Dermatologia 19.10.2008

Trądzik zwykły jest najczęściej występującym przewlekłym schorzeniem aparatu włosowo- łojowego. Zwykle pojawia się

w okresie pokwitania. Przeważnie dotyczy skóry twarzy, klatki piersiowej i pleców.

Gruczoły łojowe występują na skórze całego ciała (poza skórą dłoni i podeszw). Rozmieszczenie ich jest jednak zmienne. Prawie zawsze powstają one w kontakcie z mieszkami włosowymi. Mieszki łojowe najliczniej występują na twarzy, w górnych odcinkach klatki piersiowej, plecach i na ramionach.

O wystąpieniu i przebiegu trądziku decydują:

• Czynniki genetyczne (wieloczynnikowe)

• Nadmierne wytwarzanie łoju

• Rogowacenie ujść mieszków włosowych

• Hormony (zwiększenie aktywności hormonów androgennych)

• Bakterie

• Stres

• Dieta

Wykwitem pierwotnym w trądziku jest zaskórnik. Zaskórniki (wągry) są wynikiem zablokowania przewodu łojowo- włosowego przez czop rogowy, w wyniku nieprawidłowego rogowacenia wyścielającego przewód.

Występują 3 rodzaje zaskórników:

• Mikrozaskórniki ledwo widoczne

• Zamknięte grudki o barwie skóry (białe punkciki na nosie)

• Otwarte widoczne z ciemnym czopem rogowym

Wtórne zmiany skórne to:

• Grudki

• Krosty

• Nacieki zapalne

• Ropnie

• Przetoki

• Blizny

Zmiany najczęściej lokalizują się w okolicach:

• Twarzy (czoło, nos, broda, policzki)

• Klatki piersiowej

• Pleców

• W nietypowych przypadkach trądzik odwrócony - okolice dołów pachowych, pachwin, pośladków

Odmiany trądziku:

• Trądzik zwykły dotyczy prawie wszystkich młodych ludzi w okresie pokwitania. Występuje najczęściej w miernym lub średnim nasileniu. W części przypadków ustępuje samoistnie, niekiedy wymaga leczenia, może również pomimo leczenia utrzymywać się do 4 dekady życia.

• Trądzik młodzieńczy zmiany są słabo nasilone w postaci zaskórników, wykwitów grudkowych. Lokalizacja to skóra twarzy i pleców.

• Trądzik ropowiczy obok typowych zmian tworzą się torbiele, nacieki i blizny.

• Trądzik skupiony zmiany są nasilone w postaci głębokich nacieków, torbieli ropnych, bardzo dużych i licznych zaskórników, przyrosłych blizn.

• Trądzik odwrócony w większości dotyczy mężczyzn, zmiany lokalizują się w obrębie pach, pachwin i pośladków.

• Trądzik bliznowcowy polega na tworzeniu się bliznowców w obrębie wykwitów trądzikowych, najczęściej dotyczy okolicy karku.

Inne postacie trądziku:

• Trądzik z objawami ogólnymi o ciężkim przebiegu występuje u młodych mężczyzn, zmianą o charakterze trądziku ropowiczego towarzyszą objawy ogólne w postaci wysokiego OB., gorączki, bóli stawowych. Gwałtowny i przewlekły przebieg choroby może mieć zdecydowany wpływ na jakość życia i stopień samoakceptacji przez pacjentów, co stanowić może duży problem psychospołeczny.

• Trądzik piorunujący nasilone zmiany trądzikowe + ropnie i przetoki, nacieki zapalne, młodzi mężczyźni.

• Trądzik steroidowy grudkowo-krostkowy w przebiegu przyjmowania preparatów sterydowych.

• Trądzik kosmetyczny lanolina, wazelina, oleje roślinne.

• Trądzik olejowo- zaskórnikowy oleje, smary (twarz, klatka piersiowa).

• Trądzik chlorowcowy cyklicznie fluorowane wodorowęglany, twarz, kark, okolica zauszna, trądzik skupiony.

• Trądzik kosmetyczny lanolina, wazelina, oleje roślinne.

• Trądzik odwrócony pachy, pachwiny, okolica narządów płciowych.

• Trądzik androgenowy u kobiet z zaburzeniami hormonalnymi (nadmierna sekrecja androgenów lub nadmierna wrażliwość na ich fizjologiczne stężenie).

• Trądzik przedmiesiączkowy, pomiesiączkowy, pomenopauzalny broda, żuchwa (zmiany z wahaniami poziomu hormonów, także u kobiet przyjmujących hormonalne środki antykoncepcyjne). W wywiadzie nie miały trądziku w okresie dojrzewania (bolesne, głębokie nacieki).

• Trądzik noworodkowy, niemowlęcy objawy są inne niż u młodzieży. Wykwity trądzikowe mogą być powodowane przez łożyskową stymulację gruczołów łojowych przez nadnerczowe androgeny, choć mówi się o przenikaniu matczynych androgenów z mlekiem. Lokalizacja: policzki, naskórek, zazwyczaj samoistnie ustępuje.

• Trądzik z zadrapania młode kobiety, zaskórniki, nadżerki, owrzodzenia, blizny.

kLeczenie trądziku uzależnione jest od stanu klinicznego i wywiadu. Dzielimy je na leczenie zewnętrzne i doustne. Jest ono bardzo złożone, powinno być dobierane indywidualnie w zależności od postaci trądziku i jego nasilenia.

Antybiotyki: tetracyklina, erytromycyna, działają korzystnie ponieważ gromadzą się w narządzie włosowo- łojowym, zmniejszają stężenie wolnych kwasów tłuszczowych i zmniejszają stan zapalny.

Hormony: octan cyproteronu hamuje przemianę testosteronu w dwuchydrotestosteron.AntyAJSHDA