Utylitaryzm – użyteczność połączenia indywidualnego i zbiorowego interesu. Każde działanie jednostki jest pożyteczne jeżeli pociąga za sobą dobro ogółu.
relatywizm – poznanie uzależnione jest od poznającego organizmu, od jego przystosowania się do potrzeb i warunków życia.
determinizm – przekonanie o prawidłowości i konieczności wszystkich zdarzeń.
scientyzm (rozum) – podkreślenie wyników badań naukowych i roli doświadczenia; upowszechnienie rewolucjonizmu jako teorii postępu.
agnostycyzm – to pogląd filozoficzny regulujący możliwość poznania świata i praw nim rządzących. Sprzyja postawom areligijnym.
Realizm: zgodność z życiowym doświadczeniem, udoskonalenie, rozwój, mimesis, komentarze, zasada prawdopodobieństwa, funkcja impresywna, fakty, ukazywanie prawdy, tendencyjność, działanie dla dobra ogółu, życie codzienne.
Naturalizm: obiektywizm, fizjologia, szczegółowość faktów, dziedziczenie cech, drastyczność scen, odtwarzanie rzeczywistości, dokładna obserwacja, ukazywanie całej prawdy o życiu, brak komentarzy, prawo walki o byt.
cechy powieści realistycznej: obecność narratora wszechwiedzącego w 3 osobie, szczegółowość, realna fabuła, powieść społeczno-obyczajowa – tematem są dzieje bohaterów reprezentujących określoną grupę społeczną. powieść psychologiczna – tematem jest życie wewnętrzne bohaterów. Opisy ludzkich charakterów, postaw. Występują monologi, inwersje czasowe. światopogląd pozytywistów – rozumna strona wszystkich praw i faktów, które nauka stwierdziła za rozwijające się badania w różnych dziedzinach. Nie szuka tego co niemożliwe lecz to co da się osiągnąć. Nauka jest uzależnieniem.
cechy literatury pozytywistycznej: dydaktyzm(pouczenie), tendencyjność(naginanie literatury do haseł pozytywistycznych)
hasła polskiego pozytywizmu: kult wiedzy i pracy, praca organiczna(rozwój społ. przez propagowanie nowych form gospodarowania), praca u podstaw(praca nad ludem dla ludu, zniesienie klas społecznych), asymilacja Żydów, emancypacja kobiet.
konstrukcja noweli: budowa klamrowa, motyw sokoła,

Utylitaryzm – użyteczność połączenia indywidualnego i zbiorowego interesu. Każde działanie jednostki jest pożyteczne jeżeli pociąga za sobą dobro ogółu.
relatywizm – poznanie uzależnione jest od poznającego organizmu, od jego przystosowania się do potrzeb i warunków życia.
determinizm – przekonanie o prawidłowości i konieczności wszystkich zdarzeń.
scientyzm (rozum) – podkreślenie wyników badań naukowych i roli doświadczenia; upowszechnienie rewolucjonizmu jako teorii postępu.
agnostycyzm – to pogląd filozoficzny regulujący możliwość poznania świata i praw nim rządzących. Sprzyja postawom areligijnym.
Realizm: zgodność z życiowym doświadczeniem, udoskonalenie, rozwój, mimesis, komentarze, zasada prawdopodobieństwa, funkcja impresywna, fakty, ukazywanie prawdy, tendencyjność, działanie dla dobra ogółu, życie codzienne.
Naturalizm: obiektywizm, fizjologia, szczegółowość faktów, dziedziczenie cech, drastyczność scen, odtwarzanie rzeczywistości, dokładna obserwacja, ukazywanie całej prawdy o życiu, brak komentarzy, prawo walki o byt.
cechy powieści realistycznej: obecność narratora wszechwiedzącego w 3 osobie, szczegółowość, realna fabuła, powieść społeczno-obyczajowa – tematem są dzieje bohaterów reprezentujących określoną grupę społeczną. powieść psychologiczna – tematem jest życie wewnętrzne bohaterów. Opisy ludzkich charakterów, postaw. Występują monologi, inwersje czasowe. światopogląd pozytywistów – rozumna strona wszystkich praw i faktów, które nauka stwierdziła za rozwijające się badania w różnych dziedzinach. Nie szuka tego co niemożliwe lecz to co da się osiągnąć. Nauka jest uzależnieniem.
cechy literatury pozytywistycznej: dydaktyzm(pouczenie), tendencyjność(naginanie literatury do haseł pozytywistycznych)
hasła polskiego pozytywizmu: kult wiedzy i pracy, praca organiczna(rozwój społ. przez propagowanie nowych form gospodarowania), praca u podstaw(praca nad ludem dla ludu, zniesienie klas społecznych), asymilacja Żydów, emancypacja kobiet.
konstrukcja noweli: budowa klamrowa, motyw sokoła,