Psychologia zachowań interpersonalnych 12.10.2008

1. Podstawy porozumiewania się międzyludzkiego.

Powody porozumiewania się

1. potrzeby fizjologiczne.

2. Potrzeby tożsamościowe

3. Potrzeby społeczne.

4. Potrzeby praktyczne

Potrzeby fizjologiczne

• Komunikowanie się wpłya na stan fizjologiczny jednostki

• Ludzie, którzy nie mają silnych więzi społecznych są dwu-trzykrotnie bardziej narażeni na śmierć

• Nowotwory częściej dotykają ludzi, którzy żyją w społecznej izolacji

• Osoby rozwiedzione, w separacji, owdowiałe są 5-10 razy częściej hospitalizowane z powodu chorób zaburzeń psychicznych

• Izolacja społeczna jest czynnikiem znacznie podwyższającym prawdopodobieństwo zachorowania na chorobę wieńcową.

Potrzeby tożsamościowe:

• Komunikowanie się jest źródłem wiedzy o nas samych

• Poczucie tożsamości rodzi się w interakcjach innymi ludźmi.

• Dowiadujemy się, kim jesteśmy, od innych ludzi, którzy nas określają

Potrzeby społeczne:

• Dzieki porozumiewaniu się powstają również wszelkie relacje interpersonalne.

• Rubin (1988) wyróżnia szesć kategorii potrzeb społecznych zaspokajających przez porozumiewanie się:

a) Potrzeba przyjemności

b) potrzeba okazywania uczucia

c) potrzeba przynależności

d) potrzeba ucieczki

e)potrzeba odpoczynku

f) potrzeba sprawowania kontroli

Potrzeby praktyczne:

• Menadżerowie poświęcają ok. 80% czasu pracy na porozumiewanie isę

• Pragniemy nie tylko się porozumiewać, ale również wywierać przez to wpływ na innych.

• „Zdolności porozumiewania się” są najwyżej ocenianym i poszukiwanym atutem kandydatów ubiegających się o pracę.

• Osiągnięcia sukcesu w prowadzeniu własnej firmy wymaga dużych umiejętności w porozumiewaniu się.

Komunikacja jest ważna w funkcjonowaniu firmy ponieważ:

1. Jest jedną z trzech umiejętności istotnych dla prawidłowego funkcjonowania firmy (umiejętności techniczne, społeczno-komunikacyjne, koncepcyjne)

2. Jest ona procesem, w którym pracownicy dzielą się informacjami pomysłami i uczuciami, a zatem umożliwia powstanie tzw. „płaszczyzny porozumiewania)

3. Jej jakość wpływa na motywację pracowników ich zadowolenie z pracy.

4. Wzajemne korzystanie z siebie jako zasobów jest najskuteczniejszym sposobem funkcjonowania organizacji

Funkcje organizacji

Funkcjonowanie organizacji Społecznych umiejętności menadżerkie i pracownicze Współpracy, Motywowaniu, Wywieraniu wpływu, Komunikowaniu się.

Funkcje zachowań komunikacyjnych

Zachowa. Komun. Wywieranie wpływu Koordynacja działań Motywacja Cel

Proces porozumiewania się - jego właściwości

• Wysyłanie i odbieranie iformacji zachodzi zazwyczaj równocześnie.

• Osoby porozumiewające się (komunikujące się) wysyłają, odbierają i interpretują znaczenie jednocześnie.

• Znaczenia istnieją „między” ludźmi. Wiadomość (nvc i vc) nie mają znaczenia same w sobie. Znacznie nadają im ludzie, którzy je wyrażają i interpretują.

• Możliwość różnych interpretacji znaczenia sprawia, że często trzeba uzgodnić wspólne znaczenie.

• Środowisko i szum wpływają na porozumiewanie się.

1. Środowisko - (fizyczna lokalizacja, osobiste doświadczenie interlokutorów, podłoże kulturowe).

2. Szum - (zewnętrzny, fizjologiczny, psychologiczny)

3. Kanał - wpływa na zróżnicowanie wiadomości. Kanał to medium (droga, sposób) pośredniczący w wymianie informacji (bezpośrednia rozmowa, rozmowa telefoniczna, e-mail, wiadomości pisemne).

Kompetencje komunikacyjne (kompetencje w porozumiewaniu się):

• Kompetencja komunikacyjna dotyczy stopnia, w jakim pożądane cele SA osiągane przez komunikację w sposób stosowny do sytuacji

• Cele komunikacji: klarowność, stosowność stosowność skuteczność.

1.Klarowność - to precyzyjna wiadomość, Czy wiadomość dokładnie oddaje intencje mówcy

2. Stosowność - to komunikacja, która jest adekwatna dodanego kontekru, do reguł społecznych.

3. Skuteczność - opisuje stopień, w jakim komunikacja doprowadza do osiągnięcia oczekiwanego rezultatu

{schemat kompetencji komunikacyjnej (rodzajów komunikacji) (Morreale, Splitzberg, Barge, 2007)

Cztery rodzaje komunikacji/ style komunikacji ze względu na dwa standardy komunikacji: stosowność stosowność i skuteczność

1. Niestosowna i nieskuteczna - całkowicie niekompetentny sposób komunikowania się(minimalizowanie)

2. Niestosowna i skuteczna - maksymalizacja

3. Stosowna i nieskuteczna - bycie biernym

4. Stosowna i skuteczna - najbardziej kompetentny (optymalizacja)

Komunikacja niestosowna i nieskuteczna:

• Brak osiągania celów komunikacyjnych.

• Interlokutor odstręcza innych swoim zachowaniem

• Przykład: osoba czekająca w kolejce i krzyczące na sprzedawcę i innych klientów.

• Zminimalizowane rezultaty komunikacji

Komunikacja niestosowną i skuteczna:

• Osoba angażuje się w maksymalizowaną formę komunikacji

• Interlokutor osiąga maksimum, gdy jest asertywny (nadmiernie) i/lub agresywny, bez zwracania uwagi na poczucie stosowności innych osób.

• Taka orientacja zakłada, że liczy się jedynie zwycięstwo

• Przykład: autorytarne i/lub agresywne zachowanie rodziców lub szefa

• Ten typ komunikacji jest destrukcyjny dla relacji międzyludzkich

Komunikacja stosowna i nieskuteczna:

• Osoba biernie uczestniczy w iterakcji.

• Zachowuje się stosownie, nie osiąga jednak celu komunikacyjnego, nie realizuje swoich zamiarów.

• Przykład: osoba a nowe towarzystwo

Komunikacja stosowna i skuteczna:

• Osoba, która osiąga wyniki w sposób utrzymujący związek i szanujący zasady panujące w danej sytuacji.

• Dostrzega wagę własnego zadowolenia w sytuacjach komunikacyjnych komunikacyjnych rozumie, że zadowolenie to nie powinno być skutkiem czyjegoś niezadowolenia.

• Osoba wybiera zoptymalizowaną formę komunikacji.

• Przykład: Konstruktywne (funkcjonalne) rozwiązanie konfliktu.

Ważne jest utrzymanie delikatnej równowagi między potrzebą bycia stosownym a pragnieniem skuteczności.

Interakcja - komunikacja - kontakt

2. Zachowania komunikacyjne w zarządzaniu firmą

Interakcja - to równoczesna aktywność dwóch bądź większej ilości osób, ich działania są współzależne lub wzajemnie uwarunkowane.

Komunikacja - to przekazywanie informacji(wiadomości)

Komunikacja - zachodzi w trakcie interakcji, gdy są spełnione dwa warunki:

1. Treść(informacje) wymieniana między N (nadawcą) i O (odbiorcą) ma dla nich takie same bądź podobne znaczeniekomunikacja pełna/komunikacja częściowa.

2. Komunikat jest nadawany po to, aby został odebrany zgodnie z intencją N i wywołał określony skutek u O.

Warunek dodatkowy: komunikat i sposób komunikowania się świadczą o N

Kontakt - to szczególny rodzaj relacji interpersonalnej, charakteryzujący się bliskością psychiczną (niekiedy fizyczną). W kontakcie uwaga N i O jest wspólnie ukierunkowania na jakiś przedmiot, temat rozmowy, problem itd. Występuje też wspólna aktywność. Ważne są pozytywne emocje.

Co to jest: interakcja - komunikacja - kontakt?

1. Rozmowa szefa z pracownikiem

2. Wytężona praca 5 osób w dziale handlowym firmy (każdy z nich jest zajęty inną sprawą)

3. Zebranie w firmnie

4. Udzielanie pochwały uczniowi/pracownikowi przez nauczyciela/szefa

5. 10 godzin wspólnej wytężonej pracy 2-3 osób nad waznym dla firmy projektem.

6. Zebranie szefa z kierownikami działu

7. Publiczna prezentacja nowego produktu firmy