Wesz ludzka- Pediculus humanus
Występowanie: kosmopolityczna
Żywiciel: człowiek
Formy: głowowa i odzieżowa
Budowa: owady nieuskrzydlone, spłaszczone grzbietowo-brzusznie o barwie brudnobiałej. Tułów składający się z 3 segmentów, a odwłok z 11.
aparat gębowy: kłująco-ssący
Rozwój: samica dziennie składa 7-10 jaj, żyje ok. 40 dni. Jaja zwane są gnidami i zaopatrzone są w wieczko. Rozwój trwa ok. 3 tygodnie.
Gnida ->3 stadia larwalne ->postać dorosła
Choroby: wszawica głowowa przenoszona przez pośredni lub bezpośredni kontakt , objawy: pieczenie, świąd, podrażnienie skóry, może powstać kołtun
Wesz odzieżowa: podrażnienia skóry, świąd, egzemy, przenosi: riketsje duru wysypkowego, gorączkę okopową pięciodniową
Profilaktyka: przestrzeganie higieny
Wesz łonowa- Pthirus pubis
Występowanie: kosmopolityczna
Atakuje okolice łonową, krocze, miejsce pod pachami, owłosienie tułowia oraz rzęsy i brwi u dzieci
Budowa: ma krótką, zwartą budowę ciała, tułów krótki i szeroki i silnie skrócony odwłok.
Rozwój: trwa ok. 3,5 tygonia
Jajo -> stadia larwalne -> postać dorosła
Postać dorosła żyje ok. 20 dni
Objawy: swędzenie, stan zapalny, egzemy w okolicy krocza, dolnej części brzucha lub pod pachami. Obecność wszy łonowej na rzęsach powoduje zapalenie brzegów powiek i zapalenie spojówek.
Profilaktyka: do zwalczania stosujemy maści i szampony owadobójcze
Pluskwa łóżkowa- Cimex lectularis
Występowanie: kraje strefy umiarkowanej i subtropikalnej
żywi się krwią człowieka i ptaków, jest pasożytem o aktywności nocnej
Budowa: samica jest większa od samca, ciało spłaszczone grzbieto-brzusznie
Aparat gębowy: kłująco-ssący
Rozwój: samica składa partiami kilkadziesiąt jaj zaopatrzonych w wieczko. Życie pluskwy trwa około 14 miesięcy
jajo -> 5 stadiów larwalnych-> dorosły osobnik
Znaczenie w medycynie: ukłucia pluskw są bolesne, wywołują zmiany skórne. Jednak nie przenoszą one chorób zakaźnych.
Profilaktyka i zwalczanie: uszczelnienie wszelkich otworów w których owad mógłby się zagnieździć. Pozbyć się go można za pomocą aerozoli i płynów
Triatoma infestans
Występowanie: Ameryka Południowa i Środkowa, Afryka, Jawa
Odżywiają się krwią człowieka
Ukrywają się w ścianach, podłogach, starych meblach.
Budowa: posiadają 2 pary skrzydeł, wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy
Aparat gębowy: kłująco-ssący
Rozwój: jajo-> larwa-> dorosły osobnik
Żywiciele: człowiek, ssaki domowe i dzikie, ptaki, gryzonie
Znaczenie medyczne: ukłucie powoduje swędzenie i odczyn alergenny. W jego jelicie może namnażać się świdrowiec Trypanosoma cruzi który powoduje chorobę Chagasa.
Profilaktyka i zwalczanie: likwidowanie szpar gdzie owad mógłby się gnieździć, moskitiery
Pchła ludzka- Pulex irritans
Występowanie: kosmopolityczna, larwy pcheł znajdują się w niesprzątanych miejscach, szczelinach podłóg, pod dywanami, w starych materacach, legowiskach psów i kotów.
Pchła ludzka pasożytuje na ptactwie domowym, ssakach drapieżnych domowych i dzikich oraz gryzoniach synantropijnych, myszach i szczurach.
Budowa: nieposiana skrzydeł, ciało silnie spłaszczone bocznie. Trzecia para odnóży przystosowana do wykonywania skoków na znaczne odległości
Rozwój: samica składa ok. 3-6 jaj jednorazowo. Larwy są robakowate z aparatem gębowym typu gryzącego. Posiada 3 stadia larwalne.
Okres embrionalny -> okres larwalny -> okres poczwarkowy
Pchły żywią się krwią. Jej ukłucie powoduje reakcje alergiczne, świąd, tworzą się bąble i rozlane rumienie.
Choroby: pchły mogą przenosić riketsje duru wysypkowego, pałeczki tularemii, pałeczki dżumy.
Profilaktyka: przestrzeganie zasad higieny
Pchła szczurza dżumowa- Xenopsylla Cheopis
Występowanie: Afryka, Ameryka, Europa i Australia, często spotykana w klimacie tropikalnym i subtropikalnym, natomiast rzadka w obszarze strefy umiarkowanej
Budowa: mniejsza od pchły ludzkiej o kolorze jasnobrązowym
Rozwój: samica składa ok. 3-6 jaj jednorazowo. Larwy są robakowate z aparatem gębowym typu gryzącego. Posiada 3 stadia larwalne.
Okres embrionalny -> okres larwalny -> okres poczwarkowy
Żywi się krwią
Główny żywiciel: szczur śniady, ale może pasożytować na szczurze wędrownym, myszy domowej i człowieku
Objawy: świąd, rumień
Choroby: przenosi dżumę, a także tularemię, Dura endemicznego szczurzego, nosaciznę rzekomą
Zwalczenie: tępi się poprzez tępienie szczurów i myszy oraz preparatami używanymi w zwalczaniu pchły ludzkiej
Komar kłujący- Culex pipiens
Występowanie: Europa, Azja, Afryka, Ameryka Północna i Australia.
Budowa: ciało brązowożółte, odnóża zakończone pazurkami i przylgami
Rozwój: samice składają jaja na powierzchni wód naturalnych, czystych lub w zbiornikach sztucznych.
Jajo ->larwa --4 linienia-> poczwarka -> dorosły osobnik
Znaczenie w medycynie: ślina komara jest drażniąca i ukłucie powoduj odczyn zapalny i uczulenia
Profilaktyka: aerozole, siatki ochronne, moskitiery