Wierzenia – duża wiedza na temat obrządku pogrzebowego. Zwracano na to uwagę (pochówek) – świadczy o tym chociażby składanie darów w grobach.

Antywampirystyczne zabiegi - ??zabezpieczenie żywych przed zmarłymi (przekopywanie grobów, przemieszczanie części zwłok)- czasem te zabiegi nie są dostrzegane dla archeologów.

Składanie darów bóstwom- Shweslig-holsztyn, Jutlandia, Holandia, cz. Pd Skandynawii stosunkowo liczne znaleziska bagienne- okresowe stanowiska z darami wotywnymi.
Niektóre z przedmiotów składanych w ofierze były bardzo cenne.
W wielu przypadkach stanowiska te są wieloletnie – istniała tradycja składania darow w jednym miejscu.

Wiejska ludność – naczynia z pożywieniem, przedmioty codziennego użytku. Dolna Saksonia, krańce Meklemburgii, Jutlandia ludność nagle zabita –ofiary/kara za popełnione czyny. Były to być może osoby z marginesu społecznego, chore psychiczne.
Kotyni – w Liptowskiej Marze, w obrębie sanktuarium miejsce do składania ofiar z ludzi.

Uboga wiedza na temat wierzeń. Zakładamy, że były miejsca kultu, ale są one nieuchwytne archeologicznie. Świadczy o tym (wątpliwe według cz. Naukowców) miejsce na terenie Kujaw. Ale takich stanowisk jest niewiele. Źródła pisane ograniczone. U Tacyta 3 istotne informacje: Polska obrzędy w świętym gaju, Sennoni (jeden z plemion Swebskich)na ich terenie znajdowało się najważniejsze miejsce kultu swebskie, kult bogini Nertus opis składania daru do wody (wóz)

Według niektórych badaczy kręgi kamienne znajdowane na terenie cmentarzysk kultury wielbarskiej – miejsce kultu, zgromadzeń (o zgromadzeniach mówi Tacyt, jak również o tym, że przewodniczył im kapłan). Grupa kapłanów – w życiu codziennym ważna rola. Bardzo ważną role odgrywały kapłanki.

Pojedyncze przedmioty znajdowane na terenie Europy dotyczące kultów rozwijających się w Rzymie. Np. na terenie Pomorza Zachodniego przedmiot związany z kultem Izydy.

Odniesienia wierzeń germańskich z wierzeń celtyckich. (Celtyckie – rozbudowane i pomimo rozległości terenów celtyckich, część panteonu powtarza się w różnych rejonach, pod rożnymi imionami)

Struktura społeczna

ŹRÓDŁA ARCHEO. groby ( zróżnicowanie form, wyposażenia i sposobu chowania), zniekształcenie wiarą związaną z pochówkami – jego stopień nie jest do rozpoznania. Wyraźne zróżnicowanie jest jest uchwytne dopiero od okresu wczesnorzymskiego. W tym czasie na terenie całej Europy znajdowane są groby książęce. Wykazują one daleko idące ujednolicenie, a zwłaszcza groby chrubaszewskie (albo lubaszewskich) (od kotliny karpackiej po pd norwegię). Elity musiały pozostawać w ścisłych kontaktach- tylko w ten sposób można było wypracować model wyposażenia. Były one poza terenami cmentarzysk, brak broni w grobach męskich, są to głównie szkieletowe. Występowały w okresie B1 – B2 okresu rzymskiego.

Współczesne im pochówki – ciałopalne, ale reszta cech grobów Reszta: Pojawiają się oczywiście groby ewidentnie bogate, trochę biedniejsze i ewidentnie biedne, ale brak cezur dotyczących warstwy społ.

Muszów (morawy) – ok 150r. grób królewski – wyposażenie świadczy o kontaktach z całym światem Swebskich.

Costam-cośtam-Zakrzow groby elit

Faza D – brak bogatych pochówków poza wyjątkami. Jakuszowice (k. Kazimierzy Wielkiej)- grób książęcy, odosobniony, szkieletowy, z koniem, bogate wyposażenie, złożony przed rokiem 430. Nazywany również grobem hunskim – bo znaleziono złote okucie łuku refleksyjnego.

Poprad (Slowacja) – grób w komorze drewnianej, zachowany idealnie. W środku sarkofag zbudowany na sumik – łątkę. Zostawione narzędzia rabusiow i to czego nie wynieśli – meble i złota moneta z okresu rzymskiego. Kojarzony z kulturą karpacką (jedyny pochowek, który można z nią wiązać, poza tym tylko osadowe).

Imiona królów plemiennych znane ze źródeł pisanych. Wiemy również, że rezydowali oni w swoich stolicach, ale nie są one poświadczone archeo. Na osadach brak jest właściwie budynków wyróżniających się spośród reszty. Jedynie na osadzie w Federsen Wirte – na sztucznie usypanych pagórkach przeciwpowodziowych, jeden z budynków jest większy.

Rozdział Germani dot. Władzy królów i wodzów – podwójna uwaga.

Wojsko

U Tacyta: mało przyjazne stosunki pomiędzy poszczególnymi ludami. „Strefy trwogi” przy granicy pomiędzy poszczególnymi ludami. Czytelność granic kulturowych jest różna. Wyraźna jest Wisła – pomiędzy k. wielbarską , a przeworską.

Obecne są również konstrukcje nasypowe oddzielające plemiona od siebie. (np. w Jutlandii – wal z palisadą na górze).

Dominujący model uzbrojenia – wywodzący się ze świata celtyckiego – bron drzewcowa – gł. włócznie, a także oszczepy z grotami z zaczepami, bądź nie.
Miecze – od okresu przedrzymskiego, zwłaszcza w strefie bałtyckie – jednosieczne. Występuje ona tylko do okresu wczesnorzymskiego. Były to lokalne wyroby, a zanik związany jest z dużym napływem lepszych mieczy rzymskich.