15. Dlaczego według L. Thurowa dawne cywilizacje przegrały konkurencję z kapitalistyczną

gospodarką?

Czynniki wpływające na tę sytuację znajdują się w wielu aspektach życia i dotyczą bardzo różnych kwestii. Najważniejszymi elementami wymienionymi przez L. Thurowa są:

• Gospodarka kapitalistyczna jest dużo lepiej przygotowana do zaspokajania potrzeb i pragnień każdej jednostki, niezależnie od tego, jak trywialne te potrzeby się wydają innym, żaden system nie robi tego nawet w połowie tak dobrze. To kapitalizm potrafi się zasilać nowoczesnymi poglądami o indywidualizmie i wykorzystuje „niższe” ludzkie motywy – chciwość, interesowność – by stymulować wzrost poziomu życia.

• Gospodarka kapitalistyczna pozwala na uniezależnienie się od determinizmu geograficznego. Miejsca wytwarzania kapitałochłonnych produktów znajdują się najczęściej w bogatych krajach nie posiadając naturalnych, z góry określonych siedzib. Są niezależne od geografii – mogą być lokowane w dowolnym miejscu na powierzchni ziemi. Ludzie dominujący ekonomicznie będą w stanie tworzyć, mobilizować i organizować potencjał intelektualny, który determinuje umiejscowienie gałęzi przemysłu.

• Występowanie pięciu płyt ekonomicznych nawzajem się na siebie wpychających na płynnej mieszaninie technologii i ideologii. Zmiany technologiczne, które najsilniej wpłynęły na zastąpienie systemu feudalnego przez kapitalizm to energia parowa i dzięki niej działające maszyny. To ich właściciele zostali obdarzeni władzą związaną z ich kapitałem i dostępem do władzy w postaci – energii! Jednak kapitalizm wymagał również zmian ideologicznych – nastawienia, iż maksymalizacja osobistej konsumpcji ma zasadnicze znaczenie dla indywidualnego dobrobytu.

• Skostnienie systemów dotychczasowych utrudniających im zmianę. W sytuacji zmieniającego się świata, nie są się one w stanie dopasować i tracą w pewien sposób swoją szansę na zmianę. Dzieje się tak, ponieważ w sytuacji pojawienia się nowych zmiennych determinujących kształt systemu – szybciej i łatwiej jest stworzyć nowy, w zupełnie nowych ramach, niż pozwolić dotychczasowemu na stopniową ewolucję. Pytanie, jak poradzi sobie kapitalizm z sytuacją, w której nie może posiadać na własność obecnie najistotniejszego czynnika – potencjału intelektualnego. Będzie to wymagało pewnych długofalowych inwestycji społecznych w badania i rozwój, edukację i infrastrukturę.

Dalej tak naprawdę pojawiają się czynniki kształtujące obecny wygląd kapitalizmu, czyli mówimy tutaj o tej teorii płyt:

Płyta pierwsza – koniec komunizmu.

Płyta druga – era gałęzi opartych na ludzkim potencjale intelektualnym.

Płyta trzecia – demografia – wzrost liczby ludności, mobilność, starzenie się.

Płyta czwarta – globalna gospodarka.

Płyta piąta – wielobiegunowy świat bez dominującego mocarstwa.

Do odpowiedzi na pytanie samo w sobie, to nie jest potrzebne, ale jako dodatek wzbogacający pracę chyba jak najbardziej.