości transakcji usługowych, renty,emerytury zagraniczne, składku organizacji międzynarodowych , darowizny , przekazy emigrantow itp.

Handel zagraniczny wpływa znacząco na wzorst gospodarczy danego kraju :
-pomnaza zasoby czynnikow rozwojowych (funkcja zasobotworcza)
-zwieksza efektywność zasobow ( funkcja efektywnosciowa )

Formy inwestycjo zagranicznych:
- inwestycje portfelowe , czyli nabywanie pakietów akcji spółek notowanych na giełdzie, nabywanie papierów wartościowych w postaci obligacji, bonów skarbowych itp.
- inwestycje bezpośrednie , to nabywanie trwałych udziałów w przedsiębiorstwach działających poza granicami kraju inwestora, w celu osiagniecia wplywow na zarzadzanie tymi przedsiębiorstwami

Rodzaje polityki handlowej :
- polityka proeksportowa
-polityka antyimportowa

Środki polityki handlowej :
-bezposrednie : cla, kurs walutowy, roznego rodzaju umowy gospodarcze, klauzule największego uprzywilejowania, bariery pozataryfowe,
-posrednie : przepisy sanitarne , regulacje przemysłowe, dewizowe, itp.

Dominuja wyroby przemyslowe ok 70% ogolnej wartości obrotow, choć stanowią tylko ok. 10% masy towarów znajdujących się w obrocie
Geograficzna struktura eksportu i importu towarów zależy od rozmieszczenia surowcow i upraw oraz od poziomu rozwoju gospodarczego państw.

kursy walutowe mogą być :
-sztywne urzędowe ( ustalone przez rząd nie ulegaja wahaniom)
-stałe – ustalone przez władze monetarne , mogą się zmieniac pod wpływem relacji podazy i popytu na rynku walutowym
-zmienne – kształtują się na rynku walutowym pod wpływem relacji podazy i popytu

Gospodarka swiatowa to system wzajemnych powiazan produkcyjnych, technologicznych, handlowych, finansowych i instytucjonalnych miedzy gospodarkami narodowymi roznych krajów, włączający je w ogolnoswiatowy proces produkcji i wymiany.

PODMIOTY TWORZACE GOSPODARKE SWIATOWA

Gospodarki narodowe poszczególnych państw
Gospodarcze ugrupowania integracyjne np. UE czy NATO
Korporacje trans narodowe

Globalizacja – ogół procesów prowadzących do coraz większej wspolzaleznosci i integracji państw, spoleczenstw, gospodarek i kultur, czego efektem jest tworzenie się’ jednego swiata ‘, swiatowego

Należy rozroznic dwa typy procesow globalizacyjnych : kulturowy i ekonomiczny. Alterglobaliści nie są przeciwnikami globalizacji kulutorwej

W alterglobalizmie zawarta jest krytyka problemów dzisiejszego swiata – zdaniem uczestnikow ruchu – przez neoliberalna globalizacje
-postepujaca degradacja środowiska naturalnego i kultur lokalnych, niszowych
- unifikacja kultury
- narastanie antagonizmow narodowo – etniczych
-wyzysk pracowników wielkich korporacji
-wciąż nierozwiązane problemy Trzeciego Świata

Antyglobalisci natomiast krytykują sam proces globalizacji i jako alternatywę proponują oparcie się na wspólnotach takich jak narod, rodzina, wspólnoty lokalne

PODZIAL KRAJOW SYSTEMU GOSPODARKI SWIATOWEJ W ZALEZNOSCI OD POZIOMU ROZWOJU SPOLECZNO – GOSPODARCZEGO :
-wysoko rozwinięte
-srednio rozwinięte
-słabo rozwinięte

Tendencje rozwoju gospodarki swiatowej :
-powiekszanie się otwartego charakteru gospodarek poszczególnych krajów i ich grup
-wzrost współzaleznosci rozwoju
-umiedzynarodowienie badan i postępu technicznego
-nasladowanie wzorcow zachowan w sferze konsumpcji i produkcji, krajów wysoko rozwiniętych ,kalifornizacja zycia ,

Główne problemy współczesne świata:
-szybki wzrost liczby ludności swiata
-wyzywienie ludności swiata
-wielkosc zasobow surowcowych?
-degradacja środowiska naturalnego, produkcja zanieczyszczen w wielkości przekraczającej zdolność ich wchłaniania przez srodowisko

Własnosc przemyslowa nazywana również wlasnoscia intelektualna, obejmuje określone wytwory twórczej działalności człowieka, majace znaczenie gospodarcze( np. wynalazki patenty, wzory użytkowe, znaki towarowe , prawa autorskie)