STAN NAGŁEGO ZAGROŻENIE ZDROWIA,
Ustawa: stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia;

PIELĘGNIARKA SYSTEMU,

pielęgniarkę posiadającą tytuł specjalisty lub specjalizującą się w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii, a także pielęgniarkę posiadającą ukończony kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa ratunkowego, anestezjologii i intensywnej opieki, chirurgii, kardiologii, pediatrii oraz posiadającą co najmniej 3-letni staż pracy w oddziałach tych specjalności, oddziałach pomocy doraźnej, izbach przyjęć lub pogotowiu ratunkowym;

Może to co ratownik medyczny ale do Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej, Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu oraz Konikopunkcja musi przejść kurs specjalistyczny .

Ustawa:

Medyczne czynności ratunkowe, które mogą być podejmowane przez ratownika medycznego

Część I 

1.	Ocena stanu pacjenta w celu ustalenia postępowania i decyzji o podjęciu lub odstąpieniu od medycznych czynności ratunkowych.
2.	Układanie pacjenta w pozycji właściwej dla stanu pacjenta lub odniesionych obrażeń.
3.	Podjęcie i prowadzenie podstawowej i zaawansowanej resuscytacji krążeniowo – oddechowej u dorosłych i dzieci według standardów ogłoszonych w obwieszczeniu wydanym na podstawie art. 43 ustawy z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
4.	Bezprzyrządowe przywracanie drożności dróg oddechowych.
5.	Przyrządowe przywracanie i zabezpieczanie drożności dróg oddechowych z zastosowaniem w szczególności: 1) rurki ustno – gardłowej; 2) rurki nosowo – gardłowej; 3) maski krtaniowej; 4) rurki krtaniowej; 5) konikopunkcji.
6.	Odsysanie dróg oddechowych.
7.	Podjęcie tlenoterapii biernej lub wspomagania oddechu lub wentylacji zastępczej powietrzem lub tlenem: 1) ręcznie - z użyciem: a) maski twarzowej, b) zastawki jednokierunkowej i worka oddechowego; 2) mechanicznie – z użyciem respiratora.
8.	Intubacja dotchawicza w laryngoskopii bezpośredniej w nagłym zatrzymaniu krążenia przez usta lub przez nos, bez użycia środków zwiotczających oraz prowadzenie wentylacji zastępczej.
9.	Wykonanie defibrylacji ręcznej na podstawie EKG.
10.	Wykonanie defibrylacji zautomatyzowanej.
11.	Wykonanie EKG.
12.	Monitorowanie czynności układu oddechowego.
13.	Monitorowanie czynności układu krążenia metodami nieinwazyjnymi.
14.	Wykonanie kaniulacji żył obwodowych kończyn górnych i dolnych oraz żyły szyjnej zewnętrznej.
15.	Wykonanie dojścia doszpikowego przy użyciu gotowego zestawu.
16.	Podawanie leków drogą dożylną, domięśniową, podskórną, dotchawiczą, doustną, doodbytniczą i wziewną oraz doszpikową, przy użyciu gotowego zestawu.
17.	Odbarczenie odmy prężnej drogą nakłucia jamy opłucnowej.
18.	Pobieranie krwi żylnej i włośniczkowej do badań laboratoryjnych.
19.	Oznaczanie poziomu parametrów krytycznych z użyciem dostępnego sprzętu, w tym w szczególności: 1) poziomu glukozy w surowicy; 2) poziomu elektrolitów w surowicy; 3) badania gazometrycznego krwi włośniczkowej.
20.	Opatrywanie ran.
21.	Tamowanie krwotoków.
22.	Unieruchamianie złamań, zwichnięć i skręceń.
23.	Unieruchamianie kręgosłupa ze szczególnym uwzględnieniem odcinka szyjnego.
24.	Odebranie porodu nagłego w warunkach pozaszpitalnych.
25.	Segregacja medyczna.
26.	Podejmowanie działań zabezpieczających w celu ograniczenia skutków zdrowotnych zdarzenia.
27.	Przygotowanie pacjenta i opieka medyczna podczas transportu.
28.	Podawanie leków wymienionych w tabeli.

JEDNOSTKI SYSTEMU RAT MED,

Ustawa :
Jednostkami systemu są: 

1)	szpitalne oddziały ratunkowe,
2)	zespoły ratownictwa medycznego, w tym lotnicze zespoły ratownictwa medycznego  - zwane dalej "jednostkami systemu", na których świadczenia z dysponentami jednostek zawarto umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej oraz umowy na wykonywanie medycznych czynności ratunkowych.

2. Z systemem współpracują jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego, które zostały ujęte w planie. 

Art. 33.

1. Szpitalny oddział ratunkowy oraz jednostka organizacyjna szpitala wyspecjalizowana w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego udzielają świadczeń opieki zdrowotnej osobie w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. 
2. W razie konieczności szpital, w którym znajduje się szpitalny oddział ratunkowy, lub jednostka organizacyjna szpitala wyspecjalizowana w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego zapewnia niezwłoczny transport sanitarny osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego świadczeń opieki zdrowotnej w odpowiednim zakresie. 

Art. 34.

Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia: 

1)	szczegółowe zadania szpitalnych oddziałów ratunkowych,
2)	szczegółowe wymagania dotyczące lokalizacji szpitalnych oddziałów ratunkowych w strukturze szpitala oraz warunków technicznych,
3)	minimalne wyposażenie, organizację oraz minimalne zasoby kadrowe szpitalnych oddziałów ratunkowych - uwzględniając konieczność zapewnienia osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego odpowiednich świadczeń opieki zdrowotnej.

Art. 35.

1. Szpitalne oddziały ratunkowe oraz jednostki organizacyjne szpitali wyspecjalizowane w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego mają obowiązek uzyskać potwierdzenie spełniania wymagań określonych przepisami, wydane przez jednostkę podległą ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, właściwą w zakresie monitorowania jakości świadczeń zdrowotnych. 
2. Brak potwierdzenia, o którym mowa w ust. 1, powoduje nieuwzględnienie w planie na rok następny szpitalnego oddziału ratunkowego lub jednostki organizacyjnej szpitala wyspecjalizowanej w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla ratownictwa medycznego. 

Art. 36.

1. Zespoły ratownictwa medycznego dzielą się na: 

1)	zespoły specjalistyczne, w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny;
2)	zespoły podstawowe, w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.

2. Zespół ratownictwa medycznego jest wyposażony w specjalistyczny środek transportu sanitarnego, spełniający cechy techniczne i jakościowe określone w Polskich Normach przenoszących europejskie normy zharmonizowane. 
3. W skład zespołów, o których mowa w ust. 1, wchodzi kierowca, w przypadku gdy żaden z członków zespołów ratownictwa medycznego nie posiada prawa jazdy kategorii B oraz nie spełnia warunków, o których mowa w art. 95a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.⁹⁾). 

Art. 37.

1. Lotniczy zespół ratownictwa medycznego składa się co najmniej z trzech osób, w tym co najmniej z: jednego pilota zawodowego, lekarza systemu oraz ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu. 
2. Lotniczy zespół ratownictwa medycznego jest wyposażony w specjalistyczny środek transportu sanitarnego, spełniający cechy techniczne i jakościowe określone w Polskich Normach przenoszących europejskie normy zharmonizowane oraz wymogi określone w ustawie z dnia 3 lipca 2002 r. - Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696, z późn. zm.¹⁰⁾).

Odwracalne Przyczyny Nagłego Zatrzymania Krążenia

4T	4H
Odma prężna Tamponada serca Toksykologia Zatorowość płucna	Hipoksja Hipowolemia Hiperkaliemią, hipokaliema, hipokalcemia Hipotermia.

4. H

HIPOKSJA:

Niedobór tlenu w tkankach powstający w wyniku zmniejszonej dyfuzji tlenu z płuc (hipoksja hipoksemiczna) lub zaburzenia transportu tlenu przez krew do tkanek (hipoksja ischemiczna).

Podczas wzrostu komórek w tkankach hipoksja jest jednym z czynników indukujących angiogenezę.

• Leczenie: podaż tlenu

HIPOWOLEMIA:
stan, w którym w łożysku naczyniowym znajduje się zbyt mała ilość płynu (krwi) do jego pojemności, tym samym nie zapewnia wystarczających warunków do funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego.
LECZENIE :

Utrata (ml)	Postępowanie
500-750	Krystaloidy
750-1000	Przetoczyć HES albo żelatynę
1000-1500	Przetoczyć wyjściowo HES albo żelatynę, przetoczyć krew po skrzyżowaniu w stosunku 1:2
1500-2000	Przywrócić jak najszybciej objętość krwi- stosunek krwi do płynów 1:1
Ponad 2000	Można toczyć krew jednoimienną bez krzyżówki

Objętość krwi krążącej u dorosłego wynosi 6-7 % m.c.(5 l/kg m.c.)

Utrata do 25% objętości może być kompensowana za pomocą płynów elektrolitowych i koloidowych

Przy większej utracie krwi (1,5 – 2 l) niezbędne jest przetoczenie ME, osocza świeżo mrożonego

Przy dużej utracie krwi wskazane jest łączenie preparatów krwiopochodnych oraz płynów elektrolitowych i koloidowych

HIPERKALIEMIA:

Stan u człowieka, w którym stężenie jonów potasowych K⁺ w surowicy krwi przekracza przyjętą wartość 5,5 mmol/l, chociaż granica jest płynna.

Leczenie: Gdy dojdzie do wystąpienia arytmi lub poziom potasu przekroczy 6,5 mmol/l, istnieje potrzeba obniżenia jego poziomu. Używa się kilku sposobów na obniżenie poziomu potasu. Wybór zależy od stopnia i przyczyny hyperkaliemii, a także od różnych aspektów stanu pacjenta.:

• Uzupełnianie wapnia (10% glukonian wapnia, najlepiej przez wkłucie centralne, ponieważ wapń może spowodować zapalenie żył) nie obniża poziomu potasu, ale powoduje spadek pobudliwości mięśnia sercowego, co chroni przed zagrażającymi życiu arytmiami.

• Insulina (np. dożylnie 10 jednostek insuliny (razem z 50ml 50% dekstrozy, aby zapobiec hipoglikemii (1 jednostka insuliny na 2–3 gramy glukozy)) doprowadzi do przesunięcia części puli potasu do komórek w wyniku zwiększonej aktywności Na-K ATPazy.

• Terapia wodorowęglanami (np. 1 ampułka (45mEq) wlana w czasie 5 minut) jest skuteczna w przypadkach kwasicy metabolicznej. Jon wodorowęglanowy pobudza wymianę komórkowego H⁺ na Na⁺ prowadząc do pobudzenia pompy sodowo-potasowej.

• Salbutamol (Ventolin^®), selektywny β₂-mimetyk podawany wziewnie (np. 10–20 mg). Powoduje przechodzenie potasu do komórek obniżając tym samym jego poziom we krwi.

• Żywice jonowymienne (np. Calcium Resonium), które wiążą potas w jelicie i usuwają go przy defekacji. Calcium Resonium (15g 3 razy w ciągu dnia w wodzie) można podawać doustnie.

• Oporne na leczenie lub poważne przypadki mogą wymagać dializy do usunięcia potasu z krążenia.

• Zapobieganie nawrotom hiperkaliemii polega na zmniejszeniu przyjmowania potasu w pożywieniu, a także w lekach. Dodatkowo podaje się diuretyk (taki jak furosemid lub hydrochlorotiazyd).

• Gdy żadne środki nie są dostępne, można zastosować lewatywę.

HIPOTERMIA:

ochłodzenie organizmu jest dolegliwością, w wyniku której temperatura ciała (u ludzi) spada poniżej bezwzględnego minimum normy fizjologicznej czyli 36 °C. Stan taki jest spowodowany zbyt szybkim ochładzaniem organizmu w stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła. Najczęściej jest to spowodowane działaniem zimnego powietrza a zwłaszcza zimnej wody i/lub zahamowaniem procesów przemiany materii. Przechłodzenia i odmrożenia zdarzają się również w temperaturze powyżej 0 °C.

Leczenie : Ogrzać Pacjenta

4 T

ODMA

Wtargnięcie powietrza lub innych gazów do jamy opłucnej spowodowane najczęściej uszkodzeniem miąższu płucnego lub przedziurawieniem ściany klatki piersiowej. Odma opłucnowa jest jednym ze stanów nagłych i jako taka wymaga niezwłocznej interwencji chirurgicznej.

Leczenie: polega na zastosowaniu tzw. "opatrunku Ashermana" – jałowego opatrunku warstwowego w postaci kompresu uszczelnionego kawałkiem folii zaklejonego tylko z 3 stron. W ten sposób uniemożliwiamy dostawanie się powietrza do jamy opłucnej, a pozwalamy na uchodzenie krwi i powietrza z jej wnętrza. W dalszym etapie może być wymagany drenaż ssący. Przypadku odmy Otwartej

Także polega na szybkim nakłuciu opłucnej i odprowadzeniu nadmiaru gazów. W dalszym etapie może być konieczne wykonanie drenażu ssącego. Przypadku odmy Zamkniętej

TAMPONADA OSIERDZIA

stan nagłego zagrożenia życia, w którym dochodzi do przedostania się krwi do jamy osierdzia lub wypełnienia jamy osierdzia innym płynem (wysiękiem lub przesiękiem), powodującego utrudnienie napełniania jam serca krwią podczas rozkurczu

Leczenie: Perikardiocenteza, czyli ewakuacja płynu za pomocą nakłucia worka osierdziowego i dzięki temu obniżenie ciśnienia osierdziowego, a następnie leczenie przyczyny tamponady pozwalają na uratowanie życia. Często stosuje się drenaż osierdziowy dla zapobieżenia nawrotom.

W przypadku pozaszpitalnego wystąpienia tamponady serca śmiertelność jest bardzo wysoka.

ZATRUCIA

zespół objawów chorobowych wywołanych działaniem trucizny na organizm.

Można dokonać podziału zatruć według różnych kryteriów:

Leczenie: popadnie odtrutki

ZATOROWOŚĆ PŁUC

choroba wywołana przez zator lub zatory zamykające światła naczyń w krążeniu mniejszym.

• Leczenie: Wczesne uruchamianie po zabiegach, zawale serce pozwala na zmniejszenie ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej i zatoru płucnego. Również leczenie zakrzepowego zapalenia żył, chirurgiczne leczenie żylaków, profilaktyka przeciwzakrzepowa po epizodach zakrzepowo-zatorowych, daje zmniejszenie ryzyka zatoru.

Leczenie można podzielić na:

• ZACHOWAWCZE, nakierunkowane na rozpuszczenie zatoru za pomocą leków trombolitycznych, lub pozwolić na samoistne rozpuszczenie się skrzepu przy obniżeniu krzepliwości krwi po użyciu leków przeciwzakrzepowych,

• INWAZYJNE, czyli chirurgiczne (embolektomia), stosowane u chorych w cięższym stanie (tych którzy przeżyli ostrą fazę zatoru), z dużymi zatorami.

Pytania jakie lubią zadawać czasem z rat medu :

KPP -> Chodzi o to zę tu jest Ratownik a nie Ratownik medyczny
Ustawa: kwalifikowana pierwsza pomoc - czynności podejmowane wobec osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego przez ratownika, o którym mowa w art. 13 ust. 1

KPP może udzielać RATOWNIK po kursie kpp i współpracujący w jednostkach systemu

PP ->
Ustawa: pierwsza pomoc - zespół czynności podejmowanych w celu ratowania osoby w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego wykonywanych przez osobę znajdującą się w miejscu zdarzenia, w tym również z wykorzystaniem udostępnionych do powszechnego obrotu wyrobów medycznych oraz produktów leczniczych;

pp może udzielać KAŻDY!!

ALS (zaawansowane czynności ) i BLS( Podstawowe czynności ) w załączniku